Prabuddha Jivan 1972 Year 33 Ank 17 to 24 and Year 34 Ank 01 to 16

SR No.: 525957
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1972
Total Pages: 294
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 37 MB

Page 102

છે
૨ તે છે . પ્રબુદ્ધ જીવન
' ! તા. ૧પ૯૭૨ અંશ સવીકારવો એ સહેલું નથી. પણ આવી સમતા વિના સાચી માણસે બહુ અવકાશ નથી રહેતો. ર્તિમાન સમસ્યાઓ પણ લોકશાહી અને સામાજિક શાંતિ શકય નથી.
" એટલી જટિલ થતી જાય છે કે સંસદ એક Talking machine લોકશાહીમાં સામાન્ય રીતે બહુમતીને નિર્ણય સ્વીકારો સિવાય વિશેષ કાંઈ નથી એમ લાગે. અમેરિકન પ્રેસિડેન્ટ અને પડે છે. પણ બહુમતીને નિર્ણય હમેશાં સાચે કે ડહાપણભર્યો બ્રિટિશ પદ્ધતિમાં પ્રાઈમ મિનિસ્ટરની સત્તા એટલી બધી વધતી હોય છે એવું નથી. અણસમજણથી અથવા લાગણીવશ થઈને જાય છે કે પ્રજાને અસરકારક અવાજ રાજતંત્રમાં હોય એવું લાગે અથવા વિશિષ્ટ સંજોગોને લીધે બહુમતી ઉતાવળિયો નિર્ણય કરે નહિ. આ બધી ખામીઓ છતાં સંસદીય લોકશાહી પદ્ધતિ વર્તમાન એવું બને છે. એ સમયે લઘુમતીને અથવા કઈ વ્યકિતને પિતાને રાજકીય પદ્ધતિઓમાં ઓછામાં ઓછી નુકસાનકારક-lesser evilઅભિપ્રાય વ્યકત કરવાની પૂરતી તક મળે તે લેકશાહીમાં અતિ છે. રાજકીય આગેવાનીમાં પ્રામાણિકતા હોય અને સાચી લોકશાહી મહત્ત્વનું છે. Right of Dissent એક રીતે લોકશાહીને પા ભાવના હોય તે આ પદ્ધતિમાં લોકકલ્યાણને અવકાશ છે. સત્તાનું છે. આવા ભિન્ન મતને અધિકાર બહુમતી નિર્ણય કરે તે પૂર્વે ' કેન્દ્રીકરણ વધારે પડતું ન થાય અને લેકશિક્ષણથી લકજાગૃતિ રાખી, અને ત્યાર પછી પણ હવે જોઇએ. એમ કહેવાય છે કે નિર્ણય ' પ્રજાને અવાજ અસરકારક રીતે રજૂ કરવાને અવકાશ રહે તેની થતાં પહેલાં મુકત વિચારણા આવકારપાત્ર છે. પણ નિર્ણય થયા * : સાવચેતી રાખવી રહે. ન્યાયતંત્ર, વર્તમાનપત્રો વગેરેની સ્વતંત્રતા પછી બધાએ તેને સ્વીકારી તેને અમલ કરવો જોઈએ. સિદ્ધાંતને
જળવાઈ રહે, તેની કાળજી રાખવી. અંતે તે Eternal vigi
lance is the price of freedom. પ્રશ્ન ન હોય ત્યાં આ ઘારણ બરાબર છે. પણ એવા પ્રસંગે હોય
મુંબઈ, તા. ૨૫-૪-૭૨ - ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ છે કે જ્યારે વ્યકિતએ એકલા પણ પિતાના અભિપ્રાયમાં મક્કમ
આકાશવાણીના સૌજન્યથી રહેવું પડે છે. આવા પ્રસંગે બન્ને પક્ષો ખૂબ સહિષ્ણુતા અને વિવેકની જરૂર રહે છે. લોકશાહીની તેમાં કાટી છે. અસહિષ્ણુતા,
પ્રકીર્ણ નોંધ લોકશાહીની દુશ્મન છે.'
