Page Text
________________
તા. ૧-૮-૮૦
પ્રબુદ્ધ જીવન
માનવ ભાગના કિસ્સા આપણને એમ લાગે છે કે આપણે દિનપ્રતિદિન સુધારા ભણી યુ. પી.ના રાયપુરમાં એક સેનીએ ધાર્મિક શ્રદ્ધાથી એક પૂજા ગતિ કરી રહ્યા છીએ, પરંતુ ધરતીના છાને ખૂણે માનવ, માનવ પર ગોઠવી હતી, જેમાં તેણે પોતાના મા-બાપને તથા ભાઈ-ભાભીને મારી કેવા અત્યાચાર ગુજારે છે એ તો જયારે જાણીએ ત્યારે જ ખબર બલિદાન આપ્યું. આવી લોહિયાળ પૂજાથી તેનું કેટલું ભલું થશે એ પડે. તા. ૧૭મી ફેબ્રઆરીના ઈન્ડિયન એકસપ્રેસ'માં આ જમાને તે આપણે સમજીએ છીએ, પણ અંધશ્રદ્ધાને કોણ પહોંચી શકે? વિજ્ઞાન અને પ્રગતિનો હોવા છતાં મોટા ભાગના માણસ અંધશ્રદ્ધાથી
માનવ બલિદાનના બીજા એક કિસ્સામાં એક બાઈ માંદી રહેતી પેરાઈ માણસને કેવી ક્રૂર પદ્ધતિથી ભાગ લે છે એ વિષેને એક ચોંકાવનારો લેખ હતા. આ લેખ મુજબ આદિકાળની જેમ આજે
હતી તેના કારણમાં તેને કોઈ નડતું હતું એમ માનવામાં આવેલું અને
આ નડતર દૂર કરી બાઈને સાજી કરવા તાંત્રિકની સલાહથી બે પણ માણસને ભાગ લેવાય છે અને આવા હિચકારા કૃન્ય પાછળ .
આ વર્ષના બાળકને મારી નાખવામાં આવેલું કે જેથી આ અગોચર દેવદેવીઓને પ્રસન્ન રાખવા, સંતાન પ્રાપ્તિ કરવી, પોતાનું ધાર્યું
તત્ત્વ રાજી થાય. તો બીજા એક કિસ્સામાં એક સ્ત્રીએ પોતાને બાળકે કંઈ ફળ મેળવવું, રાગ- યાતના દૂર કરવા વગેરે કારણે રહેલ છે. ,
થાય' એ હેતુથી કાલીમાતાને પ્રસન્ન કરવા છ વર્ષના છોકરાને તથા વળી, કેટલાક અંધશ્રદ્ધાળુ લોકોનું એવું માનવું છે કે ધરતીની અંદર
પોતાની ચાર વર્ષની બહેનને ભાગ લીધે હતે. જેણે ખુબ ચચાર જે કંઈ ખજાનો કે બીજી વસ્તુઓ છે, તેના પર સર્પ તથા અમુક દેવી તાકાતનું વર્ચસ્વ છે, માટે આ ખજાને પ્રાપ્ત કરવા માણસને
જગાવી હતી એ મહારાષ્ટ્રના માનવાત કેસમાં પણ એવું જ હતું કે
અગોચર ખજાનાની પ્રાપ્તિ માટે એક વંધ્યા સ્ત્રી અને તેના સાથીભાગ આપવો જરૂરી છે કે જેથી દૈવીશકિત નુષ્યમાન થાય. એ જ રીતે જળદેવતાને રીઝવવા કોઈ મોટી નદી પર પુલ બાંધવામાં
દારોએ '૭૨ના નવેમ્બરથી '૭૪ના જાન્યુઆરી સુધીમાં અગિયાર
નિર્દોષ માણસેના ભાગ લીધા હતા. આવે છે ત્યારે માણસને ભાગ લેવાય છે. આ સિવાય કોઈ જગ્યાએ નવું બાંધકામ થાય છે ત્યારે પણ એ કામની સફળતા માટે આરંભમાં
. માનવ બલિદાનના થોડા કિસ્સાઓની ઉપર નોંધ લીધી છે. આવા માણસનું બલિદાન આપવામાં આવે છે. થોડાં વર્ષો પહેલાં રાજસ્થાનના ,
તે કેટલાય સ્સિાઓ છાને ખૂણે બનતાં હશે જે વિષે આપણને એક ગામમાં આ રીતે એક કોન્ટ્રાકટરે બાર વર્ષના કુમળા છોકરાને
જાણ પણ ન હોય. કરુણતા એ વાતની છે કે આપણે પ્રગતિશીલ ભાગ લીધો હતો. બાંધકામ વાળી જગ્યાએ તે એ રિવાજ થઈ. '
જમાનામાં વસીએ છીએ પરંતુ બલિદાનના આવા રિસા અટકતાં
નથી અને વં' ખુચે તેવી વાત એ છે કે કાયદામાં આને માટે જે ગયો છે કે કામ થઈ ગયું, ખતમ કર્યો” આ ઉદ્ગારો ન સંભળાય
કડક સજા છે તેનો અમલ થતો નથી. આ પ્રકારના મોટા ભાગના ત્યાં સુધી કારીગરો અને મજૂરો કામ શરૂ કરતા નથી. દેખીતી વાત છે કે આવા કિસ્સામાં મૃતદેહને પથ્થર નીચે દાટી દેવામાં આવતા
કિસ્સાઓની ઝીણવટથી છણાવટ થતી નથી એટલે ગુનેગારને છટકબારી હોવાથી તેની કોઈ ભાળ મળતી નથી.
