________________
તા. ૧૬-૭-૬૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
એક વિલક્ષણ વ્યકિત: એક વિલક્ષણ અનુભવ શ્રી બાબુભાઇ એરોવાળાની એક યા બીજા પ્રકારની જાહેરાત રંભે અથવા તો જલસાએ યોજયા હતા. પહેલા સમારંભમાં, અન્તમુંબઇના ગુજરાતી સામયિકોમાં અવારનવાર જોવામાં આવતી હોઈ રીક્ષજી આદિ તીર્થોની રક્ષા માટે શું કરવું એ વિષય ઉપર બે માસ આ વ્યકિત તે કોણ છે એવું કૌતુક ઘણા લોકો અનુભવે છે. “પ્રબુદ્ધ પહેલાં શ્રી બાબુભાઈ તરફથી નિબંધો મંગાવવામાં આવેલા જેમાં જીવનમાં જેમ અનેક વિશેષ વ્યકિતઓના પરિચય આપવામાં આવે સૌથી ચર્ડિયાતા પાંચ નિબંધોના લેખકોને ઇનામ આપવા માટે સમારંભ છે તેમ માનવસહજ પ્રલોભન આ વિલક્ષણ વ્યકિતને પણ પરિચય જવામાં આવ્યા હતા. આ ઇનામ શેઠશ્રી માણેકલાલ ચુનીલાલના આપવાને મને પ્રેરે છે.
શુભહસ્તે આપવામાં આવ્યાં હતાં. આ પ્રસંગે જૈન શ્વે. મૂ. તેઓ આશરે ૩૭-૩૮ વર્ષના યુવાન છે; મૂળ ઊંઝાના વતની સમાજની કેટલીક આગેવાન વ્યકિતઓ ઉપસ્થિત થઇ હતી. છે; તેમને ફરનીચર બનાવવાને મોટા પાયાને વ્યવસાય છે, જેમાં બીજો સમારંભ તા. ૨૭મી જૂનના રોજ એ જ સ્થળે યોજવામાં સફા-કમ-બેડ’ તેમની ખાસ વિશેષતા છે. આજે આપણા જાહેર આવ્યો હતો. આ સમારંભનો આશ્રય તાજેતરમાં એસ. એસ. સી.ની જીંવનમાં એકાએક પુષ્કળ ધન કમાયલી પણ કશા સમધારણ વિનાની મહારાષ્ટ્ર રાજ્યની પરીક્ષામાં પસાર થયેલા પહેલા પાંચ વિદ્યાર્થીઓને વ્યકિતઓ અવારનવાર ફ _ટી નીકળે છે તેવી વ્યકિતઓમાંના શ્રી લેટેસ્ટ મેડેલના વુડન સફા-કમ-બેડ ભેટ અાપવાને હોવાને જાહેર બાબુભાઈ એક છે. તેમને જોતાં આપણને એમ લાગે કે આ કોઈ કરવામાં આવ્યો હતો. સાથે સાથે યોગેન્દ્ર દેસાઈ તરફથી રજૂ થનારા normal–સર્વસાધારણ પ્રકૃતિની–વ્યકિત નથી. મુંબઇના કવે. મૂ. જૈન ભારતનાં વિવિધ લોકનૃત્ય રજૂ કરવાનું આકર્ષણ આ સમારંભ સાથે સમાજના–તેઓ એક નવોદિત નેતા છે અને આચાર્ય વિજય- જોડવામાં આવ્યું હતું. આ સમારંભ માટે તદ્દન નવી ભાતનાં નિમંરામચંદ્રસૂરિના પિતાને પરમ ભકત કહેવરાવે છે. કાળો અથવા નેવી ત્રણપત્ર-કાડૅ કાઢવામાં આવ્યાં હતાં. આ ઉપરાંત અનેક વિશેષ
જ્જુ સુટ તેમને ચાલુ પિષક છે. તેઓ કોઈ એક વિચિત્ર સમસ્યા- વ્યકિતઓને ટેલીફોન દ્વારા આ સમારંભમાં હાજર રહેવા માટે ખાસ સદશ દેખાતા યુવાન છે. તેમના તરફથી અવારનવાર તૈયાર આગ્રહ કરવામાં આવ્યો હતો. મારી ઉપર પણ આવાં બે નિમંત્રણ કરવામાં આવતાં લાંબાં-ટૂંકા નિવેદને મુંબઈના છાપામાં જાહેર આવ્યા અને તે અંગે ટેલિફોન પણ આવ્યું. આમાં ભાગ લેવા–ન ખબરના દરથી છપાતા હોઈને છાપાવાળાઓને કમાણીનું તેઓ એક લેવો એમ થોડો વખત દ્વિધા અનુભવી, પણ મારી બાબતમાં મેટું સાધન બની રહ્યા છે, અને એ રીતે તેમનું નામ, કામ અને તેમજ બીજા અનેકની બાબતમાં સમજણ કરતાં કુતુહલ અને દાક્ષિણ્ય વ્યવસાયની ખબર આપણને દૈનિક છાપાઓ દ્વારા જોવા જાણવા વધારે બલવાન નિવડયાં. ઢગલાબંધ નિમંત્રણાના કારણે સભાગાર વાંચવા મળે છે.
