________________
૨૦૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧-૧૫
જંગલી લાગતા હતા. આવા ભેળા કે જંગલી લોકો ખ્રિસ્તી ધર્મને છે. તેને સાચવી રાખવા માટે તેની ઉપર કંઈ પ્રક્રિયા કરવામાં શોભાવી શકે નહિ. પરંતુ જ્યારે તે મલાકામાં એક જાપાનીને મળ્યો નથી આવી. તેમ છતાં તે ચાર વર્ષથી જળવાઈ રહ્યું છે તેને શ્રધાળુ અને પોર્ટુગીઝ પાસેથી જાપાન વિશે સાંભળ્યું ત્યારે તેને આનંદ ખ્રિસ્તીઓ સંતને ચમત્કાર ગણે છે. જો કે પિપે તેને સત્તાવાર રીતે થયા. આવી પ્રજા જે ખ્રિસ્તી થાય તો ખ્રિસ્તી ધર્મની પ્રતિષ્ઠા વધે! ચમત્કાર તરીકે જાહેર કરેલ નથી. તેને એમ લાગ્યું કે ઈશ્વર તેને જાપાનનું ખ્રિસ્તીકરણ કરવા આદેશ વાસ્તવમાં તેમાં કંઈ ચમત્કાર નથી, અને શબ કંઈ સારી આપી રહ્યો છે.! આથી તે જાપાન જવા તૈયારી કરવા પાછા ગોવા
સ્થિતિમાં જળવાઈ રહેલ નથી. શરીરમાંથી પાણીને ભાગ સૂકાઈ આવ્યો અને સાથે ત્રણ જાપાનીઓને ખ્રિસ્તી ધર્મની દીક્ષા માટે જતાં તે અત્યંત કૃશ થઈ ગયેલ છે. હાડપિંજર પર ચામડી જ ચોંટેલી લાવ્યો.
છે એમ કહીએ તો ચાલે. ચામડીને ગોરો રંગ રાખેડી થઈ ગયો છે. ૧૫૪૯માં તે આ જાપાનીઓ અને જીસસ સોસાયટીના શરીર પર કિંમતી વસ્ત્રો છે, છતાં વસ્ત્રોની શોભા સૂકાયેલા શબની જેરુઈત પાદરીઓને લઈને જાપાનના કાંઠે કાગશિમા બંદરે ઊતર્યો. કુરૂપતાને ઢાંકી શકતી નથી, પગના છેડા ખુલ્લા છે, જમણા પગનાં . જાપાનમાં તે પહેલા ખ્રિસ્તી મિશનરી હતે.
ચાર આંગળા નથી. જાપાનમાં સંત ઝેવિયરે બે હજાર માણસને ખ્રિસ્તી બનાવ્યા. સંતના હોઠ સંકોચાઈ જવાથી દાંત દેખાય છે અને આંખે તેમાં મોટા ભાગના નીચી જાતના હતા, પણ થોડા યોદ્ધા પણ ખ્રિસ્તી ઊંડી ઊતરી ગઈ છે. મુખ પર ખૂબ કરચલીઓ પડી ગઈ છે હતા.