સહાય કે લૂંટ? એવી એક માન્યતા થતી જાય છે કે લોકશાહીમાં આગેવાન
વિદેશી સહાય આપણે બહુ મોટા પ્રમાણમાં લીધી છે; ખાસ કે નેતા ન હોય, સૌ સમાન છે. આ માન્યતા ભૂલભરેલી છે. કરી અમેરિકા પાસેથી. એમ કહેવામાં આવે છે કે આ સહાય Leadership has a definite place in Democracy. all બિનશરતી હોય છે અને વિકસતા દેશને મદદ કરવાના હેતુથી જ સમજણ કે શકિત સરખી નથી હોતી. ડાહ્યા માણસનું માર્ગદર્શન આપવામાં રાવે છે. અમેરિકાના પ્રમુખ અને બીજા આગેવાને ' સ્વેચ્છાએ સ્વીકારવું તેમાં લોકશાહીને આંચ આવતી નથી. લેકશાહી તેમની પરમાર્થવૃત્તિ વારંવાર ઉચ્ચારે છે. દુનિયાના બીજા ઘણા
આગેવાન અને સરમુખત્યારમાં પાયાને ફેર એ છે કે એકની આગેવાની દેશેને અમેરિકા સહાય આપે છે. ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ સમાજ અથવા પ્રજા સ્વેચ્છાએ સ્વીકારે છે અને પિતાને ન રુચે
અને વિશ્વબેંક મારફત પણ મોટા પ્રમાણમાં આવી સહાય અપાય તે આગેવાનની આજ્ઞામાં રહેવાની કઈ ફરજ નથી. તેને દૂર
છે. દક્ષિણ (લેટિન) અમેરિકાના દેશોને આવી સહાય આપી કરી શકે છે. સરમુખત્યાર બળજબરીથી આગેવાન થાય છે અને છે. આવી બધી સહાયથી તે દેશોને કેટલું લાભ થાય છે તેને અભ્યાસ પિતાની સત્તા ભય કે ધાકધમકીથી અથવા બીજાં એવાં સાધનોથી કરી અહેવાલ તૈયાર કરવા વિશ્વબેંકની સહાયથી વરસીઝ ટકાવી રાખે છે. લોકશાહીમાં આગેવાને પ્રજાના કહેવા પ્રમાણે જ ડેવલેપમેન્ટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ લંડન તરફથી ટેરેસા હેયટરની નિમણૂક કરવર્તવું એમ પણ નથી. પ્રજાને માર્ગદર્શન આપવાની તેની ફરજ છે. A
વામાં આવી છે. હેયટરે તૈયાર કરેલ અહેવાલ તાજેતરમાં Aid Imperialeader is one who leads. તેનું માર્ગદર્શન પ્રજા કે સમાજ ન lism નામે પ્રકટ થયે છે જેમાં ચોંકાવનારી વિગતો બહાર આવી છે.
