________________
૧૯૩
આપીએ.
!
તા. ૧-૧-૮૩
પ્રબુદ્ધ જીવન " , . સમુદ્રમાં પાતાં સાચાં મોતી અને રત્નની જેમ જ આવા સમાજમાં પણ આટલે ઉન્નત ફાળો આપ્યો હોય તેવી વ્યકિતને વાતાવરણમાં પણ તેમની મનમમાં એવાં વિચાર મૌક્તિકે જોટે જ મુશ્કેલ થશે. કદાચ સ્વ. ક. મા. મુન્શી સાથે પાક્યાં કે જે પ્રજાજીવનનાં સમસ્તક્ષેત્રને આવરી લઈ વાચકને સરખાવવા જોઈએ. તે કંઈક સંતોષ મળે. કેમકે તેમણે કલ્યાણ અને નીતિના માર્ગેજ દેરતાં રહે.
ભારતીય વિદ્યાભવન જેવી દેશદેશાંતરમાં કાર્યો કરતી - તેમના સાથી કાર્યકરોની તે તેઓ સાક્ષાત પ્રેરણામૂતિ!
વિરાટ સંસ્થા રથાપી છતએ શ્રી ચીમનભાઈએ જાહેર પતે બહુવિધ પ્રતિભાનાં સ્વામી હોવા છતાં પૂરેપૂરા સમભાવી
પ્રજાનું ખમીર સચવાય તે માટે લોકહિતનાં જે કાર્યો કર્યા તે
તે અદ્વિતીય રહેશેજ. થઈ રહે અને સંપૂર્ણ જવાબદારી પૂરા વિશ્વાસ અને હેશથી
તેમનું અતિ ફળદાયી યશસ્વી જીવન અને ઠીક ઠીક લાંબુ પિતાના બિનઅનુભવી સાથીઓને સેપતા. તેમના આ ગુણો
કહેવાય તેવું આયુષ્ય અંતે અનિવાર્ય એવી હજારો સાથી ઉપરાંત તેમની સાદાઈ, અનૌપચારિકતા અને માયાળુપણુએ
કાર્યકરોની આંખમાં આંસુ લાવે તેવી વિદાયમાં પરિણમ્યું. કોઈ પણ કાર્યક્ષેત્રમાં તેમને કપ્રિય બનાવી મૂક્યા હતા.
પણુ પ્રિય સાથીઓ ! આપણે તેમના જવાનો શેક ત્યજી - શ્રી. ચીમનભાઈ વિષે ટૂંકમાં કહેવું હોય તે એટલું તે.
દઇએ અને તેમને પ્રિય એવું લેકકલ્યાણનું કામ આપણી કહેવું જ જોઈએ કે મુંબઈ શહેરની કોઈ એક કામમાં એક જ પ્રામાણિક સૂઝબૂઝથી કરી દીપાવીએ અને એ જ્યોત જલતી વ્યકિતએ રાષ્ટ્રીય સેવા, કેળવણી, સમાજસેવા, માનવતાવાદી રાખીને જ તેમના આત્માને આપણી પ્રેમભરી સ્મરણાંજલિ કાર્યકરની સંસ્થાઓ, સાહિત્ય, પત્રકારિત્વ અને છેવટે સર્વોદય
અસ્વસ્થ દેહે સ્વસ્થ જીવન
ક ડો. કાન્તિલાલ એમ, સાંગાણી મુરબ્બી સ્વ. ચીમનભાઈની તબિયત નાનપણથી જ નાજુક દવા લેવી તે પૂછતા. જે દવા બતાવીએ તે જ લેતે. કોઇ પણ હતી. શાળા અને કોલેજમાં અભ્યાસ દરમ્યાન પણ તેમની તબિયત જાતની તપાસ કરાવતા પહેલાં પણ પૂછી લેતા. બરાબર નહોતી રહેતી. ઝીણો તાવ, પેટમાં દુઃખાવો, કબજિયાત ગયા વર્ષે તેમની તબિયતની ફરિયાદને લીધે જાતજાતની વગેરેની એમને તકલીફ હતી, ત્યારે સૌરાષ્ટ્રમાં વૈદ પાસે દવા તપાસ કરાવેલી, પણ કંઈ જ તપાસમાં આવ્યું નહીં. કરાવવા ગયેલાં. પણ ખાસ ફેર પડયે નહીં. તે સમયના નિષ્ણાત
આ વર્ષે ૧૨મી સપ્ટેમ્બરે તેમને પેટમાં દુખાવો થયો. આ તબીબેના મત પ્રમાણે તેમને પિટન ટી બી. હશે એમ મનાયું
દુખાવે તેમને હંમેશાના દુખાવા કરતાં જુદો હતો. દવાથી પરંતુ પેટનું ઓપરેશન કર્યું ત્યારે માલુમ પડયું કે તેમને
છેડે આરામ રહ્યો. ૧૩મી સપ્ટેમ્બરે દુખાવે જરા વધે, ટી. બી નથી, પણ ફકત એપેન્ડીકસને દુખાવો રહે છે. એટલે એપેન્ડીકસ (Appendix) કાઢી નાખી ઓપરેશન પુરું કર્યું".