અને ચામડી ઊખડવા લાગી છે. તેથી મુખ બિહામણું લાગે છેસંત ઝેવિયર જયાં જ ત્યાં ખ્રિસ્તી ધર્મને પ્રચાર પોતાની
મુખની ડાબી બાજુ અને માથાની ચામડી ઊખડી ગઈ છે. આથી પાછળ પણ ચાલુ રહે એવી કાયમી વ્યવસ્થા પણ કરતે જતા. તેણે
ખેપારી અને ગાલનું હાડકું દેખાય છે. માથા પર અને દાઢી પરે જોયું કે જાપાનીઓને ચીનની સંસ્કૃતિ માટે ઘણું માને છે. આથી જો
થોડા વાળ છે. જમણા પગની એડીનું માંસ નથી. હાડકાં દેખાય ચીનાઓને ખ્રિસ્તી બનાવવામાં આવે તો જાપાન પર ખ્રિસ્તી
છે, પગ કાળા પડી ગયા છે અને સંકોચાઈને નાના થઈ ગયા છે. ધર્મને વધુ પ્રભાવ પડે. આથી તે તૈયારી કરવા ગોવા આવ્યા. સંત ઝેવિયરે પાછા ગોવા આવીને જોયું કે હિંદુસ્તાનના
આખું શરીર સંકોચાઈને ટૂંકું થઈ ગયું છે. લંબાઈ હવે સાડાચાર
ફીટ હશે. પૂર્વ અને પશ્ચિમ કાંઠે તેના મિશનરીઓ ધર્મપ્રચારનું મુશ્કેલ કામ
સંતને જમણા હાથ નથી. ઈ. સ. ૧૬૧૪ ના અરસામાં કરવા ઝઝુમી રહ્યા છે. તેમને વધુ વ્યવસ્થિત કરવા, ધર્મપ્રચાર માટે
તેમ મોકલી આપવામાં આવ્યો હતો અને દુનિયાના ઘણા પરદેશમાં પાદરીઓને તાલીમ આપવા તેણે ૧૫પર સુધીનો સમય ગાળ્યો.
ફેરવવામાં આવ્યું હતું. તેના એક હાથની આંગળી એક સ્પેનીશ દીવ, દમણ, વસઈ, મુંબઈ અને ગોવાથી કન્યાકુમારી અને મદ્રાસ રજવાડી સ્ત્રીએ કરડી ખાધી હતી. છાથને થડે ભાગ રમના એક કાંઠા સુધી તેનાં મિશને ખ્રિસ્તી ધર્મ ફેલાવી રહ્યાં હતા. તેમની
દેવળમાં છે અને થોડો ભાગ: દક્ષિણ ચીનમાં પોર્ટુગીઝ સંસ્થાન
મકાઉમાં છે. સફળતાને યશ સંત ફ્રાંસિસની પ્રતિભા અને વ્યવસાયશકિતને ઘટે છે.
કાચની પેટીમાં હવા પણ ન જાય એવી રીતે સંત- ૪૧૨ પરંતુ તે ચીનમાં દાખલ ન થઈ શકે. દક્ષિણ ચીનના
વર્ષ જનું શબ સંઘરી રાખવામાં આવેલ છે તે હમેશાં દર્શન માટે કાંઠા પાસે શાંગ શુઆન ટાપુમાં ત્રણ માસ રહી ચીનમાં પ્રવેશ ખુલ્લું નથી રહેતું. થોડાં થોડાં વર્ષોના અંતરે તે દર્શન માટે મૂકવામાં કરવા તેણે પ્રયાસ ચાલુ રાખ્યા પરંતુ તે નિરાશ થયો. ૧૫૫૨ના આવે છે. નવેંબર માસની ૨૪મી તારીખે તે ખુલ્લું મૂકવામાં આવેલ નવેમ્બરમાં તે માંદો પડયો. તા. ૩-૧૨-૧૫૫૨ના રોજ તે મરી ગયો.
