Page Text
________________
-
=
૨૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
- તા. ૧-૪-૮૨ નથી કામ કરવા ઈચ્છતી વ્યકિતને કેવા સંઘર્ષ તરવા પડે છે તે છે. બે વર્ષમાં ચાર મુખ્ય મંત્રીઓને દૂર કરવા પડયા. રાજસ્થાનના : તે ગાંધીયુગને સળંગ અનુભવ છે, સંતબાલ એક પાક્ષિક પત્ર- પહાડિયા, આસ્ત્રમાં ચન્ના રેડી અને પછી અંજીઆહ, મહારાષ્ટ્રમાં
“વિશ્વ વાત્સલ્ય”નું સંપાદન કરતા જેમાં રાજકીય, સામાજિક, ધાર્મિક અંતુલે. તેમના અનુગામીઓની પસંદગી પણ ઈન્દિરા ગાંધીએ જ . વિષય સંબંધે સતત તેમના વિચારો પ્રકટ કરતા અને પોતાના અનુ- કરી. તેમાંય મહારાષ્ટ્રમાં ભેસલેની પસંદગી થઈ એ તે હદ થઇ છે. થાયીઓને માર્ગદર્શન આપતા. ગરીબ બહેનને આર્થિક સહાય ઈન્દિરા ગાંધીને ભેસલેને બહુ પરિચય નહિ હોય તે સ્પષ્ટ છે. માટે “માતુ સમાજ” સંસ્થા સ્થાપી હતી તેની શાખાઓ ઘાટકોપર, અંતુલેના કહેવાથી અથવા બીજા કોઈ ન મળવાથી છેવટ અચાનક અને મુંબઈ વગેરે સ્થળે ચાલે છે અને સેંકડો બહેનને રોજી મળે ભેસલેની જાહેરાત થઈ. આ દરેક પ્રસંગે, સંભવ છે કે નિર્ણય થઈ
છે. છેલ્લા ૧૦/૧૨ વર્ષથી તેમણે થાણા જિલ્લામાં તારાપર પાસે શકતો ન હતો, છેવટ નિર્ણય કરવાની જરૂર પડી ત્યારે, છેલ્લી ઘડીએ - ચિચણ ગામે આકામ સ્થાપ્યો હતો અને સ્થિરવાસ કર્યો હતો. તેમને કાંઈક નિર્ણય કરવો જ પડે એટલે થઈ ગયે. ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાના - ચાલવાની તકલીફ થઈ હતી તેથી સ્થિરવાસ કર્યો હતે.
તાં. ૨૪-૩-૧૯૮રના તંત્રી લેખમાં લખ્યું છે: સંતબાલ લાગણીપ્રધાન વ્યકિત હતા. તેમની મહત્વાકાંક્ષાએ She has not been decisive enough in dealing 'પણ મટી હતી. ચિચણીની સંસ્થાને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્વરૂપ આપ્યું હતું.
with her followers even when their incompetence
for the office they hold and their lack of integrity, વિચારોની બહુ સ્પષ્ટતા ન હોય તે પણ લાગણીના પૂર વહેતા,
have been obvious. In the final analysis, the exજૈન સમાજને શ્રમણવર્ગ વર્તમાનમાં કાંઈક અરાજક સ્થિતિમાં planation (for her lack of decisiveness) has to be પસાર થઈ રહ્યો છે. અત્યંત રૂઢિચુસ્ત સાધુ-સાધ્વીઓ જોવા મળે છે sought in terms of her psychological make-up. She તેમ પ્રગતિશીલતા કે ધર્મ પ્રચારને નામે ન સ્વછંદ પણ જેવા is not able to be demanding enough of those who proમળે છે. આ બે છેડા વચ્ચે ઘણા પ્રકાર છે અને મનફાવે તેમ વર્તન
test loyalty to her a serious weakness in a ruler
incharge of so vast and vareegated a country' as થાય છે. શ્રાવકવર્ગ ધાર્મિક બાબતમાં અજ્ઞાન અને અંધશ્રદ્ધાળુ India. , ,
, , છે અને દરેક પ્રકારના સાધુને કોઈને કોઈ શ્રાવકોને ટેકો મળી રહે
પેગેન્દ્ર મકવાણાની રાજયસભા માટે પસંદગી થઈ તે પણ છે. ખાસ કરી, તાજાં પૈસાવાળા થયેલ શ્રાવકો પૈતાની નામના માટે આવી જ અનિર્ણયાત્મક દશા સૂચવે છે. પાર્લામેન્ટરી બેડે પસંદગી અથવા કહેવાતા સંતોના આશીર્વાદ માટે સાધુએ કહે તેમ વર્તે છે કરી જાહેરાત કરી, પછી એક કલાકમાં તે નિર્ણય બદલાઈ ગયો.