લગભગ ભરાઈ ગયું હતું. ઘણુંખરું સ્વયંસેવકમંડળના બેન્ડની ચાતુર્માસ પૂરા થતાં ગઈ કાર્તકી પૂર્ણિમાના રોજ શ્રી ગર્જનાઓથી સભાગાર ગાજી રહ્યું હતું. સમારંભને સમય સાંજના વિજયરામચંદ્રસૂરીની તેમણે હાર્વે રોડ ઉપર આવેલા પિતાના નિવાસ- સાત વાગ્યા હતા. અપેક્ષિત આગેવાનો-મોટા ભાગે જૈન સ્થાને પધરામણી કરી હતી અને તેને લગતી ધામધૂમમાં તેમણે આગેવાને--વખતસર આવી પહોંચ્યા હતાં. પણ સમારંભ સારો દ્રવ્યવ્યય કર્યો હતો. ગુરુવર્ય મુંબઇથી વિહાર કરીને ગાલવડ શરૂ થવાનાં કોઇ ચિહને દેખાતાં નહોતાં. નિમંત્રણમાં પહોંચ્યા ત્યારે લગભગ એક હજાર જૈન ભાઈ બહેનોને “ગાલવડ મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય પ્રધાન શ્રી નાયક પ્રમુખસ્થાન શોભાવશે અને ભકિતયાત્રા સ્પેશિયલ યોજને તેઓ ગુરુવન્દનાર્થે ગેલવડ લઇ ગયા વિધાનસભાના સ્પીકર શ્રી ભારદે અતિથિવિશેષ થશે એમ જણાહતા અને રૂ. ૧૦ કે ૧૧ની એક થાળી-પ્લેટ એ ધોરણે આ પ્રસંગે વવામાં આવ્યું હતું. તેમની રાહ જોવાતી હતી. અમારામાંનાં કેટએકત્ર થયેલાં જૈન ભાઇબહેનને સ્ટેનલેસ સ્ટીલના વાસણમાં લાકે અનુમાન કર્યું હતું એ મુજબ નાયક આવવાના નથી એમ થોડો તેમણે જમાડયા હતા અને આ પ્રસંગે તેમણે રૂા. ૩૦થી ૩૫ હજારને સમય જતાં માલુમ પડયું. ભારદજી પોણાઆઠ લગભગ આવ્યા. ખર્ચ કર્યો હોવાનો અંદાજ આંકવામાં આવ્યો હતો. આ દ્વારા તેમની આ પ્રસંગે ધંધાદારી કેમેરાવાળાઓના એક મેટા ખંડને નેતભકિતઘેલછા અને પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્તિને મેહ–બને વૃત્તિઓ સારા રવામાં આવ્યું હતું. હવે તેના ઇલેકટ્રીક બબ ચોતરફ ચમકવા લાગ્યા. પ્રમાણમાં સંતોષાઇ હતી.
