Page Text
________________
તા. ૧૬-૧૧-૬૯
પ્રબુદ્ધ જીવન
પ્રકીર્ણ નોંધ
નૂતન વર્ષના વાદળ ઘેરા પ્રભાતે
હતું. મને લાગે છે કે આ રીકિવઝીશનને ઠુકરાવવામાં કેંગ્રેસની કારોદરેક પ્રજાને મન પિતાના દેશમાં પ્રચલિત સંવત્સરનો પ્રથમ બારીએ ઘણી ગંભીર ભૂલ કરી છે. બીજું પગલું શ્રીમતી ઈન્દિરા દિવસ અસાધારણ મહત્ત્વના બને છે અને એકમેક પ્રત્યે અને સાસુ- ગાંધીને કેંગ્રેસમાંથી બરતરફ કરવાને લગતું છે. આવું પગલું પ્રસ્તુત દાયિક રીતે શુભેચ્છા દર્શાવવા અને અભિનંદનની લેવડદેવડ કારોબારીએ, તે પગલાના ઔચિત્ય અનૌચિત્યને વિચાર બાજુએ કરવાનો પ્રસંગ મનાય છે. આ રીતે તાજેતરમાં શરૂ થયેલા વિ. સં. રાખીએ તો પણ, પિતાના બળાબળને કશે પણ વિચાર કર્યા વગર ૨૦૨૬ ના વર્ષને પ્રથમ દિવસ (તા. ૧૦ મી નવેમ્બર સેમવીર) ભર્યું છે અને ત્યાર બાદ મળેલી પાર્લામેન્ટમાં કેંગ્રેસી સભ્યોની આપણા માટે–ખાસ કરીને હિન્દુ પ્રજા માટે–અભિનન્દનને સભાએ આ પગલાને લગતા ઠરાવને ઘણી મોટી બહુમતીથી અને શુભેચ્છાઓના આદાનપ્રદાનને વિષય બને છે. આ દિવસે અમાન્ય જાહેર કરીને કોડીને બનાવી દીધો છે અને શ્રીમતી ઈન્દિરા આપણું દિલ અનેરો આનંદ અને ઉલ્લાસથી ઊછળતું હોય છે અને ગાંધીના સ્થાનને શૂન્યવત બનાવવાને બદલે ઘણું વધારે મક્કમ પસાર થયેલા વર્ષને વિદાય આપીને નવા વર્ષમાં આપણે નવા આશા- અને સુરક્ષિત બનાવ્યું છે. આ લડતમાં સાચા બટાના–મોગ્યવાદપૂર્વક પ્રવેશ કરીએ છીએ.
અયોગ્ય–વ્યાજબી ગેરવ્યાજબીને ખ્યાલ અસ્થાને છે. જેને આમ છતાં સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર માસ દરમિયાન અમદાવાદ બહુમતીનું પીઠબળ હોય તેનું શાસન ચાલે અને એ પીઠબળ ખાતે કમી વેરઝેરને પ્રગટ કરતા જે હત્યાકાંડ અને જાનમાલની આજે ઈન્દિરા ગાંધીને છે અને નિજલિંગપ્પાને નથી એ કબૂલ કર્યા ખુવારી થઈ તેના ભણકારા હજુ પણ કાનમાં વાગ્યા કરે છે અને તે સિવાય ચાલે તેમ નથી. ૧૭મી તારીખે મળનાર સંસદની બેઠકમાં તેનું સ્મરણ દિલમાં કંપારી પેદા કરે છે. વળી કેંગ્રેસમાં પણ જે પણ ઈન્દિરા ગાંધીના સ્થાનને વધારે મજબૂત કરવામાં આવશે સંઘર્ષ પેદા થયો છે અને બે પક્ષો વચ્ચેની અથડામણ ઊભી થવાના એમાં કોઈ શંકા નથી. આજની પરિસ્થિતિનું આ ચિત્ર છે. ભવિષ્ય પરિણામે જે કૉંગ્રેસના ભવ્ય ઉત્કર્ષના સાક્ષી થવાનું મારા જેવા તેને કર્યો અને કેવો આકાર આપે છે એ જોવાનું રહે છે. અનેકને સદ્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું છે તે જ કેંગ્રેસને છિન્નભિન્ન થતી ૧૮મું સર્વોદય સંમેલન અને બિહાર ગ્રામદાન જોવાનું આજે દુર્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું છે. આમ આજે સમગ્ર આકાશ
