________________
પ્રબુદ્ધ જીવન "
તા. ૧૧૧૬
-
આજના યુગને સ દેશે
નહિ. એવું પણ સંભવિત છે કે આ યોજનાના ત્રણ મહિના દરમ્યાન દાણચેરી દ્વારા વધારે સેનું ભારતમાં બીજા દેશોમાંથી આવે. અને આથી સુવર્ણઅંકુશ ધારાની કઈ જરૂરિયાત કે અસર-
[ ૧૯૬૫ના જૂનની ૨૬મી તારીખે અમદાવાદની આર્ટ કારકતા. તે દરમ્યાન જણાતી નથી. જો દાણચોરીનું સેનું વધુ કૅલેજ સમક્ષ કાકાસાહેબ કાલેલકરે આપેલા વ્યાખ્યાનની સંક્ષિપ્ત આવે તે આપણી નેટો વધુ પ્રમાણમાં તેની સામે બીજા દેશમાં
અંગ્રેજી નોંધ ‘સર્વોદય’ના ઑગસ્ટ માસમાં પ્રગટ થયેલી, તેને જાય અને એથી આપણા રૂપિયાના મૂલ્યને કદાચ જોખમમાં મૂકે ઘણાનાં મનમાં એક પ્રશ્ન ઉભવે છે કે જે કેંગ્રેસ
અનુવાદ નીચે આપવામાં આવે છે.
તંત્રી.] સરકાર સમાજવાદની નીતિને વરેલી છે અને જેના ગૃહ અને
એ એક નક્કર હકીકત છે કે રાજની આખી દુનિયા ઉપર નાણાંપ્રધાન વારંવાર દેશભરમાંથી કાળુ નાણું બહાર લાવવા માટે અર્થકારણ અને રાજકારણ –એ બે વિષયને લગતા વિજ્ઞાનનું સૈદ્ધાંતિક વાત કરતાં હતાં તેઓ આવી યોજનામાં કેમ સંમત એકાત શાસન ચાલી રહ્યું છે. કમનસીબે એ બને પાછળ થયા? આનો બહુ સ્પષ્ટ જવાબ છે કે જયારે દેશની આઝાદી
કોઈ માનવતાલક્ષી પ્રેરણા જોવામાં આવતી નથી. એક જોખમમાં હોય ત્યારે વાસ્તવિક પગલાં ખૂબજ અનિવાર્ય બને છે, જો કે આનો અર્થ એવો નથી કે દેશવાસીઓએ એવું માનવું કે
સંપત્તિ પાછળ છે, બીજું સત્તા પાછળ છે. હવે, સંપત્તિા અને કાળાં નાણાં એકઠા કરવા એ સારું છે. તે કઈ પણ સંજોગોમાં
સત્તા બનેના અંતિમ ધ્યેય અસામાજિક છે, સમાજ-વિરોધી અનિતિમય જ રહેવાનું, પણ જયારે દેશનું અસ્તિત્વ જોખમમાં છે. તે બને કુદરતનું અને તે દ્વારા પ્રાપ્ત થતી સાધનસામગ્રીનું હોય ત્યારે આપણે વાસ્તવલક્ષી બનવું રહ્યું. આજે સુવર્ણની
પિતાના ઉત્કર્ષ માટે જ ઉપયોગ કરવાનું ધ્યેય ધરાવે છે. પરબાબતમાં સરકારને વાસ્તવિક નીતિ અપનાવવી પડી છે; કારણ કે
ણામે બને સંઘર્ષો જ પેદા કરે છે, જેમાંથી આખરે વધારે ને વધારે હિંદુસ્તાન એ સેનાનું તળીયા , વગરનું તળાવ (Bottomless Sink) ગણાય છે. તેમાં જેટલું સોનું નાખે તેટલું સમાઈ
ભયાનક યુદ્ધોનું નિર્માણ થાય છે. જાય છે. હાલની ગણત્રી પ્રમાણે હિદમાં રૂપિયા ત્રણ હજાર
જો હું આ બન્નેને આ દુનિયા ઉપર ચાલી રહેલા નાટકના બે કરોડનું સેનું ગણાય છે. સુવર્ણ બેડથી છઠ્ઠા ભાગનું એટલે કે ખલપુરુષ-Villains–તરીકે ઓળખાવું તો તે શું અત્યુક્તિ-ભર્યું રૂા. ૫૦૦ કરોડનું સેનું એકઠું થાય તો દેશની કથળેલી પરદેશી
લેખાશે ? હુંડિયામણની સ્થિતિમાં સુધારો થાય. હાલમાં આપણી પાસે
અને એમ છતાં પણ તે બન્નેની અવગણના – ઉપેક્ષા -- કરવી ફકત રૂપિયા ૩૫ કરોડનું જ હુંડિયામણ છે, જે ફકત એક દિવસની
આપણને પરવડે તેમ નથી. તેમની સત્તા અને પકડ એટલી બધી બળવાન આપણી જરૂરિયાત પૂરી પાડી શકે. આમાં આપણે રૂા. ૨૦૦
છે. આપણે તેને જરૂર અભ્યાસ કરવાનું છે અને તેની પાસેથી કરોડનું સેનું અને હૂંડિયામણ જે ચલણ માટે Backing તરીકે
શિખવાનું પણ છે. પણ આપણે તેમને આપણા ભેમિયા તરીકે કદિ છે તેની ગણત્રી કરતા નથી.
