Page Text
________________
3 , ' " પ્રબુદ્ધ જીવન
...
આપણા શરીરમાં જાત જાતની સ્થિઓ હોય છે. એ રાખવામાં અને ચયાપચયની પ્રક્રિયામાં સહાયભૂત થાય છે. બધી જ ગ્રન્થિઓમાંથી સ્ત્રાવ થતો હોય છે. દા. ત. “ટગ્લેઝ આ બે હોરમેન વધારે પડતા ઉત્પન્ન થાય તે પણ શરીરને એટલે કે પ્રસ્વેદ ચિમાંથી જે સ્ત્રાવ થાય છે તે પસીને. માટે નુકસાનક્તાં છે. આ હરમેનના વધારે પડતાં ઉત્પાદનને આપણે આ સાવ જોઈ શકીએ પણ બીજી કેટલીક એવી કારણે જે રોગ થાય છે તેને થાઇરોટોકસી કેસીસ કહેવાય છે ગન્ધિઓ છે જે શરીરના ઠ અંદરના ભાગમાં હોઇને એમાંથી અને એને અંકુશમાં રાખવા જીવનભર દવા લેવી પડે છે. જે સ્ત્રાવ થાય છે તે આપણે જોઈ શકતા નથી છતાં આ
આ ઉપરાંત સેડિયમ, પેટાશિયમ અને કેલ્શિયમ નામની સ્રાવ શરીરનાં સ્વસ્થ સંચાલન તથા ચયાપચયની પ્રક્રિયા માટે
જે ધાતુઓ છે તે પણ શરીરને માટે અત્યંત જરૂરી છે. અત્યંત જરૂર છે. આ સદીની શરૂઅત સુધી તે આ
કેલ્શિયમ તો હાડકાં માટે અને હૃદય માટે જરૂરનું છે, તે સાવની કોઈને ખબર નહોતી પણ હવે જણાયું છે કે આ
સોડિયમ અને પિટાશિયમ લેતી માટે જરૂરના છે. વધારે સ્ત્રાવ તે વિવિધ પ્રકારના હોરમેન્સ છે અને એ હોરમેન્સ
પડતું મીઠું ખાવાથી લેહીનું દબાણ વધે છે એ ખરું પણ માના શરીરના વિકાસ, પ્રજનન પ્રવૃત્તિ, ગર્ભાવસ્થા, પ્રસવ
મીઠું શરીરને માટે જરૂરી છે જ અને જેટલું જરૂરી છે તે અને શરીરની વિવિધ પ્રકારની ચયાપચયની પ્રક્રિયાઓનું
આપણને કાચાં શાકભાજી અને ખુદ ઘઉંની રોટીમાંથી મળી નિયમન કરે છે. શરીરની અંદર હોરમોન્સનો સ્ત્રાવ છોડતી
રહે છે. આપણું શરીરમાં જે પ્રવાહીઓ છે-બેડલુદડજ પ્રન્જિઓની સંખ્યા આઠની છે અને એને એન્ડોક્રીન ગ્લેન્ડઝ
તેના ષમાં અંદર અને બહાર સોડિયમ અને પિટાશિયમ અંતઃસ્ત્રાવી ગ્રન્ધિઓ કહેવાય છે. આ બધી ગ્રથિઓના
બને હોય છે, અને કોષની અનુત્વચા–મેમબ્રેઈન-આરપાર બને કાર્યમાં પણ ઉપર જણાવેલી વીસ જેટલા ધાતુઓમાંની
તત્વેની કાયમી આવજા થતી રહે છે. કેટલીક હિરસે પુરાવે છે એટલે એ ધાતુઓની શરીરમાંની હાજરી કેટલી જરૂરી છે એ સ્પષ્ટ થાય છે. (આ છેલ્લે વિહંગાવલોકન કરીએ તે એ સ્પષ્ટ થશે કે માનવી આઠ ગ્રન્થિઓની વાત, વાચકે રસ બતાવશે તે જેમ જાણીબુઝીને રોજ નમક ખાય છે તેમજ એ અરસેનિક કંઈક વાર કરીશ) શરીરમાંની એક અગત્યની ગ્રન્થિ છે થઈને જેવું ઝેર પણ ખાય છે પણ તે જાણી બૂઝીને નહિ ! અને રોઇડ ગ્લૅન્ડ’. આ ગ્રથી ગળાની બન્ને બાજુએ આવેલી છે. માણસના શરીરને આરસેનિક (સમલ)ની પણ જરૂર છે એ તે અને આ ગ્રન્થી જો બરાબર કામ ન કરે તે માનવીને ગેઈટરને સૂફમાતિસૂક્ષ્મ પ્રમાણ માપવાની કળા વિકસ્યા પછી, તાજે રોગ થાય છે. આ રોગને ગંડમાળા કહેવામાં આવે છે. આ તરમાં જ માલમ પડયું છે. કબાટ, તાંબુ, મોલિન્ડેનમ વગેરે રોગમાં થાઈરોઈડની ગ્રંથિ મોટી થઈ જાય છે. આવું થવાનું પણ એવા જ સૂક્ષ્મ પ્રમાણમાં માનવીના સ્વાથ્ય માટે જરૂરનાં કારણ એ છે કે આયોડીન નામનું જે તત્ત્વ છે તે છે. ફેસ્ફરસ પણ ફેટના સ્વરૂપમાં જરૂર છે. થાઈરાઈડ માટે ખૂબ જરૂરનું છે અને એ તત્વ જે માનવ- , , -શરીરમાં ઓછું જતું હોય તે એને ગેઈટર થાય છે. દરિયાના
