Prabuddha Jivan 1984 Year 45 Ank 17 to 24 and Year 46 Ank 01 to 16

SR No.: 525969
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1984
Total Pages: 246
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 27 MB

Page 120

I
*
પ્રબુદ્ધ જીવન કર ! હે ૬. સુવર્ણ મંદિર : પ્રવેશવું કે નહિં?
ચેતન આચાય ૪િ આ લખાણ પ્રગટ થશે ત્યાં સુધીમાં કદાચ ભારત સરકારે
જતાં આંદોલનની તીવ્રતા ઘટી જશે. સરકાર એમ "સુવર્ણ મંદિરમાં પ્રવેશવું કે નહિ તે અંગેનું મહત્ત્વને પણ માનતી હોય કે કંઈ પણ કડક પગલું લેવાશે તે શિખના નિર્ણય લઈ લીધે હશે. ૧૯૮૧થી પંજાબમાં અકાલી
હૃદય પર ઘા થશે અને તેમની લાગણી દુભાશે. કદાચ (દળ દ્વારા વિવિધ માંગણીઓને અનુલક્ષીને જે આંદોલન
કાયદો અને વ્યવસ્થાને પ્રશ્ન વધુ જટીલ બને તેને પણ : સાલી રહ્યું છે અને તેનાં પરિણામ સ્વરૂપે જે આતંકવાદ
ભય હોય. અથવા તે સરકાર આવતી ચૂંટણીઓમાં અને હિંસાચાર ફેલાવે છે, તેને દોરીસંચાર આ પવિત્ર હિંદુઓનાં મતની લાલચે પ્રશ્નને વધુ વણસવા દેતી હેય. સંદિરમાંથી થઈ રહ્યો છે. મંદિરમાંથી સંચાલિત આ આતંકવાદ આમાથી કે બીજા અન્ય કારણે સરકારની શિથિલતાના ' સામે ભારત સરકારે ઘણા લાંબા સમય સુધી ઢાલ બતાવી છે. આ પાયામાં હોઈ શકે. નિર્બળતા કે અનિયતાને લઈને હિંસાનું પ્રમાણ ખૂબ
કેટલાક વિદ્વાન ચિંતકે માનતા હતા કે માત્ર સુવર્ણ વધી ગયું છે. દરરોજ, હિંદુ કે નિરંકારી કે નિર્દોષ માણસની
મંદિરમાં પ્રવેશથી કે આતંકવાદીઓને પકડવાથી હિંસાના હત્યાના સમાચાર, છાપાઓમાં પ્રગટ થાય છે. અને સરકારની
આ પ્રશ્નને અંત આવે તેમ નથી. તેમનું માનવું હતું કે આ નિક્રિયતા પર લેકે ચિંતા સેવી રહ્યા છે. અલબત્ત, છેલ્લે
તેફાનીઓ પંજાબના ખૂણે ખૂણામાં ફેલાઈ ચૂક્યા છે. અને . છેલે પણું ભારત સરકારે પંજાબને હવાલે સેનાને સે
તેથી આવા અંતિમ પગલાથી હિંસાચારનું પ્રમાણ વધશે. છે. હવે એ જોવાનું રહે છે કે સે- આ તેફાનીઓને કઇ
અને સજજન શિની લાગણીને પણ ઠેસ પહોંચશે. હિંદુઓ રીતે જેર કરે છે, અને શાંતિ આપે છે. રાજકીય કે નાગરિક
પ્રત્યેના વૈમનશ્યમાં વધારો થવાની - અને રાષ્ટ્રીય એકતા બાબતમાં સેનાને સાથ લે તે રાજકીય નપુસંકતાની નિશાની
જોખમમાં મુકાવાની ભીતિ પણ આ ચિંતકે સેવી - છે, પણ પંજાબમાં એ એટલું જ જરૂરી હતુ તે પણ સ્પષ્ટ છે.
રહ્યા હતા. ફર.પંજાબની પરિસ્થિતિમાંથી અનેક વૈચારિક મુદ્દાઓ ઉભા થાય એ વાત સાચી કે સુવર્ણ મંદિરમાં પ્રવેશ માત્રથી
છે. મૂળ મુદ્દો ધાર્મિક સ્થળનાં રાજકીય કે અસામાજિક ઉપયોગ આતંકવાદનો અંત આવી જવાનું નથી પણ તાત્ત્વિક મુદ્દો આબત છે. શીખેની રાજકીય, ઈલાય કે ધાર્મિક એ છે કે શું સરકારને પિતાને અધિકાર પ્રસ્થાપિત કરવાને માગણીઓ : કે. તે બાબત શાંત અદિલન તે બંધારણીય કે પગલાં લઈ સામાન્ય પરિસ્થિતિ સ્થાપવાને પણ હક બાબત છે. દરેક રાજ્યની પ્રજાને કે દરેક મને આ