બે ત્રણ ઝાડા થયા, બેચેની પણ હતી. પહેલીવાર પેટમાં
તપાસતાં જમણી તરફ ઉપરના ભાગમાં ગોળા જેવું લાગ્યું. જો કે ત્યાર પછી પણ તેમને કબજિયાત અને પેટનો દુખાવે તે રહેતા અને એથી તબિયત એકંદરે બરાબર રહેતી ન હતી.
તા. ૧૪મી સપ્ટેમ્બરે સવારે છે. આર. એચ. મહેતાએ
તપાસ્યું. તેમને પણ ગોળા જેવું લાગ્યું. અને દવાઓ ૧૯૫૨-૫૩ માં પટના એકસ-રે વગેરે દ્વારા ડોકટરે એવું
બદલી. છતાં ફેર ન પડે. ઉલ્ટી થઈ, મેથી પ્રવાહી નિદાન કર્યું કે તેમને “Crone's Disease' છે. તેવામાં ! ન લેવાયું, વચ્ચે બે દિવસ કંઈ ઠીક લાગ્યું. પણ તા. ૧૮મી તેમને U. N. 0. ના પ્રતિનિધિ મંડળમાં અમેરિકા જવાનું
સપ્ટેમ્બરથી ફરીને દુખાવો થયો. મેઢાથી પ્રવાહી લેવાતું ન થયું. ત્યાં ફરીથી એકસરે વગેરેની તપાસ કરાવી ત્યાં
હોવાથી નકકી કર્યુ કે હોસ્પિટલમાં રાખવામાં આવે તો DR. Crones જેમણે આ રોગની શોધ કરી હતી, તેમણે
નસમ કુકેઝ આપી શકાય, તેમજ અન્ય તપાસ પણ થઈ શકે. પિતે જ ચીમનભાઈને તપાસીને જણાવ્યું કે “you may be having anything else except crone's
તેઓ જૈન કલીનીક હોસ્પિટલમાં જ દાખલ થવા મકકમ disease.”
હતા, તા. ૨૦મી સપ્ટેમ્બરે સવારે ૧૧ વાગ્યે તેમને હોસ્પિટલમાં
લાવવામાં આવ્યા. પછી તે બને ઝડપથી બનવા લાગ્યા. આવી તકલીફ તેમને ૧૯૫૯ સુધી ચાલુ રહી, અને તેમના પેટના એકસ-રે લેવાયા, પટના જુદા જુદા અવયવો દુઃખ વધવા લાગે. ઘણું તબીબોને બતાવ્યું પણ ચોકકસ Sonography થી તપાસ્યાં. પેટમાં નળી નાખી (Gastro નિદાન ન થયું. પેટમાં કેન્સર હોય તે વહેમ હતો, જાણીતા Scopy) તપાસ કરવામાં આવી. (Sigmoidoscopy) સર્જન છે. બોલીગાએ પેટનું ઓપરેશન કર્યું. છેડા કરી. લેહીની દરેક જાતની તપાસ કરી. તપાસને અંતે કશું જ Adesious આંતરડા ચેટી ગયેલા તે કાઢી નાખવામાં આવ્યાં. શોધી ન શકાયું. પણ તેમને કેન્સર જે કોઈ રોગ ન હતો. ત્યાર પછી તેમની
આ સમયે પણ પેટને તપાસતાં ગાંઠ કે ગોળા જેવું લાગતું તબિયત એકંદરે સારી રહેતી. પણ કબજિયાત મટી નહીં અને
હતું. પણ કયાં છે અને કયા અવયવમાંથી આવે છે, તે નક્કી એ કાયમ પરેશાન કરતી રહી.
ન કરી શકાયું. ડો. મીનોચર ભેદી એમને તપાસી ગયા. પછી શ્રી ચીમનભાઈને ઘણા ડોકટરો સાથે સારો સંબંધ એટલે . સજયન ડો. ભણસાલી તપાસી ગયા. આ સમયમાં તેઓ છે. સારવાર માટે કોઈ પ્રશ્ન જ ન હતે. છેલ્લા થોડાં વર્ષોથી હું
આર. એચ. મહેતા અને સર્જયન ડે. આર. જે. શાહની સારવાર તેમને જતો રહે. કોઈપણ ડોકટર તપાસે છે. તેઓ તેમનું હેઠળ હતા. તદુપરાંત ડે. શાન્તિલાલ મહેતાને લાવવામાં - પ્રીસ્કીપશન (Prescription) બતાવી જાય અને તેમાંથી કઈ અa, તેમની સલાહ પમાડે કિ મુver