પણ સ્વીકારી ન જ શકીએ. આપણે જેમ સાયન્સ અને ટેક્નૉજીને * આ બોંડ વટાવી શકાય (negotiable) છે. બેન્ડ માનવીના ભલા માટે અને ભૌતિક પ્રગતિ સાધવા માટે ઉપયોગ કરી છે ધરાવનારને જયારે નાણાંની જરૂર હોય ત્યારે તે બેન્ડ ગીરા છીએ તેમ આને પણ આપણે એ જ હેતુસર ઉપયોગ કરવો જોઈએ. મૂકીને બેંક પાસેથી નાણાં મેળવી શકાય છે, તેવી જ રીતે આ બેડ ત્યારે આપણું માર્ગદર્શક કોણ બનશે? નિ:શંકપણે માનવતા અને બીજાને નામે transfer કરીને પણ નાણાં મેળવી શકાય છે.
આધ્યાત્મિકતા. આવી જ રીતે પરદેશી હૂંડિયામણ આપણા દેશના નાગરિકો પણ આધ્યાત્મિકતાને પરંપરાગત ધર્મોની પકડમાંથી બચાવી જે બીજા દેશોમાં વસે છે તેમની પાસેથી એકઠું કરવાની યોજના
લેવી જોઈએ. પરંપરાગત ધર્મોએ અમુક હદ સુધી માનવજાતની છે. હિંદવાસીઓ બીજા દેશમાંથી પરદેશી હૂંડિયામણ ભારત
ઘણી સેવા કરી, પણ આજે તેઓ ભૂતકાળને વરેલા છે, તેઓ ભૂતકાયદેસરના માર્ગો દ્વારા મળે તો તેના ઉપર ૬૦ ટકા આયાત કાળ તરફ જ નિહાળ્યા કરે છે, દુનિયા ઉપર શાસન ચલાવવું અને લાયસન્સ તેમને મળી શકે છે. આવી રીતે મોક્લાવેલ હુંડિયામણ આત્મવિસ્તાર કરવે-આવા અભિનિવેશથી તેઓ ગ્રસ્ત છે. તેઓ પર હિંદુસ્તાનના કરવેરા લાદવામાં નહિ આવે. આ યોજના રાજકારણની ભૂરખીથી અને સત્તાના શોખથી અભિભૂત બન્યા છે. ૩૧ જાન્યુઆરી ૧૯૬૬ સુધી અમલમાં રહેશે, જો કે આ - આ ઉપરાંત દુનિયાભરના ધાર્મિક લેખાતા માનવીઓએ
જનાના આયાત પરીશિષ્ઠમાં અપવાદ છે. તે અપવાદ વ્યકિતગત મોક્ષની હંમેશા વધારે પરવા કરી છે અને એક એવી આચાર સિવાયની ચીજ વસ્તુઓ જેવી કે ઔદ્યોગિક માલ અને ખૂટતા
સંહિતા ઊભી કરી છે કે જેને લીધે માણસે આ દુનિયાની અને આ સાધન મંગાવી શકાય. અહીં એ ભારપૂર્વક જણાવવું જોઈએ કે જીવનની ઉપેક્ષા કરવા લાગે છે અને તેને ત્યાગ કરવા પ્રેરાય છે. આયાત લાયસન્સ પિતાને જ વાપરવું પડશે તેવી કોઈ આમાં
આમ હોવાથી, વિકાસવાદ, જીવવિચાર, જીવનવિક્રમ વિજ્ઞાન, જોગવાઈ નથી. તેથી આવા લાયસન્સો બજારમાં વેચાશે, કારણ કે
નૃવંશશાસ્ત્ર–એ મુજબ આગળ વધતાં છેવટે સમાજવિજ્ઞાન–સાશિતેમ કરવાથી તેમાં ૨૦૦ થી ૬૦ ૦ ટકા જેટલો લાભ મળતો હોય છે.
