Prabuddha Jivan 1969 Year 30 Ank 17 to 24 and Year 31 Ank 01 to 16

SR No.: 525954
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1969
Total Pages: 286
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 38 MB

Page 104

પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૫-૬ ૯
અને પ્રબુદ્ધ જીવન’ ૩૧માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે , “પ્રબુદ્ધ જીવન’ આ અંકથી ૩૧ માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે. ઉપયોગી થયા છે. તેમને પણ અહીં મારે ઉલ્લેખ કરવો જ જોઇએ. તેઓ મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની સ્થાપના ૧૯૨૯ની સાલમાં કરવામાં કર્વે યુનિવર્સિટીના એમ. એ. છે અને સંઘની કાર્યવાહક સમિતિના સભ્ય આવી ત્યારથી આજ સુધી સંઘની કાર્યવાહી સાથે એક યા બીજા પ્રકા- શ્રી બાબુભાઇ ગુલાબચંદ શાહનાં પત્ની છે. સંગીતના તેઓ સારા રની સામયિક પ્રવૃત્તિ જોડાયલી રહી છે. ઘણું ખરું આર્થિક કારણોને જાણકાર છે અને માત્ર હિંદી જ નહિ પણ અંગ્રેજી લેખેના તેઓ પૂરા લીધે ૧૯૩૭માં આ પ્રવૃત્તિ બંધ કરવી પડેલી, પણ બે વર્ષ બાદ ભાવવાહી–અર્થવાહી–અનુવાદ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત ગયા વર્ષ ૧૯૩૯ના મે માસથી ‘પ્રબુદ્ધ જૈન’ એ નામથી પાક્ષિક પત્રની દરમિયાન સંઘના પ્રમુખ શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઇ શાહનાં લખાણ શરૂઆત કરવામાં આવેલી; જે આજ સુધી અખંડિતપણે ચાલુ રહી “પ્રબુદ્ધ જીવનમાં ઠીક પ્રમાણમાં પ્રગટ થતા રહ્યા છે અને ‘પ્રબુદ્ધ જીવનનું છે. આ સામયિકના પ્રારંભથી આજ સુધીના ઈતિહાસની વિગત તે એક સવિશેષ આકર્ષક અંગ બન્યું છે. બીજી પણ અનેક વ્યકિતઓને ટૂંકમાં જણાવું તે “પ્રબુદ્ધ જૈન” શરૂ કર્યું ત્યારથી કેટલાંક વર્ષ સુધી પ્રબુદ્ધ જીવનને સમૃદ્ધ બનાવવામાં સારો સાથ મળ્યું છે, જેમને સંઘના મંત્રી સ્વ. મણિલાલ કલચંદ શાહ “પ્રબુદ્ધ જૈન’ના પણ વ્યકિતગત ઉલ્લેખ કરવાનું આ સ્થળે શક્ય નથી. આ સર્વને હું તંત્રી હતા. આમ છતાં, તેના સંપાદનકાર્યની જવાબદારી માટે અના:કરણથી આભાર માનું છું અને આ રીતે તેમના તરફથી સતત શિરે જ રહી હતી. વર્ષો વ્યતીત થતાં મણિભાઇની તબિયત લથડવા સહકાર મળતો રહેશે એવી આશા રાખું છું. લાગી અને તા. ૧-૫-૫૧ થી ‘પ્રબુદ્ધ જૈન”ને હું અધિકૃત તંત્રી આજે જ્યારે ૩૦ વર્ષના લાંબા ફલક ઉપર હું નજર કરું છું, થયો. ‘પ્રબુદ્ધ જૈન’ની વ્યાપક વિચારસરણી ધ્યાનમાં લઇને તા. અને ખરી રીતે તે સંઘની ૧૯૨૯માં