________________
તા. ૧૬-૧૨-૭૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૮૫
પ્રશ્ન ગંભીર છે. તમારો સાફ સાફ ખુલાસે તુરત કરશે.જી.” ગુજરાતમાં શાસક કેંગ્રેસ "
આ ભાઈને મેં જવાબ લખ્યો છે, કારણ તેમની સાથે મારે કૅઝેરામાં આંતરિક મતભેદો ચરમકક્ષાએ પહોંચ્યા છે. સારો પરિચય છે. પણ આ પત્ર વાંચી મને આશ્ચર્ય અને દુ:ખ થયું. પ્રદેશ કમિટીના પ્રમુખની ચૂંટણી માટે મડાગાંઠ પડી છે. ઈન્દિરા ત્યાર પછી મુનિશીને લેખ હું વાંચી ગયા. તેમણે લખ્યું છે કે “કહે- ગાંધી દબાણ કરી ઝીણાભાઈ દરજીની પસંદગી કરાવશે કે બન્ને વાત પ્રગતિવાદીઓ ઉજવણી કરશે તો અનેક અનર્થો થવાને સંભવ પક્ષને લડી લેવા દેશે તે જોવાનું છે. ઝીણાભાઈને બહુમતીને ટેકો છે, જેવા કે ભગવાનને તેઓ લોકેાર પુરુષ તરીકે નહિ પણ સામાન્ય
છે એમ જણાય છે, પણ પટેલ - ઘીયા જૂથને વિરોધ જોરદાર છે. માનવી તરીકે રજૂ કરશે. જેના સિદ્ધાંતોને વિકૃત સ્વરૂપે રજૂ કરશે, આટલો ભીષણ દુષ્કાળ છે ત્યારે પણ કેંગ્રેસના આગેવાને સત્તાની મહાવીરના જીવનને વિકૃત સ્વરૂપે રજુ કરશે” વગેરે. બીજું ઘણું
સાઠમારીમાંથી છૂટતા નથી. ઝીણાભાઈ દરજીનાં નિવેદનમાં વિવેક લખ્યું છે. પ્રગતિવાદીએ શું કરશે. તેની બધી કલ્પના કરી છે. અને વ્યવહારબુદ્ધિને અભાવ તરી આવે છે. આવે સમયે સરકારી મને આશ્ચર્ય એ થયું કે આવું કોઈ લખી શકે છે, અને તેને વાંચ- કર્મચારીઓની હડતાળ રવી પડી છે. દુષ્કાળને સામને કરવા નાર માને છે. રાષ્ટ્રીય નિર્વાણ સમિતિમાં જૈનના બધા ફ્રિકાના યુદ્ધને ધોરણે કામ કરવાની જરૂર છે ત્યાં તંત્રની શિથિલતા વધતી આગેવાને છે. તેમને ભગવાન પ્રત્યે કેઈ શ્રદ્ધા-ભકિત નથી, અને જાય છે. અંતે તો પ્રજાએ જ સહન કરવાનું રહે છે. જાણે જૈન ધર્મના વિરોધીઓ હોય એવી માન્યતા ઉપર આ કલ્પના એપલ-૧૭ દોડે છે. ભગવાનને સામાન્ય માનવી માનતા હોય તેઓ તેમને
ચન્દ્ર ઉપર પહોંચવાને માનવીને અત્યારે છેલ્લે પ્રયોગ થયા નિર્વાણ મહોત્સવ શા માટે ઊજવે? અર્થો થવાને સંભવ છે એમ
અને લગભગ ત્રણ દિવસ ચન્દ્ર ઉપર સંશોધન થશે. ખૂબ વૈજ્ઞાનિક માની લઈ આવા મહાન અવસરના વિરોધથી દુ:ખ થાય છે. જેને
સાધને સાથે એપોલ–૧૦ ગયું છે. અવકાશયાત્રી ઉપરાંત આ રામાજનું જે કદાચ એ દુર્ભાગ્ય હશે કે રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય
વખતે એક ભૂસ્તરશાસ્ત્રી પણ જોડાયા છે. ૧૦ વર્ષના ગાળામાં આ સ્તરે ભગવાન મહાવીર અને જૈન ધર્મના સંદેશ પહોંચાડવાની તક
યોજના ઉપર અમેરિકાએ ૨૫ અબજ ડૉલર -- ૨૦૦ અબજ રૂપિમળે છે ત્યારે તેના વિરોધ થાય.
