Prabuddha Jivan 1980 Year 42 Ank 17 to 24 and Year 43 Ank 01 to 16

SR No.: 525965
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1980
Total Pages: 230
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 27 MB

Page 40

22
૧૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૩-૮૦
શ્રી મનુભાઈ કાપડિયા
અને કેરળમાં પણ રાજ્ય વિધાન સભાઓનું વિસર્જન થવું જોઈએ. - સને મળી છે તે પ્રમાણ વિધાન સભાની ચૂંટણીમાં ન જળવાય તો? આ દલીલ ખરી હોય તે દરેક વખતે લોક્સભાની ચૂંટણી થાય ત્યારે તામીલનાડુમાં અના દ્રમુકને લોકસભાની એક જ બેઠક મળી છે. બધા રાજ્યમાં ફરી ચૂંટણી થવી જોઈએ. આ દલીલમાં તથ્ય નથી. વિધાન સભાની ચૂંટણીમાં ઠીક સંખ્યામાં મળે તો ? બીજું કારણ એમ આપવામાં આવ્યું કે, જનતા પક્ષ કે લે
આ દલીલનો પાયે જ ખોટો છે. જનતા પક્ષે ભૂલ કરી તેનું દળની રાજ્ય સરકારો, કેન્દ્ર સરકાર સાથે સહકારથી કામ કરતી પુનરાવર્તન કરી, બેટી હાનિકારક પરંપરા શરૂ થાય છે. જેના પરિનથી. હજી એક મહિને થયો નથી ત્યાં આવે આટોપ કર્યો. દાખલ ણામે અસ્થિરતા જ આવે અને સતત રહે . આપ્યો કે, પછાત વર્ગ અને અનુસૂચિત જાતિઓ માટે ધારા- હકીકતમાં આ બધે સત્તાને ખેલ છે. ઈન્દિરા કોંગ્રેસ વિશે સભા અને લોક્સભામાં બેઠકો અનામત રાખતો કાયદો લેક- લોકોને ભ્રમ ભાંગે તે પહેલાં, જનતા પક્ષ અને અન્ય સભાએ કર્યો તેને કેટલીક ધારાસભાઓને બહાલી આપી નથી. ખાસ રાજકીય પક્ષે વિરુદ્ધના જનતા જુવાળને લાભ લઈ રાજ્યમાં કરી મહારાષ્ટ્રને દાખલો આપે, તેને માટે કોઈ સમય મર્યાદા નથી સત્તા હાંસલ કરવી છે અને પાંચ વર્ષને પટ મેળવવે છે. આ પરિઅને હવે જાહેર કર્યું કે, આ કાયદાને રાજ્યોની બહાલીની જરૂર નથી. સ્થિતિ માટે જનતા પક્ષ, લોકદળ અને બીજા રાજકીય પક્ષે એટલા જ હકીકતમાં, બંધારણમાં કેન્દ્ર સરકારને એટલી બધી વિશાળ
જવાબદાર છે. રાજ્યમાં પક્ષપલટુઓ અને પાટલીબદલુઓની સત્તાઓ છે કે કોઈ રાજ્ય પિતાની બંધારણીય ફરજને અમલ ન કરે તે
હાર લાગી હતી. ઈન્દિરા કોંગ્રેસ અને સામ્યવાદી પક્ષ સિવાયના કેન્દ્ર સરકાર તેને ફરજ પાડી શકે છે. ૩૦ વર્ષમાં આવી કોઈ
રાજકીય પક્ષે છિન્ન ભિન્ન છે. જગજીવનરામે જે શરમજનક
નાટક ભય અને ગુંલાંટ મારી અને જનતા પક્ષના આગેવાનોએ મુસીબત નડી નથી. રાજ્યોએ પિતાના હિતમાં કેન્દ્ર સાથે સહકાર
તેમના અંગત વેરઝેર ઉપર ઢાંક્ષી છેડે કર્યો તેથી તેમની પ્રત્યે કરવો જોઈએ.
