________________
તા૧૬--૨
:
પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૫૧
-
વધતે જતે માંસા હાર કેમ અટ કે? ધાર્મિક અને નૈતિક દ્રષ્ટિએ તેમ જ શારીરિક રચના અને હારમાં અને વનસ્પતિજન્ય ઔષધિઓની શોધખોળ કરી તેમાં અન્ય વૈજ્ઞાનિક કારણોસર શાકાહાર એ જે મનુષ્યને યોગ્ય કુદરતી રહેલા આહારના મૂળભૂત તત્ત્વો વિટામીન અને ઔષધિક ગુણો અને તંદુરસ્તીવર્ધક ખેરાક છે એ સ્વીકારાયેલી હકીકત છે. જનતા સમક્ષ મૂકવામાં આવે તો જેઓ શાકાહારી છે તેઓ ભારતમાં વર્તમાન યુગમાં પ્રજાનો એક ભાગ ધાર્મિક અને નૈતિક માંસાહાર તરફ ઝુકતા અટકે તે દેખીતું છે. કારણોસર શાકાહારી રહ્યો છે, જ્યારે બીજો એક વર્ગ શાકાહાર એ બીજો માર્ગ આપણા દેશામાં શુદ્ધ શાકાહાર પાશ્ચાત્ય ઢેબ પર વૈજ્ઞાપરંપરાગત ખરાકની આદત, રૂઢીને કારણે શાકાહારી છે, અને નિક રીતે તૈયાર કરેલ ખોરાક આપનાર હૉટેલે દિલ્હી, મુંબઈ, કલકત્તા, દેશની પ્રજાને મોટો ભાગ આર્થિક કારણસર પણ શાકાહારી છે. અને અન્ય મોટાં શહેરોમાં શરૂ કરવાથી, સગવડને અભાવે માંસામોટે ભાગે ભારતના શાકાહારી વર્ગમાંના થેડા જ માણસે શાકાહાર હારી હોટેલમાં રહેતા શાકાહારીએ પણ માંસાહારના સંસર્ગમાં આવતા કે માંસાહારના ખોરાક તરીકેના ગુણદોષ અંગે વિચાર કરે છે. આજના અટકશે તેમાં સંદેહ નથી. તેવી જ રીતે સ્કૂલ, કૅલેજો માટે કેન્ટીને
બુદ્ધિવાદ અને જડવાદના યુગમાં ધાર્મિક અને નૈતિક ભૂમિકા પર અને નજીકમાં પાશ્ચાત્ય ઢબે ચાલતાં રેસ્ટોરાં અને ફૈટેલે કાઢવાથી . અંધશ્રદ્ધા ટકી શકે નહિં એ દેખીતું છે. તેવી જ રીતે સમજમાં હજારો લેજિયને અને કેળવાયેલાં લોકો માંસાહારી રેસ્ટોરાંમાં ' ન ઊતરી હોય તેવી રૂઢીઓ કે આચારો પણ ટકી શકતા નથી. એટલે જતા અટકશે. આવી સંસ્થાઓમાં માત્ર વ્યાપારની દૃષ્ટિએ નહિ
જ્યાં સુધી આજની પ્રજા શાકાહાર માંસાહારના ગુણદોષ નૈતિક, પણ તંદુરસ્તી અને કરકસરની દ્રષ્ટિએ શુદ્ધ શાકાહારના ગુણ જનતાની વૈજ્ઞાનિક અને આર્થિક દ્રષ્ટિએ સમજે નહિ ત્યાં સુધી તેઓ સમજણ- સામે પ્રત્યક્ષ વાનીઓ દ્વારા રજૂ કરવાની દ્રષ્ટિ જોઈશે. આજે જો કે આ પૂર્વક શાકાહારી બને નહીં. રૂઢિ, પરંપરાં કે ધર્મને નામે ચાલતા કેટલાંક શહેરોમાં જૂની ઢબે ચાલતી શાકાહારી હૈટેલે છે, પણ
અનેક વ્યવહારો બુદ્ધિવાદી વર્ગમાં બદલાતા જાય છે એ પણ હકીકત તેની વ્યવસ્થા આધુનિક અને વૈજ્ઞાનિક ન હોવાથી એ લોકપ્રિય
છે. તેથી પરંપરાગત અનેક શાકાહારી યુવાને બુદ્ધિવાદ, તર્ક કે થઈ શકતી નથી. શાકાહારના પ્રચાર માટે આજે આવી જાતના તે દેખાદેખીને કારણે અગર તે પાશ્ચાત્ય પદ્ધતિના જીવનધોરણના સાધના શરૂ કરવાની ખાસ જરૂર છે અને તેમાં સરકાર પણ જમીને
