Prabuddha Jivan 1965 Year 26 Ank 17 to 24 and Year 27 Ank 01 to 16

SR No.: 525950
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1965
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 31 MB

Page 163

તા. ૧૬-૮-૧૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
૭૭
'
ગયા કે કમદચન્દ્રને જ પરાજ્ય છે, છતાં તેને સંતોષવા તેવી પર- સંધની પ્રવૃત્તિઓમાં રસ ધરાવતા ભાઇ-બહેનો જોગ વાનગી આપી.' કુમુદચન્દ્રના પક્ષના સભ્ય એ લખ્યું. તે બરાબર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની મુખ્ય પ્રવૃત્તિઓ નીચે વાંચીને કુમુદચન્દ્ર તેનું ખંડન કર્યું. દેવસૂરિએ આ દૂષણને પરિહાર કરી પોતાના મતની સ્થાપના કરી, પણ એમ કરતાં ‘કોટાકોટિ’ શબ્દ મુજબ છે. વાપર્યો. કુમુદચન્દ્ર વાંધો લીધો કે તે વ્યાકરણની દષ્ટિએ અશુદ્ધ છે. (૧) દર વર્ષે યોજાતી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા. ઉત્સાદરાજાના પક્ષને વૈયાકરણ સભ્ય - તેણે વચ્ચે પડી સમજાવ્યું કે,
(૨) દર પખવાડિએ પ્રગટ થતું પ્રબુદ્ધ જીવન, ‘કટાકોટિ, કોટિકોટિ’ અને ‘કટીકેટિ’ ત્રણે પ્રયોગ બરાબર છે અને
(૩) શ્રી મણિલાલ મોમચંદ શાહ સાર્વજનિક વાચનાલય, ‘કટાકોટિ’ શબ્દ શાસ્ત્રમાં વપરાયેલ છે તે બતાવ્યું. કુમુદચન્દ્ર દેવસુરિની દલીલનું અનુભાષણ કરવાને નિર્માલ્ય પ્રયત્ન કર્યો અને તેનું
અને પુસ્તકાલય. ખંડન કર્યું. દેવસૂરિએ મશ્કરી કરી કે મારી દલીલના દસમા ભાગનું (૪) નાત - જાતના ભેદ વિના અપાતી વૈદ્યકીય રાહત.. પણ અનુભાષણ થયું નથી તે પછી ખંડનને તો પ્રશ્ન જ કયાં છે.
આ ઉપરાંત સંધ તરફથી અવારનવાર જાહેરવ્યાખ્યાનો ગાઠદેવસૂરિએ કુમુદચન્દ્રની દલીલનું અનુભાષણ કરી ખંડન કર્યું. આ પછી રાજાએ ઘણું કહ્યું છતાં કુમુદચન્દ્ર કશું આગળ કહ્યું નહીં.
વવામાં આવે છે તથા સાંસ્કૃતિક પર્યટન યોજવામાં આવે છે. તે રાજાએ કુમુદચન્દ્રના પરાજ્ય અને દેવસૂરિના જયની જાહેરાત કરી.
આ દરેક પ્રવૃત્તિથી આપ સારી રીતે માહિતગાર છે. તેની આ ચર્ચા સોળ દિવસ ચાલી હતી એમ પ્રભાવચંરિતમાં કહ્યું છે. ઉપયોગીતા વિશે કશું વિશેષ લખવાની જરૂર નથી. પર્યુષણ વ્યાખ્યાન આ બનાવ પછી ગુજરાતમાં શ્વેતાંબર જૈનને ઉદય થયો અને
માળાની કપ્રિયતા પ્રતિ વર્ષ વધતી જાય છે અને તે પાછળ રૂા. દિગંબરોની પડતી થઈ.
