________________
REGD. No. B-4266 વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪
)
પ્રબુદ્ધ જૈન'નું નવસંસ્કરણ વર્ષ ૨૪ : અંક ૧૪.
મુંબઈ, નવેમ્બર ૧૬, ૧૯૨૨, શુક્રવાર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર આફ્રિકા માટે શિલિંગ ૮
છૂટક નકલ: ર૦ નયા પૈસા તંત્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
સરહદી આક્રમણની આલોચના (તા. ૫-૧૧-૬૨ ના રોજ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના આશય નીચે “રાષ્ટ્રીય તેમ જ આંતરરાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિ,' એ વિષય ઉપર શ્રી ચીમનલાલ ચકભાઈ શાહનું જાહેર વ્યાખ્યાન શૈઠવવામાં આવ્યું હતું. આ વ્યાખ્યાનમાં શ્રી ચીમનભાઈને આશય ભારતની ઉત્તર સરહદ ઉપર ચીને કરેલા મોટા પાયાનું આક્રમણ અને ક્યુબા પ્રકરણ એ બે મુદ્દાઓને વિસ્તારથી ચર્ચવાનો હતો, પણ પહેલા મુદ્દા ઉપર બેલતાં લગભગ સવા કલાક પસાર થયો, એટલે બીજા મુદ્દા ઉપર બોલવાનું મુલતવી રાખવું પડ્યું હતું. ચીની આક્રમણ અંગે તેમણે જે કહ્યું તેની સંકિામ નધિ નીચે આપવામાં આવે છે. તંત્રી)
આજે હું ચીની આક્રમણ સંબંધે કાંઈક કહેવા ઈચ્છું છું. ખાસ આટલા બધા પ્રયત્નો કર્યા અને બીજા કેટલાય દેશોની ખફગી નવું કાંઈ કહેવા જેવું નથી. પણ આ વિશે મને જે લાગે છે તે ટૂંકમાં કહીશ. વહોરી તે પણ ચીને ભારત પર આક્રમણ કેમ કર્યું? ચીનને તેમાં શું છે
આપણા દેશ ઉપરની આ આફત અણધારી અને અસાધારણ લાભ છે? આ એક કોયડે છે. તેનું સાચું રહસ્ય પામવું સહેલું નથી. છે. લડાખમાંના ચીની પગપેસારા કરતાં નફા વિસ્તારની સ્થિતિ સાવ સામ્યવાદી દેશોના વર્તનના કારણે સમજવા મુશ્કેલ છે. આને '': જુદી છે. લડાખમાં સરહદી ઝધડો હતો. નેફામાં મોટા પાયા ઉપરનું
માટે ત્રણ ચાર કારણો કલ્પી શકાય. આક્રમણ છે. લડાખનાં કરતો આ આક્રમણનું સ્વરૂપ અને પ્રમાણે તદ્દન
પહેલું અને સૌથી વધુ હળવું કારણ કહેવું હોય તે એ લાગે જુદા પ્રકારના છે.
છે કે નેફા વિસ્તારમાં ઘૂસી આવી થોડે પ્રદેશ કબજે કરી, પછી ભારત સરકાર જે રીતે તૈયારી કરી રહી છે તે જોતાં તેને સંપૂર્ણ અને લાંબા યુદ્ધના સામના માટેની તૈયારી લેખી શકાય.
લડાખ વિસ્તારમાં કબજે કરેલા પ્રદેશ ચીનને છે એવું ભારત ભારત જેવા લોકશાહી દેશમાં કટોકટીની પરિસ્થિતિની જાહેરાતને સ્વીકારે તે નેફા વિસ્તારના બદલામાં સેદાગીરી કરવી અને લડાખ અર્થ એ જ છે કે બંધારણપૂર્વક લોકશાહી પદ્ધતિએ પરિસ્થિતિને
વિસ્તાર મેળવવો. પહોંચી નહિ વળાય એમ લાગ્યું હોય ત્યારે જ આ પગલાં લેવું બીજું કારણ એ હોઈ શકે કે ભારત એશિયાનાં રાષ્ટ્રોની નેતાપડયું હશે.
