Prabuddha Jivan 1969 Year 30 Ank 17 to 24 and Year 31 Ank 01 to 16

SR No.: 525954
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1969
Total Pages: 286
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 38 MB

Page 258

thing)
૧૬૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬-૧૧-૬૯ ગણાતા આદર્શ પ્રત્યે પોતાની નિષ્ઠા હોવા છતાં એને અમલમાં India Today: આજનું ભારત મૂકવામાં સંકોચ અનુભવનારને ડાબેરી ગણવો તે એક મહત્વને મુદ્દો બની રહે છે.
[ ‘ટાઈમ્સ ઑફ ઈન્ડિયા' માં પ્રગટ થયેલ શ્રીમતી વિજ્યાહવે આપણે આઝાદી પછીની કેંગ્રેસને વિચાર કરીએ. આ લક્ષમી પંડિતની લેખમાળાના છઠ્ઠા હપ્તાને ગુજરાતી અનુવાદ ]. પહેલાં કેંગ્રેસની અંદર દરેક પ્રકારના રાજકીય વળણાવાળા લોકો ભારતે આધુનિક યુગમાં પ્રવેશ કર્યો છે એમ કહી શકાશે હતા –ડાબેરી, જમણેરી અને તેમના જાતજાતના પ્રકરો. અને એમ ખરું? આ પ્રશ્નનો જવાબ હું તે જરા પણ સંકોચ રાખ્યા વગર થવું અનિવાર્ય હતું, કારણકે મુસ્લિમ લીગ સિવાયના દરેક વર્ગો,
ના માં જ આપું છું. અલબત્ત! જીવનની બાહ્ય વ્યવસ્થામાં ઘણું પક્ષ અને હિતે દેશની આઝાદીના એકમાત્ર પ્રશ્ન પર કૅન્દ્રિત ઘાણ પરિવર્તન થયું છે તેની ના નહીં કહી શકાય, પરંતુ આ પરિથયેલા હતા. પણ ભિન્ન ભિન્ન વિચારો – અને ક્યારેક તે વિરોધી વર્તનના પરિણામની માનવજીવન પર કોઈ જ ઊંડી- અરાર દેખાતી વિચારસરણીવાળાં જુદાજુદા હિતો ને સમૂહોનો શંભુમેળે લોક- નથી. ભારત હજી પણ સૈકાઓ જૂની ઘરેડમાં જ જીવી રહ્યું છે. શાહીને વરેલા એક જ રાજકીય પક્ષ તરીકે કેવી રીતે ચાલી શકે રૂઢ વિચારેની પકડમાંથી મુકત થવાની વાત તો આપણે કરીએ છીએ, એ એક વિચારવાને મુદ્દો હતે.
પરંતુ સરવાળે તે પેલી ફૅન્ચ કહેવત જેવા જ આપણે રહ્યા જ છીએ.” - ૧૯૬૭ ની સામાન્ય ચૂંટણીઓના અગાઉ ૨૦ વર્ષ સુધી
"Plus ca change, plus c'est la meme choose" કેંગ્રેસ કેન્દ્રમાં તેમ જ રાજમાં બધે સત્તાસ્થાને રહી. માટી
(The more there charges, the more it ihe same અને ભવ્ય જનાઓ છતાં કેંગ્રેસની સરકારોએ બહુ સારો દેખાવ કર્યો હોય એવું લોકોને લાગ્યું નથી. છેવટે તે સરકારની સફળતાનિષ્ફળતાને આધાર કે તેના માટે શું ધારે છે એના પર રહેલા ભારત વિશે જ્યારે હું કહું છું ત્યારે મારી દષ્ટિ સમક્ષ પરછે – નહીં કે સરકાર પોતે પોતાની સિદ્ધિ માટે શું કહે છે એના દેશમાં ભણેલાં અને પાશ્ચાત્ય ઢબે જીવન જીવવાને શેખ ધરાવતાં, પર કેંગ્રેસના શાસન વિશે જનતાના મનમાં સારો ખ્યાલ બંધાયો નથી.
