________________
Regd. No. MH. By]South 54 Licence No. : 37
“પ્રબુદ્ધ જેન’નું નવસંસ્કરણ વર્ષ : ૪૪ અંક ૨૨
બુદ્ધ જીવન
મુંબઈ, તા. ૧-૪-૮૩
મુંબઈ જૈન યુવક સંધનું મુખપત્ર : પાક્ષિક વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૨૦ પરદેશ માટે શિબિંગ
છૂટક નકલ રૂા. ૧-૦૦ તંત્રી રમણલાલ ચી. શાહ ટેનેસી વિલિયમ્સ અને આર્થર કલર
જ રમણલાલ ચી. શાહ મહિના પહેલાં લગભગ એક અઠવાડિયાના સમયગાળામાં ભજવણીના કારણે ટેનેસી વિલિયમ્સ બહુ લોકપ્રિય થઈ ગયા. વિશ્વના બે વિખ્યાત લેખકે ટેનેસી વિલિયમ્સ અને આર્થર પછીના દાયકામાં પણ કેટ ઓન અ ટિન રૂફ' (૧૯૫૫), કેસ્લરે (કસ્લર, કેસ્લર, કેસ્ટલર) પિતાના જીવનને સ્વીટ બર્ડ ઓફ યુથ (૧૯૫૯) અને “નાઈટ એફ ઈગુઆના”. અંત આણ્યો.
(૧૯૬૧) વગેરે નાટકેએ ટેનેસી વિલિયમ્સને આંતરરાષ્ટ્રીય કોઈકના તરફથી શારીરિક કે માનસિક ત્રાસ, પ્રેમમાં લેકપ્રસિદ્ધિ અપાવી. એમનાં કેટલાંક નાટક ઉપરથી ચલચિત્ર નિરાશા, પરીક્ષામાં નિષ્ફળતા, વેપારમાં દેવાળુ, સામાજિક
ઊતર્યા અને તે પણ ઘણાં સફળ થયાં. નાટકની કમાણીએ અપકીતિ, ન જીરવાય એવા આઘાતજનક સમાચાર,
વિલિયમ્સને ઝડપથી શ્રીમંત બનાવી દીધા. અસાધ્ય વ્યાધિની અસહ્ય પીડા ઇત્યાદિ કારણોને લીધે
ટેનેસી બહુ ઊંચી પ્રતિભા ધરાવનાર નાટય લેખક ગણાય છે. માણસે આપઘાત કરતા હોય છે. પરંતુ વિચારશીલ શાણ
એમણે નાટકોમાં સજાતીય સંબધે, ખૂન, બળાત્કાર, સજ કે જયારે આત્મઘાત કરે ત્યારે આપણને આશ્ચર્ય
નપુસંકતા, દવાનાં વ્યસને, નશો, માનવભક્ષણ, ખસીકરણ, થાય છે. આપધાત માટે સામાન્ય કોઈ કારણ ન હોવા છતાં
જાતીય આવેગે, આકેશ, હિંસા જેવી લાગણીઓને જીવન અને જગત પ્રત્યે માત્ર નર્યા નિવેદને કારણે ઉત્તરાવ
બેધડક રજૂ કરીને અમેરિકન રંગભૂમિને એક નવું પરિમાણ સ્થામાં કયારેક મહાન લેખકે પણ આત્મધાત કરતા હોય છે.
આપ્યું. એ બધામાં એમના અંગત જીવનના આવેગેનું પણ છેલ્લા ત્રણેક દાયકામાં નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા
ઠીક ઠીક પ્રતિબિંબ પડેલું વિવેચને જણાયું છે, અને જાપાની લેખક કાવાબાતા, આપણું સાને ગુરુજી, અમેરિકન
એમણે એ કબૂલ્યું પણ છે. લેખક અર્નેસ્ટ હેમિંગે જેવા કેટલાક લેખકે એ પિતાના
ટેનેસીનું અંગત જીવન બહુ સુખી ન ગણાય. એમનાં -જીવનને અંત આણ્ય છે.