પ્રજાને રોષ વળે છે. ઈન્દિરા કોંગ્રેસે બંધારણની કલમ ૩૫૬ નો - ત્રીજું કારણ એ માપવામાં આવ્યું છે, કે રાજ્ય સભામાં ઈન્દિરા દુરુપયોગ કર્યો છે, પણ વિરોધ પક્ષોએ તે નેતર્યો છે. કોંગ્રેસની બહુમતી નથી. આ એપ્રિલ મહિનાની શરૂઆતમાં રાજય | ગુજકીય નીતિ (Political Morality.) સૌથી નીચી કક્ષાએ સભાના ૭૩ રાજ્યે નિવૃત્ત થાય છે. તેમની ચૂંટણી રાજ્ય વિધાન ઊતરી છે. હવે શરમ જેવું રહ્યું નથી. સફળના કોઈ પણ ભેગે, સભાઓએ કરવાની છે. આ વિધાન સભાઓમાં ઈન્દિરા કોંગ્રે- એક જ ધ્યેય રહ્યું છે. પ્રજાને વિશ્વાસ મેળવવાની કે પ્રાપ્ત
સની બહુમતી ન હોય તે ફરી એ જ સ્થિતિ રહે. ઈન્દિરા કોંગ્રેસ કરવાની વાતો પ્રજાને ભેળવવાની તરકીબ છે. કુંડુ કથરોટને હસે • માટે આ કારણ બરાબર છે, પણ તેને માટે કલમ ૩૫૬ ને ઉપયોગ તેવી વાત છે, સૌ એક જ માટીના છે. જાહેર જીવનમાં સામાન્ય ---
ન થાય, તેમ આવી સત્તા મેળવવા રાષ્ટ્રપતિને હથિયાર ન બનાવાય. પ્રમાણિકતાની પણ કોઈએ ખેવના રાખી નથી. ઘારાસભાઓની રાજ્ય સભામાં બહુમતી ન હોય તે વિરોધ પક્ષને સહકાર મેળવી ચૂંટણીઓ જૂન મહિના સુધી નહિ થાય તે ન ગુંચવાડે કામ લેવું પડે. એક રીતે આ સારું છે, આપખૂદી ઉપર અંકુશ રહે. ઊભો થશે. નવા રાજ્યના ગર્વનરે આવી બધી પરિસ્થિતિને | મુખ્ય કારણ એ આપવામાં આવ્યું છે કે, લોકસભાની ચૂંટણી
પહોંચી વળવા કેટલા સમર્થ છે તે જોવાનું રહે છે. બતાવે છે કે, જનતા પક્ષ અને લેકદળ પ્રજાને વિશ્વાસ ગુમાવી
• ચીમનલાલ ચકુભાઈ બેઠા છે અને તેથી આ ક્ષેની સરકાર રાજ્યમાં રહે તે લેકશાહી વિરૂદ્ધ છે, અને પોતાની પસંદગીની સરકાર રચાય એવી તક લકોને આપવી જોઈએ.
પરમાનંદભાઈના કાકાના દીકરા શ્રી મનુભાઈ ગુલાબચંદ - જનતા પક્ષે આવી દલીલ વાપરી હતી. આ દલીલ ભ્રામક
કાપડિયાનું, શનિવાર તા. ૨૩ મી ફેબ્રુઆરીની રાત્રે ૭૨ વર્ષની છે. અતિ જોખમી છે અને અસ્થિરતા પેદા કરનારી છે. કોઈ
વયે અવસાન થયું. આમ તો બે - ત્રણ વર્ષથી તબિયત નરમ હતી, ધારાસભ કે ધારાસભ્ય પ્રજાને વિશ્વાસ ગુમાવી બેઠા છે કે નહિ
પણ અવસાન અચાનક હાર્ટફેલથી થયું. રાત્રે દસ વાગ્યા સુધી તે કોણ નક્કી કરે? કેવી રીતે નક્કી થાય? આપણાં બંધા
કુટુંમ્બિ નો સાથે જમતા અને વાતો કરતાં હતા. ૧૧ વાગે અવસાન થયું. રણમાં (Right of recall) નથી આખી ધારાસભા - વિરોધ પલા સહિત પ્રજાને વિશ્વાસ ગુમાવી બેઠી છે એમ ભાઈ મનુ ભાઈ સાથે લગભગ ત્રીસ વર્ષથી મારો ગાઢ અને કેમ કહેવાય? રાષ્ટ્રપતિને, કલમ, ૩૫૬ને અશિરો લઈ આવો નિફ્ટને પરિચય હતો. મનુભાઈ વર્ષો સુધી મુંબઈ જૈન યુવક સામૂહિક ( Right of recall. ) ભેગવવાને અધિકાર સંઘની મેનેજિંગ કમિટીના સભ્ય હતા. સંયુકત જૈન વિદ્યાર્થીગૃહના કયાં છે? જ્યપ્રકાશ નારાયણે આવા પ્રયોગ કર્યો હતો. ધારાસભ્યોને ટ્રસ્ટી હતા. મહાવીર જૈન વિદ્યાલયના વર્ષોથી કમિટીના સભ્ય બળજબરીથી રાજીનામા અપાવ્યા અને ગુજરાત વિધાન સભાનું અને કેટલાક સમય મંત્રી હતા. ભાઈ મનુભાઈનું કામ બહુ સ્પ’, વિસર્જન કરાવ્યું. ત્યારે વ્યાજબી રીતે તેમની આકરી ટીકા અને ચોક્કસ હતું. તેમને મેટો ગુણ પ્રમાણિકતા હતા. વ્યાપારમાં થઈ હતી. કલમ ૩૧૬ ના આ દુરુપયોગ છે.