પોલેંજી (માત્ર વર્ણનાત્મક સમાજવિજ્ઞાન નહિ પણ સાંસ્કૃતિક સમાજઆ યોજનાને લીધે પરદેશમાં વસતા હિંદીઓ હુંડિયામણ મોક્લવાને
વિજ્ઞાન) સુધીની સંસ્કૃતિનો વિકાસ અને ઇતિહાસ આપણે આર્જાય. ઘણાં હિંદીઓ જે બીજા દેશોમાં પરદેશી હૂંડિયામણ
શિખવાનો રહેશે. (જેવું કે એક ડોલર રૂપિયા દસના ભાવે) વેચીને હિંદુસ્તાનમાં દાણચેરી દ્વારા રૂપિયા મોકલે છે તેમને હવે નુક્સાન જશે, કારણકે
આધ્યાત્મિકતાએ, આ ક્રમ અનુસાર, પોતાની પુરાણી ધાર્મિક હિંદમાં લાયસન્સ વેચવાથી વધુ નફો થાય છે. આ રીતે હિન્દુ
પકડથી મુકત થવું પડશે અને સાંસ્કૃતિક સમાજવિજ્ઞાન - કલ્ચરલ સ્તાનના રૂપિયાની કિંમત બહારના દેશમાં જે નીચે જતી હતી.
સેલિંજી––ને પોતાની સાથી–સિહચરી-બનાવવી પડશે. સાંસ્કૃતિક તે અટકશે. પરદેશમાં દાણચોરીના રૂપિયાની ખરીદી ઓછી થશે,
સમાજવિજ્ઞાન વડે ખાધ્યાત્મિકતાએ નવી સાધન અને સામુદાયિક પણ આપણે આગળ જોયું તેમ દાણચોરીનું સેનું ખરીદવા , આધ્યાત્મિક પુરુષાર્થની નવી ટેનિક ઊભી કરવી પડશે. . માટે રૂપિયાની બહારના દેશોમાં નિકાસ (Export) ગેર- માત્ર આ રસ્તે જ માનવજાતને શાંતિ, મુકિત, સુગ્રથિત એકતા કાયદે માર્ગે વધુ થાય, અને આ રીતે આ બંને યોજનાઓની અને પ્રગતિ પ્રાપ્ત થશે. માણસને આ બાબતનું સચેટ ભાન થવા આખરી અસર રૂપિયાના મૂલ્ય ઉપર શુન્ય થવા સંભવ છે.
માટે સમય પાકી ગયો છે કે જેમ ઈશ્વર એક છે તેમ માનવજાત આ યોજનાઓ સફળ થાય તે બીજા કરવેરા લાદવાની સરકારને
પણ એક છે અને આપણો સામુદાયિક પ્રયત્ન પણ એક જ હો ઓછી જરૂર પડે. આપણે આશા સેવીએ કે સરકારની આ વાત
જોઈએ. પ્રેમ અને નિ:સ્વાર્થ સેવાની રામબાણ પ્રેરણા વડે અને વિક નીતિ સફળ થાય દેશને વિકાસ અને સંરક્ષણ મજબૂત થાય, જેથી ભારતની આબરૂ પરદેશમાં વધે અને આપણી સ્વતંત્ર- અબલજી, ઇવરની કૃપા વડે જ એ શક્ય થવાનું છે. તાને રાંચ ન આવે.
ભય પરીખ અનુવાદક: પરમાનંદ
મૂળ અંગ્રેજી: કાકાસાહેબ કાલેલકર પાલિક: શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ: મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશન સ્થળ :૪૫-૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ--૪
મુદ્રણસ્થાન : ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કટ, મુંબઈ.