મોટા શહેરમાં વસતા મૂઠીભર માણસ નથી આવતા. ભારતનું એ વાતનો ઈન્કાર કરવાનું મુશ્કેલ થઈ પડશે. ઉત્તરપ્રદેશ, બિહાર સાચું દર્શન ત્યાં જેવા પણ નથી મળવાનું. ભારતીય સંસ્કારોને અને પશ્ચિમબંગાળની સંયુકત સરકરો પ્રજાની ચાહના પ્રાપ્ત કરી જાળવી રાખવાના તેમના પ્રયત્ન પણ પિલા જ હોય છે. અંદરથી શકી ન હોવા છતાં પણ બિહાર અને પશ્ચિમબંગાળમાં કેંગ્રેસ ફરી- તો વર્ષોના વસવાટને પરિણામે પરદેશી કેળવણી અને પરદેશી વાર સત્તાસ્થાને આવી શકી નહીં, જ્યારે ઉત્તરપ્રદેશમાં પણ સંસ્કારની તેમના માનસ પર તીવ્ર અસર હોય છે. કેંગ્રેસને બહુ જ સાંકડી બહુમતિ મળી. પંજાબમાં પણ કૅન્ચેસ સિવા
અહીં એક વાત યાદ આવે છે. કાચી ઉંમરના પોતાના બાળયની સંયુકત સરકાર સત્તામાં આવી.
કોને પરદેશમાં ભણાવવાના કોડ સેવતી એક આધુનિક માતાએ આ સંજોગોમાં કઈ સરકાર વધુ ઉદ્દામ ગણાવી જોઈએ એ આ બાબતમાં મારી સલાહ માગેલી. તેણે દલીલ કરતાં કહેલું, કહેવું મુશ્કેલ છે. જો ધાંધલ મચાવવાના માપદંડથી જોઈએ - જેમાં “જુઓને! મારા છોકરાંઓ તો નસેનસમાં ભારતીય જ છે. અત્યારે ગરીબોને જ વધારે સહેવું પડે છે – તે પશ્ચિમ બંગાળની સરકારને
પણ રજામાં ઘેર આવે ત્યારે દાળ, ભાત કે કઢી એવું જ. ખાવા પહેલો નંબર આપવો જોઈએ. હવે ૧૯૬૭ની ચૂંટણી પછી કેંગ્રેસની માગે છે.” જગાએ જે જે રાજ્યમાં બિનઝેંગ્રેસી સરકારો સત્તારથાને આવી મને અને બીજા ઘણાં ને એક જ વસ્તુ અકળાવે છે કે ભારતેને વિચાર કરીએ. એરિસ્સાને બાદ કરતાં બીજે બધે સત્તા પર
તના પ્રાચીન મૂલ્યોને આપણે ઠીક ઠીક વિસરી ગયા છીએ અને આવેલી સરકાર લેફ્ટીસ્ટ કહેવાણી. તેમણે કેવે દેખાવ કર્યો? વર્તમાનમાંથી જે અપનાવ્યું છે તેનું કોઈ જ ઉચ્ચ મૂલ્ય નથી. પશ્ચિમ બંગાળમાં. સંયુકત મરચાની સરકારના પ્રધાને ઉદ્દામ
આનાં દુ:ખદ પરિણામે આપણે નજરે જોઈ રહ્યા છીએ. જ્યાં લેખાવા છતાં તેમનામાંના કેટલાક સરકારમાં પણ હતાં અને
સુધી આપણે એક પગ જડ ખ્યાના જાળામાં અટવાયેલો છે ત્યાં કેટલાક વિરોધ પક્ષમાં પણ હતા ! પરિણામે ત્યાં મંડાગાંઠ ઊભી " થઈ અને છેવટે રાષ્ટ્રપતિનું શાસન આવ્યું.
