Page Text
________________
૧૬૮
ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ સ્મૃતિ અંક
સ્વસ્થ અને વિચારમય જીવન
. : મેહનલાલ મહેતા, સિપાન • • રવ. ચીમનભાઈ અનેક ગુણો અને અનેક આંતરિક શક્તિઓને કાઠિયાવાડ પ્રજામંડળ. અખબારી આલમમાં જન્મભૂમિ જૂથ ભંડાર હતા છતાં સૌથી ઉપર તરી આવે અને આપણું ચિતને સૌરાષ્ટ્ર ટ્રસ્ટ વગેરેની પ્રવૃત્તિ. કી પ્રેસ, ઈન્ડિયન એકસપ્રેસ, ઊંડી અસર કરી જાય તે ગુણ તે સ્વસ્થ તથા તર્કશુદ્ધ ટાઈમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા વગેરેમાં કાયદાના સલાહકાર. પ્રેસ વિચારણાને. આ ગુણને વિકાસ એમના જીવનમાં નિરંતર થતો ટ્રસ્ટ ઓફ ઇન્ડિયાનું પ્રમુખપદ. આ બધું તેઓ પોતાની રહ્યો હતો તે તેમની વિશેષતા. તેઓ વ્યવસાયે સોલિસિટર લાયકાતના બળે જ મેળવી શક્યા અને ભાવી શક્યા. ભારતીય હતા અને તે વ્યવસાયમાં ઊંચું સ્થાન મેળવી વ્યવસાયિક સંસદમાં ગયા, રાષ્ટ્રસંસ્થાના ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળના સભ્ય રીતે પણ સફળ થયા હતા. એમના જીવનના ઘડતર પર તરીકે પસંદગી પામ્યા, આ બધુ એમની લાયકાતથી જ થયા પણ આ વ્યવસાયની અસર થઈ હતી. કોઈ પણ આયોજન કરતું હતું. આ લાયકાત કેળવવા માટેનું મુખ્ય બળ અભ્યાસનું, કે કાર્ય માટે વિવેકપૂર્ણ વિચાર કરવાની ટેવ પણ આ વ્યવસાયને ચિંતનનું અને જે સામે આવે તે સ્વીકારવાની આત્મકારણે જ કદાચ દઢ થઈ હશે. હેતુની સ્પષ્ટતા અને તે હેતુ શ્રદ્ધાભરી તત્પરતાનું. નાનાં રસ્થાને વસવસે નહિ અને મેટ પાર પાડવા માટેના ઉપાયની તથા સાધનની વિચારણુ આમાં સ્થાને ગભરાટ નહિ એ એમના જીવનની વિશેષતા હતી. આ સહાયક થાય તે ઊંડો અને વ્યાપક અભ્યાસ, અવશ્યક ચર્ચા
લેખકને એમના જે સમારંભમાં બેસવાનું આવતું ત્યારે તે વિચારણું વગેરે તેમનામાં સહજ હતું. તેથી કોઈપણ કાર્ય માટે સતત એમ ફરિયાદ કરતા હતા કે ચીમનભાઈની જે બુદ્ધિપ્રતિભા ભવિષ્યમાં અકસેસ થાય એવા પ્રસંગે એમના જીવનમાં જૂજ જ
અને યોગ્યતા છે તેના પ્રમાણમાં કાર્યક્ષેત્ર ઘણું સાંકડુ દેખાય છે. આ ગુણોની વિશેષતાને કારણે બીજો કંઈક અદ્ભુત
અને મર્યાદિત છે. તેઓને જવાબ આપવાનો પ્રસંગ
આવતો ત્યારે કહેતા હતા કે લાયકાતથી વધુ મેટું કહી શકાય એવો એક ગુણ પણ તેમનામાં વિકસ્યો હતે. આ
સ્થાન મળી ગયું છે એવી ફરિયાદ કઈ કરતું નથી ગુણ હતો વિપરીત સંગેમાં પણ સફળતા મેળવવાને. આ
તેથી હું ઈર્ષાથી બચી જાઉં છું. - ગુણે એમને સામાન્યમાંથી અસામાન્ય બનાવ્યા એમ કહી શકાય. કંઈપણ વિપરીત થતાં તેમાં તેઓ અટકી જાય નહિ,
સ્વ. ચીમનભાઈ સાથે ઘણુ વષેને મને પરિચય હતે. મુંઝવણમાં પડે નહિ. કર્તવ્યદિશા છોડે નહિ. આમ જોવા
કાઠિયાવાડ પ્રજામંડળ અને આરઝી હકુમતની છીયા સમિતિમાં જઈએ તે લીંબડી પાસેના પાણશીણ નામના ગામડામાં
અમે સાથે કામ કર્યું હતું. જન્મભૂમિના સંપર્કની પણ મારે સામાન્ય કુટુંબમાં જન્મ. બાળપણમાં માતાની વિદાય. શરીર અને
નોંધ લેવી જોઈએ, પ્રસંગે તે પાર વિનાના યાદ આવે છે, પરંતુ સંગે બંને નબળાં તથા પ્રતિકૂળ અપકવ અવસ્થાએ સંસાર
ચિત્ત ઉપર ઊંડી અસર કરી ગયેલો એક પ્રસંગ (ધ્યા વિના જીવનને પ્રારંભ અને તેમાં વિસંવાદિતાને પાર નહિ. સમજ
