________________
Regd. No. MH. 117 વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪
T
બુદ્ધ જીવને
પ્રબુદ્ધ જેનનું નવસંસ્કરણ વર્ષ ૨૮ : અંક ૫
મુંબઈ, જુલાઈ ૧ ૧૯૯૬, શુક્રવાર * આફ્રિકા માટે શિલિંગ ૮
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
છૂટક નકલ ૨૫ પૈસા
તંત્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
પ્રકીર્ણ નોંધ ગુલબર્ગાની શરમજનક દૂર્ઘટના
રહ્યા છે કે જે રાજ્ય પિતાની માંગણી ધાકધમકીઓ, તેફાને, અને મહારાષ્ટ્ર--માઈસેરના સીમાસંઘર્ષના અનુસંધાનમાં રાષ્ટ્રના એક યા બીજા પ્રકારના સીધા પગલા દ્વારા રજૂ કરે છે તેની માગણી મહાઅમાત્ય અને કૅન્ચેસપ્રમુખ તરફથી સૂચવવામાં આવેલ : કેન્દ્ર મંજૂર રાખે છે. મહારાષ્ટ્ર અને સવિશેષપણે માઈસેર જાણે કે One man commission-માત્ર એક વ્યકિતના બનેલા તપાસપંચ- આ જ દિશા તરફ ગતિ કરી રહેલ હોય એમ લાગે છે. રાજ્ય ઘણી સામે વિરોધ દાખવવાના હેતુથી તા. ૨૪-૬-૬૬ના રોજ લગભગ બાબતેમાં સ્વાધીન છે અને કેન્દ્ર ઉત્તરોત્તર નબળું પડતું જણાય ૨૫૦,૦૦૦ લોકોના ટોળાએ રાયપુર-પૂના પેસેન્જર ટ્રેનને ગુલબર્ગા છે. પરિણામે તાજેતરમાં રાજાજીએ કે મુનશીએ જણાવ્યું છે તે મુજબ, સ્ટેશન નજીકમાં બપોરના ત્રણ વાગ્યા લગભગ અટકાવીને તેમાંના રાજ્યના પ્રધાને મેગલ રાજ્યના સુબાઓ માફક જાણે કે વિચારી પેસેન્જરને લૂંટી લીધા અને આખી ટ્રેનને પારવિનાનું નુકસાન કર્યું અને વર્તી રહ્યા છે, અને સદ્ભાગ્યે તેમના હાથમાં લશ્કર નથી, પણ અને પંખા અને ઈલેકટ્રીક બલ્બ ઉખાડીને ઉપાડી ગયા–આ. જો દરેક રાજ્ય પાસે પોતાનું આગવું લશ્કર હોત તો આ સુબાઓ. દુર્ઘટના અન્યન્ત દુ:ખદ અને આખા દેશના ભાવી અંગે ભારે ચિંતા પિતાની માંગણીઓને સ્વીકાર કરાવવા માટે એકમેકના રાજ્ય નીપજાવનારી છે. રાજ્યપુનર્વ્યવસ્થા પંચે વર્ષો પહેલાં મુંબઈ રાજ્યથી ઉપર લશ્કરી ચઢાઈ કરવામાં પણ પાછા ન પડે આવી આજની મનેકર્ણાટકને છૂટુંપાડયું અને નવું માઈસર રાજ્ય ઊભું કર્યું અને માઈસેર દશા નજરે પડે છે અને જો આ વૃત્તિને કાબુમાં લાવવામાં ન આવે રાજ્યમાં કર્ણાટકને ભેળવવામાં આવ્યું. અને પરિણામે બેલગામ અને તે દેશમાં અરાજકતા ફેલાયા વિના ન રહે અને મહામહેનતે સંધાયેલું– - તેને લગતે અમુક વિભાગ માઈસરમાં દાખલ કરવામાં આવ્યો. આ નવી એકત્ર કરવામાં આવેલું–ભારત ભાંગીને ભુક્કો થઈ જાય એવી રચનામાંથી આ ઝઘડો પેદા થયો છે અને સમયના વહેવા સાથે વધારે દહેશતે દિલ અનુભવે છે. ને વધારે ઉગ્ર રૂપ ધારણ કરતે ગયો છે. મહારાષ્ટ્ર બાજુએ, સામાન્ય - પૂરક નંધ: અહિંસક સત્યાગ્રહના નામે માઈસેર રાજયના લોકોની માન્યતા છે તે મુજબ, કેંગ્રેસી સરકાર તરફથી આ આંદ
