Prabuddha Jivan 1972 Year 33 Ank 17 to 24 and Year 34 Ank 01 to 16

SR No.: 525957
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1972
Total Pages: 294
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 37 MB

Page 284

પ્રબુદ્ધ જીવન
તો, ૧૬-૧૨-૭૨
અને ઉતારુઓને જાન જોખમમાં મૂકવા, ટપાલમાં બંમ્બિ મોકલવા સાધન અમર્યાદા વધારી દીધાં છે. આ બધાં અનિષ્ટોને એક અસરઅને ટપાલીઓને ભાગ લે. આપણા દેશમાં પણ એવું વાતા- કારક ઉપાય વિકેન્દ્રિત રાજકીય, આર્થિક અને સામાજિક રચના છે વરણ થતું જાય છે કે તેફાન કર્યા વિના કંઈ સાંભળવાનું નથી. પણ વિજ્ઞાને આપેલ સગવડો અને સાધને સ્વેચ્છાએ તજવા માણસ'
વિદ્યાર્થીઓનાં તોફાને વિશે ઘણું લખાયું છે. આપણે ત્યાં તૈયાર નહિ થાય ત્યાં સુધી, આ અનિષ્ટોમાંથી છૂટી શકવાના નથી. પણ વધતાં જાય છે. દિલ્હી યુનિવર્સિટી, બનારસ યુનિવર્સિટી, બિહાર વર્તમાન પરિસ્થિતિ માટે બીજું મુખ્ય કારણ છે માણસના અને ઉત્તર પ્રદેશની યુનિવર્સિટીએ બંધ કરવી પડી, શિક્ષકોની માનવામાં આવેલ પલટે. મન અગાધ છે. સદ્-અસદ્ વૃત્તિઓને સામૂહિક હડતાળેને કારણે શિક્ષણસંસ્થાએ લાંબો સમય બંધ રહે પુંજ છે. આ દ્રુદ્ધ સનાતન છે. બેમાંથી એકને સર્વગ્રા અભાવ છે. કેટલાક શિક્ષકે વિદ્યાર્થીઓનાં તેફાનેને ઉત્તેજન આપે છે. હોય એવું કોઈ સમયે બનવાનું નથી. પણ સદ્ કરતાં અસદુ વૃત્તિદિલ્હી યુનિવર્સિટીના વાઈસ - ચાન્સેલર ડે. સ્વરૂપ અધ્યાપક એનું જોર વધે અને વધતું રહે એવે સમય આવે છે અને વર્તમાન હતા ન્યારે લોકપ્રિય હતા, વાઈસ ચાન્સેલર થયો એટલે અપ્રિય તેવો સમય છે. ડ. સ્વાઈન્સ્ટરે કહ્યું હતું કે પોતે આધ્યાત્મિક થયા, પેલીસને બોલાવે તે પોલીસ એમ હદે ગેરવર્તન કરી ઉરો- અધ:પતનના સમયે જમ્યા છે. અત્યારે હાલ તે તેમને શું થાત? જના વધારે છે. પોલીસ ઉપર જાણે તંત્રને કાબૂ જ ન હોય એમ ' માણસનો પરિગ્રહમેહ, સ્વાર્થ, ભેગેપભેગની લાલરા, લાગે. પોલીસના જુલમ અને અત્યાચારે, જેલમાં, લોકઅપમાં, સત્તાની ભૂખ અનહદ વધ્યાં છે. વિજ્ઞાને આપેલ સાધનએ તેમાં પ્રજા સાથેના સંબંધમાં, કેટલીક વખત એટલા બધા વધારે હોય છે કે ઉમેરો કર્યો છે. પ્રેમ, કરુણા, મૈત્રી, પરસ્પરને આદર, સંયમ. Sાલીશ ગના ઓછા કરે છે કે વધારે છે તે કહેવું મુશ્કેલ થઈ પડે
ખુબ દબાઈ ગયાં છે. માણસ • મણિસના વ્યવહારમાં કીમ્બિક કોત્રે, સામાજિક જીવનમાં સ્વતંત્રતાને નામે અથવા જુના જડ શત શૈક્ષણિક ક્ષેત્રે, આર્થિક કે સામાજિક ક્ષોત્ર - રર્વત્ર માનવતાને રિવાજો અને બંધનેના પ્રતિકારરૂપે, સંયમ અને સ્વચછેદ મઝા અભાવ છે. શરૂઆતમાં કહ્યું છે કે બધા બનાવાનું ઉદ્ગમસ્થાન અને મુકે છે. થોડા વખત પહેલાં, પૂના નજીક “સ્નેહયત્રિા” માં ૩ થી , ઉપાય એક છે, તે છે મણિરાનું મન, બાહ્ય પરિસ્થિતિ તેમાં નિમિત્ત ૪ હજાર યુવક-યુવતીએ જે સ્વૈરવિહાર કર્યો તે માની ને
કે કારણ બને છે. તે પણ પલટોવવી પડે. અતિ સમૃદ્ધિ કે પરિગ્રહ શંકાય તેવે છે. તેની આગેવાની એક ફ્રેન્ચ મિશનરીની છે. દારૂ, મોટા ભાગનાં અનિષ્ટોનું મૂળ છે. અમેરિકાની અને બીજા મોટા કેફી પીણાંઓ અને દવાઓ- હાશીરા, મેરી જુઆના, એલ. એસ.