૧૫૦૦ થી ૨૦૦૦ ને ખર્ચ થાય છે. પ્રબુદ્ધજીવને ગુજરાતી પ્રભાવક ચરિતમાં આવા કેટલાક વાદી અને વાદેના ઉલ્લેખ
ભાષાભાષી પ્રજાજનેમાં ગૌરવપૂર્ણ પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરી છે અને વર્ણન છે. દેવસૂરિ તે વાદિ દેવસૂરિ જ કહેવાય છે. એ જ રીતે મલવાદી, વૃદ્ધવાદી, વગેરે નામે જાણીતા છે. આ થોડાંક ઉદાહરણ ' અને ગુજરાતી સામયિકોમાં એક નીડર ચિતનશીલ પત્ર તરીકે તેણે પરથી જોઈ શકાય છે કે વાદ કે શાસ્ત્રાર્થ એટલા પ્રચલિત હતા કે અનેખું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. તેને નભાવવા પાછળ રૂ. ૩૫૦ થી પ્રતિષ્ઠાને વિષય બની ગયેલા ભારતમાં સાંપ્રદાયિક મતભેદ, જ્ઞાતિના
૪૦૦૦ ની પુરવણી કરવી પડે છે. સંસ્થા તરફથી ચાલતા શ્રી મણિમતભેદો, વગેરેને આમ શાસ્ત્રાર્થથી જ નિર્ણય હજુ પણ લાવવામાં આવે છે. લગભગ દરેક વાદી માટે પ્રભાવકચરિતમાં જણાવેલું છે કે
લાલ મેકમચંદ શાહ વાચનાલય અને પુસ્તકાલયને લોકો ઘણી સારી તે ન્યાય, વ્યાકરણશાસ્ત્ર અને સાહિત્યને સારો અભ્યાસી હતા. વેદ- સંખ્યામાં લાભ લે છે. તેનું સંચાલન આશરે રૂ. ૩૦૦૦ ની અપેક્ષા કાળથી વાકોવાકય અભ્યાસનો વિષય હતું અને વાદ કે શાસ્ત્રાર્થ માટે રાખે છે. વૈદ્યકીય રાહતની પ્રવૃત્તિ ફંડના અભાવે અમુક મર્યાદામાં પ્રમાણ, તર્ક, હેત્વાભાસ વગેરેનું તથા પ્રમેયનું જ્ઞાન ત આવશ્યક
ચલાવવી પડે છે એમ છતાં તે પાછળ પણ આશરે રૂા. ૧૫૦૦ ને. હોવાથી વાદી દર્શન વગેરે શાસ્ત્રમાં કુશલ હોવો જોઈએ. લગભગ 'પ્રત્યેક વિદ્યામાં પ્રમાણનું વિવેચન મળે છે. અને આપણે ચરકસંહિતાને
ખર્ચ થાય છે. દિન- પ્રતિદિન મોંઘવારી વધતી જાય છે, દરેક ચીજ-વસ્તુના વિશે જોયું તેમ વાદ અંગે ઉપદેશ પણ મળે છે. મોટા ભાગના ગ્રંથ ભાવ ઊંચે ચડતા જાય છે, સંસ્થાના કર્મચારીઓને અપાતા ચાલુ વેતનમાં વાદના સ્વરૂપમાં લખાયેલા છે. કોઈ પણ અધિકરણમાં પહેલા વિષયની પણ સમયાનુરૂપ વધારે કરવું પડે છે, કાગળ તથા છપામણીના દર રજુઆત. પછી વિષય અર્થાત સંશય કેવી રીતે ઉપસ્થિત થાય તે બતાવ્યું
પણ વધતા જ જાય છે. આમ વિક્ટ બનતી જતી આર્થિક પરિસ્થિતિને હોય છે. તે પછી પૂર્વપક્ષ, ઉત્તરપક્ષ અને નિર્ણય આપવામાં આવે છે.
