Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 6

પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૭૨
વિકલ્પ હોઈ જ ન શકે આ પ્રકારની વિચારણા સજાગ અને સય મતદારના ગળે ઉતરે તેવી નથી. નહેરૂ આપણને જોઇએ છીએ એટલે તેની દરેક વાત આપણે સ્વીકારવી જોઇએ એ વધારેપડતી અપેક્ષા છે. શિસ્તશાહીની પણ એક મર્યાદા છે. આવા અતિ મહત્વના પ્રશ્ન ઉપર અન્ત:કરણના અવાજને આમ તદ્ન દાબીને રૂંધીને—ચાલવાનું વિવેકશીલ વ્યકિત માટે શકય બનતું નથી. તે પછી શું કરવું? આચાર્ય કિરપલાણીને મત આપવા ? કોંગ્રેસતરફી મતદાર આમ પણ કરી ન શકે. આવી આન્તરિક અથડામણમાં ‘પોતાને મળેલા મતાધિકારના ઉપયોગ ન કરવા ’આવા તટસ્થતાના માર્ગ સૂચવવાનું પ્રાપ્ત થાય છે, લેાકશાહીમાં મતાધિકારનું ઘણું મહત્ત્વ છે. સામાન્ય સંયોગામાં આ અધિકારને મતાધિકારીએ ઉપયોગ કરવા જોઈએ એ જેમ તેને ધર્મ બને છે તેમ ઉપર જણાવ્યા તેવા અપવાદજનક સંયોગામાં આ અધિકારનો ઉપયોગ ન કરવા એવા ધર્મ વિવેક તેને પ્રાપ્ત થાય છે. ઉપર જણાવેલી પરિસ્થિતિમાં દુિધા અનુભવતા મતદારે કોંગ્રેસને છેડવાની કે નહેરૂને ઈનકારવાની કશી જરૂર નથી. તટસ્થ રહેવાનો માર્ગ ગ્રહણ કરવાથી . તેના કોંગ્રેસ સાથેના સંબંધ સુસંગત રહેશે અને કોંગ્રેસવિરોધી ઉમેદવારને—પછી તે કરપલાણી
તા. ૧-૧૬૨
હોય કે અન્ય કોઇ ટેકો નહિ આપ્યાનો સંતોષ તેને પ્રાપ્ત થશે. આગામી ચૂંટણીમાં જ્યાં જ્યાં મત આપવા સંબંધમાં મતદારના દિલમાં દ્વિધા પેદા થાય ત્યાં શું કરવું તેના કાંઇક આ ધોરણે જ મતદારે વિચાર કરવાના રહેશે.
અમરનાથ
અમે જે સ્થળ ઉપર રાત્રી પસાર કરી તે સ્થળ આશરે ૧૩૦૦૦ ફીટ ઊંચું હતું. આટલી ઊંચાઈએ વિશાળ મેદાન જેવા આ સ્થળ ઉપર સાધારણ રીતે હવા ખૂબ જોરથી ચાલતી હોય છે. તેથી આ સ્થળને ‘વાયુજન’ ના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. કડકડતી ઠંડી હોવા છતાં પહેરવા ઓઢવાના પૂરતાં સાધનો વડે અમે સુરક્ષિત હતાં. આખા દિવસનો થાક હતો, એટલે ગાઢ નિદ્રામાં રાત્રી જોતજોતામાં પસાર થઇ ગઈ, સવાર પડી અને આકાશમાં અજવાળાં પથરાયાં. બીછાનું છોડી અમે બહાર આવ્યાં. રાત્રીના પ્રમાણમાં સવારના ભાગમાં ઠંડી ઓછી હતી. નિત્યકર્મ પતાવીને હું સરોવર બાજુ ગયો અને એક ઊ’ચી ભેખડ ઉપર ઊભા રહીને આસપાસના ભવ્ય દ્રષ્યને હું ભારે કુતૂહલપૂર્વક નિહાળી રહ્યો. રાત્રે