સભાગારના મંચને એરોવાળાના ફરનીચરથી શોભાવવામાં આવ્યો હતો. ગયા બેસતા વર્ષે જૈનોના અનરીક્ષજીના તીર્થમાં દિગંબર
મંચ ઉપર નામાંકિત મહાનુભાવોને બાબુભાઇની સુચના મુજબ અને શ્વેતાંબરો વચ્ચે એક મોટું ઘર્ષણ થયું હતું અને બન્ને સમાજ
પધરાવવામાં આવ્યા, જેમાં શ્રી ભારદે ઉપરાંત શ્રી માણેકલાલ ચુનીવચ્ચે આ અંગે ઘણો ઉશ્કેરાટ પેદા થયો હતો. તાંબર પક્ષે તેમના
લાલ, શ્રી ગોવિંદજી જેવત ખેના, શ્રી પનાલાલ બી. શાહને સમાવેશ હક્કો મોટા ખતરામાં છે અને તેના રક્ષણ માટે શ્વેતાંબર મૂ. જૈનેએ
થતો હતો. આ સમારંભના સંચાલન માટે “ચેતન'ના તંત્રી શ્રી પ્રતાકટિબદ્ધ થવું જોઈએ અને જરૂર પડે તો જાનફેસાની કરવી જોઇએ
પરાય વ્યાસને પ્રાપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા. નીચે બેઠેલા મહાનુએવી એ સમુદાયના આગેવાનો તરફથી ગયા માર્ચ માસની
ભાવોમાંથી, જેમ જેમ યાદ આવતું ગયું તેમ તેમ, એક પછી એકને ત્રીજી તારીખે મુંબઇ ખાતે ગોડીજના ઉપાશ્રયમાં એકઠી થયેલી વે.
બોલાવવામાં આવ્યા, જેમાં શાહ કન્સ્ટ્રકશન ક.વાળા શ્રી હર્ષદભાઇ, મૂ. જૈનેની જંગી જાહેરસભામાં હાકલ કરવામાં આવી હતી અને
શ્રી જયંતીલાલ આર. શાહ, શ્રી મુકિતલાલ વીરવાડિયા, અને માલેગાંવવાળા શેઠ મોતીલાલ વીરચંદ તરફથી ૧૦૦૦૦ સ્વયંસેવકોની
આખરે શ્રી જીવરાજ ભાણજી શાહને સમાવેશ થતો હતો. તીર્થસેના ઊભી કરવાનો વિચાર રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ
પ્રારંભમાં સભાસંચાલકે મુખ્ય પ્રધાન શ્રી નાયકની અનુપસ્થિતિને તીર્થસેનાની આગેવાની શ્રી બાબુભાઈ એરોવાળા લેવાના હતા.
ખુલાસે કરતાં જણાવ્યું કે તેઓ અચાનક નાસીક ગયા છે, પણ અને એ દિવસનાં મુંબઇનાં દૈનિકોમાં જાહેરખબરના આકારમાં
કાં તે સંચાલકના બોલવામાં અથવા તે પ્રેક્ષકોના સાંભળવામાં ભૂલ તેમનાં નિવેદને અને યુદ્ધના આહાહને ઝબકી રહ્યાં હતાં. આ
થઇ, પણ નાયક સાહેબ નાસીક ગયા છે એમ સમજવાને બદલે નાયક સંબંધમાં વિશેષ જણાવવાનું કે ઉપર જણાવેલ તીર્થસેનાની હવાઈ
સાહેબ નાસી ગયા છે એમ સૌના સમજવામાં આવ્યું અને પ્રેક્ષકોમાં વાત તે, જૈન સમાજના સદભાગ્યે, હવામાં જ ઊડી ગઈ હતી. ભારે હસાહસ થઇ પડી.
આ બાબુભાઈ એરોવાળાએ ગયા જૂન માસની ૨૬મી તથા ત્યારબાદ ઉપર જણાવ્યા મુજબના પાંચ વિદ્યાર્થીઓને ૨૭મી તારીખે બિરલા માતુશ્રી સભાગારમાં અનુક્રમે બે મેટા સમા- ભારદેજીના હાથે ઇનામ વહેંચવામમાં આવ્યાં અને વુડન સેફા