અનુકરણને કારણે તેમ જ શાકાહારની રસોઈમાં, વાનીઓના વિગેરેમાં સહાયભૂત થઈ શકે તેમ જણાય છે. વિલાયત અમેરિકાથી - મિશ્રણમાં અને પીરસવાની પદ્ધતિમાં વૈજ્ઞાનિક તત્ત્વોને અભાવ ભારતના દર્શને આવતા સેંકડો શાકાહારી પ્રવાસીઓ એવી હોટેલે વિષે - જોઈને, માંસાહાર તરફ ઝુકતા જાય છે અને તેમાં કઈ ધર્મ કે પૂછપરછ કરે છે ત્યારે સરકાર કે જીવદયા મંડળી તેવી હૈોટેલ બનાવી
સંપ્રદાય અપવાદ નથી. આજે અનેક પરંપરાગત અને ધાર્મિક શકતી નથી. ધર્માદા સંસ્થાઓ આવાં આયોજન કરી શકે નહિ. આ કારણોસર શાકાહારી રહેલાં કુટુંબેના નવયુવાને કે પીઢ ઉંમરનાં પરંતુ વ્યાપારી દ્રષ્ટિએ તે ચલાવવાથી ખૂબ સફળ થઈ શકે અને 1 સ્ત્રી-પુરુષ જેમણે આધુનિક દુનિયા જોઈ છે તે ઘરમાં શાકાહારી, તેથી શાકાહારી અને માસાંહારીઓ પર શાકાહારની સારી અસર
હશે, પણ ઘરની બહાર તેમની માંસાહારની ભૂખ પૂરી કરે છે, જયારે થઈ શકે. આશા છે કે દયાધર્મના પ્રચારમાં શ્રદ્ધા રાખનારા
સ્કૂલ કૅલેજમાં ભણતાં ભાઈ-બહેને જે જ્ઞાનવૈધ ધનવાને આવા પ્રયોગ ઉપાડી શાકાહારીઓને માંસાહારી બનતા [, દશામાં છે, તેઓ આધુનિક ઢબે ચાલતાં રેસ્ટોરાં, હૈટેલેથી આક- અટાકવવાના અને માસાંહારીને શાકાહારના ફાયદા સમજાવવાના " પઈને માંસાહારની દીક્ષા લેતા થાય છે. તેવી જ રીતે પ્રવાસીઓ કાર્યમાં સાથ આપશે.
અને વેપારી વર્ગ પણ શહેરની આધુનિક સુખસગવડોવાળી માંસાહારી (‘જીવદયા’માંથી સાભાર ઉધૃત) જયંતીલાલ ના. માનકર કૅટેલામાં નિવાસ કરે છે અને ધીરે ધીરે માંસાહારને સહન કરતા
' : ગ્રીષ્મ આધ્યાત્મિક શિબિર
| ગીષ પામ: શિuિs. થાય છે. વેપારીઓ અને શ્રીમંત વર્ગ અધિકારીઓ કે વિશિષ્ટ મહે
: શ્રી જૈન ધાર્મિક શિક્ષણ ગ્રીષ્મ શિબિર સમિતિ તરફથી મળેલી - માનને ખાણાં આપે છે તેમાં પણ માંસાહારને મુખ્ય સ્થાન પત્રિકાને સંક્ષિપ્ત સારા નીચે મુજબ છે:. મળતું જાય છે અને દલીલમાં એમ પણ કહેવાય છે કે, વેપારમાં
પ્રસ્તુત સમિતિ તરફથી આબુ ઉપર આવેલા અચલગઢ ખાતે * ' ભાવનાને સ્થાન નથી, અને વિશેષમાં આધુનિક ઢબે ચાલતા અને ધાર્મિક શિક્ષણ શ્રેણી ૧૦ની તથા એસ. એસ. સી.ની ૧૯૬૨ ના માર્ચ ! ' પાશ્ચાત્ય પદ્ધતિથી ખાણાં યોજી શકે તેવી શુદ્ધ શાકાહારી હૉટેલ અને એપ્રિલ માસમાં લેવામાં આવેલી પરીક્ષા જેમણે આપી હોય
અને તેમ જ કોઇ પણ કૅલેજમાં ભણતા હોય તેવા જૈન વિદ્યાર્થીઅભાવ હોવાનું કારણ પણ આગળ ધરવામાં આવે છે. આ પરિ
. ભાઈએ માટે તત્વાર્થ સૂત્ર વગેરે ધાર્મિક વિષયોનું જ્ઞાન તથા સંસ્કાર. • સ્થિતિ ગંભીર વિચાર માગી લે છે. કેમકે જો આ પરિસ્થિતિ ચાલું પ્રદાન કરવા માટે તા. ૩૦-૪-૬૨ થી તા. ૩૦-૫-૬૨ સુધી એક -. રહી, તે માંસાહારીને શાકાહારી બનવાની વાત તે એક બાજુએ, માસની શિબિર ગોઠવવામાં આવનાર છે. આ શિબિરમાં ભાગ લેવા - " રડી પણ અનેક નબળા મનનાં શાકાહારીઓ પણ માંસાહારી બનશે ઈચ્છતા વિદ્યાર્થીઓએ શ્રી હિંમતલાલ વનનંદ, ૪૫, ધનજી સ્ટ્રીટ, કર અને મોટી સંખ્યામાં બનતા જાય છે એ નિર્વિવાદ છે.