યાનું ખર્ચ કર્યું. વૈજ્ઞાનિક દષ્ટિએ મહાન સિદ્ધિ છે. વિશ્વના અવએ હોઈ શકે કે આ ઉત્સવની ઉજવણીના પ્રકાર વિશે મને
ગાહનમાં માણસની બુદ્ધિશકિતએ અભુત પ્રગતિ કરી કહેવાય. ભેદ હોય. સૌ પોતાની રીતે ઊજવી શકે છે. પણ એક માન્યતા એવી જણાય છે કે પોતે જેને શખ્રિસંમત માનતા હોય તે જ રીતે થઈ
જ્ઞાનની જિજ્ઞાસા માનવસ્વભાવનું અંગ છે. વિરાટ બ્રહ્માંડની ઝાંખી શકે, બીજી કોઈ રીતે નહિ. બીજી માન્યતા એ પણ લાગે છે કે શાસ્ત્રોની કરવા તલસતો માનવી કાંઈક આગળ વધ્યો. ચન્દ્રથી દુર પહોંચવાની જાણકારી મુનિઓને જ હોય છે. વળી વિદ્રાન મુનિએમાં પણ શાસ્ત્ર- શકિત કેળવી, ચન્દ્ર ઉપરથી જે પદાર્થો લાવ્યા છે તેથી વૈજ્ઞાનિક સંમત શું ગણાય તે વિશે મતભેદ હોય તો પોતે જે શાસ્ત્રસંમત
અનુમાન કરે છે કે ચન્દ્રની રચના અથવા ઉત્પત્તિ જા અબજ માને છે તે જ સાચું છે એવો આગ્રહ રાખે છે.
વર્ષ પૂર્વે થઈ હશે. સૌથી મહત્વની બીના તે એ છે કે આ પૃથ્વી 3. આદિનાથ ઉપાધ્યું કે ડે. નથમલ ટાંટિયા કે 3. હીરાલાલ જેને અને બીજા નેવી વિદ્રાના, શાસ્ત્રો નથી જાણતા અથવા નથી
સિવાય હજુ સુધી કયાંય ચેતનશકિત – જીવ – હોય એમ જણાવ્યું સમજતા એમ માને છે.
નથી. આ પૃથ્વી આ રીતે અપૂર્વ છે. આવી અદ્ભુત ચેતનશકિતનું આવી જેની માન્યતાઓ હોય તેમની સાથે વિવાદમાં ઊતરવાને જતન કરવા અને તેનું ગૌરવ સમજવા માણસે શું ન કરવું જોઈએ? બદલે નમ્રતાપૂર્વક આપણી સૂઝબૂઝ મુજબ કામ કરવું એ જ
ચીમનલાલ ચકુભાઈ માર્ગ રહે. અંતમાં મુનિશ્રીએ આ મહાન પ્રસંગ કેવી રીતે ઉજવાય
સંઘ સમાચાર, તે વિશે સૂચને કર્યા છે. તેમાંના કેટલાંક ખરેખર આવકારદાયક છે. હું આશા રાખું છું કે મુનિશ્રી અને તેમના મતના બીજા જે
સંધના લાઈફ-મેમ્બર હોય તે તેમની રીતે પણ આ પ્રસંગ ઉજવશે.