' એટલે એમ જોઈએ તે, કુદરતનાં જે બધાં તો છે – પાણીમાંથી નીકળતાં નમકમાં થોડું આયોડીન હોય જ છે એટલે
પાણી, પ્રકાશ, ધરતી, હવા – એ બધાંની સાથે માનવશરીરને ‘એ મીઠું ખાનારને આડીન મળી રહે છે પડુંગરાળ પ્રદેશમાં રહેતા
તાદાઓ છે. માનવીઓને આયોડીન ઓછું મળતું હોય છે એટલે તેમને માનવશરીર પંચમહાભૂતનું બનેલું એવી જે આપણું ગેઈટરને રોગ વધારે થાય છે. થાઇરેડ ગ્રન્યિમાંથી જે બે પ્રાચીનની કલ્પના છે તેમાં કાંઈ તથ્ય હતું એવું નથી લાગતું? હરમેન ઉત્પન્ન થાય છે તેમાં આયોડીનના અણુઓ પંચમહાભૂતમાં અગ્નિને પણ સમાવેશ કરાયો છે. એ અગ્નિ હોય છે અને આ હરમેન શરીરનું ઉષ્ણતામાન સમતોલ જઠરાગ્નિ તે નહિ?
પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાના સંદર્ભમાં જાયેલું સ્નેહમિલન
D સંકલન : શાન્તિલાલ ટી. શેઠ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાની સમાપ્તિ પછીનું નેહમિલન રૂપિયા દેઢ લાખની માતબર રકમનું દાન મળ્યું. તે માટે આ વર્ષે શ્રી સી. એન. સંધવીના નિમંત્રણથી, તેમના આપણે તેમને જેટલો આભાર માનીએ તેટલો ઓછો છે. સંધ નિવાસસ્થાને તા. ૨૭-૮-૮૨ના રોજ રાખવામાં આવ્યું વતી હું તેમને મારાં હાર્દિક અભિનંદન આપું છું અને મારે હતું. તેમાં સ્થાનિક વક્તાઓ, મેનેજિંગ કમિટિના સભ્ય, હર્ષ વ્યકત કરું છું. સંધના શુભેરછકે તેમજ મિત્રોને નિમંત્રવામાં આવ્યા હતા. છેલ્લા બે દિવસ માટે કલેઝ સક્કર ટી. વી. પ્રયોગ લગભગ ૧૪૦ વ્યકિતઓથી હોલ ખીચોખીચ ભરાઈ કરવામાં આવ્યું તેને સારી સફળતા સાંપડી. શ્રેતાઓ ખૂબ જ ગયો હતે.
પ્રભાવિત થયા. પ્રથમ શ્રી કાકીલાબેન વકાણીએ તેમના કોકિલકંઠ દ્વારા આપણે ત્યાં જે નિર્ભયતા અને પ્રેમનું વાતાવરણ છે તે આગવી પદ્ધતિથી સુમધુર અને અર્થસભર એવી ચાર રચનાઓ
અનન્ય કેટીનું છે અને તેને યશ આપણું સંઘના પ્રમુખ રજુ કરીને શ્રોતાઓને ડોલાવ્યા હતા.
શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહને ફાળે જાય છે. ત્યારબાદ સંધના મંત્રી શ્રી કે. પી. શાહે સૌને આવકાર
વધુમાં તેમણે કહ્યું કે શ્રી સી. એન. સંધના પ્રતાપી આપ્યો હતો અને બેલતાં જણાવ્યું કે આ વર્ષની
અને સફળ કાર્યને હું સાક્ષી છું, તેમના વ્યક્તિત્વની તેજવ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન ઘણું સુખદ અનુભવો થયા.
સ્વિતાના કેટલાક પાસાઓએ અમે મિત્રોને ખૂબ જ પ્રભાવિત વ્યાખ્યાનમાળાને શ્રી સેવંતીલાલ કાન્તીલાલ ટ્રસ્ટ તરફથી કર્યા છે. આ તકે હું તેમને અભાર માનું છું.
| SR No. | 525967 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1982 Year 45 Ank 17 to 24 and Year 46 Ank 01 to 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chimanlal Chakubhai Shah, Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 246 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 28 MB |