________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
*, *
તા. ૧-૭-૧૯
જગ્યા અને તેમાં આપવામાં આવતી સગવડો જોઈને મને ખૂબ છે અને એમ છતાં, આજે કલ્પનામાં શક્ય બન્યું છે. આ માટે અશુઆનંદ થયે. મૂળ સ્થાનકવાસી સંઘે આ જૈન ભવન ઊભું કરેલ રચના જરા વિગતથી સમજવી જરૂરી છે. હોવાથી કોઈ પણ જૈન સ્થાનકવાસી કુટુંબ પાસેથી લગ્ન અણુના કેન્દ્રમાં બે પ્રકારના પરમાણુ અથવા કણા હોય સમારંભ કરવા માટે એક દિવસ માટે માત્ર . ૫ લેવામાં આવે છે (૧) ન્યુટ્રેન અને તેની આસપાસ ફરતા (૨) પ્રેટોન. આ બન્નેની છે. અન્ય સમુદાય માટે પણ બહુ ભારે ન પડે એવા દરો રાખવામાં સંયુકત સંખ્યાને ‘એટમીક વેઈટ’ (આણવીક વજન) કહેવામાં આવે આવ્યા છે. નાગપુર જેવા મોટા શહેરમાં કરવામાં આવેલા આ પ્રકા- છે, જયારે ફકત પ્રેટોનની સંખ્યાને એટમીક નાંબર (આણવીક સંખ્યા) રના જૈન ભવનની સગવડ અન્ય મોટાં શહેરો માટે અનુકરણીય છે. કહેવામાં આવે છે. ન્યુટ્રોનની સંખ્યા એટમીક વેઈટમાંથી એટમીક
ઉપર જેમનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે તે સ્વ. શેઠ નાગશી નંબરને બાદ કરવાથી જાણી શકાય છે. કેન્દ્રમાં રહેલા પ્રોટીન અને હીરજીના બહોળા કુટુંબનો આ પ્રવાસ પ્રસંગે પ્રથમ પરિચય થતાં ન્યુટ્રોન દરેક તત્ત્વના ભૌતિક અને રાસાયણિક ગુણો માટે જવાબદાર ધન્યતા અનુભવી. તેઓ મૂળ કચ્છી સ્થાનકવાસી જૈન છે; વર્ષોથી છે. જો અણુમાં રહેલા પ્રોટીન અને ન્યુટ્રેનની સંખ્યા બદલવામાં આવે . નાગપુરમાં વસેલા છે. તેમને અનાજનો જથ્થાબંધ વ્યાપાર છે. (જે ઘણું જ અઘરૂં છે) તે ભૌતિક અને રાસાયણિક ગુણો પણ તેમની પેઢી શાહ નાનજી નાગશીના નામથી ચાલે છે, જો કે નાગશી જરૂર પલટાવી શકાય. હીરશીના પુત્ર આ નાનજીભાઈ મધ્યપ્રદેશના ચીફ એન્જિનિયર છે. . પારા અને સેનાનું એટમીક વેઈટ અનુક્રમે ૨૦૦ અને આ નાનજીભાઈ ઉપરાંત, બીજા બે ભાઈઓ વિસનજીભાઈ અને ૧૯૭ છે. જયારે એટમીક નંબર અનુક્રમે ૮૦ અને ૭૯ છે. આથી પ્રેમજીભાઈ વ્યાપાર સંભાળે છે અને એ ઉપરાંત નાગપુરના આગે- પારાના ટેનની સંખ્યા ૨૦૦-૮૦=૧૨૦ થાય. જયારે સેનાના વાન સામાજિક કાર્યકર્તા છે. બન્ને ગ્રેજયુએટ છે અને રાજકીય ન્યુટ્રેનની સંખ્યા ૧૯૭–૭૯=૧૧૮ થાય. આથી પારાને સેનામાં ક્ષેત્રે ભિન્ન ભિન્ન પક્ષને વરેલા છે. એટલી જ સુશિક્ષિત તેમની બદલવું હોય તે પારાના દરેક આરુમાંથી એક પ્રોટોન અને બે બહેને છે. આ ઉપરાંત નાગપુરના બીજા કેટલાંક આગેવાન જૈન ન્યુટ્રોન કાઢી નાખવા જોઈએ, જેથી પારો સેનાના પૂરા ગુણ ભાઈઓને પણ મળવાનું બન્યું, પણ તેમને ઉલ્લેખ કરવા જાઉં તે દેખાડી શકે. અણુ એટલે સૂક્ષ્મ છે કે તેને દુનિયાના કોઈ પણ નોંધ વધારે લાંબી થઈ જાય.