પ્રજાજનોને હિંસક ભાંગફેડના રસ્તે જવાને માર્ગ ખુલ્લો કરી આપલનને ખૂબ જોર આપવામાં આવે છે અને તેમાંથી પ્રેરણા પામીને નાર માઈસર રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન શ્રી એસ. નિજલિપ્પાએ, " જાતજાતના મરચા ઊભા કરવામાં આવે છે અને એ મરચાના તા. ૨૮-૬-૬૬ના રોજના સમાચાર જણાવે છે તે મુજબ, માઈસર* આગેવાને ભૂખ હડતાળ ઉપર ઊતરે છે. માઈસેરના શાસકો અને મહારાષ્ટ્ર સીમાસંઘર્ષને ઉકેલ આણવા માટે એક વ્યકિતના બનેલા
કોંગ્રેસપક્ષ આ પરિસ્થિતિને પડકારરૂપ સમજે છે અને તેની સીધી કે કમિશનની નિમણુંક સામે શરૂ કરવામાં આવેલ રાજ્યવ્યાપી સન્યા'આડકતરી પ્રેરણાથી ત્યાંના લોકો વધારે આક્રમક આંદોલનના માર્ગે
ગ્રહ બંધ કરવા માટે “sincerely and earnestly'–પૂરા આગળ વધી રહ્યા છે. ઉપરની ઘટના માઈસરમાં ચાલતા અને અહિંસક દિલની ભાવનાપૂર્વક-અપીલ કરી છે અને ઠંડા કલેજે જણાવે કહેવાતા આંદોલનને કુણગે છે. કેંગ્રેસની કારોબારી માટે આ એક છે કે જે આન્દોલન સુલેહશાન્તિભર્યું રહેશે એવી અપેક્ષા રાખેલી અત્યંત મુંઝવતી પરિસ્થિતિ પેદા થઈ છે. . . :
તે આન્દોલને હવે જ્યારે સ્પષ્ટપણે હિંસક વલણ લીધું છે અને ગુલબર્ગાની આ દુર્ઘટના સાથે ત્યાં પ્રવર્તતા કેંગ્રેસી શાસનને
એમ ચોક્કસ લાગે છે કે સમાજવિદ્રોહી તો આ અવસરને કોઈ સંબંધ જ નથી એમ માનવું મુશ્કેલ છે. એક રેલ્વે સ્ટેશન આગળ
વધારે હિંસક કૃત્ય નીપજાવવામાં ઉપયોગ કરશે ત્યારે સત્યાગ્રહ ૨૫૦૦૦ જેટલું લોકોનું ટોળું એકઠું થાય એ સ્થાનિક પોલીસના
પાછા ખેંચી લે એ જ વધારે યોગ્ય માર્ગ છે. હરિહર અને દેવધ્યાન બહાર બન્યું હોય એમ બની ન શકે. પોલીસે આંખ આડા કાન કર્યા
નગરમાં સીમા-સત્યાગ્રહના નામે ગુંડા તત્વોએ જે પ્રકારની ગુંડાહોય તે જ આટલા બધા લોકો અમુક એક સ્થળે ચોક્કસ ઉદ્દે શપૂર્વક
ગીરી કરી છે અને ગેરકાયદેસરની પ્રવૃત્તિઓ અખત્યાર કરી છે એકઠા થઈ શકે અને આવી રીતે બેફામ લૂંટ ચલાવી શકે. આ જે કાંઈ
અને એના અનુસંધાનમાં જે કાંઈ દુર્ઘટના બની છે તે સંબંધમાં બન્યું છે તેની સીધી કે આડકતરી જવાબદારી સ્થાનિક તેમ જ પ્રાદેશિક
તેમણે પોતાની અત્યન્ત નાખુશી દર્શાવી છે અને માઈસેરના લોકોને સત્તાધીશેની. લેખાવી, ઘટે . અને આ સત્તાધીશેની પ્રેરણાથી
આવી પ્રવૃત્તિઓ બંધ કરવા તેથી દૂર રહેવા–તેમણે અપીલ કરી છે. અથવા ચશમપાણીથી આ ઘટના બની છે એમ પુરવાર થાય તે આવી
અને જણાવ્યું છે કે જે હેતુ માટે મિત્રોએ શાન્તિપૂર્ણ આન્દોલન ઘટના 4ળ રાજવિદ્રોહી છે એમ જાહેર કરીને ત્યાંના સત્તાધીશાને સત્વર સત્તાછ કરવા જોઈએ અને ત્યાં પ્રેસિડેન્ટનું–રાષ્ટ્રપતિનું–
શરૂ કર્યું હતું તે હેતુ આ રીતે સત્યાગ્રહ બંધ કરવાથી નબળે નહિ પડે * શાસન વિના વિલંબે સ્થપાવું જોઈએ.
'પણ વધારે સુદૃદ્ધ બનશે. “સત્યાગ્રહની આગ પેટાવીને આવી - દેશને આઝાદી મળ્યા પછીના આજ સુધીના ઈતિહાસમાંથી સુફિયાણી વાતે કરનાર માઈસર રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન વિષે શું રાજ્ય રાજયના શાસકો અને પ્રજાજનો એક એવો બોધપાઠ તારવી કહેવું કે શું વિચારવું ?
' '