મુંબઈ-૩ ટે. નં. ૨૯૧૪૩) પાસેથી ૧૫ નયા પૈસાની ટિકિટ બીડીને, તો તેથી એ જરૂરનું છે કે શાકાહાર અંગે વૈજ્ઞાનિક અને આર્થિક ' પ્રવેશપત્ર તથા નિયમાવલિ મંગાવી લેવાની રહે છે. આ શિબિરમાં છે. ટેષ્ટિએ પ્રચાર શાકાહારી તેમ જ માંસાહારી નવજુવાનીમાં કરવો જોઈએ.
મર્યાદિત સંખ્યામાં વિદ્યાર્થીઓ લેવાના છે અને આ માટેના પ્રવેશ' ' ' . . Fir,I |
પત્ર, તા. ૨૪-૬૨ સુધીમાં ઉપર જણાવેલ ઠેકાણે મોકલવાનાં છે. લાં જ અને વિશેષમાં શાકાહારીની રાંધવાની, પીરસવાની વાનીઓની અને આ યોજનાને વિચાર 3. મૂ. જૈન વિદ્યાર્થીઓને કેન્દ્રમાં રાખીને, , , ની ગોઠવણીની કળા વૈજ્ઞાનિક ઢબે વિક્સાવવી જોઈએ. આજે જેમ કરવામાં આવ્યા છે. પણ વિશિષ્ટ યોગ્યતા ધરાવતા અન્ય જૈન ફિરકોએ પS Bક્ટરો આહારનાં તો પ્રોટીન, કાર્બોહાઈડ્રેટ, ફેટ તેમ જ
પાક છે. તે જ " ની-વિદ્યાર્થીઓને પણ અવકાશ આપવાનું વિચારાયું છે. જે વિદ્યાર્થીનું છે ':
કે, - પ્રવેશપત્ર સ્વીકારવામાં આવે તેમણે તા. ૨૯-૪-૬૨ સુધીમાં આબુ થવાથી વીટામીને અને કેલરીઝને નામે ઈડા, માછલી, મુરઘીનું માંસ ' અચળગઢ પહોંચી જવાનું છે. આ અંચળગઢમાં શિબિર દરમિયાન પણ કરી અને લીવર એકસ્ટ્રીકટ જેવી પ્રાણીજન્ય ઔષધિઓના ગુણ ગાય છે : રહેવા ખાવા વગેરેની બધી' ગોઠવણ શિબિર સંમિતિ કરનાર છે, અને કરતા એનેક શાકાહારીઓ પણ તંદુરસ્તી અને બળ. મેળવવા ' તે બદલ શિબિરમાં જોડાનાર વિદ્યાર્થીએ સ્કશું આપવાનું નથી. આ .. ક કાર્યક્ષમતા વધારવા માટે તે ખોરાક અને ઔષધિઓને ઉપયોગ
' :શિબિરમાં જૈન ધર્મના નિષ્ણાત અને ધર્મપરાયણે કેટલાક જાણીતા પર :
વિદ્રાને વર્ગો ચલાવવાના છે અને શિબિરના અને લેવામાં આવનાર ૨વામાં આચકો ખાતા નથી. એ અટકાવવા માટે, બુદ્ધિવાદા કે પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થનાર પ્રથમ પંકિર્તના ૧૦ વિદ્યાર્થીઓને રૂ. ૫૦૧ ed જો આ વર્ગમાં પાપ પુન્યની દલીલની અસર થતી નથી. તેમ, શાકા સુધીના પુરસ્કારો અને પ્રમાણપત્રો આપવામાં આવનાર છે.
+ +" ,
માતા
છે. મJતી પી