વિજ્ઞાનીએ જો નથી. આ ઉપરથી અણુમાં રહેલા પ્રોટોન તથા પારામાંથી સેનું
ન્યુટ્રેન અને તે કેન્દ્રની આસપાસ ફરતા ત્રીજાં કણે ઈલેકટ્રોન અમદાવાદ ખાતે જૂન માસની ૬, ૭, તથા ૮ એમ ત્રણ દિવસ કેટલા બધા સુક્ષ્મ હોવા જોઈએ તે કલ્પી શકાય તેમ છે. આને માટે અખિલ ભારત પારદ સંસ્કાર પ્રયોગાત્મક પરિષદ ભરવામાં આવી અણુભઠ્ઠી અને અણુ વિસ્ફોટની જંગી તૈયારી જોઈએ. આ વિસ્ફોટ હતી. આ પરિષદનું ઉદ્ધાટન ગુજરાત આયુર્વેદ યુનિવર્સિટીના વાઈસ- શ્રી એ. પી. આચાર્યની સાદી સીધી સંસ્કારપ્રક્રિયાથી થઈ શકે ચેન્સેલર શ્રી મેહનલાલ વ્યાસે કર્યું હતું અને વૈદ્યરાજ શ્રી ગોવિંદપ્રસાદે એમ માની લેવાને કશું જ કારણ નથી અને તેથી તેમણે તે અશકય પ્રમુખસ્થાન શોભાવ્યું હતું. આ પરિષદ દરમિયાન વૈદ્યરાજ શ્રી એ. પી.
વસ્તુને શકય બનાવવાનું પુરાણકાળના આધેમીસ્ટના સ્વપ્નને ફરીવાર આચાર્યો મારા ઉપર ૧૩ સંસ્કાર કરીને તેનું સુવર્ણ દશ રૂપાન્તર જીવનું કરી બતાવ્યું છે અને વૈજ્ઞાનિક વર્તુળમાં એક નવું કન્હલ પેદા કરી દેખાડયું હતું અને આ રૂપાન્તરને શ્રી એ. પી. આચાર્યો “બીજ- કર્યું છે. આ માટે તેમને અવશ્ય ધન્યવાદ આપવા જોઈએ અને તે બદ્ધ પારદ એવું નામ આપ્યું હતું. આ પરિષદમાં ગુજરાત રાજયના માટે આપણે ગર્વ અનુભવવો જોઈએ. જુદા જુદા પ્રધાનેાએ છુટીછવાઈ હાજરી આપી હતી અને અન્તિમ
શ્રી મગનલાલ પી. દોશીનું દુઃખદ અવસાન પ્રયોગ ગુજરાતના મહેસૂલ પ્રધાન શ્રી પ્રેમજી ભવાનજી ઠકકરની
જન માસની ૧૪મી તારીખે મુંબઈ ખાતે શ્રી મગનલાલ હાજરીમાં થયો હતો. પ્રયોગ કરનાર વૈદ્યરાજ શ્રી એ. પી. આચાર્યું પી. દોશીનું બપોરના ભાગમાં પિતાની ઓફિસમાં કામ કરતાં કરતાં પ્રસ્તુત પરિષદ પુરી થયા બાદ ૧૫મી જૂનના રોજ એક સામયિકના એકાએક હૃદય બંધ પડવાથી ૭૦ વર્ષની ઉંમરે અવસાન થયું. આ ખબરપત્રીને એ મતલબનું જણાવ્યું હતું કે “પારાને તેર
દુર્ધટનાથી તેમના બહોળા સ્વજન સમુદાયને ઘણા સખત આઘાત સંસ્કાર આપીને તૈયાર
લાગ્યું છે. તેઓ વર્ષોજના એક સામાજિક કાર્યકર હતા; મુંબઈ કરેલા આ પદાર્થને હું સુવર્ણ
જીવદયા મંડળીના કાર્યમાં પ્રમુખસ્થાન ધરાવતા શ્રી માનકરના સાથી શબ્દ આપતા નથી. અમારા શાસ્ત્રની પરિભાષામાં તેને