દેશની ઉત્પાદન શકિત અને સમૃદ્ધિ તેમને માટે અને દુનિયા માટે ડી. ને ઉપયોગ, ખાસ કરી યુવક વર્ગમાં વધતો જાય છે.
શાપરૂપ બનતી જાય છે. માણસ સ્વેચ્છાએ નહિ કરે તે કુદરત આ વ્યાપક અસંતોષ અને અશાંતિનું મૂળ આર્થિક વિપ
તેનું કામ કરશે. એકાદ યુદ્ધ કરી, અરધી દુનિયાને નાશ મતાએ, મેંઘવારી, ગરીબાઈ, બેકારી, વગેરે વિશે લખવાની અહીં
કરશે અને વિજ્ઞાન પૂર્વની સ્થિતિમાં મૂકી દેશે. માત્ર ઉપદેશથી માનજરૂર નથી.
પરિવર્તન થતું નથી. ભકિતના નામે વેવલાપણાને કે આધ્યાત્મિકતાના કેટલાક લોકો એમ માને છે કે કેમાં આધ્યાત્મિકતા પ્રત્યે રુચિ વધતી જાય છે. ડાંગરે મહારાજ કે પાંડુરંગ શાસ્ત્રીનાં પ્રવચને
નામે નિષ્ક્રિયતાને અવકાશ નથી. આ પરિવર્તન પરમ પુરુષાર્થ માગે
છે, શહીદી માગે છે–સેક્રેટિસ, ક્રાઈસ્ટ કે ગાંધીની શહીદીએ સત્ય, સાંભળવા હજારોની સંખ્યામાં લોકો જાય છે. વેગ અને ધ્યાને પાછળ
પ્રેમ અને અહિંસાને સંદેશ જીવતા રાખે છે. કંઈ નવા માર્ગ નથી. ઘણા દોડે છે. બાલ વેગેશ્વર, આનંદમાર્ગ, રજનીશજીને નવા
એ જ સનાતન મી, બુદ્ધ, મહાવીર, ક્રાઈસ્ટ અને ગાંધીએ બતાવ્યું સંન્યાસ, હરે કૃષ્ણ હરે રામ, શું નથી ચાલતું? મદિરે નવાં બાંધવાં તે છે. હોય, ધાર્મિક અનુષ્ઠાન કરવાં હોય, લોક લાખ રૂપિયા આપે છે, વિજ્ઞાનને કારણે આ બધી વિશ્વ-રસમસ્યા બની છે. ખર્ચે છે. મારા નમ્ર મત મુજબ આ બધામાં સોચ ધાર્મિકવૃનિના વિખ્યાત ઈતિહાસવિદ અને જગતની સંસ્કૃતિઓના ઉત્થાન અને અંશ બહુ ઓછા છે. અજ્ઞાનથી, અંધકાદ્ધાથી, નિરશીમાંથી, કીતિ પતનના અભ્યાસી ડ, આર્નોલ્ડ ટોયનબીએ આ બધી સમસ્યાઓ માટે અથવા ખોટા આત્મસંતપ માટેના આ વ્યર્થ પ્રયત્ન છે–અંત- સંબંધે ૮ દિવસ સુધી જાપાનના એક પ્રોફેર સાથે વિચારવિનિમય ૨ના પેલાણને પડઘો છે.
