Prabuddha Jivan 1969 Year 30 Ank 17 to 24 and Year 31 Ank 01 to 16

SR No.: 525954
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1969
Total Pages: 286
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 38 MB

Page 226

, પબુ
જીવન
તા: ૧-૧૦-૧૯
રહેલું છે. ઉપરના વિવેચનમાં આત્મતત્ત્વ અને મેક્ષતત્ત્વનું જેમાં તે પછી આ શાસ્ત્રપ્રરૂપિત માન્યતાઓ સાથે જોડાયેલા સર્વજ્ઞત્વનિરૂપણ હોય તે જ શાસ્ત્ર અને આથી અન્ય પ્રકારની બાબતોની વિષે શું ધારવું ? જેમાં ચર્ચા-વિચારણા પ્રરૂપિત હોય તે ગ્રંથ--આવી–મારી દૃષ્ટિએ વસતુત: સત્ય સદા અનાવૃત થનું તત્ત્વ છે, તેના એક કૃત્રિમ–ભેદરેખા ઉપાધ્યાય શ્રી અમરમુનિએ ઊભી કરી સંશોધનને–અનાવરણને-કોઈ સીમા નથી અને તે અંગેની પૂર્વછે. આમ કરવાનું કારણ એ છે કે સર્વજ્ઞ ભગવાનના નામ સાથે
કાળમાં થયેલી–ગમે તેટલી મહાન વ્યકિતની–પ્રપણાને પણ જોડાયેલી કેટલીક ધાર્મિક માન્યતાઓ નવાં નવાં વૈજ્ઞાનિક સંશોધનોના
અંતિમ પ્રરુપણા તરીકે સ્વીકારવી કે રજૂ કરવી તે સત્ય તત્ત્વને પરિણામે ખોટી ઠરવા માંડી છે. આ આપત્તિમાંથી બચવા માટે આવી લગતી સમજણ સાથે સુસંગત નથી. સ્યાદ્વાદના - અનેકાન્તનાભેદરેખાનું અવલંબન અનિવાર્ય બને છે.
તત્વ સાથે—પણ આવો આગ્રહ સુસંગત નથી, આને અર્થ એ થશે. શ્રી અમરમુનિએ સૂચવેલી આ ભેદરેખા સ્વીકારીએ તે પણ
કે કાં તે આપણે સર્વજ્ઞ શબ્દના અર્થને સીમિત કરીએ અથવા તો અહીં પ્રશ્ન એ ઊભા થાય છે કે જેમ વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રે થતાં સંશો
‘સર્વજ્ઞ' ના સ્થાને “તત્વજ્ઞ' શબ્દનો પ્રયોગ રૂઢ કરીએ. આ રીતે ધને તે તે વિધ્યને લગતી પુરાણી માન્યતા ખોટી હોવાનું ઠરાવે
આ સમસ્યાને વિચાર કરવામાં આવે તો કોઈ પણ કાળે, કોઈ પણ
ક્ષેત્રમાં, કઈ પણ વિષયમાં થતાં નવાં સંશોધન આગળનાં સંશેછે તેમ ધર્મ અને અધ્યાત્મના ક્ષેત્રે પણ આજે અનેક સંશોધનો
ધનેનાં અને તેમાંથી પેદા થયેલી માન્યતાઓનાં વિરોધી નહિ પણ ચાલી રહ્યાં છે અને મને વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રે પણ અવનવાં સંશોધન
પૂરક જ બનવાનાં. થઈ રહ્યાં છે અને તેના પરિણામે તે તે વિષયને લગતી આજસુધી ઉપાધ્યાય શ્રી અમરમુનિ એક સંપ્રદાયના સાધુ છે અને ચાલી આવેલી માન્યતાઓ ઉપર આ સંશોધનને પણ ખૂબ સર્વશત્વને લગતી માન્યતા તે સંપ્રદાયના પાયાની માન્યતા છે તેથી પ્રભાવ પડી રહ્યો છે. આ સંશોધનના પરિણામે આજ સુધી સ્વીકા- તેમના માટે આ માન્યતાને વટાવીને ઉપર સૂચવેલી ભૂમિકા રાયેલી માન્યતાઓમાં પણ ફેરફાર થવાને ઘણો સંભવ છે. દા. ત.