પાર્લામેન્ટરી બેડ એક પૂતળું છે. મકવાણાની પસંદગી કરવી હતી એને છૂટથી પૈસા વેરે છે.''
તે બેડને જણાવવા જેટલે સંદેશવ્યવહાર પણ ન હતા. મકવાણા હ“સંતમાં સાચા સાધુપુત્ર હતા. જે સાધુના પરંપરાગત
અને સેલંકીના ઊંચા મન રાખવા, ખડેપગે ઊભા રહે. અને બધી બચારવિચામાં. તેમણે કેટલીક છૂટ લીધી પણ. સાધુતાને આંચ બાજી. પિતાના હાથમાં છે એમ બતાવવાને ઈરાદો હોય છે. આથી આવી ન હતી. એ સાધુતાને કારણે જ તેમની પ્રેરણાથી ઘણાં લોક- વધારે સારી રીત ન મળત. ગુજરાતમાં રોજયસભાની ચૂંટણીમાં
બે સભ્યોને પક્ષાંતર કરાવી, ચાર બેઠકો મેળવી. કાળનાં કા ઘા અને અને ભાઈ-બજેમાં છાત ધન્ય થઈ.
.
- કાંગ્રેસ સત્તાવાર ન હતી તેવા રાજ્યમાં સત્તા મેળવવા પક્ષ સતબાવને હું અંત:કરણ પૂર્વક શ્રદ્ધાંજલિ આપું છું. તરો અને કાવાદાવાને આકાય લેવા. કેળ અને આસામમાં ૨૬-૩-૧૯૮૨
ચા પ્રાગે થયો, પણ કોંગ્રેસ ટકી ન શકી. આમ લોકશાહીનું નામનિથાન નથી. બંગાળમાં સામ્યવાદી પકાને સત્તા પરથી હટાવવી
જે ખેલ ખેલાય છે તેમાં કોંગ્રેસની શોભા નથી. સીધી રીતે ચૂંટણી . *3# . . . ] ચીમનલાલ ચકુભાઈ
લડી વૈવાની તૈયારી નથી..
* પંજાબમાં દરબારાસીંગ અને કૈલસીંગની હરીફાઈ, બિહાર, ખેતી ઈન્દિરા ગાંધી, જાનેવારી ૧૯૮૦માં ફરી સત્તા પર હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ, કર્ણાટક, મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન, વ્યા ત્યાર પછીના બે વર્ષમાં એક બાબત સ્પષ્ટ થઇ છે કે તેઓ ગુજરાત, કેઈરાજય એવું નથી કે જયાં આવી હરીફાઈ ન હોય. આ દેયના બીનહરીફ નેતા છે. તેમની બરોબરી તે શું પણ તેમની
કોઇ મુખ્યમંત્રી સ્થિરતાથી કામ કરી શકે તેમ નથી, છતાં ઈન્દિરા
ગાંધી આ બંધું. નિરપેક્ષભાવે નિહાળી રહ્યાં છે. કઇ જનાપૂર્વક નજી આવી શકે એવી કોઈ વ્યકિત માં દેખાતી નથી. આવી.
