Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 19

તા. ૧૬-૧-દર
એટલા સુધારા - કરો કે મણ ઘીના જે દર હોય તેના ઉપર પચાસથી સા। ટકાના ચડાવા કરો અને એ રીતે જે વધારાની આવક થાય તે સાધારણ ખાતામાં લઈ જાઓ. માલેગામમાં આ પ્રકારના સરચાર્જની પદ્ધતિ ઘણાં વર્ષોથી સ્વીકારાયલી છે. મારી જાણ પ્રમાણે આજે પૂજા માટે જરૂરી કેસર, સુખડ, વગેરે અત્યારે ખૂબ માંઘી બની ગયેલી વસ્તુઓ ખરીદવા માટે પણ સાધારણખાતાઓમાં પૂરતી આવક થતી નથી, અને આ વસ્તુની ખરીદી સાધારણ ખાતાની આવકમાંથી જ શઇ શકે છે. એવી માન્યતા છે. તેથી મુંબઈના અમુક મંદિરોમાં મેં સૂચવ્યા તેવા સરચાર્જ લેવાની આવી છે. તા આટલું કદમ તો આ નવા મંદિરની આવક સંબંધમાં અહિંના જૈન સંઘ જરૂર ઉઠાવશે એવી મારી ખાત્રી છે. આથી અત્યારે મારે વિશેષ કશું કહેવાનું કે સુચવવાનું નથી. જે મંદિરના પુરસ્કર્તા મારા મિત્ર રતિલાલ નાણાવટી છે જે આજના વિચારપ્રવાહોથી પૂરા પરિચિત છે, અને જે મંદિરને પાયે પુણ્યપુરૂષ સર મણિલાલ બાલાભાઈ નાણાવટીએ નાંખ્યો છે તે મંદિર અને તેની પરંપરા કેવળ જુનવાણીને ચીલે ચાલનારાં નહિ હોય, પણ આજના વિચારવલણને અનુરૂપ એવા નવાં પ્રસ્થાનોની સર્જક હશે. આવી અન્તરની સદિચ્છા
પ્રથા અખત્યાર કરવામાં
અને શુભ ભાવના સાથે મારું વકતવ્ય પુરૂ કરૂં છું.
પરમાનંદ
આવતા
વિશેષ નોંધ : ઉપરના ભાષણ બાદ બીજા ચાર વકતાએએ નવા મંદિરને આવકાર આપતા વકતવ્યો રજુ કર્યાં હતાં અને ત્યાર બાદ એ સભામાં ઉપસ્થિત થયેલા આચાર્ય શ્રી વિજયલક્ષ્મણ સૂરિએ મેં રજુ કરેલા વિચારોને પડકારતું લગભગ પાણા કલાક સુધી લાંબું પ્રવચન કર્યું હતું, તેમાં જનવાણી વિચાર વલણાનું જોરદાર સમર્થન હતું. જેના કા જવાબની આપવાની જરૂર જણાતી નથી. પણ એ સમર્થન દરમિયાન જૈન શ્વે. મૂર્તિઓ ઉપર ચડવામાં ચક્ષુઓ સંબંધમાં તેમણે એક વિલક્ષણ વિધાન કર્યું હતું જેની નોંધ લેવી ઘટે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, “મૂર્તિમાં કારાયલા ચક્ષુ સામાન્ય દષ્ટિનું સૂચન કરે છે, જયારે ઉપરથી ચોડવામાં આવતાં ચક્ષુઓ ભગવાનને પ્રાપ્ત થયેલ કૈવળજ્ઞાનનું સુચન કરે છે.” વસ્તુત: જૈન શ્વે. મૂર્તિએની મુખાકૃતિ ઉપર બનાવટી ચક્ષુઓ ચોડવાના હોઇને મૂળ આરસમાં આંખો કોરવામાં આવતી જ નથી અને બીજ ઉપર .ચાડવામાં આવતા ચક્ષુઓ કેવળજ્ઞાનના ઘોતક છે આ શોધ તેમની પોતાની મૈલિક લાગે છે. ચક્ષુઆ ચાડવા સંબંધમાં આવું વિધાન આજ પહેલાં કદિ સાંભળવામાં કે જાણવામાં આવ્યું નથી. એ વિષે બેમત છે જ નહિ કે, શ્વેતાંબર જિન મૂર્તિને દિગંબર જિન મૂર્તિથી જુદી પાડવા માટે જ ચક્ષુએ ઉપરથી ચેડવાની પ્રથા પ્રચલિત થઇ છે. એમ ન હોત તો મક્ષીજી, અન્તરિક્ષજી અને કેશરીયાજીનાં તીમાં ચક્ષુ ચાડવા ન ચોડવાના ઝગડા ઉભા થયા જ ન હોત.
પરમાનંદ
વિષયસૂચિ
પૂણ્યમૂર્તિ નાનાભાઈ ભટ્ટ
અમારો કાશ્મીરના પ્રવાસ
જિનમૂર્તિ અને મંદિરનું અપેક્ષિત નવસંસ્કરણ મુનિ સન્તબાલજી આયોજિત
સાધુ–સાધ્વિ શિબિરની ફલશ્રુતિ
જ્યોતિષમાં અંધશ્રદ્ધા “શાન્તિસેનાના વિચાર આકર્ષક છે, પણ...”