પર આવવું સહજ શકય નથી. અશક્ય છે એમ તો ન જ પૂર્વજન્મ અને પુનર્જન્મને લગતાં સંશોધનના પરિણામે તેને
કહેવાય. આ વાસ્તવિકતાને વિચાર કરતાં ઉપર આપેલા તેમના લગતા અથવા તે આત્મતત્ત્વને લગતાં આપણા મનમાં બંધાયેલા લખાણમાં જે હદ સુધીની તેમણે નિડરતા દાખવી છે તે માટે ખ્યાલે બદલવાની આપણને ફરજ પડે એ તદૃન સંભવિત છે. તેમને અનેક ધન્યવાદ ઘટે છે.
પરમાનંદ ભગવાન મહાવીરની ૨૫મી નિર્વાણુ શતાબ્દી મહોત્સવ સમિતિ, મુંબઈ સમિતિના કાર્યક્રમને સંક્ષિપ્ત પરિચય તથા યોજના જીવનમાં સંયમને પ્રાધાન્ય દેવાવાળા મહાવીરે પ્રથમ સ્થાન
જ્ઞાનને દઈને વિવેકની મહત્તા બતાવી. “પઢમં નાણું તએ દયા” સને ૧૯૭૪માં ૧૩ નવેમ્બરના રોજ ભગવાન મહાવીરને નિર્વાણ
કહીને જીવનના સંપૂર્ણ વિકાસના જ્ઞાનની મહત્તtી બતાવી. થયાને ૨૫૦૦ વર્ષ થશે. આ મહાપુરૂષની ૨૫મી નિર્વાણ
માનવીએ ઈતિહાસમાં આ મહાપુરૂષને યોગ્ય સ્થાન આપેલ શતાબ્દી ઊજવવા અને તેના માટે વ્યવસ્થિત કાર્યક્રમ તૈયાર કરવા
છે. એવા ભગવાન મહાવીરની ૨૫ મી નિર્વાણ શતાબ્દી નિમિત્તે તા. ૨૧-૧-૬૮ ના જૈન સમાજના સુપ્રસિદ્ધ નેતા શેઠ કરતુરભાઈ
એમનું સ્મરણ તથા એના સર્વ કલ્યાણકારી ઉપદેશની સંસ્કૃતિ એટલા લાલભાઈની અધ્યક્ષતા નીચે “ભગવાન મહાવીર નિર્વાણ મહોત્સવ
માટે વધારે જરૂરી બને છે કે આજે વિશ્વમાં દ્રષ, વેર અને સમિતિ” ની સ્થાપના કરવામાં આવી છે, જેમાં દરેક સંપ્રદાયના આગેવાન ગૃહસ્થોને લેવામાં આવેલ છે.'
