Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૮-૬૫
પૂર્વક તેને જવાબ વાળવાનું કામ આવ્યું હતું અને તે મેં પુરી વચ્ચે અન્તકડીની રમત ચાલતી હતી ત્યારે બહેનમાં રેખા અદાથી બજાવ્યું હતું. પણ સૌને સંભાળવાની જવાબદારી તો સંઘના અગ્રસ્થાને હતી. અંતકડીમાં તે એક્કો છે એ બાબતની આ વખતે જ મંત્રી તરીકે શ્રી ચીમનભાઈના માથે આવી હતી અને તે જવાબદારી ખબર પડી અને એ જોઈને અમને બધાને ભારે આશ્ચર્ય થયું. બાર તેમણે પૂરી નિષ્ઠાપૂર્વક તેમ જ ઉમિપૂર્વક સંભાળી હતી. આ માટે દિવસ રેખા અમારી સાથે ફરી હરી અને અમારા સ્નેહનું, વાત્સલ્યનું, તેમને સંઘ તરફથી તેમ જ મારા તરફથી હું ખૂબ આભાર માનું છું. ઊંડી સહાનુભૂતિનું પાત્ર બની. કચ્છના પ્રવાસ સાથે તેનું સ્મરણ
અમારા પ્રવાસને આટલો બધો સફળ અને સગવડભર્યો બના- અમારા દિલમાં સદાને માટે જોડાયેલું રહેશે. વવામાં સંઘની કાર્યવાહક સમિતિના સભ્ય શ્રી દામજીભાઈ અને
કચ્છના પ્રવાસ માટે દરેક પ્રવાસી પાસેથી રૂા. ૧૨૫ લીધેલા માંડવી - રાયણમાં વસતા તેમના પિત્રાઈ ભાઈ મગનભાઈને આગળ
પણ પ્રવાસના છેડે બીજા રૂા. ૫૦/ ઉઘરાવવા પડશે એવી અમારી ઉપર ઉલ્લેખ થઈ ગયો હોવાથી તેનું અહિં પુનરાવર્તન કરતા નથી.
ગણતરી હતી. પણ આખરી હિસાબ જોતાં પ્રવાસીઓ પાસેથી ખર્ચ અમારો સમુદ્રપ્રવાસ આટલો બધો સગવડભર્યો બનાવવા માટે પેટે વધારે માગણી કરવાને સંયોગ ઊભું ન થયું. અલબત્ત, કેટલાંક સિધિઆ સ્ટીમ નેવીગેશન કંપનીને હાર્દિક આભાર માન ઘટે છે. સ્થળોએ કોઈ એક વ્યકિત કે સમુદાય તરફથી જ અમારા ભેજનની. આ સ્ટીમરમાં ત્રીજા વર્ગના મુસાફરોને ભીડને લીધે પારવિનાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવેલી. વળી રાયણમાં બને સમય અમે દામજીઅગવડ ભોગવવી પડે છે એ બહુ જાણીતું છે. આમ છતાં અમારા ભાઈ તથા કાનજીભાઈના જ મહેમાન હતા. આવાં કારણોને લીધે માટે જતાં આવતાં બન્ને વખતના પ્રવાસ માટેની સ્ટીમરમાં અલગ
ધાર્યા કરતાં પ્રમાણમાં ઓછો ખર્ચ આવ્યો એમ લાગે છે. બાકી જગ્યા રાખવામાં આવેલી હોવાથી અમે પૂરા આરામથી મુસાફરી. કરી શકયા હતા. વળી ઉપરની ભલામણના પરિણામે અમારા માટે
એમાં કોઈ શક નથી કે ગમે તેટલો ખર્ચ કરતાં પણ કચ્છી ભાઈઓના સ્ટીમરની અંદર ઉપર નીચે જવા આવવાને કોઈ પ્રતિબંધ હતે ભાવભીના આવકારથી અને મહેમાનગતીથી ભરેલે આ પ્રવાસ નહિ, આખી સ્ટીમરમાં મન ફાવે ત્યાં અમે યથેચ્છ વિચરી શકતા હતા. સાંપડવો સહેલું નથી. પહેલા વર્ગની કેબીનમાં દામજીભાઈનું કુટુંબ અને શ્રી મેનાબહેન
- અમે પ્રવાસ દરમિયાન જુદાજુદા સ્થળે એક યા બીજી સંસ્થામાં નરોત્તમદાસ હતાં તેમની પાસે પણ અમે ગમે ત્યારે જઈ આવી
છુટી છૂટી રકમો આપી હતી, જેને સરવાળે રૂ. ૧૧૨૧ થયો તેમ જ બેસી શકતા હતા. આમ અમે ત્રીજા વર્ગના મુસાફર હોવા
હતો અને તે અમારી વચ્ચે ઓછા વધતા પ્રમાણમાં અમે અંદર અંદર છતાં વિશિષ્ટ વર્ગની મુસાફરોની સગવડ ભોગવવા ભાગ્યશાળી થયા હતા.
