Prabuddha Jivan 1968 Year 29 Ank 17 to 24 and Year 30 Ank 01 to 16

SR No.: 525953
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1968
Total Pages: 268
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 33 MB

Page 226

૧૩૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
આચાર–વિચારે ઘડાયાં. બ્રાહ્મણના જેવી બુદ્ધિમાન કેમ દુનિયામાં - લાલચ પણ આપે છે. અહીં સારી રીતે વર્તશે તે સ્વર્ગમાં બીજી કોઈ નથી, જે સતત પરિવર્તનશીલ છે. બાળલગ્નની જરૂર અપ્સરા મળશે. હોય ત્યારે કહે છે કે અષ્ટવર મ રી અને લખે છે કે પણ આમ ભય, ધૃણા, લાલચના આધારે સ્ત્રી - પુરુષ સંબંધો ન રજસ્વલા પુત્રીનું મે જોનાર બાપ નકે જાય છે. સ્ત્રીઓને પરાધીન ટકી શકે. રાખવી હોય ત્યારે તે કહે છે કે ઉત્તઃ સોનાક્રમણિ દૈવતમ્
ગાંધીજીએ આ સંબંધોને નિર્ભયતાના અને સમાનતાના ધોરણે અને જયારે તેને ખુશ કરવી હોય ત્યારે તે કહે છે કે ત્ર નાર્યસ્તુ લાવી ક્રાંતિ કરી. તેમણે સ્ત્રીઓને દારૂના પીઠા પર ચોકી કરતી, દૂચન્તઃ રમત્તે તત્ર દેવતા એ જ બ્રાહ્મણ વળી કહે છે કે
જેલમાં જતી, પુરુષ સાથે કામ કરતી કરી. શ્રી સ્વાતંત્ર્ય આમ તેણે જરૂર હોય ત્યારે સ્ત્રીને થાબડી
ગાંધીજી પતે મનુ અને આભાના ખભે હાથ મૂકીને ફરવા જતા. છે, સમાનતા આપી છે અને જરૂર હોય ત્યારે ગૌણ પણ બનાવી છે. તે અંગેના લીકાનદાને તેમણે ગણકારી નહોતી. તેમણે સ્ત્રી - પુરુષ પણ આ બધી સ્મૃતિઓ છે. કેવળ આચાર વિધિઓ છે. તે સ્થાયી સંબંધે અંગે, બ્રહ્મચર્ય અંગે ઘણા પ્રયોગો કર્યા છે. છેલ્લા પગે માટે નથી. દ્રૌપદીને પાંચ પતિ હતા, છતાં તેને સતી ગણવામાં આવી પ્યારેલાલનું “ધી લાસ્ટ ફેસ” ( The Last Phase ) વાંચી જવું. છે. એ દ્રૌપદીની અવદશા તો જુએ? યુધિષ્ઠિ, ધૃતરાષ્ટ્ર, ભીષ્મ ને
ગાંધીજીએ પોતાના પ્રયોગના અંતે નક્કી કર્યું છે કે, “સાચે ની હાજરીમાં દાસત જ માણસ રજ. બ્રહ્મચારી થવા પુરુષે વિજાતીય આકર્ષણ જ ખતમ કરવું જોઈએ. સ્વલા દ્રૌપદીનાં ચીર ખેંચી શકે છે? એ માનવીના અધ:પતનને
નપુંસક થવું જોઈએ. ' કાળ હતો. છેવટે લેખકે ભગવાનને વચ્ચે લાવીને દ્રૌપદીની લાજ
માનવીનું મન અતિ ચંચળ છે. મન જો એક જ વિચાર કર્યા બચાવી છે.
કરે કે આજે મારે કઈ સ્ત્રી સાથે ફરવા જવાનું છે, કોની સાથે રહેવાનું
છે તે તે વાતથી જ તેનું મન ભરાઈ જાય, વ્યગ્ર થાય. ત્યાં પણ રામાયણમાં આપણને જુદો જ આદર્શ જોવા મળે છે.