પહોંચી વળવા માટે અને સંઘની ચાલુ પ્રવૃત્તિઓને ટાવવા તથા આમ પ્રત્યેક અધિકરણ વાદનું સ્વરૂપ ધારણ કરે છે. શકય છે કે ગ્રંથમાં શાસ્ત્રાર્થ મળે છે તેમાં ઘણા ફાળે ચર્ચા કે વાદ થતા તેને છે, વિકસાવવા માટે સંઘને સારા પ્રમાણમાં અર્થસિંચનની જરૂર રહે છે. અને આ શાસ્ત્રાર્થ પછીના વાદો માટે ચાવી રૂપ બનતે. ખંડન-મંડનની આ વખતે અમારી માગણી રૂા. ૧૫૦૦૦ ની છે. તે પૂરી કરવા સંઘની પદ્ધતિ દ્વારા વિષયમાં વિશદતા અને સૂક્ષમતા આવતી જાય છે,
પ્રવૃત્તિઓમાં રસ ધરાવતા, પ્રબુદ્ધ જીવનને રસથી વાંચતા તેમ જ અને આ વાદ દ્વારા સહિષણતા, બીજાને સમજવાની શકિત અને
વંચાવતા અને પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળામાં ભાગ લેતાં ભાઈ - બહેનને પિતાના વિષયને પરિપાક થાય છે. ભારતીય તાર્કિકતામાં કોઈ પણ
અમારી નમ્ર પ્રાર્થના છે. આપ સંઘના ફાળામાં યોગ્ય લાગે તે રકમ પ્રજાથી પાછળ પડે તેમ નથી એની ખાતરી કોઈ એક સારા ગ્રંથને
આપી શકે છે અથવા તે સંઘની અમુક પ્રવૃત્તિ માટે અંકિત કરીને શાસ્ત્રાર્થ જોતાં થાય છે. જ્ઞાન અને તેની શકયતાની પરીક્ષા કરવાનું
પણ યથાશકિત રકમ આપી શકે છે. અમે આશા રાખીએ છીએ કે પણ ભારતીય ન ચૂકયા અને એવો પણ મત દર્શાવ્યું કે કોઈ
આપને યોગ્ય લાગે તે રીતે અને આપનાથી શક્ય હોય તેટલી વધુ પણ પ્રમાણ સાચું જ્ઞાન આપવા અસમર્થ છે. આની સામે વળી
રકમ આપીને અમારી આ માગણીને – અમારા આ વખતના લક્ષ્યાંકને(Theories of Truth) પ્રામાણ્યવાદના સિદ્ધાન્ત મીમાંસક
પહોંચીવળવામાં મદદ કરશે અને એ રીતે અમારા આ પવિત્ર કાર્યમાં વગેરેએ સ્થાપ્યા. આમ પ્રત્યેક શાસ્ત્ર કે વિદ્યાના વિકાસને આધાર પ્રોત્સાહિત કરશે. ભારતમાં મોટે ભાગે તર્ક ઉપર રહ્યો છે. પ્રાચીન ગ્રંથ જોતાં
આપના ભારતીની તાર્કિકતા માટે માન થયા વિના રહેતું નથી. રમણિકલાલ કે. શાહ, નીકો ચીમનલાલ ચ. શાહ-પ્રમુખ સમાપ્ત - ડે. એરતેર સેલમને ચીમનલાલ જે. શાહ પરમાનંદ કે. કાપડિયા-ઉપપ્રમુખ
રતિલાલ ચીમનલાલ કોઠારી–કોષાધ્યક્ષ વિષયસૂચિ
પૃષ્ઠ “QUo vadis?” “તું લે. એ. જે. કોનીન ૭૩
સંધના સભ્યોને અનુરોધ કયાં જઈ રહ્યો છે?”
સંઘનું નવું વર્ષ શરૂ થયાને આઠ મહિના થવા આવ્યા એમ ભારતીઓની તાર્કિકતા-૩ ડો. એસ્તેર સાલેમન
છતાં આપમાંના ઘણા ખરાનું વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૫.૦૦ હજુ સુધી પ્રકીર્ણ નેધ: સર્વોદયવાદી શ્રી 'પરમાનંદ
વસૂલ થયું નથી. ઘણા સભ્ય પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન જયપ્રકાશ નારાયણને હાદિક અિભિનંદન, રણજિતરામ-પારિતોષિક
પિતાનાં લવાજમો ભરે છે તે આ અઠવાડિયા બાદ, આઠ દિવસની માટે શ્રી મનુભાઈ પંચોળીની
પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા શરૂ થશે એ દરમિયાન જેણે જેણે હજુ પસંદગી, સ્વામી રંગનાથાનંદ,
વાર્ષિક લવાજમ ભર્યું ન હોય તેમને પોતાનું લવાજમ યાદ રાખીને પ્રદ્યાજિક આત્મપ્રાણા.
ભરી દેવા અને એ રીતે અમારા વહિવટને અનુકૂળતા કરી આપવા આનું નામ ખરી ક્ષમાયાચના : પરમાનંદ ૮૦ આનું નામ સાચું સમાધિમરણ !
આગ્રહપૂર્વક અનુરોધ છે. કચ્છડો બારે માસ !” નાનાલાલ વસા ૮૩
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ.
: "