પણ તેઓ ઘણાં પ્રમાણિક અને કુશળ હતા. મિટર પેર પાર્ટસને બીજી રીતે વિચાર કરીએ, લેક્સભાની ચૂંટણીમાં ઈન્દિરા કોંગ્રે
ધંધા હતા. તેમની બજારમાં તેમનું ઘણું માન હતું. તેઓ તેમની
એસોસિયેશનના એક સ્થાપક અને મંત્રી તેમજ પ્રમુખપદે રહ્યા સને માત્ર ૪૩ ટકા મત મળ્યા છે. અને ખોટી પદ્ધતિને કારણે
હતા ત્રણચાર વર્ષથી ધંધામાંથી નિવૃત્ત થયા હતા, વર્તમાનમાં ૬૬ ટકા બેઠકો મેળવી છે. ૧૯૭૭ ની લેકરણભાની ચૂંટણીમાં
જે રીતે પંથે કરવા પડે છે તે સામે તેમને રોખત અણગમે હતા. ઉત્તારના નવ રાજ્ય, જેની વિધાન સભાનું વિસર્જન કર્યું
તેમના પત્ની જસુમતીબહેન સારા સામાજિક કાર્યકર હતા. હતું, તેમાં ઈન્દિરા કોંગ્રેસને કઈ બેઠક મળી ન હતી અથવા
જન મહિલા સમાજના તેઓ વર્ષો સુધી મંત્રી હતા. તેમની સ્મૃતિમાં માત્ર એક બેઠક જ મળી હતી. એ વખતે તેવું નથી બન્યું. ઉત્તર
શ્રી મનુભાઈએ જૈન મહિલા સમાજને રૂ. ૧૧,૦૦૦ નું દાન પ્રદેશ, બિહાર વગેરે રાજ્યોમાં જનતા પક્ષ અને લેકદળને રોક
આપ્યું છે અને જેને મહિલા સમાજના મકાન સાથે જાસુસંખ્યામાં બેઠકો મળી છે અને મતની દષ્ટિએ જોઈએ તે બન્નેને.
મતી બહેનનું નામ જોડવામાં આવ્યું છે. જસુમતીબહેનનું દસ સાથે મળી, ઈન્દિરા કોંગ્રેસ કરતા વધારે મત મળ્યા છે. વળી,
વર્ષ પહેલા અવસાન થયું ત્યાર પછી મનુભાઈને બહુ એકલતા ૧૯૭૭ માં નવમાંથી ૭ રાજ્યની ધારાસભ્યોની પાંચ વર્ષની
લાગતી. મનુભાઈના નાનાભાઈ શાન્તિભાઈ તથા તેમની પત્ની મુદત પૂરી થઈ હતી.
તારાબહેન મનુભાઈની બહુ કાળજી કરતા. મનુભાઈને કાંઈ સંતાન પણ લોકસભાની ચૂંટણીમાં મળેલ મત કે બેઠકોની નથી. શાન્તિભાઈને પણ એક જ દીકરી છે. સંખ્યા પ્રજાના વિશ્વાસનું એક માત્ર માપ નથી. સભાની
મનુ ભાઈ સાથે મારે ભાઈ જેવો સંબંધ હતા. મારા પ્રત્યે ચૂંટણી અને રાજ્ય વિધાન સભાની ચૂંટણી જુદા ધોરણે થાય છે.
તેમને ઘણા આદર હતું અને મુકત મને સુખદુ:ખની વાત કરતાં. લોકસભા માટે મત આપ્યો હોય તે વ્યકિત રાજય વિધાન સભા માટે
મનુભાઈના અવસાનથી મને એક મિત્ર ગુમાવ્યાનું દુ:ખ છે. એ જ પક્ષને મત આપશે તેમ માનવા કેઈ કારણ નથી.
- તેમના આત્માને હું શાશ્વત શાન્તિ પ્રાર્થ છે. અને વિધાન સભાની ચૂંટણીમાં, દાખલા તરીકે ગુજરાતમાં, જનતા
મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ વતી અને મારી વતી તેમનાં કુટુંબિજને પક્ષા કે અન્ય પક્ષના સભ્યો, ઠીક સંખ્યામાં આવે - અને ન આવે
પ્રત્યે દિલોજી પાઠવું છું.' , તેમ નથી - તે શું ગુજરાત લોકસભાના ઈન્દિરા કેંગ્રેસના સભ્યો રાજીનામું આપશે? લેક્સભામાં ૨૬ માંથી ૨૫ બેઠક ઈન્દિરા કોંગ્રે
- ચીમનલાલ ચકુભાઈ