હિંસાનો દાવાનળ સળગી રહ્યો છે. નિર્વાણ મહોત્સવની ઉપયોગિતા ભગવાન મહાવીરે માનવને જીવવા માટે નવી દષ્ટિ આપી હતી. આ કારણથી વધારે જરૂરી બને છે. આચાર અને વિચારમાં નવી ક્રાંતિ કરી હતી. જીવન વ્યવહારમાં
જેને સમાજ અને રાષ્ટ્રને માટે જ નહિ, પણ આ કાર્ય વિશ્વને અહિંસા અને વિચારમાં અનેકાન્તને એ કલ્યાણકારી સિદ્ધાંત જગ
માટે શ્રેયસ્કર સમજીને ભારત જેન મહામંડળે આ વિષયમાં પહેલ તેની સામે રાખે કે જેની યુગથી જરૂર હતી અને રહેશે. તેઓએ કરીને ભગવાન મહાવીરની ૨૫૦૦ મી નિર્વાણ મહોત્સવની મહત્તાને આ દષ્ટિને વ્યાપક બનાવીને બીજાના વિચારમાં સત્યની ખેજની
અનુરૂપ સમિતિની સ્થાપના કરીને જુદા – જુદા કાર્યોના પ્રારંભ દષ્ટિ આપી હતી. અહિંસા અને અનેકાન્તની એ સમયમાં જેટલી પણ બે વરસથી કરી દીધો છે. આથી આ કાર્ય માટે અલગ અલગ જરૂર હતી એથી વધારે આજે જરૂર છે; કારણ કે આજે વિજ્ઞાને બીજી સમિતિએ ન બનાવતાં આ સમિતિને જૈન સમાજ પૂરે વિનાશના સાધને અત્યંત પ્રબળ અને શકિતશાળી બનાવી દીધાં સાથ આપે અને સંગઠનપૂર્વક કાર્ય થાય એ વધારે ઈચ્છવા ગ્ય છે. છે. જે હિંસાને કાબૂમાં નહિ લાવીએ તો એના દ્વારા જે સંહાર થશે આ સમિતિને પબ્લિક ટ્રસ્ટ અનુસાર તથા મહારાષ્ટ્રની સેસાયટી તે ભયાનક હશે, જેની કલ્પના માત્ર જગતના વિચારોને ચિંતિત એકટ નીચે રજીસ્ટર કરાવેલ છે અને દાન દેવાવાળાઓને ઈન્કમબનાવે છે.
ટેકસ માફ કરેલ હોઈ કરમુકિત મેળવેલ છે. ભગવાન મહાવીરે હિંસા અને વેરની સામે અહિંસાને જીવનમાં
આ પ્રસંગે ઉત્કૃષ્ટ અને ઉપયોગી સાહિત્ય પ્રકાશિત કરવામાં પ્રથમ સ્થાન આપેલ છે તથા પ્રાણીમાત્ર તરફ સમતાભાવ રાખવાથી આવશે, જેમાં મહાવીર અને એમના પહેલાના જે મહાપુરૂષેને વાર વ્યકિત અને સમાજનું કલ્યાણ થાય છે. એથી ભગવાન મહાવીરના
ભગવાન મહાવીરને મળ્યું એમના જીવનકાર્યો તથા તત્વજ્ઞાન અને તીર્થને સર્વોદય તીર્થ કહેવામાં આવ્યું અને એમાં દરેકના કલ્યાણની
સંઘના વિકાસની વ્યવસ્થિત જાણકારી મળી શકશે. વાત કરી હતી જે માનવતાને સર્વશ્રેષ્ઠ ગુણ છે.
આ સાહિત્ય પાંચ પુસ્તકમાં પ્રકાશિત થશે, જેમાંથી ડે. એ. એન. 'અહિંસ, અનેકાંત અને સર્વોદય દષ્ટિથી તેઓએ માનવજાતિને
ઉપાધ્યની યોજનાનુસાર “યુગે યુગમાં જૈનધર્મ” નામથી પહેલા બે એક મહાન સંદેશ આપ્યો હતો, અને તે હતો માણસ પિતાના
વિભાગમાં પ્રકાશિત થશે. તેમાં પ્રાચીન કાળથી આજ સુધીની જૈનધર્મની સુખ-દુ:ખને, ઉત્થાન - પતનને સારા કે ખરાબ વિચારકર્તા પોતે જ છે. એમને મિત્ર બહાર નથી, અંદર જ છે. બીજાને જીતવા કરતાં
દરેક પ્રવૃત્તિઓ ઉપર પ્રકાશ પાડશે, અને મહાપુરૂષોના જીવન
ઉપરાંત તત્વજ્ઞાન, સાહિત્ય, કલા, સંઘવ્યવસ્થા, અને જૈન તુની પિતાના મનને જીતવાને માર્ગ બતાવ્યું. બીજા ઉપર આધાર ન રાખતાં પોતે જ પોતાને વિકાસમાર્ગ નક્કી કર્યો અને જીવનમાં સંયમને
આજના યુગમાં જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડવામાં આવશે. ત્રીજો પ્રાધાન્ય આપ્યું.
ગ્રંથ “ભગવાન મહાવીર અને એમને ઉપદેશ” એ નામથી પ્રકાશિત