છે અને ૪૪ દિવસ સુધી દર્શન માટે રહેવાનું છે. તે દરમ્યાન,
લાખ લોકોએ તેનાં દર્શન કર્યા હશે. ગેવાના ખ્રિસ્તીઓ સેન્ટ ત્યાં સુધી ચીનના વિશાળ સામ્રાજ્યના દરવાજા તેના માટે બંધ જ
ફ્રાન્સિસ ઝેવીઅરને આમચા (અમારા ) સંત સેવીઅર (ઉદ્ધારક) રહ્યા અને વસતિથી ખદબદતા તથા પ્રાચીન સંસ્કૃતિ ધરાવતા
તરીકે પૂજે છે. એ દેશની પ્રજાની “શુદ્ધિ” કરીને તેને ખ્રિસ્તી બનાવવાનું સ્વપ્ન
વિજ્યગુપ્ત મૌર્ય સ્વપ્ન જ રહ્યું. ધર્મપ્રચાર માટે સંત ફ્રાંસિસ ઝેવિયરની પદ્ધતિ નિરાળી
વિષયસૂચિ
પૃષ્ઠ હતી. તે લોકોના રીતરિવાજ, ધર્મ અને ભાષા શીખીને તેમની સાથે પ્રકીર્ણ નોંધ: એક વિશેષ
પરમાનંદ ૧૯૩ હળીભળી જવાની રીત અજમાવતા હતા. તે એ લોકોમાંથી જ પોતાના
શુભેચ્છ.૫ત્ર, બધું પતી ગયા
બાદ મળેલું એક અણધાર્યું મદદનીશે પસંદ કરે જેથી તેમની મારફત તે લોકોનો વિશ્વાસ અને
શુભેચ્છા પ્રતીક, સ્વ. નાથાલાલ પ્રેમ જીતી લઈ ધર્મ તરફ તેમને વાળી શકે. તેમની ભાષામાં નિપુણ
પારેખ જેમનામાં ઉદારતા, મિશનરીઓને તૈયાર કરીને તેમને તે ખ્રિસ્તી ધર્મના પ્રચારનું કામ કરુણા અને નમ્રતાને સુંદર રામસેપતે. તેની કાર્યપદ્ધતિ એવી કાર્યક્ષમ અને સચોટ હતી કે તેને
ન્વય હતા, પોપ પૉલે વિશ્વ
શાંતિ અંગે કરેલા અનુરોધ, અસાધારણ સફળતા મળી.
છિન્નભિન્ન થઇ રહેલી ભારતની ઝેવિયર ૧૫૫રમાં મરી ગયો. તેના કામનું અભૂત પરિણામ
ભૌગોલિક અને ભાવાત્મક એકતા, જોઈને પાપે ઈ. સ. ૧૯૬૨માં તેને સંત જાહેર કર્યો.
‘જો મારામાં થોડી વધારે ધર્મશ્રદ્ધા
વિજયગુપ્ત મૌર્ય હોત તો – એક અંગત વિશ્લેષણ. દર્શન માટે મુકાયેલા ૧૨ વર્ષ જૂના
સેવામૂર્તિ ભાનુબહેન પારેખ નર્મદાબહેન રાવળ હમદર્દીના ધબકાર
ગીતા પરીખ શબમાં ચમત્કાર છે?
શાકાહાર:નિષ્પાપ જીવનની કાકાસાહેબ કાલેલકર ૧૯૮ ભારતમાં ખ્રિસ્તી સંપ્રદાય ધર્મ અને માનવસેવા જે કાર્ય
કસોટી અમે તે સંસારી - (કાવ્ય)
ગીતા પરીખ ; . ૧૯૮ કરી રહેલ છે તેની સાથે સૌથી વધુ સંકળાયેલું નામ સેન્ટ ફ્રાન્સિસ
યંત્રવિજ્ઞાન અને યુદ્ધ
શ્રી મેક્ષ બને, ૧૯૯ ઝેવીઅરનું છે. ચાર વર્ષ પર ચીનની દક્ષિણના એક ટાપુ પર મરી
મૃતિશેષ દિલીપભાઈ પંડિત મહેન્દ્રકુમાર શાસ્ત્રી', '૨૦૧ ગયેલા આ પાદરીનું શબ કાચની પેટમાં જાળવી રાખવામાં આવ્યું સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ઝેવિયર વિજ્યગુપ્ત મૌર્ય ૨૦૩ માલિક શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ: મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશન સ્થળ : ૪૫–૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ,
મુબઈ-૩, મુદ્રણસ્થાનઃ ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કોટ, મુંબઈ.
૧૯૬ -
૧૯૭
*