કટોબર માસની તા. ૨૫થી ૨૮ મી તારીખ સુધી બિહારમાં ઘેરાં વાદળોથી છવાયેલું દેખાય છે, અને આશાનું કોઈ કિરણ ફૂટતું
આવેલા રાજગીર ખાતે પૂજ્ય વિનોબાજીના સાનિધ્યમાં ૧૮ મું દેખાતું નથી અને નવા વર્ષને આવકારવાયોગ્ય કોઈ સફ_તિને અનુભવ
સર્વોદય સંમેલન ભરાઈ ગયું. ત્યાર બાદ પ્રગટ થયેલા ભૂમિપુત્રમાં થતો નથી; વાણી જાણે કે સ્થગિત થઈ ગઈ હોય એમ લાગે છે
તે અધિવેશનમાં અપાયેલાં કેટલાંક વ્યાખ્યાનોની નોંધ પ્રગટ થઈ છે; અને “પ્રબુદ્ધ જીવનના વાચકોને પ્રેરક કે પ્રેત્સાહક બને એવું શું
કાર્યવાહીની કોઈ વિશેષ વિગતો જોવામાં આવતી નથી. લખવું તેની કોઈ સૂઝ પડતી નથી. આવી વ્યથાપૂર્ણ માનસિક પરિ
ગ્રામદાનની વિગતો આપતાં તા. ૧૬મીના ભૂમિપુત્રમાં સ્થિતિમાં મારા મિત્ર શ્રી ઝીણાભાઈ દેસાઈ નેહરશ્મિ તરફથી
જણાવવામાં આવ્યું છે કે છઠ્ઠી ઓકટોબર સુધીમાં આખા ભારતમાં નવા વર્ષ અંગે મળેલો શુભેચ્છાપત્ર - મારે મન ભાવ પણ વ્યકત
૨૯ જિલ્લાદાન, ૯૫૦ પ્રખંડદાન અને ૧,૩૩, ૨૨૩ ગ્રામદાન થયા કરતે હોઈને - નીચે અવતરિત કરીને સંતોષ અનુભવું છું.
છે. બિહાર તળમાં ૫૮૭ પ્રખંડમાંથી ૫૫૦ પ્રખંડદાન થયા છે; ત્યાર નૂતન વર્ષે
બાદ સર્વોદય સંમેલન સુધીમાં બિહારમાં બીજાં પ્રખંડદાને ઉમેરાયા મૈત્રી ને કરુણાની સરવાણીએ જ્યાં સુકાઈ જવા માંડી છે;
છે એટલે હવે માત્ર ૧૨ પ્રખંડદાન એટલે કે બે ટકા કામ બાકી માનવતા જ્યાં પરવારી જવા આવી છે –
રહ્યાં છે. સંભવ છે કે આ અંક પ્રગટ થાય એટલા સુધીમાં આખું ત્યાં
બિહારદાન કદાચ થઈ ચૂકયું હોય. આ બિહારદાન એટલે બિહાભાઈભાંડુઓ અને નિર્દોષનાં લેહીથી રંગાતા
રનાં બધાં ગામડાઓનાં દાન સમજવાના છે; શહેર હજુ અસ્પષ્ટ આપણા આ હતભાગી દેશની ક્ષિતિજ
છે. આ ગ્રામદાનને અર્થ એમ સમજવાનો છે કે આ ગ્રામદાની નૂતન વર્ષને સૂરજ એવું તપ
ગામડાંઓના લોકોએ વશમા ભાગની જમીન દાનમાં આપવાની અને
ગ્રામદાનના પરિણામે દરેક ગ્રામદાની ગામડામાં ગ્રામ સભા ઊભી આભ આખું નવા મેઘાથી છવાઈ રહે
થાય તેને ચાલીસમાં ભાગની આવક આપવાની કબૂલાત આપી છે,
અને નોકરી કરતા હોય તેણે ત્રીશમા ભાગની આવક આપવાની છે. દેશ આપણે
આમ જે બિહારદાનની વાત કરવામાં આવે છે તે ખરા આત્મવિશ્વાસ, શ્રદ્ધા, બલિદાન અને બિરાદરીની
અર્થમાં જો બિહારદાન હોય તો બિહાર આખાને કાયાકલ્પ થઈ મુશળધાર અમીવર્ષાથી નવપલ્લવિત બની જાય!