નથી ? મંદિર પ્રવેશની બીજી સાર્થકતા એ છે કે તેથી તેમના ક અધિકાર છે. પણ શું ધમની અભયતાને ઓઢું રાખીને કેટલાક અગત્યના નેતાઓ અને અનધિકૃત હથિયારના ઢગલાઓ
મંદિરને યુદ્ધભૂમિ કે ગઢ બનાવી શકાય? ધાર્મિક સ્થળોમાં હાથ લાગ્યા છે. આતંકવાદની ગંગોત્રી સુવર્ણ મંદિરમાંથી વહે છે - આશ્રય લઈ હિંસાચારીઓ કાળો કેર વર્તાવે તે તેની સામે અને જે ત્યાં અસરકારકતા સાબિત થાય તે ધીરે ધીરે અન્ય કોઈ પગલાં ન લઈ શકાય ? મંદિરમાં જો આ બધું ચાલે તો , સ્થળોએ પણ હિંસાચારને દોર હળવે. બન્યા વિના શું તેની પવિત્રતાને હાનિ નથી પહોંચતી જો હિંદુઓ, નહિ રહે. મુસલમાન, ખ્રિસ્તીઓ અને પારસીઓ પણ ધર્મસ્થાને
સુવર્ણ મંદિર માત્ર શીખેનું પવિત્ર ધર્મસ્થાન નથી. આશ્રય લઇ આવી હાનિકારક પ્રવૃત્તિઓ ચલાવે છે તે Bહિંદુએ પણ સદીઓથી તેને પિતાનું પવિત્ર યાત્રાધામ આ સાંખી લેવાય ખરી?”રાજકીય પ્રોરાજકીય ધોરણે હલ
-માને છે. કેટલાકનું માનવું હતું કે જો એ મંદિરમાં પ્રવેશ થશે થવા જોઇએ, અનેકૌમાં-ધમતદધૃચ્ચે હં લાવવું જોઈએ, તે સામસામા ગોળીબાર થશે અને મંદિરની પવિત્રતાને ભંગ INઅને જોઇ કેમ મને બચ્ચે લાવે તે રારકારને ધમ એ થશે. ધાવણુ મંદિરની પ્રતિષ્ઠા અને પવિત્રતા તે તેફાનીઓ જૈકહે છે કે તેવું ચાલવા દેવું અને સત્વરે આ દુરુપયોગ જે અંદરથી હિંસા આચરે છે તેનાથી જ ભંગ થઈ
સામે પગલાં લેવાં. !૬.૪૬ s # 55 : !BF ચૂકી છે. સેનાએ તો માત્ર મંદિરમાં આશ્રિત. આ પ્રકારના affજા બાબત તમે રસ્તે ચાલતા સામાન્ય નાગરિકને તત્વોને સાફ કરી મંદિરની પવિત્રતાની પુનઃ પ્રતિષ્ઠા જ [Fપૂછશે તે તેનું મંતવ્ય એન્હાવાનું કે સરકારે સુવર્ણ મંદિરમાં ૬ કરી છે, સુવર્ણ મંદિર શીખેની રાજકીય આકાંક્ષાઓનું - પ્રવેશ કરી આતક વર્તાવતા અધાર્મિક (કહેવાતા નેતાઓને 'હૃદયસ્થા, કે પ્રતીક બને, તેની સામે કોઈને વાધ ન હોય પણ
પકડી લેવા જોઇએ અને તેમની સામે રાજર્ષના કાયદા મુજબ જે તે ભારતીય રીતા વિરુદ્ધ શ૩ના ગઢ સમું બને અને કામ ચલાવવું જોઇએ. સવાલ એ છે કે જે સરકાર મંદિર, ટેકનની જેમ સાવ ભોસ, રાજ્યની જેમ વર્તે તે તેની સામે પ્ર સુદિ અને દેવળમાંથી હત્યારાઓને પકડવાને પિતાને હક કકકસ નિર્ણાયક પગલા લેવા જ પડે. સરકારને તે માનતી હો, તે ગુરુદ્વારાઓ માટે આ ઍલે નીતિ શા
૯ રાજય ધમં બની રહે છે : છે » શીખ રાજકીયેધાદિ,કે' છલાકીય અને આંદોલન
લાવે તેની સામે પણ વિરોધ હેઈ શકે. લોકશાહી માળખામાં જે આ આંદોલન ચાલે તે વાજબી
ક્ષણછોશીખોની ર્કેટલીક માગણીઓy (ચલ્ડીગઢ, રાવી અને મા અને અઢાર ભૂતાણી . અલબ રિને બિયાસનામાણીને હંપ્રશ્ન અને લીssધાર્મિક બાબત)માં -નાનાં કારણે જ હોઇ શકે એમ પથ હો સંય તથ્ય પણ છે, અને સરકારે અવિના),વિલ તેને વાતચીત. . . હું હ#2s is "a s૩ ૬its હિં શક્ય
L[JF 5 6 $ $w uses Jb In
.[$# $ 1y, es saw plus –16
હંસરાહનાએ ધાં ચિત્ર