આ બાજુ આવ્યા ત્યારે ફેલાતા જતા અંધકારને લીધે જે પહાડ અને આસપાસના પ્રદેશા અસ્પષ્ટ દેખાતા હતા તે હવે પૂરા સ્પષ્ટ દેખાવા લાગ્યા અને શેષનાગનું પણ હવે ચારે બાજુએથી સમગ્રપણે દર્શન થવા લાગ્યું. આ સરોવરનું ક્ષેત્રફળ બેથી અઢી ચોરસ માઈલ હશે એવું અનુમાન થતું હતું. આ વિશાળ જળરાશિની આસપાસ આવેલા પહાડો ઉપર પથરાયલા બરફમાંથી દૂધની સેર માફ્ક સ્ત્રવી રહેલાં ઝરણાંઓ શેષનાગના વિશાળ ઉદરમાં સંલીન થતાં હતાં. અને દૂર એક છેડે શેષનાગમાંથી છલકાતા નદીપ્રવાહ નિમ્ન પ્રદેશે તરફ ખળખળ અવાજ કરતા વહી રહ્યો હતો. આમ પાણીની આયાત નિકાસ સતત ચાલી રહેલી હોવા છતાં મધ્યવર્ધી સરોવરનાં જળ એકદમ શાન્ત, સ્થિર, નિર્મળ, નિસ્તરંગ હતાં અને આછા લીલા રંગના આરીસા જેવી સ્તબ્ધ લાગતી અને પ્રભાતના તડકામાં પ્રકાશાજજવળ બનેલી તેની જળસપાટી નેત્રાનું અભિનન્દન કરતી. હતી. સમાધિસ્થ મુનિ જેવું અદ્ભૂત અને સ્વસ્થ છતાં ગૂઢ એવું તેનું સ્વરૂપ હતું. ભસ્માર્ચિત દેહધારી, જટાવિભૂષિત ધૂર્જટિના ખોળામાં લપાઇને સૂતેલાં કૃશકાય ગૌરવર્ણાં પાર્વતી જેવું વિશાળકાય પહાડોના ખેાળામાં અલ્પકાય સમું લાગતું અને રમણીયતાને મૂર્તિમંત કરતું આ સરોવર ખાને તેમ જ અંતરને પ્રસન્નતા વડે પુલકિત બનાવતું હતું. બાણભટ્ટની કાંદબરીમાં જેનું ભવ્ય વર્ણન આવે છે. તે એકાંત નિર્જન પ્રદેશમાં અવસ્થિત અચ્છેદ સરોવરનું અહિં સહેજે સ્મરણ થઇ આવતું હતું. માથે
દુ:ખની વાત એ છે કે મુંબઈના ઉત્તર વિભાગ જ્યાં કોંગ્રેસે પસંદ કરેલા ઉમેદવાર ચૂંટાવાનો પૂરો સંભવ હતા ત્યાં તેના ચૂંટાવાની શકયતા શંકાસ્પદ બની છે. કૃષ્ણમેનન એટલે નહેરુ—આવી પરિભાષમાં ચેાતરફ વિરોધી પ્રચાર કરવામાં આવશે, જેનું પરિણામ નહેરૂની પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન પહોચાડવામાં આવશે, જે આપણામાંથી કોઇ ઈચ્છતું નથી. આ રીતે કૃષ્ણમેનનને પસંદ કરીને કોંગ્રેસે સુતેલા શત્રુઆને સક્રિય બનાવ્યા છે અને ‘પડ પાણા પગ ઉપર’એવી બેવકુફીભરી નીતિને અખત્યાર કરી છે, જેનાં દૂરગામી પરિણામે કોંગ્રેસે તેમ જ આપણે ભાગવવા પડશે. પરમાનંદ
પૂરક નોંધ : ગાવાની મુકિતએ શ્રી કૃષ્ણમેનન માટે અમુક રીતે અનુકૂળ વાતાવરણ પેદા કર્યું છે, એમ છતાં મતદારોના દિલમાં ઊભી થયેલી દ્વિધામાં કોઈ મહત્ત્વનો ફરક પડયો છે એમ માનવાને કોઈ પરમાનંદ કારણ નથી.