૧૩૪. શ્રી મેહનલાલ ગુલાબચંદ ઝવેરી–કલકત્તા થાકો–ચાક
૧૩૫. શયચંદ કોરસી શાહ થાકા-ચાકના વલા માઈલના વિસ્તાર માટે જમમુ -કાશ્મીરનું
સાપુતારા પર્યટન રેખાંકનકાઈ છ અઠવાડિયાં છાંભી ગયું. પરિણામે પાકિસ્તાનના શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ તરફથી સંઘના સભ્યો અને તેમના પ000 માઈલના વિસ્તારોમાં આપણું સૈન્ય રહ્યું અને તે વિસ્તારના
કબીજને માટે નાસિક નજીક પણ ગુજરાત રાજ્યમાં–દરિયાની
સપાટીથી લગભગ ૩૫૦૦ ફીટની ઊંચાઈએ -- આવેલ સાપુતારા ૧૦ લાખ શરણાર્થીઓ અનિશ્ચિત દશામાં રહ્યા અને ખેતી કરી
નામના હીલ સ્ટેશનનું જાન્યુઆરી તા. ૨૫ મી ને ગુસ્વાર રાતથી શનિન શકયા. પ્રેસિડન્ટ ભૂતાના પરસ્પરવિરોધી નિવેદનેએ એવી વાર, તા. ૨૭ મીની રાત સુધીનું પર્યટન ગોઠવવામાં આવ્યું છે. સ્થિતિ ઊભી કરી કે સિમલાકરીર જોખમાયે. આપણા તરફથી ' આ પર્યટનમાં જોડાનાર ભાઈ–બહેનેને તા. ૨પમી જાન્યુઆરી ગુરુવારે આરોષ થતો કે વિદેશી સત્તાઓને હાથ છે. થાક-ચક રાખવા
રાત્રિના ૧૦-૩૦ વાગ્યે વિકટોરિયા ટર્મિનસથી ઊપડતી ભુસાવળ આપણે દઢ હતા. છેવટે પાકિસ્તાને નમતું મૂકયું. આ માટે તેને
પેસેન્જરમાં નાસિક લઈ જવામાં આવશે અને ત્યાંથી બસમાં સાધુ
તારા પહોંચાડવામાં આવશે. એ જ રીતે જાન્યુઆરી તા. ૨૭મી ને કાંઈક બહાનું આપવા આપણે કાશ્મીર સરહદે થોડી છૂટછાટ મૂકી. શનિવારે સાંજના ચાર વાગ્યે સાપુતારાથી નીકળીને નાસિક થઈને અંતે પત્યું તે સારું થયું. આ બધી યાતનાઓ શા માટે? બંગલા રવિવાર સવારના સાડા પાંચ વાગ્યે મુંબઈ પાછા ફરવાનું રહેશે. દેશને સ્વીકૃતિ આપવી જ પડશે એમ પ્રેસિડન્ટ ભૂતે ભારપૂર્વક
' આ પ્રવાસમાં જોડાનાર ભાઈ–બહેને એ વ્યકિત દીઠ રૂા. ૯૦ કહે છે છતાં ચીનના દબાણથી અથવા તે આંતરિક વિદનેને કારણે
અને બાર વર્ષથી નીચેના બાળક માટે રૂ. ૭૦ ભરવાના રહેશે. સ્વીકૃતિ અપાતી નથી. તેથી ૯૦ હજાર યુદ્ધકેદીઓને બોજો આપણે
આ પર્યટન, વહેલા તે પહેલા એ ધોરણે ૮૦ પ્રવાસીએ પૂરતું જ માથે રહ્યો છે અને તેઓ અને તેમનાં કુટુમ્બ સહન કરે છે. રાજ- વિચારવામાં આવ્યું છે. તેથી સંઘના જે સભ્યને આ પર્યટનમાં જોડાવાની દ્વારી ક્ષેત્રે પ્રતિષ્ઠાનું ભૂત અને તેને કારણે હઠાગ્રહથી પ્રજાની હાડમારીને કઈ વિચાર કરતું નથી. એમ લાગે છે કે ભૂતે ખરેખર
ઈચછા હોય તેમને સંઘના કાર્યાલયમાં જરૂરી રકમ સત્વર ભરી જવા બન્ને દેશો વચ્ચે શાન્તિ ઈચ્છે છે છતાં લશ્કરી જમાવટ વધારતા
વિનતિ છે.
ચીમનલાલ જે. શાહ રહે છે. પણ એકંદરે હવે એવું જણાય છે કે સિમલાકરારને
- સુબોધભાઈ એમ. શાહ અમલ થશે.
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