રહ્યો છે એમ આપણે સ્વીકારવું રહ્યું. અલબત્ત, આ ગ્રામદાનને કોંગ્રેસ કારોબારીની બે ગંભીર ભૂલોએ
લગતો હજુ કાયદો થયો નથી અને તેથી જ્યાં સુધી કાયદો ન થાય પરિસ્થિતિમાં પેદા કરેલા પલટો
ત્યાં સુધી આ ગ્રામદાને અમલી બન્યા ન ગણાય એમ સત્તાવાર પ્રબુદ્ધ જીવનના છેલ્લા અંકમાં કોંગ્રેસની આ કટોક્ટી વિષે ખાસ પક્ષ તરફથી જણાવવામાં આવે છે. આમ છતાં પણ અLટલાં મેટાં એક નેધ પ્રગટ થઈ છે. ત્યાર બાદ બનેલા બે બનાવોએ આખી
પ્રમાણમાં ગામદાને જ્યાં થયો હોય એ બિહારની સીકલ તો બદ
લાવી જ જોઈએ. તેને Impact–ધક્કો–માત્ર આખા બિહાર પરિસ્થિતિને ન અડકાર આપ્યો છે અને તે અંગેના મારા વલણ
ઉપર જ નહિ પણ આખા દેશ ઉપર પડવે જોઈએ એવી આપણે ઉપર પણ તેની ગંભીર અસર પડી છે. કોંગ્રેસ કારોબારીમાંથી શ્રીમતી આશા રાખીએ. એમાંનું આજે બિહારમાં કશું જ જોવામાં આવતું નથી. ઈન્દિરા ગાંધી તરફી કેટલાક સભ્યો જુદા પડયા અને આ રીતે ખંડિત
બિહાર હતું તેમાં કશું જ આવકારપાત્ર પરિવર્તન દેખાતું નથી થયેલી કેંગ્રેસની કારોબારીએ કેંગ્રેસ મહાસમિતિના ૪૦૬ સભ્યની
આવી છાપ મારી જેવા દૂર રહેનારની જ નહિ પણ આ આન્દો
લનની અત્યન્તસમીપ એવા શ્રી વસન્તરાવ નારગોળકરની પણ છે સહીવાળા રીકિવઝીશનને નિયમ બહારનું જાહેર કર્યું. એ રીકિવ
અને તેમણે પ્રસ્તુત સર્વોદય અધિવેશનમાં તેમને આ અભિપ્રાય ઝીશન આ જ કેંગ્રેસના પ્રમુખની ફેરબદલીની માગણી કરનારું નિડેરપણે જણાવ્યું પણ છે અને શંકરરાવ દેવના વકતવ્યમાં પણ આવો જ
| SR No. | 525954 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1969 Year 30 Ank 17 to 24 and Year 31 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kunvarji Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 286 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 38 MB |