માતા-પિતા વારંવાર ઝઘડતાં રહેતાં. એમની ચકમ જેવી બહેન પિતાના નાટક માટે પુલિત્કર પારિતોષિક બે વખત
પછીથી ગાંડી – ક્ઝિોનિક બની ગઈ હતી. સમાજના મેળવનાર સુવિખ્યાત અમેરિકન લેખક થેમસ લેનિએર
નીતિનિયમે સામે ટેનેસીના મનમાં વિદ્રોહના ભાવે વારંવાર ઊઠતા વિલિયમ્સ જે ટેનેસી રાજયના હોવાને કારણે વિલિયમ્સ
હતા. વિલિયમ્સને ઓસ્કાર વાઈલ્ડની જેમ યુવાન વયથી સંજાતીય ટેનેસી તરીકે વધુ જાણીતા હતા. તેઓ ૨૫મી ફેબ્રુઆરીએ
સંબંધની ટેવ પડી ગઈ હતી. પિતાની માનસિક અસ્વસ્થાને ૭૨ વર્ષની વયે ન્યૂએકની એક હોટેલની રૂમમાં જમીન
ભૂલવા માટે તેઓ શરાબ પુષ્કળ પીતા અને માદક દવાઓનું ઉપર મૃતાવસ્થામાં પડેલા હતા. દવાની બાટલીનું ઢાંકણું ગળી
સેવન બહુ કરતા. આ બધી ટેવ, જયારે એમની લોકપ્રિયતાને જવાને કારણે તેઓ મૃત્યુ પામ્યા એ અહેવાલ છે. એમના
યુગ આથમી ગયો ત્યારે ઘણી વકરી ગઈ હતી. કોઈ મૃતદેહની પાસે દારૂની બાટલી હતી અને દવાની ગોળીઓ
પણ લેખક કે કલાકારને માટે લોકપ્રિયતાની ટોચે પહોંચ્યા હતી. ટેનેસી વિલિયમ્સ આપઘાત ન કર્યો હોય તે પણ
પછી વળતાં પાણી જોવાનો વખત આવે તે જીરવ તેઓ પિતાના જીવનને અંત નજીક આણી રહ્યા હતા, એ
કયારેક મુશ્કેલ બને છે. તે એમનાં પાછલાં વર્ષોના સંજોગે જોતાં કહી શકાય.
ઉત્તમ સર્જક હંમેશાં માનવ તરીકે પણ ઉત્તમ હોય ત્યાર પછી તા. ત્રીજી માર્ચે ઈગ્લેંડમાં રહેતા ૭૭ વર્ષના એવું નથી. કેટલાક સજ કે એવી ભ્રમણમાં હોય છે કે સુપ્રસિદ્ધ હંગેરિયન લેખક આર્થર કોસ્લર અને એમનાં ત્રીજી સમાજના બધા જ નીતિનિયમે જડ, કૃત્રિમ, નિરર્થક અને વારનાં પત્ની સિન્ધિયા મૃત્યુ પામેલી અવસ્થામાં લંડનમાં બંધનરૂપ છે. પિતાના નૈતિક અધ:પતનને પિતાની એમના નિવાસ્થાને મળી આવ્યાં હતાં. બંનેએ સ્વેચ્છાએ
બૌદ્ધિક પ્રતિભાથી તે સબળ બચાવ કરે છે. સમાજ આપઘાત કર્યો હતો.
કદાચ તેને માફ કરશે, પણ તેના બચાવને સ્વીકાર નહિ. અમેરિકાની રંગભૂમિ ઉપર ૧૯૪૦ થી ૫૦ ના દાયકામાં કરે. કેટલાક લેખકેના સજન અને જીવન વચ્ચે આવે પિતાનાં બે નાટકો ધ ગ્લાસ મિનેજરી' (૧૯૩૯) અને વિસંવાદ રહેતું હોય છે. ટેનેસી વિલિયમ્સ, એસ્કર વાઈલ્ડ, ‘અ સ્ટ્રીટકાર નેમ ડીઝાયર' (૧૯૪૭)ની સફળતા પૂર્વક બાયરન વગેરે એ પ્રકારના લેખકે છે. કેટલાક લેખકે સર્જક