અમારા કાશ્મીરના પ્રવાસ-પ
(ચાલુ)
આકાશ સુપ્રસન્ન, સ્વચ્છ, નિરભ્રં હતું. તેને આછા નીલરંગ આખાને આલ્હાદ આપતા હતા. હવે વિના ઉદય થઇ ચૂકયા હતા અને તેનાં સાનેરી કિરણા ચાતરફ પ્રસન્નતા વેરી રહ્યાં હતાં. તેને મધુર આતપ શરીરને આવકારદાયક ઉષ્મા આપતો હતો. આસપાસનાં ગગનસ્પર્શી પર્વત ભવ્યતા તેમ જ ગહનતાનો અનુભવ કરાવતા અમરનાથના માર્ગે ભાગ્યે જ એવું બીજું કોઇ સ્થળ આવે છે કે જેને શેષનાગની સૌન્દર્યપ્રતિભા સાથે સરખાવી શકાય.
હતા.
મ
અહિંથી કેમે કરીને ખસવું ગમે તેમ નહોતું. જાણે આખા વડે મન ભરી ભરીને આ સ્થળના સૌન્દર્યનું પાન કર્યા કરીએ એવા ઉન્માદ મન અનુભવતું હતું. આમ છતાં પણ અહિં લાંબા સમય અમને ખોટી થવું પાલવે તેમ નહોતું. આજના કાર્યક્રમ અહિંથી આઠ માઇલ દૂર આવેલ પંચતરણી, ત્યાંથી ચાર માઈલ દૂર આવેલ અમરનાથ અને ત્યાંથી ચાર માઈલ પાછા પંચતરણી આવીને રાત્રીના રોકાવું--આ પ્રમાણે અમે નકકી કર્યો હતો. એટલે સત્વર સજજ થઇને આગળ વધ્યા સિવાય છૂટકો જ નહોતો. તેથી કચવાતા મને હું ઘેાડાના તબેલા જેવા અમારા નિવાસસ્થાન ઉપર પાછા ફર્યા, ચા નાસ્તો પતાવ્યા, અને અન્ય સાથીઓ સાથે મારા ઘોડા ઉપર અસવાર થઇને આગળ ચાલવા લાગ્યો. ઝાડપાન સાથેના અમારો સંબંધ કયારનો છૂટી ગયા હતા. ઉત્તુંગ કોરા ધાકોર પહાડો વચ્ચે થઈને અમારે આગળ વધ્યે જવાનું હતું. શેષનાગ નદી તા હવે તદ્દન અલાપ થઈ ગઈ હતી. રસ્તામાં આવતા નાના મોટા જળપ્રવાહો અમે આગ્યે જતા હતા. કોઇ ઉપર પૂલ બાંધેલાં હતાં. કોઇના વેગથી વહેતા પાણીને વીંધીને અમારે આગળ જવાનું હતું. પર્વતો ઝાડપાન વિનાનાં હોવા છતાં દરેક પહાડનો રંગ અન્યથી જુદો પડતો હોઇને સમગ્ર દ્રષ્ય ભારે ચિત્તાકર્ષક લાગતું હતું. કોઇ પહાડના રંગ સુકા થડ જેવા તો કોઇ પહાડનો રંગ બળેલા કોલસા જેવા, કોઇના મટોડિયા તા કોઇનો કથ્થાઈ, કોઈના બદામી તો કોઈના આછે. લીલેા યા રત્નુંમડો આવું વર્ણવૈવિધ્ય આખાનું રંજન કરતું હતું. વળી પહાડોના નીચેના ભાગ બહુધા આછા લીલા પીળા ઘાસથી છવાયેલા હતા અને અવારનવાર નજરે પડતાં સમુદાયમાં ઉગેલાં કાં ત। સફેદ, કાં તો પીળાં અથવા તો જાંબલી ૨'ગના ઝીણાં ઝીણાં