છે કે અસહાય સ્થિતિ છે? અપ્રતિમ સત્તા લેવા છતાં, દેશનું નાવ, દિશાશૂન્ય પ્રવાહમાં ' સારી પરિસ્થિતિથી તેમને વાકેફ કરે કે તેમને સાર કહે એવી તવાઈ રહ્યું છે. એ પણ હકીકત છે. ઈન્દિરા ગાંધી તેમના દઢ કોઇ વ્યકિત તેમની સમીપેનથી. કોઇની હિંમત નથી, શકિત નથી, સંકલ્પબળ માટે જાણીતાં છે. સામ્રાશી, લેખડી મહિલા, વગેરે
તેમણે પેાતાની આસપાસ જે કિલ્લેબંધી કરી છે તેમાં વાસ્તવિકતા
સાથે સંપર્ક ગુમાવી દીધો છે. . . . . . . . . રવિ તેમને અપાયાં છે. પણ આ બે વર્ષને અનુભવ બનાવે છે કે એની વિગંધાત્મક શતિ હવે રહી નથી. મેનકેન પ્રકારેણ પિતાની
' ઈન્દિરા ગાંધીએ કેટલાક સુત્રા નક્કી કરી રાખ્યા છે. તેમના બધા
પ્રવચનેને એ પ્રધાન સૂર બને છે. એક, પાકિસ્તાન તરફને ભય સત્તા જાળવી રાખવાની કુનેહ છે પણ દેયની સમસ્યાઓને કોઈ
વધતો જાય છે. આ બાબતમાં તથ્ય નથી એમ નથી. પણ બીજી ઉકેલ નથી એટલું જ નહિં પણ વધારે ગંભીર અને જટિલ થતી આંતરિક બાબતોની ઉપેક્ષા કરવાનું નિમિત્ત ન બનાવાય. બીજું જાવે છે છતાં, કોઈ અસરકારક નિર્ણય કે પગલાં લેવાતાં નથી. વિરોધપક્ષ વિનાકારણ અવરોધે ઊભા કરે છે અને તેમનું કામ કાગેસ, કેન્દ્રમાં અને મોટા ભાગના રાજ્ય માં સત્તા પર છે. પણ
મુશ્કેલ બનાવે છે. આ આરોપ અર્થહીન છે. વિરોધ પકો છિન્ન
ભિન્ન છે, તેની કઈ પ્રતિષ્ઠા રહી નથી. અવરોધ ઊભા કરવાની સંસ્થા તરીકે છિનમિન છે, અતિરિકવિખવા અને ભ્રષ્ટાચારથી ખદખ
શકિત પણ નથી. ત્રીજે, બુદ્ધિશાળી વર્ગ અને વર્તમાનપત્ર સરકાર છે, પર્વ પતે સર્વોપરી નેતા રહે તે કોંગ્રેસની શુદ્ધિ કે સ્થિર કરવાની વિરુદ્ધ છે. આ આરોપ સાવ ખેપ્ટો નથી પણ તેનાં સાચાં કારણે કે ઈવન મેં હોય તેમ લાગે નહિ, બલકે એ અસ્થિરતા જ તેમના શોધવાને બદલે, આપની તીવ્રતા જ વધતી રહી છે. દેશું,
આર્થિક સ્થિતિ સુધરતી નથી કારણ કે જનતાં સરકારે એવી.ભંગર નેતૃત્વનું કારણ છે એટલે તેને નિમાવે છે, પપે છે, કદાચ આવકારે છે.
પરિસ્થિતિ કરી મૂકી છે તેને સુધરતા ઘણે વખત થશે. આ આરોપ જે રાજોમાં કોંગ્રેસ સત્તા પર છે ત્યાંના મુખ્યમંત્રીને તેમણે જ પસંદ
પાયાવિનાને છે.
, ' , , , , , , કરેલા છે, આ મુખ્યમંત્રીઓને પક્ષનું બળ નથી, પ્રજામાં સ્થાન નથી,
. દેશનું ભાવિ એક જ વ્યકિત ઉપર અવલંબે. એ કરૂણે સ્થિતિ માત્ર ઈન્દિરા ગાંધીના ટેકાથી કે તેમની કૃપાથી નભનારા છે. પરિ- લેખાય. તે વ્યકિતની નિર્ણયાત્મક શકિત ક્ષીણ થતી જાય છે તેમ લાગે ગામે એ દરેક મુખ્યમંત્રી સામે તેમના પક્ષમાં જ વિરોધ વંટેળા તે ગંભીર ચિત્તાને વિષય બને. તે કારણે શુન્યાવકાશ સર્જાય ત્યારે
'
= : કંથળતી સ્થિતિ
| SR No. | 525967 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1982 Year 45 Ank 17 to 24 and Year 46 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chimanlal Chakubhai Shah, Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 246 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |