________________
૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૭૮૧
; બળાત્કાર અને પોલીસ કેસ
T Š. હરીશ વ્યાસ
“ગધેડાની સાથે ગાયને બાંધી એ તો ભૂકે નહિ, પણ લાત મારતાં તે નાગપતમાં બનેલી બળાત્કાર અને સ્ત્રી શરીરના નગ્ન અવશ્ય શીખી જાય છે.” આ ગાય-ગર્દભ ન્યાયે જોઈશું તે પોલીસ, પ્રદર્શન અંગે પોલીસે ભજવેલો ભાગ તેમ જે વાલિયર, અંકલેશ્વર,
અને લશ્કર પણ ગુનાહિત માનસનાં ભોગ બની રહ્યાં છે. જેને દિલહી, અમદાવાદ, શામળાજી, ઈન્દોર વગેરે સ્થળોએ સ્ત્રી એ ઉપર
કારણે પોલીસ અને લશ્કરમાં ભરપટ્ટ દારૂ - ગાંજો - ચરસ - એલ. પિોલીસે કરેલા બળાત્કાર અંગેની ઘટનાઓ આપણું રાજ્યતંત્ર એસ. ડી.- તમાકુ વગેરે નશીલાં દ્રવ્યોનું સેવન, વળી જુગાર, આંક ફરક, કેટલું શિથિલ, પકડ વગરનું, બેફામ અને અરાજકતાભર્યું બની,
વલ મટકામાં ભાગીદારી ઓ તથા લોહીના વેપાર કરતાં કૂટણખાનાં, રદાં છે તેના જીવતા પુરાવા પૂરા પાડે છે. જે દેશમાં સ્ત્રી - વડા ગોલ્ડન કલબે. સિલ્વર કલબે અને ડાયમંડ કલબે તથા વેશ્યાગીરી પ્રધાન હોય અને સ્ત્રીઓની આટલી હદ સુધી બેઈજજતી થાય, બલ્ક સાથે હપ્તા મેળવવાના વ્યવહાર, લશ્કર અને પોલીસની હોસ્ટેલમાં સ્ત્રીઓ પર બળાત્કાર, છેડતી અને અત્યાચારની ઘટના લગભગ
ચાલતા સજાતીય શાને વિજાતીય સંભેગે: આ બધું મનુષ્યને દૈનંદિનીય બની જાય, જેને કાબૂમાં લેવા માટે પગલાં યે ન લેવાય શયતન બનાવી દે તેવું નથી તે શું છે? પરિણામે પોલીસ અને એ કેટલું બધું નાલેશી ભર્યું છે!
લકરના માણસે ઈરાન મટીને હેવાન અને શયતાન બની જાય છે. સવાલ તે એ થાય છે કે આ દેશમાં પિલીસ, લશ્કર વગેરે
આ બધા અંગે રાજ્ય તંત્ર, અમલદારો, પ્રધાને, સમાજરક્ષક છે કે આ દેશની પ્રજાના ભક્ષક છે? નિવૃત્ત લશ્કરી અધિ- ધુરી અને પ્રજાના સેવકે ભારોભાર જવાબદાર છે. પોલીસ કારી પોતાની પત્ની સાથે ભયંકર મારપીટ, ચાબૂકના પ્રહારો કે અને લશ્કર પ્રત્યેને આ અભિગમ બદલવો જ પડશે અને પોલીસ સિગારેટના મર્મસ્થાન પર ડામ દઈને જે રીતે હિંસક વ્યવહાર થાણાંને Reformatories સુધારણા ગૃહોમાં તેમ જ પોલીસને કરે છે એ કેવું ગુનાહિત પૂર માનસ પ્રગટ કરે છે ! આ દેશમાં
સમાજ સુધારક Social reformer.ની કોટિએ લઈ જવા માટે ઠેર ઠેર હરિજને અને સ્ત્રીઓ સાથે થઈ રહેલા આ દુર્વ્યવહાર અત્યંત
દષ્ટિપૂર્વક આયોજન કરવું જ પડશે. પોલીસ અને લક્ટ માટે શરમજનક ધણાપદ અને શોચનીય છે. ઠેર ઠેર મહિલા સંસ્થાઓ, સંસ્કાર શિબિરે, ધામિક - આધ્યાત્મિક - સાંસ્કૃતિક ' વ્યાખ્યાને અને માનવતા પ્રેમી લોકો અને રચનાત્મક બળેએ સંગઠિત થઈને સભા
વાર્તાલાપ તથા પરિસંવાદ તેમ જ માનવીય મૂલ્યોને વિકાસ સાધે સરઘસે - પ્રસ્તાવ અને ઠરાવો દ્વારા સરકારને અને પોલીસ
તેવા represher courses તાજગી આપનારા માનવતાપૂર્ણ તંત્રને જાગૃત કરવા માટે જાહેર કાર્યક્રમો યોજયા વિના કોઈ
અભ્યાસક્રમે, સાહિત્ય - સંસ્કૃતિ - કલા માટેના ઉચ્ચ દષ્ટિવાળા ચાર નથી. કારણ આચાર્યશ્રી દાદા ધર્માધિકારી કહે છે તેમ,
અભિનિવેશ તેમ જ માનવીય અભિગમ પ્રગટાવવા માટે "The people's voice is the greatest iron-strength of
વ્યવસ્થિત રીતે વિચારણા કરવાનો સમય હવે બરાબર પાકી people's democracy.” લોકોને અવાજ એ જ લેકશાહી ની
ગયા છે. પ્રાર્થના, ધ્યાન, મન, આત્મનિરીક્ષણ જેવી આધ્યાત્મિક પ્રચંડ લોખંડી તાકાત છે. આ છેડતી, અત્યાચાર અને બળાત્કાર
પ્રવૃત્તિઓ પ્રત્યે પણ પોલીસ તંત્રને તાલીમ આપીને વાળવું જ અંગે જો પ્રજા જાગૃત થશે તે પોલીસ કે કેઈની દેન નથી કે આવા
પડશે. આના પ્રત્યે આપણે જેટલાં આંખર્મીચામણાં કરીશું અશોભનીય અને બર્બર વ્યવહાર કરવાની કોઈ હિંમત કરે. પ્રજાની
તેટલું જ આપણે અધિક સહેવું પડશે. જો આપણે પોલીસ, લશ્કર, સુષુપ્તતા, નિષ્ક્રિયતા અને ઉદાસીનતાને કારણે જ અસુરી બળે
એસ. આર. પી., સરહદી સંરક્ષક દળ વગેરે દંડશક્તિ મૂલક બળોના પ્રભાવશાળી બની રહ્યાં છે. આને માટે ઠેર ઠેર લોકસમિતિ,
માનવતાપૂર્ણ વિકાસ માટે એને સુધારક ગૃહ- Reformatories માં આચાર્યકુલ, શાન્તિ સેના, અને યુવા સંઘર્ષવાહિની જેવાં શાન્તિમય
પલટાવવાના પ્રયાસ નહિ કરીએ તે આ દંડશકિતની સંસ્થાઓ અને રચનાત્મક સંગઠ્ઠને ઊભાં કરીને આવા ભ્રષ્ટાચાર અને
ઝપાટા ભેર ગુનેગાર સંસ્થાઓ, પાશવી અને હિંરાક સંસ્થાઓ અથવા અત્યાચારોને સામનો પ્રજાએ કરવો જ પડશે, તો જ પોલીસ, લશ્કર
પ્રજા ભક્ષક સંરથોમાં જ પરિણમશે જે નાગરિક જીવન, સમાજ વગેરે દંડશકિત સરખી રીતે અને સખણી રીતે વ્યવહાર કરતાં
અને રાષ્ટ્ર માટે ખતરનાક બની જશે. આ દિશામાં નવીન અભિગમ શીખશે. ગાંધીજીએ પણ લેશાહીની સફળતા માટે “Ascendence
સાથે વિચારણા, અજન અને કાર્યક્રમ અંગે વિચારવા માટે of civil over military power.” દંડશકિત પર લેક
સરકાર, તેના અધિકારીએ, લોકસેવકો અને રચનાત્મક કાર્ય શકિતને પ્રભાવ અનિવાર્ય ગણે છે.
કર્તાઓએ ભેગા મળીને રાષ્ટ્રીય સ્તરે તેમ જ પ્રાતીય સ્તરે સત્વરે પરંતુ આ બધું વિચારીએ છીએ ત્યારે સવાલ થાય છે કે આ સક્રિય વિચારણા કરવી જોઈએ. પરિસ્થિતિ હાથની બહાર ચાલી પોલીસ તંત્ર કેમ આટલું હીન, અધમ અને પાશવી બની રહ્યાં છે? જાય એ પહેલાં આપણી સરકાર, ઉચ્ચ અધિકારીએ, સત્તાવાળાઓ જોઈ શકાય છે કે લગભગ રાતદિવરા પોલીસ ખાતાના થાણામાં ગંદી અને રચનાત્મક કાર્યકર્તાએ જાગૃત થશે ખરા? અને એને મેગ્ય ગાળ, કાનમાં કીડા પાડે તેવા અપશબ્દો અને અશિષ્ટ-અસંસ્કારી | દિશામાં નવો મેડ આપશે ખરા? અતુ. - ગંદા-ગલીચ વ્યવહારો ‘રિમાન્ડ’ને નામે થતા હોય છે. ગુનેગાર સાથે પોલીસને વર્તાવ લગભગ હિસક, અમાનવીય અને અશોભનીય
સભાર – સ્વીકાર ઢબને કેટલી હદ સુધી હોય છે એ તે આપણી લોક્સભાનાં એક
સાસુમાની ઝાલરી: સદસ્ય ભગિની ઇંદિરાકુમારીનું પાર્લામેન્ટમાં કરેલું નિવેદન જ લેખક: રનુભાઈ દેસાઈ બતાવી આપે છે. આ પોલીસ અને લશ્કરના માણસને લગભગ પ્રશિન: પરિમલ પ્રકાશન પ્રતિષ્ઠાન, હિંસાને ગુનાખોરી માનસ ધરાવતા લોકો, શેર - ડાકુ અને વિવિધ
પાર્વતી, હનુમાન રોડ, ગુનેગારો સાથે ચાવીસે ય ક્લાક જીવવાનું હોય છે અને કહેવત
વિલેપારલે (પૂર્વ), મુંબઈ–૧૭. છેને? “જેવો સંગ તેવો રંગ”, “જેવી સોબત તેવી અસર.”
' મૂલ્ય: રૂપિયા દસ