સ્વીકારે તે તેણે સ્વેચ્છાએ છે ટા થવું તેમાં સાચી લોકશાહી છે. વિશ્વબેંકે એવી આશા રાખી હશે કે તેના પરોપકારી કાર્યોની ગાંધીજીએ આ માર્ગ ઘણી વખત બતાવ્યો છે. ગાંધીજી કે નહેરની પ્રશંસા કરતે અહેવાલ બહાર પડશે. હેયટરે પોતાના અહેવાલની આગેવાનીને સરમુખત્યારશાહી કહેવી તે શબ્દને દુરુપયોગ છે. ખરડે ઓવરસીઝને જેવા મોકલ્યા અને તેણે IMF અને વિશ્વ
સંસદીય લોકશાહી રાજતંત્રની એક વિશિષ્ટ પદ્ધતિ છે. બહુ બુકને બતાવ્યો. તે બને ચેકી ઊઠયાં અને અહેવાલ પ્રકટ નાના વિસ્તારમાં અથવા ડી સંખ્યા હોય ત્યાં બધા લોકો ભેગા કરવાની ના પાડી. હેયટરને અહેવાલ ફરી તપાસી જઈ તેમાંના કેટલાક મળી નિર્ણય કરી શકે. આથેન્સમાં એવી પદ્ધતિ હતી. આપણે ત્યાં ભાગ અને ખાસ કરી અંતિમ પરિણામે સૂચવતો ભાગ ફરી પંચાયતે અથવા નાનાં ગણતંત્ર હતાં, જેમાં પણ ગામના અથવા લખવા સૂચવ્યું. હેટરે કેટલાક ફેરફાર પણ કર્યા છતાં IMF અને મર્યાદિત વિસ્તારના બધા લોકો ભેગા મળી નિર્ણય કરતા. બહુ વિશ્વબેંકને સંતોષ ન થયો. છેવટે હેયટરે પિતાને જ તે રિપોર્ટ મેટી સંખ્યા હોય ત્યાં આ શકય નથી. પરિણામે, પ્રતિનિધિત્વવાળી, પ્રકટ કરવાની વ્યવસ્થા કરવી પડી. ' ચૂંટણીપદ્ધતિની સંસદીય લોકશાહી વિકાસ પામી છે. રાજતંત્રમાં આ પુસ્તકનું નામ જ તેને સાર સૂચવે છે. સહાયથી પિતા લોકોને અસરકારક અવાજ હોય અને તેમાં લોકો ભાગ લઈ શકે સામ્રાજ્ય (આર્થિક) જમાવવાને અમેરિકાને મનસૂબે તેમાં પ્રકટ એ તેનું ધ્યેય છે. અબ્રાહમ લિંકને લેકશાહીની પ્રખ્યાત વ્યાખ્યા થાય છે. આવી સહાયથી અમેરિકા પિતાનાં જ હિતો વધારવા, આપી છે કે “Government of the People, by the People ખુલ્લી અને ખાનગી રીતે કેવી તરકીબો કરે છે તેના અનેક દાખલા and for the People. Hi Lalelej dra by the People આપ્યા છે. સંસ્થાનવાદ રાજકીય દષ્ટિએ નાબૂદ થયો પણ નવો
છે. કોઈ પણ રાજતંત્ર of the People તે હોય જ, for આર્થિક સંસ્થાનવાદ અને સામ્રાજ્યવાદ જન્મે. IMF અને , the People હોવાને દાવો કરે, પણ by the People. વિશ્વબેંક દેખીતી રીતે સ્વતંત્ર સંસ્થાઓ જણાય પણ અમેહોય તેમાં જ લોકશાહી છે. વર્તમાન સંસદીય લોકશાહીમાં આ રિકાની એડી નીચે એ કેટલાં દબાયેલ છે તેની પણ ભરપૂર વિગતે આપી by the Peopleનું તત્ત્વ ઓછું થતું જાય છે. રાજકીય પક્ષે છે. પેરુને સહાય કરવા અમેરિકાએ તૈયારી બતાવી પણ પેરુએ ઉમેદવારો નક્કી કરે તેમાં જ પસંદગી કરવાની રહે, રટણી અતિ સહાય લેવાની ના પાડી, કારણ કે તેની શરત હતી કે ફ્રાન્સના ઉચ્ચ ખરચાળ, મતદાન પદ્ધતિની વિચિત્રતાઓ-આ બધું જોતાં છેવટનું કોટિના અને ઓછી કિંમતનાં વિમાને ન લેતાં, અમેરિકાનાં હલકી પરિણામ સંતોષકારક નથી રહેતું. સારા અથવા ખરેખર લાયક કોટિનાં અને વધારે ખરચાળ વિમાને આ સહાયથી પેરુએ ખરીદવાં,