ગીરીમાં ચીનનું હરીફ છે. એશિયાના દેશોમાં સામ્યવાદને આ આક્રમણે બતાવ્યું છે કે, આપણે તેને માટે બીલકુલ તૈયાર
ફેલાવો કરવાની ચીનની નેમ છે, પણ લોકશાહી પદ્ધતિએ પ્રગતિ
રાધી રહેલ ભારત, ચીનની આ નેમમાં આડખીલી રૂપ છે. લોકશાહી ન હતા. આપણે કદાચ વધારે પડતા વિશ્વાસમાં રહ્યા, આપણી
ભારતને એશિયાના દેશોની નેતાગીરી ન મળે તે માટે તેને નબળું રાજદ્વારી ગણતરી ખોટી પડી, આપણે કદાચ ગફલતમાં રહ્યા,
પાડવું જોઈએ એમ ચીન માનતું હશે. તે પુરવાર કરવા માંગતું હશે અને ચીને આપણને દગો દીધો, આપણું બધું વલણ શાંતિ માટેનું
કે ભારત ચીન સામે ટકી શકે તેમ નથી. લોકશાહી પદ્ધતિએ અને છે, આપણું માનસ યુદ્ધથી ટેવાયેલ નથી, આવાં અનેક કારણો
શાતિના માર્ગે દેશની આબાદી હાંસલ કરી શકાય તથા સામાજિક આપણી તૈયારીના અભાવ વિષે આપી શકાય. આ માટે જવાબ
અને આર્થિક સમાનતોના પાયા ઉપર સમાજરચના થઈ શકે તે દારીની ચર્ચામાં સમય ગુમાવવાનો આ પ્રસંગ નથી. હકીકતમાં સામ્યવાદ પ્રત્યે લોકોનું આકર્ષણ ન રહે. ભારત આ દિશામાં સારી અત્યારે એમ જણાય છે કે ચીને મોટી તૈયારી કરી, ઈશદાપૂર્વક
પ્રગતિ કરી રહેલ છે. તેથી ભારતની પંચવર્ષીય યોજનાઓની સિદ્ધિનાં આ આક્રમણ કર્યું છે અને હવે આ કોઈ સરહદી ઝધડો રહ્યો નથી. જે ફળ મેળવે તેનાથી તેને વંચિત કરવાની પણ ચીનની નેમ હોઈ તેને પહોંચી વળવા આપણી સર્વ શકિત સંગ્રહિત કરી, લાંબા ગાળાની શકે. ચીનની આર્થિક હાલત ભારત કરતાં કાંઈ વિશેષ સદ્ધર નથી, તૈયારી કરવાનું રહ્યું. આ આક્રમણથી આપણી પ્રજાને ભારે આઘાત કદાચ વધારે ખરાબ છે. પણ ચીનમાં સરમુખત્યારશાહી પ્રવર્તે થયો છે. કારણ કે બીજા બધા દેશો કરતાં ચીન સાથેના મૈત્રી સંબંધ છે અને તેના નેતાઓને યુદ્ધ દ્વારા પોતાની શકિતનું જાળવી રાખવાના ભારતે સૌથી વધુ અને સતત પ્રયાસ પ્રદર્શન કરવા જતાં, કરોડો માનવીઓની ખુવારી થાય છે તેની કર્યા છે. એશિયાના બે મહાન દેશ વચ્ચે મૈત્રી સંબંધ
તેમને કોઈ પરવા નથી અને તેમ કરવા બદલ તેમને કોઈ રોક
ટોક કરનાર નથી. ચીન માને છે કે, સાચી આર્થિક અને સામાજિક રહે તે જોવા આપણે સદા ઉત્સુક રહ્યા છીએ. પ્રથમ
સમાનતા લોકશાહીને માર્ગે હાંસલ કરવી શકય નથી સામ્યવાદ ચીન - ભારત સંધિ થઈ ત્યારે ભારતે તિબેટ પરનું ચીનનું સાર્વ- દ્વારા જ એમ થઈ શકે. જે ભારત લોકશાહી દ્વારા એ સિદ્ધ કરી શકે ભૌમત્વ સ્વીકાર્યું અને તેમાં આપણે અને ચીને પંચશીલના સિદ્ધાન્તો તો આન્તરરાષ્ટ્રીય સામ્યવાદને એશિયા - આફ્રિકામાં જબ્બર ફટકો પડે. સ્વીકાર્યા. ત્યારથી આપણે ચીનને હંમેશાં સહાય કરતા આવ્યા છીએ. ત્રીજું કારણ ચીન - રશિયાના મતભેદોને લગતું હોઈ શકે. ૪૫ કોરિયાના યુદ્ધ પ્રસંગે ચીને ઉત્તર કોરિયામાંથી લશ્કર ઉતા ત્યારે વર્ષોથી સામ્યવાદ દ્વારા રશિયાએ એટલી આર્થિક સદ્ધરતા પ્રાપ્ત યુનાના લશ્કરને ૩૮ મી રેખાંશથી આગળ વધતું અટકાવવામાં ચીનને કરી છે કે, આજે તે અમેરિકા સાથે સ્પર્ધા કરી શકે છે. તેથી રશિયાઆપણે તિક સાથ આપ્યો. યુનેમાં ચીનને સ્થાન અપાવવા અને ના વર્તમાન નેતાઓનું આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રશ્ન પરત્વેનું વલણ ચાંગ-કાર્ય-શેકના પ્રતિનિધિને દૂર કરાવવાના આપણે સતત પ્રયાસો ચીનના નેતાઓ કરતાં જુદું છે. બન્નેનું ધ્યેય એક જ છે કે, કરતા રહ્યા છીએ. આપણે કહ્યું છે કે ટાઈવાન ચીનનું અંગ છે સમસ્ત જગતમાં સામ્યવાદની સ્થાપના કરવી. પણ રશિયાના અને ચીનને સોંપી દેવું જોઈએ.
કૃધ્ધ વ માને છે કે, સામ્યવાદના પ્રચાર માટે યુદ્ધ અનિવાર્ય નથી. તેથી આપણને આશ્ચર્ય થાય છે કે, ચીનની મૈત્રી માટે આપણે ઘૂસણખોરી સતત પ્રચાર, ધાકધમકી, “છાત દેશોને આર્થિક અને
* * '' ''
'
'
''
જ
fr: '''