પાળ બાંધવી જ પડશે.' રામ નિર્બળ હતા?. લંકાપવાદના ભયથી તેમણે સીતાનો ત્યાગ
કોઈ પણ વ્યકિત સંપૂર્ણ નથી. દરેકમાં કંઈ ને કંઈ ખામી તે કર્યો? સાંપ્રત ઈતિહાસમાં તેનાથી વિપરીત દષ્ટાંત જોવા મળે છે. ડયુક
રહેવાની જ. મારી પત્ની કરતાં ઘણી સારી સ્ત્રીઓ ઘણી મળશે. ઑફ વિંડસરે મેરી સીમ્સનના પ્રેમને ખાતર રાજ્યપાટ જતાં કર્યા
મારા પતિ કરતાં ઘણા સારા પુરુષે પણ ઘણા હશે. પણ એમ વિચાહતાં. રામે રાજધર્મ બજાવ્યો. ડયુકે વ્યકિતસુખ જોયું.
રીએ તો જીવન જ નષ્ટ થાય. જે સંબંધ બંધાય તે નિભાવ જ પતિ તરીકેને ધર્મ સાથે કે રાજા તરીકેને ધર્મ સા? આ
રહ્યો. જીવન પ્રત્યેની તમારી દષ્ટિ શું છે એ જ મહત્ત્વને પ્રશ્ન છે. સંઘર્ષ આવે તે જીવનની કરુણતા છે.
હાં, અનિવાર્ય હોય તો લગ્નવિચ્છેદ થઈ શકે, પણ સીનેમાના નટોની રામે સીતાને ત્યાગ કરી તેને અન્યાય કર્યો છે? શું તેમના જેમ રેજને જ તે પાત્ર ન જ બદલાવી શકાય. હૃદયમાં સીતા પ્રત્યે પ્રેમ નહોત? તેઓ સીતા વિશે શું કહે છે: આજે નવા પ્રશ્નો ઊભા થયા છે. Working Girls (ઓફિસમાં "त्वं जीवितं त्वमसि मे हृदयं द्वितीयम्।।
કામ કરતી છોકરીઓ) ને પ્રશ્ન જુએ, બધાને લેડી ટાઈપીસ્ટ કે त्वं कौमुदी नयनयो र मृतं हि अंगे॥"
પ્રાઈવેટ સેક્રેટરી શા માટે જોઈએ છે? તેની પાછળ વિજાતીય છે એટલે રામને સીતા માટે પ્રેમ નહોતે એવું નથી. હેયું કઠણ
આકર્ષણ જ છે. એના અનાચાર ઓછા નથી. માણસ કઈ દિશામાં કરી તેમણે રાજધર્મ બજાવ્યો. પણ યજ્ઞમાં સોનાની સીતા તો મૂકી જ.