કર્યો. તે ચર્ચા હવે પુસ્તકરૂપે બહાર પડી છે Surviving the future. એ પણ યાદ રાખવું ઘટે કે મોટા ભાગના લેકે ગરીબ અથવા ટોયનબી આજ નિર્ણય ઉપર આવે છે. મારો ફરીથી એ જ સામાન્ય સ્થિતિના છે. તેઓ સાદું જીવન જીવે છે અથવા જીવવા રાનાતન મૂલ્યની પ્રતિષ્ઠા કરવી પડશે; જો ભાવિ વિનાશમાંથી બચવું ઈચ્છે છે. તેઓ નથી સારા, નાથી ખરાબ. તેમને સાચા માર્ગદર્શનની
હોય તે જરૂર છે. તેના અભાવે અનુકરણ અથવા દેખાદેખીના ભાગ બને છે. ૧૨-૧૨-'૭૨
ચીમનલાલ ચકુભાઈ - વર્તમાન કટેકટીનાં ઘણાં કારણે છે, પણ એક કારણ ખાસ નોંધવા જેવું છે. વૈજ્ઞાનિક શોધખેળ – ટેલેજી – ના પરિણામે અસીમ ઉત્પાદનશકિત થોડા માણસોના હાથમાં આવી પડી છે; તેને કારણે અઢળક સંપત્તિ બહુ થોડી વ્યકિતએના હાથમાં જમા * એક ભાઈ મને લખે છે : થઈ શકે છે; ભયંકર વિનાશક શસ્ત્રો સજ્ય છે; વાહન અને સંદેશા- . “૨૫૦૦ માં નિર્વાણ મહોત્સવ સંબંધમાં તા. ૩૧-૧૦-'૭૨ના વ્યવહારનાં સાધનાથી કેન્દ્રીકરણ ભયજનક કક્ષાએ પહોંચ્યું છે; મેટાં મુંબઈ સમાચાર'ના જય જિનેન્દ્રના કોલમમાં પં. શ્રી ભીખુવિજયજી શહેર થતાં અનેક અનિષ્ટો જમ્યાં છે; ઘેડા દિવસ પહેલાં વાંરયું ગણિને લેખ વાંર હશે. ન વાંચ્યું હોય તે કૃપા કરીને વાંચી કે લંડનમાં મેટરની જમાવટ એટલી થઈ ગઈ કે પ્રાઈમ મિનિસ્ટર લેશોજી. હીની મેટર આમસભાથી ૧૦ ડાઉનિંગ સ્ટ્રીટ જઈ ન શકી શ્રી ગણિજી લખે છે કે ભારત જૈન મહામંડળ ઉપરોકત અને ચાલતા જવું પડયું. દુષિત હવાના ઝેરથી માણસેનું સ્વાથ્ય પ્રસંગે પ્રચારમાં ભગવાન મહાવીરને સામાન્ય માનવી તરીકે રજ ભયમાં મુકાતું જાય છે.કણવને શિષ્ય શકુન્તલાને દુષ્યન્તને ત્યાં મૂકવા કરશે. ગવે ત્યારે, આઝામમાં રહેલ એ ઋષિબાળે કહ્યું કે માણસેથી આ લેખ વાંચીને મને અને કેટલાયે ધર્મ પ્રેમીભાઈઓને આંશ્ચર્ય ઊભરાઈ જતું આ શહેર આગ લાગેલા ઘર જેવું લાગે છે. ટેકિયા, થયું છે. ચાવીસમાં તીર્થકર ભગવાન મહાવીરને સામાન્ય માનવી ન્યૂ ર્ક કે પેરિસ જોઈને તેને શું થાય? વિજ્ઞાને ભેગ - ઉપભોગનાં કેમ કહેવાય ! ભયંકર અપમાન થશે.
પ્રકીર્ણ નોંધ
;