સ્થાપના થઇ ત્યારથી તેની ૧-૫-૫૩ થી પ્રબુદ્ધ જૈન’નું નામ બદલીને ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ કરવામાં કાર્યવાહી સાથે અને તેની સામયિક પ્રવૃત્તિ સાથે હું એક યા બીજી - આવ્યું, જે આજ સુધી કશે પણ ખાંચે પડયા સિવાય નિયમિત રીતે રીતે જોડાયેલ હોઈને, ૪૦ વર્ષના લાંબા ફલક ઉપર નજર ફેરવું છું પ્રગટ થતું રહ્યું છે. પત્ર માટે પ્રારંભમાં આઠ પાનાની મર્યાદા સ્વીકાર- ત્યારે સિનેમાના ચિત્રપટ માફક અનેક દષ્યોની હારમાળા નજર વામાં આવી હતી, પણ સમય જતાં તે મર્યાદાને વધારીને દશ સામે ખડી થાય છે. એ દરમિયાન સવિનય ભંગની લડત, બીજું પાનાની કરવામાં આવી છે. તેમાં પણ અવારનવાર બે પાનાં વિશ્વ યુદ્ધ, ‘કિવટ ઇન્ડિયાને જંગ, સ્વરાજ્ય પ્રાપ્તિ અને ત્યાર વધારવામાં આવે છે, ગયા વર્ષે કુલ ૨૫૮ પાનાનું વાંચન પૂરું પછીની અનેક ઘટનાઓ નજર સામે તરવા લાગે છે. પ્રબુદ્ધ પાડવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે આ વર્ષે કુલ ૨૭૦ પાનાનું વાંચન જેન’નું સંપાદન હાથ ઉપર લીધા બાદ દરેક વિશિષ્ટ ઘટનાને મે પૂરું પાડવામાં આવ્યું છે. આ પાક્ષિક પત્રના પ્રારંભથી ગાંધીજીના, એક પડકાર રૂપ લેખી છે અને “પ્રબુદ્ધ જૈન' યા 'પ્રબુદ્ધ જીવન” ખ્યાલને સ્વીકારીને જાહેર ખબરને સ્થાન આપવામાં આવ્યું નથી મારફત તેનું ઈન્ટર પેશન-અર્થઘટન કરવા મેં યથાશકિત પ્રયત્ન અને તે નીતિને આજ સુધી વળગી રહેવામાં આવ્યું છે. વધતી જતી કર્યો છે. સંભવ છે કે કોઈ ઘટનાને વધારે પડતું વજન આપવામાં આવ્યું મેઘવારી અને ઉત્તરોત્તર કરવામાં આવતા પગાર વધારાના કારણે હોય, જયારે અન્ય કોઈ ઘટનાની ઉપેક્ષા પણ કરવામાં આવી હોય. આમ આ પત્રની પ્રકાશન પ્રવૃત્તિ પાછળ બેટ વધતી જાય છે અને છતાં પણ, આ લાંબા ગાળા દરમિયાન હું સતત સજાગ રહ્યો છું, આજે તે ખેટને આંક લગભગરૂ. ૫૦૦૦ સુધી પહોંચ્યો છે. સૌરાષ્ટ્ર ટ્રસ્ટ અનેક આઘાત પ્રત્યાઘાતમાંથી પસાર થશે છું અને તેને આ સામતરફથી પાંચેક વર્ષથી દર વર્ષે રૂ. ૧૫૦૦ ની મદદ મળતી હતી, યિકમાં પ્રતિબિંબિત કરવા ચિહ્નિત રહ્યો છું. આજે ઉંમરની અસર : જેમાં ગયા. એપ્રિલ માસથી રૂ. ૧૦૦૦ને વધારે કરીને મારી કાર્યક્ષમતા ઉપર સ્વાભાવિક રીતે પડી રહી છે , એમ છતાં, કુલ રૂ. ૨૫૦૦ની વાર્ષિક મદદ મળે એવો નિર્ણય સૌરાષ્ટ્ર સંવેદનશીલતા હજુ ઠીક પ્રમાણમાં ટકી રહી લાગે છે. એ છે ત્યાં ટ્રસ્ટ તરફથી લેવામાં આવ્યા છે. આ માટે સૌરાષ્ટ્ર ટ્રસ્ટને
સુધી ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ ની સેવા અને ઉપાસના કરતા રહેવાની હું મુંબઇ જેન યુવક સંઘ ખૂબ ઋણી છે. આ ઉપરાંત પ્રબુદ્ધ જીવન’નું