હતા; મુંબઈના જૈન સ્થાનક્વાસી સમુદાયના એક અગ્રગણ્ય બીજબદ્ધ પારદને નામે ઓળખાવવામાં આવે છે. આ પારદ કાર્યકર્તા હતા. સેવાના ક્ષેત્રે સતત ઊભા પગે કામ કરી રહેલા વૈદ્યોની દવાના ઉપયોગ માટેનું સેનું છે, પણ તેના ગુણધર્મ પારાના
તેમના જેવા સમાજસેવકની આજે ઘણી મોટી ઊણપ છે,
અને તેથી તેઓ જે જે ક્ષેત્રને પિતાની સેવા આપી રહ્યા હતા તે તે છે. બજારમાં વેચાતા સેનાના દવાના ગુણધર્મો કરતાં આ પારાના
ક્ષેત્રમાં તેમની ખાટ પુરાવી ઘણી મુશ્કેલ બની છે. તેમના કટુંબીજને સેનાના ગુણધર્મો અનેકગણા ઊંચા છે, જુદા છે. હું પારાના કુલ
આપણી ઊંડી સહાનુભૂતિના અધિકારી છે. તેમના આત્માને શાશ્વત ૧૪ સંસ્કાર જાણું છું.’ તેમના કહેવા મુજબ પારાનું ખરા સેનામાં શાન્તિ પ્રાપ્ત થાઓ એવી આપણ સર્વની પ્રાર્થના છે ! પરિવર્તન કરવા માટે તેને કુલ ૧૮ સંસ્કાર આપવા પડે છે. આ કુલ
પરમાનંદ. સંસ્કારપ્રક્રિયા ભારતમાં ભાગ્યે જ કોઈ જાણે છે.
વૈદ્ય એ. પી. આચાર્યના કહેવા પ્રમાણે ૧૮ સંસ્કાર આપ- “રાષ્ટ્રીય તેમજ આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણ વાથી પારાનું સેનામાં સંપૂર્ણ પરિવર્તન થઈ શકે છે. આ દાવો
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના આશ્રયે સંઘના કાર્યાલયમાં એ આજના અણુવિશ્લેષણના યુગમાં સ્વીકારી શકાય તેમ નથી.
૪૫-૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ, જુલાઈ માસની ૫મી તારીખ શનિતેવી પ્રક્રિયાથી સેનાને મળતી આવતી કોઈ મિશ્રા ધાતુ જરૂર કદાચ
વારના રોજ સાંજના ૬-૧૫ વાગ્યે, શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ બનતી હશે, પણ ખરૂં સેનું તે બની ન જ શકે. પારો મૂળદ્રવ્ય
શાહનું “રાષ્ટ્રીય તેમ જ આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણ” એ વિષય ઉપર છે અને તેનું અન્ય મૂળદ્રવ્યમાં પરિવર્તન ભગીરથ પ્રયત્નની અપેક્ષા
એક જાહેર વ્યાખ્યાન રાખવામાં આવેલ છે, આ વિષયમાં રસ રાખે છે.
ધરાવતાં ભાઈ–બહેને ભાગ લેવા હાદિક વિનતિ છે. પણ સાથે સાથે એ જણાવવું પ્રસ્તુત બને છે કે મૂળદ્રવ્ય
, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ, એટલે કે કોઈ પણ પદાર્થનું પાયામાંથી રૂપાન્તર જો કે લગભગ અશકય
;