સુધી એક વધુ સારા જીવન તરફ આપણે કઈ રીતે ગતિ કરી શકબિહારમાં પણ સત્તારૂઢ થયેલી સરકારે આગળની કેંગ્રેસ
વાના હતા? પુરુષાર્થ પરત્વે શિથિલતા દાખવી કેવળ પ્રારબ્ધવાદી જ સરકાર કરતાં જરીકે વધારે સારો દેખાવ ન કર્યો ને ત્યાં પણ રાષ્ટ્ર- જો આપણે બની રહીશું – મેટા ભાગની પ્રજા આવું જ માનસ પતિનું શાસન આવ્યું. ઉત્તરપ્રદેશમાં બિનઝેંગ્રેસી સરકારે કોમ્યુ- ધરાવનારી છે–તે પિતાની આગવી પ્રતિભા ખીલવી સ્વતંત્ર રીતે નિટી ડેવલપમેન્ટ ડિપાર્ટમેન્ટને મહિલા વિભાગ રદ કરવાને એક માત્ર સુધારો સૌપ્રથમ કાર્યો – પરિણામે ૩૫% મહિલાઓ. બેકાર
વિચાર કરી શકે તેવાં સ્ત્રી-પુરુષથી આ દેશ વંચિત રહેશે. બની ગઈ. કેંગ્રેસના વહીવટ કરતાં આ સરકારને વહીવટ વધુ
જ્યાં સુધી આ દેશના લોકો એટલું નહીં સમજે કે સારું સાર ન હતે.
યા ખરાબ જે કાંઈ બને છે તેમાં કોઈ વાર તેઓ પણ ઠીક ઠીક કેંગ્રેસની અંદર જુદાજુદા પક્ષોને લઈને કેંગ્રેસની સરકારો
અંશે જવાબદાર હોય છે. કેવળ ભાગ્ય કે કુદરતને દોષિત ગણીને. જેટલી વધારે વિભકત દેખાતી હતી તેનાથી ઘણી વધારે બિનઝેંગ્રેસી આપણે કદિ જે પ્રગતિ નહીં કરી શકીએ, આપણા ગ્રહ જ કાદ) સંયુકત સરકારી વિભકત હતી. તામીલનાડની દ્રમુક સરકારની અવળા નથી. આપણી વિચારસરણીના ગુલામ પણ આપણે કયાં. તેમના ખ્યાતનામ નેતા અન્નાદુરાઈના અવસાન પછી કેસેટી થઈ
થડા છીએ? દુર્બળ મનેદશામાંથી જ્યાં સુધી આપણે બહાર નહીં રહી છે. આ સરકાર ખરેખરા પાયાના સુધારા કરી શકશે કે કેમ તે હજી જોવું રહ્યું. કેરળની સરકારે ખાનગી ઉદ્યોગપતિઓને પ્રાઈવેટ
આવી શકીએ ત્યાં સુધી જીવનની દરેક બાજને રૂંધીને બેઠેલાં આપણે સેકટરમાં ઉદ્યોગો સ્થાપવાનું આમંત્રણ આપીને એક નવી જ ભાત
આ બધાં જટિલ પ્રશ્નોને ઉકેલ કઈ રીતે લાવી શકવાના હતા? પાડી છે. પોતાના ભાગીદાર મુસ્લિમ લીગના દબાણને વશ થઈને, ભારત હમેશાં વિચિત્રતાઓથી ભરેલો દેશ રહ્યો છે અને તેણે એવી નીતિઓ જાહેર કરી છે કે જે પહેલી નજરે જ Sectarian
અત્યારે તે રાજકારણના તખ્તા પર જે વિચિત્ર પ્રકારનું નાટક છે એવું દેખાઈ આવે છે. દ્રમુકને છોડીને બાકીની રાજ્યસરકારોમાં એરિસાની સરકાર એકમાત્ર એવી સરકાર છે કે જેને ઉદામવાદી
ભજવાઈ રહ્યું છે એ આપણે સૌ જોઈ રહ્યા છીએ. સમાજવાદને કે ડાબેરી હોવાને દાવો નથી.
માટે જે યોજનાઓ હોવી જરૂરી છે તેને આપણે સ્વીકાર અનુવાદક :
મૂળ અંગ્રેજી : કર્યો છે. આર્થિક સ્વાતંત્ર્ય માટે ત્રણ પંચવર્ષીય જનાઓ ઘડવામાં સુબોધભાઈ એમ. શાહ ૨૯
આચાર્ય ક્રિપલાણી આવી. આજના વૈજ્ઞાનિક યુગને અનુરૂપ યોજનાઓને વિકસાવવાની