મળી જાય છે. ઉપર ઉલ્લેખ છે તે એરનગામના કિસ્સામાં જ
- માણસોને અટકાયતમાં લેવામાં આવ્યાં હતાં, જેમાંથી પાંચને જન્મમાણસને ભાગ લેવાની એક બીજી પદ્ધતિ એ છે કે એમાં જેને ટીપની અને દસ જણને પાંચ વર્ષ કેદની સખત સજા ભાગ લેવાનો હોય તે માણસને અથડાવીને કે માર મારીને બેભાન કરવામાં આવી, પરંતુ હાઈકોર્ટે તેમને છોડી મૂકયા. , માનવાત બનાવવામાં આવે છે. ત્યારબાદ તેના ડોળા ખેંચી કાઢી શરીરને કેસમાં પણ ૧૧ ખૂને પાછળ જેને મુખ્ય હાથ હતો તે રૂમણિબાઈ કાપવામાં આવે છે અને અંદરથી આંતરડા કાઢી લઈ ઝાડની ડાળી ' ' અને બીજા બે જણને મૃત્યુની સજા થયેલી, પરંતુ મુંબઈ હાઈકોર્ટપર માળાની જેમ લટકાવવામાં આવે છે. પછી મૃતદેહમાંથી નીકળેલા માંથી તેઓ છુટી ગયાં અને ત્યારપછી સુપ્રિમ કોર્ટની અપીલમાં લેતીમાં, ભોગ લેનાર વ્યકિત પોતાના હાથને પજો બાળી તેનું ઝાડ પણ છૂટી ગયાં. "પર નિશાન, કરે છે. વાંચતાં કમકમાં આવે એવી આ કરુણતા છે. માનવ હત્યાના કેસોને યોગ્ય અને જહદી સુકાદો થાય એ નજરે તો આપણે જોઈ જ ન શકીએ. પ્રગતિશીલ જમાનામાં ભલેને જરૂરી છે; કારણ કે આ પ્રકારના કેસોમાં પુરાવા બહુ ઓછા આવે ખાપણે વસીએ, પરં. માણસ માણસ વચ્ચે ત્રાસ અને અત્યાચારના છે અને જે પુરાવા આવે છે કે કોર્ટની મુદત પડવાથી ગોટાળાભર્યા આવા બનાવે ખરેખર આપણને શરમિંદા બનાવી દે છે.
થઈ જાય છે. આવા કેસમાં તે કડક સજા હોવી જોઈએ કે જેથી બલિદાનની ત્રીજી રીતમાં માનવી કુરતા અને અંધશ્રદ્ધાને ભેગ
માણસને ભાગ લેવાની કૂર પ્રવૃત્તિ આગળ વધતી અટકે. બનનાર વ્યકિતને તેનું માથું કેવળ બહાર રહે એ રીતે જમીનમાં
અંધશ્રદ્ધા, વહેમ અને જડ ધામિક ખ્યાલો સાથે સંકળાયેલી આવી દાટવામાં આવે છે. ત્યાર પછી તેના માથા પર સળગતે દી મૂક
માનવતા વિરોધી પ્રવૃત્તિઓને બંધ કરવા કાયદામાં નિયમો તો છે, વામાં આવે છે અને તેની આસપાસ સ્ત્રીઓ અને પુરુષ નાચગાન
પરંતુ તાંત્રિકો તથા ભુવા બાવા જેવાં સમાજ વિરોધી તત્ત્વોની જે કરે છે. માણસ મરી જાય ત્યા સુધી આ પાશવી લીલા ચાલે છે.