હું રહી શકતું નથી. રાષ્ટ્રસંથાના ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળના આવ્યા પછી પણ સરળ સાદું જીવન જીવવાની વિચારણ. કોઈ
એક સભ્ય તરીકે એમની પસંદગી થઈ ત્યારે તેમનું બહુમાન મહત્ત્વાકાંક્ષાને ધકકો નહિ, ઉશ્કેરાટ નહિ છતાં જીવનવિકાસનાં
કરવા એક જનસમારંભ ગોઠવવામાં આવ્યું હતું. આ સપાને તેઓ નિરંતર ચડતા જ રહ્યા. અને મમ' સૌએ સમજ ધટે છે. કયારેક એમ પણ થઈ જાય છે કે
પ્રસંગે મારે ભાગે પણ ખેલવાનું આવ્યું હતું. એ વખતે રવ. ચીમનભાઈના જીવનમાં બધું સમુસુતરું ઉતયુ હતી તે
હળવી શૈલીમાં મેં કેટલીક વાત કરી તેમાં એમ પણ કહ્યું કદાચ તેમને અટલે વિકાસ થયો ન હોત. તેમણે સમાજજીવનના
કે તેમણે તેમનાં પત્નીને સાથે લઈ જવા જોઈએ.' અને જાહેરજીવનમાં જે ઉચ્ચ સ્થાને પ્રાપ્ત કર્યા', તે માટે
આ મુદ્દો મેં લડાવીને કહેવા માંડે ત્યારે હું એમની '" કયારેય પ્રયાસ કર્યો હોય, કોઈની ભક્તિ કરી હોય કે કોઈના
પાસે જ ઊભા ઊભો માઈક ઉપર ખેલત હતે.
એમણે મને અટકાવવા માટે મારા ઝબને છેડે ખેંચવા ચરણ સેવ્યાં હોય એવું જાણવા મળતું નથી. એમના જીવન
માં. મેં ખેલવાની શૈલી અને પછી તે તેને મુદ્દો પણ વિશે જે કંઈ જાણવા-સાંભળવા મળ્યું છે તેને સાર એમ
બદલી નાખ્યા. સમારંભ પૂરું થયા પછી તેઓએ મને એક કહી જાય છે કે સ્વ. ચીમનભાઈએ બાળપણથી માંડીને જીવનના
બાજુ લઈ જઈને કહ્યું કે મારા સંસાર વિશે તમે કંઈ જાણતા . છેલ્લા શ્વાસ સુધી સર્વ પ્રકારે પિતાની યોગ્યતા કેળવવા
લાગતા નથી. તમારા બોલવાથી “એ” ઉશ્કેરાય અને સાથે પર જ ધ્યાન આપ્યું હતું. તેઓએ જે કામ હાથમાં
આવવાનો આગ્રહ રાખે તે મારું શું થાય? હું લીધાં અને જે સ્થાને પર તેઓ આવ્યા તે બધામાં સફળ થયા
સમજી
ગયો. પછી તે મેં વિસ્તારથી પરિસ્થિતિ જાણુ અને બધું શોભી ઉઠયું તેને મર્મ અહીં પા છે એમ
લીધી. એ વિશે અમારી વચ્ચે ક્યારેક નિખાલસ . કહેવું જોઈએ. કેવાં કેવાં વિવિધ ક્ષેત્રે એમણે શોભાવ્યાં
વાતે પણ થતી હતી. એક દિવસ જૈન સમાજની વિવિધ શાખાઓ અને સંસ્થાઓમાં તે
એમને ફેન
આવ્યું અને અજવાળીબેનને સાથે લઈ અમારો પરિચય કરાવવા. એમને જે જ મળે નહિ. કોઈપણ પ્રકારના પ્રસંગે ઉચ્ચ
તેઓ ઘેર આવી પહોંચ્યા. “એમને’ ગમે એવાં પુસ્તકો વાંચવા સ્થાને તે ચીમનભાઈ જ જોઈએ એવા અગ્રિહમાં સૌ કોઈ
માટે માગ્યાં અને તે કાઢી આપ્યાં અને વારંવાર આવતt 1: સંમત. વિરોધનો સૂર કયાંયથી નીકળે જ નહિ. જાહેર જીવનમાં સંધર્ષના પ્રસંગમાં લીંબડીનું અલિન અને હિજરત જુનાગ
રહેવાની વાત થઈ. ઢની નવાબી અને પાકિસ્તાની પંજા સામે અરિઝી હકુમત. આ બાબતને ચીમનભાઈના જીવનમાં હું ઘણું મહત્ત્વ આપુ. સમગ્ર સૌરાષ્ટ્રનાં સર્વ પ્રકારના કાર્યો કરવા માટે મુંબઈનું છું. અત્યંત વિપરીત સયોગમાં માણસની શકિત ક્ષીણ થઈ
| SR No. | 525968 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1983 Year 44 Ank 18 to 24 and Year 45 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1983 |
| Total Pages | 282 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 33 MB |