જઈ રહ્યો છે? તેવી જ રીતે સીતાને જ્યારે રામ તજે છે ત્યારે સીતા એને
વિકટોરીયન યુગમાં અનેક જાતનાં સામાજિક બંધન હતાં. થતા અન્યાય સામે ફરિયાદ નથી કરતી. તે લક્ષમણને એટલું જ કહે છે:
તે વેળા લખાયેલ “લેડી ચેસ્ટરલીઝ લવર” (Lady Chesterly's
Lover) વાંચવા પડાપડી થાય છે. શા માટે? તારા રાજાને કહેજે (કારણ કે હવે સીતાને તજવાથી તેના આજે માનવીને ચંચળ બનાવે એવા સાહિત્યનો ઉપાડ વધ્યો રામ પતિ નથી રહ્યા) કે રાવણ પાસેથી અગ્નિમાં વિશુદ્ધ થઈને હું છે. આનું કારણ? – સરકીને Sane sex orderમાં આવી એ તમે આંખે જોયું છે એ નથી માનતા ને લેકએ કરેલી
કહ્યું તેમ “જીવનનું સેકસુઅલાઈઝેશન, ( Sexualisation ) થઈ વાત કાને સાંભળી તે માને છે? તમારા કુળને આ શોભે છે?” ગયું છે.” રેડિયે, ફિલ્મ, જાહેરાત બધામાં જ સ્ત્રીઓનાં ઉઘાડાં અંગ
પણ ફરી સીતા મનને વાળે છે કે મારાં જ ગયા ભવનાં કોઈ ઉપાંગો દર્શાવી આકર્ષણ પેદા કરાય છે. એટલે કેવળ ઉપરના નિયમથી પાપ મને નડી રહ્યા છે તેમાં તેમને શો વાંક? આ આર્ય નારીની આ વૃત્તિ નહીં દબાય. વ્યકિતએ પોતાની પાળ બાંધવી પડશે. ઉદાત્ત ભાવના છે.
ભલે હું જુનવાણી (Orthodox) ગણાઉં કે પ્રગતિશીલ આથી વિપરિત દ્રૌપદી ભીમ, અર્જુન બધાને જ તતડાવી
ન કહેવાઉં, પણ મારે કહેવું જોઈએ કે આ બધું ખોટું છે. દે છે કે, “હું કંઈ તમારી ચીજ - વસ્તુ નથી. મિલ્કત નથી. મને
સ્ત્રી-પુરુષની સમાનતા એ આજની સિદ્ધિ છે. આજે વડા પ્રધાન કે જુગારમાં મૂકવાને તમને શું અધિકાર છે?”
મહાન વૈજ્ઞાનિક ગમે તે પદ પર સ્ત્રી આવી શકે છે. જેમકે ઈન્દિરાજી
છે. મેડમ કયુરી હતાં. છતાં તેમને વહેવાર કેવો રહે એ નિર્ણય જરૂરી આમ બન્ને પ્રકારની સ્ત્રીઓના દાખલા મળી આવે છે. આ
છે. પ્રત્યેક માનવીને પોતાના આગવા વિચારો હોય છે, જે તેના આજે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. સ્ત્રી-પુરુષને નજીક આવવાના
પિતાના અનુભવથી ઘડાયેલા હોય છે. તે જ જીવનને આવરી લે છે. અને સમાગમના પ્રસંગો વધી ગયા છે. પુરુષને સ્ત્રીથી દુર રાખવા
આજના સ્વચ્છંદી જીવનનું કારણ છે ડ્રોઈડ (Freud)ની શાસ્ત્રકાર વિધિનિષેધોથી પ્રયાસ કરે છે. સ્ત્રી -પુરુષ સંબંધ ભય પર
વિચારધારા. પશ્ચિમના જીવનને પાયો આ રિદ્ધાંત પર કે માનવીના રચાયેલ હોય તે વાડ બાંધવી પડે. ભેદ પાડવા પડે. સમાનતા
જીવનનું પ્રેરણાબળ (Sex) છે. સેકસુઅલ મેન ઈઝ ધ હોલ ન આવે. ધર્મની વિવિધ આજ્ઞાઓ સ્ત્રીથી પુરુષને અળગો રહેવા
મેનને ( Sexual man is the whole man) તેને સૂચવે છે.
સિદ્ધાંત જ આ બધાનું મૂળ છે. પણ તેણે તે ( Sex ) ના વળી તે ધૃણાને ભાવ પણ લાવે છે, જેમ કે સ્ત્રી તે અસાધારણ (Abnormal) દાખલાઓ જ જોયા હતા. પહેલા વિશ્વયુદ્ધના હાડમાંસની પુતળી છે. નારી નરકની ખાણ છે વિગેરે.
વિષય - ભૂખ્યાં સૈનિકોનાં જીવનની તેણે ચકાસણી કરી હતી.