આશા સેવું છું. વાર્ષિક લવાજમ પ્રારંભથી રૂા. ૪-૦૦ હતું તે લવાજમ બે વર્ષથી
‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ પાછળ શકિતને સમગ્ર પગ લગાડવા છતાં
તેની ત્રુટિઓ વિશે હું પૂરે સભાન છું. મારી પોતાની મર્યાદાઓના રૂા. ૭-૦૦ કરવામાં આવ્યું છે. આ બધું છતાં, જયાં સુધી પ્રબુદ્ધ જીવનની ગ્રાહક સંખ્યા સારા પ્રમાણમાં વધે નહિ ત્યાં સુધી આ
કારણે દેશ અને દુનિયાને લગતી એવી અનેક મહત્ત્વની બાબતો
છે કે જે અંગે “પ્રબુદ્ધ જીવન’ દ્વારા કશું માર્ગદર્શન આપી શકાતું ખેટ ચાલુ રહેવાની જ છે. “પ્રબુદ્ધ જીવન” કોઇ પક્ષ કે પંથનું પ્રચારપત્ર નથી અને તેથી કોઇ અનુયાયી વર્ગના ટેકાને તેમાં અવકાશ જ
નથી. આ ઉણપે દૂર કરવામાં મદદરૂપ થવા “પ્રબુદ્ધ જીવન’ના ચાહક નથી. તેની ગ્રાહક સંખ્યા તે જ વધે કે જો સંઘના સભ્યો તેમ જ
મિત્રોને મારું ભાવભર્યું નિમંત્રણ છે. છેવટે તા. ૧-૫-૬૮ ના પ્રગટ
થયેલ આ જ વિષયને લગતી નોંધમાંની છેલ્લી પંકિતઓ અહિં પ્રબુદ્ધ જીવન પ્રત્યે ઊંડો સદ્ભાવ અનુભવતા ગ્રાહકો આ બાબતમાં
ઉધૂત કરીને આ નિવેદન પૂરું કરું છું. ઊંડો રસ દાખવે અને ગ્રાહકો બનાવવાની દિશામાં કાંઇક સક્રિય
આદર્શપરાયણ પત્રકારત્વ માટે જરૂરી છે વ્યાપક અને વિપુલ બને. તેમને આ પ્રકારની સક્રિયતા માટે સપ્રેમ અનુરોધ છે.
જાણકારી, સારાસાર વિવેક અને ઊંડી સંવેદનશીલતા. એટલી જ | ‘પ્રબુદ્ધ જીવનના સંપાદનકાર્યમાં, ગયા વર્ષના આ પ્રકારના જરૂરી છે નિર્ભયતા, સત્યાભિમુખતા અને સંયમપૂર્ણ અભિવ્યકિત. તંત્રી નિવેદનમાં (તા. ૧-૫-૬૮ના પ્રબુદ્ધ જીવનમાં જેમને મારા પત્રકારત્વમાં એ તો જેટલા પ્રમાણમાં હું સાકાર કરી શકું ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યું હતું તે શી મેનાબહેન નરોત્તમદાસ, શ્રી તેટલી મારી સફળતા; બાકી બધે વાણીવિલાસ. આ તત્ત્વોની સુબોધભાઇ એમ શાહ તથા તેમનાં પત્ની સૌ. નીરૂબહેનને સહકાર, સિદ્ધિ માટે આવશ્યક તાકાત અને ચેતના-જાગૃતિ વિશ્વવ્યાપી મળતો રહ્યો છે. આ ઉપરાંત સૌ. શરિદાબહેન શાહ ગયા વર્ષ દર- એના ચૈતન્યના સ્રોતમાંથી મને મળતી રહે એ જ ઊંડા અન્તરની મિયાન અંગ્રેજી યા હિંદી લેખેના અનુવાદની બાબતમાં સવિશેષ પ્રાર્થના !”
, , પરમાનંદ માલિકઃ શ્રી મુંબઈ ન યુવક સંધ: મુલ્ક અને પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશન સ્થળઃ૫-૪૭, ધનઇ સ્ટ્રીટ, મુંબને.
સુદ્રગુસ્થાનઃ ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કોટ, મુખ–1.