વહેંચી લીધું હતું. અમારા પ્રવાસીઓમાંથી કોઈની પણ વ્યકિતગત નોંધ લેવા
અમારા પ્રવાસ દરમિયાન કેટલાક ઠેકાણે એક યા બીજી સંસ્થાના માટે અહીં અવકાશ નથી. આમ છતાં પણ અમારા યજમાન શ્રી
મકાનમાં અમારા ઉતારાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી. કેટલેક દામજીભાઈની આશરે ૧૬ વર્ષની અપંગ પુત્રી રેખા, જેને લેખ
ઠેકાણે સ્થાનિક ભાઈઓએ ચા-નાસ્તા કે ભાજનની વ્યવસ્થા પિતા માળાના પ્રારંભમાં આછો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે તે વિષે કાંઈક
તરફથી કરી હતી. આમ અનેક સંસ્થાઓ તેમ જ સ્થાનિક ભાઈના લખ્યા વિના હું રહી શકતો નથી. ચિ. બહેન રેખા અપંગ છે એટલે
અમે ઋણી બન્યા છીએ. તે સર્વને અમારા સંઘ તરફથી હાર્દિક કે પૂરા અર્થમાં પરાધીન છે. જમ્યા બાદ દેઢ બે મહિનાની અંદર જ આવેલી માંદગીમાંથી તેને આ અપંગતા પ્રાપ્ત થઈ છે. તેને એક
આભાર માનું છું. જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ ફેરવવા માટે ઉપાડવી પડે છે, તેમ જ - કરછમાં અમે આટલું ફર્યા છતાં કચ્છ ખરેખર અમે જોયું છે. બીજી રીતે પણ તેની બહુ સંભાળ લેવી પડે છે. આમ તો તે બુદ્ધિ- એમ કહી ન શકાય. અમારી એક પ્રકારે દોડતી મુસાફરી હતી. જે શાળી અને સમજદાર છે; પણ તેના માટે નિશાળે ભણવા જવાનું માટે ઓછામાં ઓછા મહિને જોઈએ તે દશ દિવસમાં સમાવવાને શકય જ નથી, અને તેથી તેની બૌદ્ધિક ખીલવણી માટે બહુ ઓછા અમારો આ પ્રયત્ન હતા. આ રીતે કચ્છની અમે ઝાંખી માત્ર કરી અવકાશ છે, આમ છતાં ઘરે ભણાવવા આવતા શિક્ષકની મદદથી છે એમ કહી શકાય. કચ્છના નવા તાલુકામાં ભચાઉ અને રાપર-- તે હવે સારી રીતે વાંચી લખી જાણે છે. દામજીભાઈને ત્યાં તેણે જેને વાગડના નામથી ઓળખવામાં આવે છે તેમાં તે અમે જઈ જ કેવળ સેવા લેવા માટે જન્મ લીધો છે. દામજીભાઈ અને તેમનાં ન શકયા. બીજા સાત તાલુકામાંથી અમે પસાર તે જરૂર થયા અને પત્ની દેવકાબહેન માટે આ એક મોટો સેવાયોગ છે. તે બન્ને તેના તેમાંનાં કેટલાએક સ્થળોએ ઓછું વધતું રોકાયા પણ ખરા. પણ માટે બને તેટલું કરી છૂટે છે.
સરવાળે આ આખો પ્રવાસ એક આવાં વત્સલ માતાપિતાની જોડી
રીતે ઊડતો અછડત ગણાય. આ ભાગ્યે જ જોવા મળે તેમ છે.
બધું છતાં પણ, કચ્છના પ્રજાદર રવિવારે તેને મેટરમાં બેસા
જનને આટલા ટૂંકા પ્રવાસમાં ડીને દૂર દૂર સુધી ફરવા લઈ જાય છે. બે વર્ષ પહેલાં દામજી
અમને અત્યન્ત હૃદયસ્પર્શી ભાઈ રેખાને કાશમીર દેખાડવા
પરિચય થયો અને તેમના ઉમળલઈ ગયા હતા. અમારી સાથે તે
કાભર્યા આતિથ્યનો અમને જ્યાં પણ કચ્છ જોઈ શકે તે હેતુથી
ત્યાં સારા પ્રમાણમાં લાભ મળે. અમારા પ્રવાસમાં તેને દામજી
આમાં પણ મોટા ભાગે ત્યાં ભાઈએ સાથે રાખી હતી અને
વસતા જૈન સમુદાયનાં સમાંતેની ખાતર જ અમારી બસ
ગમમાં અમારે સવિશેષ આવવાનું સાથે તેમણે એક સ્વતંત્ર મટર
બન્યું. અને તેમણે ખરેખર રાખી હતી. એમ છતાં મંડળીના
અમારા પ્રત્યે ઊંડી આત્મીયતા આનંદવિનેદને લાભ મળે તે
દાખવી. આ રીતે આ ટૂંકા ખાતર રેખા બસમાં અમારી
પ્રવાસનાં અનેક મધુર સ્મરાણી સાથે આગળના ભાગમાં બેસતી
અમે સર્વના દિલ ઉપર અંકિત હતી. પ્રવાસ દરમિયાન અવાર
થયાં છે અને એ કારણે અમારા નવાર અંદર અંદર અંતકડીની
જીવનની અમે ધન્યતા અનુરમત રમાતી અને તેમાં રેખા
ભવી છે. ઉપરનાં સ્મરણોને ભાગ લેતી હતી. ભદ્રેશ્વરમાં
તથા ધન્યતાના સંવેદનને પ્રસ્તુત ગાળેલી બીજી રાત દરમિયાન
લેખમાળામાં રજુ કરવાને નવથી બાર વાગ્યા સુધી બહેને
ચિ. બહેન રેખા
પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો છે. ભાઈઓની જુદી જુદી ટુકડી જેને આ લેખમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યા છે.
સમાપ્ત પરમાનંદ માલિક: શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ: મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશન સ્થળ :૪૫-૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ મુબઈ-૩,
મુદ્રણસ્થાન: ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કોટ, મુંબઈ.
| SR No. | 525950 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1965 Year 26 Ank 17 to 24 and Year 27 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kunvarji Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 31 MB |