માનસ પર એટલી તો દ્રઢ પકડ છે કે લોકોને સુધારાના માર્ગ પર અંધશ્રદ્ધા અને અજ્ઞાન શું નહિ કરી શકે?
લાવવાનું અતિ કઠિન છે. સાધુ બાવાની એ જમાત પર કાયદાને જલiદરમાં ત્રણ વર્ષના કુમળા છોકરાને ભાગ લેવાયો હતો. ' સખતે એશ રહેવા જરૂરી છે. આ દિશામાં સૌથી વધુ અસરકારક એ કહાણી પણ અતિ કર ણ છે. છોકરાની કાકીએ પ્રથમ તેને સજજડ
ઉપાય તે સમાજ સુધારા દ્વારા લેકમાનસને એવી રીતે કેળવવાનું પકડી રાખે, અને કાકાએ પછી શિરચ્છેદ કર્યો અને છોકરાના
છે કે લોકો ધર્મ વિશેના જડખ્યાલ, અંધશ્રદ્ધા તથા જાતજાતના પિતાએ મૃતદેહના સત્તાવીસ ટુકડા કર્યા. આ બધું લોકોના ટોળાં
વહેમમાંથી છૂટે. સમક્ષ થયું અને આવી રીતે ભાગ લેવાને ઈરાદે કુળના વડવાઓને ('ઈન્ડિયન એકસપ્રેસમાંથી) –શારદાબેન બાબુભાઈ શાહ પ્રસન્ન કરવાનો હતો ! જડતા અને અંધશ્રદ્ધા પાસે લેહીના સગપણ એળે જાય છે.
અભ્યાસ-વર્તુળ આ બાજુ એક સ્થળે શકિતદેવી મંદિરમાં એક ચૌદ વર્ષના છોકરાને ભેગ લેવાયો તેની પાછળનું કારણ દુર્ગાદેવીને પ્રસન્ન
વકતા : શ્રી પ્રવીણભાઈ કામદાર કરવાનું હતું કે જેથી પ્રસન્ન થએલી દેવી ધરતીમાં દાયેલા કોઈ ખાનાની પ્રેરણા આપે! આ કિસ્સામાં છોકરાનું ગળું અણીદાર
(ડેપ્યુટી મ્યુ. કમિશ્નર) હથિયારથી કાપી નાખવામાં આવ્યું. અને તેને ધીમા પરંતુ અતિ કષ્ટદાયક મતે મરવા દેવામાં આવ્યો કે જેથી ધાર્મિક ક્રિયાવિધિઓ
વિષય : આપણા નગરનાં પ્રાણપ્રશ્ન ચાલે ત્યાં સુધી તેનું લોહી વહેતું રહે.
સમય : ૧૨-૮-'૮૦ મંગળવાર, સાંજના ૬-૧૫ નાગપુર બાજુ એરનગામમાં ૨૪ વર્ષના એક આશાભર્યા યુવાનને ખૂબ ત્રાસ આપી તેના નાક કાન કાપી નાખવામાં આવ્યાં, સ્થળ : પરમાનંદ કાપડિયા સભાગૃહ અને પછી તેને કુવામાં ધકેલી દેવામાં આવ્યો. આ બલિદાન પાછળનું કારણ એ હતું કે ગામમાં કોલેરાને રોગચાળો ફાટી નીકળ્યો હતો,
સૌને સમયસર ઉપસ્થિત થવાનું હાર્દિક નિમંત્રણ. અને આવા બલિદાનથી દેવી રીઝે અને રોગચાળે દુર થાય એવી
'સુબોધભાઈ એમ. શાહ લોકોની જડ માન્યતા હતી. તબીબી વિજ્ઞાન ગમે તેટલું વિસ્યું હોય પરંતુ રોગચાળા પાછળ અગોચર શકિત કે દેવીને હાથ હોય એમ
કન્વીનર, અભ્યાસ-વર્તુળ માનનારા અંધશ્રદ્ધાળુ લોકોને આપણા દેશમાં તોટો નથી..
| SR No. | 525965 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1980 Year 42 Ank 17 to 24 and Year 43 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chimanlal Chakubhai Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 230 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 27 MB |