બુદ્ધ જીવન
પરમાનંદ
પરમાનંદ
પરમાનંદ
ગગુભાઈ મુનશી
જવાહરલાલ નહેરુ
પૃષ્ઠ
૧૭૯
૧૮૦
૧૮૩
પરમાનંદ ૧૮૫
૧૮૭
૧૮૮
મુનિ સન્તમાલ–આયેાજિત
૧૮૫
સાધુ–સાવી શિબિરની ફલશ્રુતિ
મુનિ સન્તબાલજીએ મુંબઇ માટુંગા ખાતે તા. ૧૪———-૬૧ ના રોજ ઊભી કરેલી સાધુ–સાધ્વી શિબિરની તા. ૨૨-૧૧-૬૧ કાર્તકી પૂર્ણિમાને રોજ પૂર્ણાહુતિ થઇ. આ શિબિરનું ઉદ્ઘાટન પૂજ્ય રવિશંકર મહારાજના હાથે કરવામાં આવ્યું હતું. પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે અતિથિવિશેષ તરીકે માન્યવર વૈકુંઠભાઇ લલ્લુભાઇ મહેતાને બાલા વવામાં આવ્યા હતા. આ શિબિરની શરૂઆત થવાની હતી એ દિવસામાં આ શિબિરની કલ્પના અને યોજના વિષે એક લાંબી નોંધ પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પ્રગટ કરવામાં આવી હતી, તે તેની જ્યારે હવે ચાર સાડાચાર મહિને પૂર્ણાહિત કરવામાં આવી છે ત્યારે તે સંબંધમાં આલાચના રૂપે કાંઈક લખવું જરૂરી લાગે છે.
લગભગ બાર મહિના પહેલાં મુંબઇ ખાતે આગામી ચાતુર્માસ દરમિયાન એક સાધુસાધ્વી શિબિર યોજવાનો વિચાર મુનિશ્રી "સન્તબાલજીએ "વિશ્વવાત્સલ્ય”માં પ્રગટ કર્યા હતા અને ત્યાર પછી તેનું પ્રચારકા મહિનાઓ સુધી તેઓ જોશભેર ચલાવી રહ્યા હતા. શરૂઆતનાં લખાણા વાંચતા હું જે સમજ્યો હતો. તે મુજબ પંદરથી વીશ—વધારે આવે તો વધારે-જૈન સાધુસાધ્વીઓને મુંબઈમાં કોઇ સ્થળે ચાતુર્માસ માટે એકઠા કરવાં અને તેમને ભૂતકાળના આદર્શો અને વિચારશ્રેણીઓ સાથે અનુસંધિત કરીને આજના પ્રશ્નો વિષે સ્પષ્ટ માર્ગદર્શન આપ્યું, એટલું જ નહિ પણ, આજની સમસ્યાને પહોંચી વળવા માટે આજ સુધીની રૂઢ વિચારણાઓને જે નવા વળાંક આપવાની, નવી, દષ્ટિથી રંગવાની જરૂર છે તે માટે આ સાધુ-સાધ્વીઓ સાથે ચર્ચા-વિચારણા કરી તેમને નવી દિશા તરફ વાળવાં, તેમને. નવી વિચારદીક્ષા આપવી અને એ રીતે જૈન સાધુ-સાધ્વીઓનું એક ક્રાંતિકારી દળ ઊભું કરવું આવું સ્વપ્ન આવી કલ્પના—આ સાધુ સાધ્વી શિબિર યોજવા પાછળ રહી હતી. આ માટે જૈનોના બધા સંપ્રદાયના સાધુઓને તેમ જ સાધ્વીઓને આકર્ષવા તેમણે તેમ જ તેમના સાથી નેમિ મુનિએ છેલ્લા બાર મહિના દરમિયાન પાર વિનાના પ્રયત્નો કર્યા હતા, એમ છતાં, શિબિર માટે નક્કી કરેલા સમય નજીક આવવા ટાણે કોઇ જૈન સાધુસાધ્વી તરફથી તેમના શિબિરમાં જોડાવાની ખાતરી મળી નહાતી. પાછળના દિવસેામાં જેમ જેમ આ બાબતમાં તેમની આશા નિરાધાર બનતી ગઈ તેમ તેમ તેમણે આ શિબિર, અન્ય સાધુ–સન્યાસીઓ માટે તેમ જ સાધક—સાધિકાઓ એટલે સંસારી ભાઇ-બહેને માટે પણ ખુલ્લી કરી હતી. આખરે જેમના ખ્યાલ કરીને આ શિબિર યોજવામાં આવી હતી તેમાંથી એક પણ સાધુ કે સાધ્વી ઉપસ્થિત ન થયાં. એમ છતાં શિબિરના સંકલ્પ કર્યો એટલે એ શિબિર ચાલુ કરવી જ જોઇએ-આમ વિચારીને આ શિબિર બરોબર નિયત દિવસે શરૂ કરવામાં આવી હતી.
આ શિબિરમાં સન્તબાલજી અને નેમિ મુનિ તેં સંચાલકસ્થાને હતા. એ સિવાય બે વેદાન્તી સંન્યાસીઓ, આઠ ભાઈઓ અને ત્રણ બહેના એમ તેર વ્યકિતઓ જોડાઇ હતી. આ વ્યકિતએ ભિન્ન ભિન્ન કોટિની, જાદી જાદી કક્ષાની અને અલ્પાધિક શિક્ષણ પામેલી હતી. તેમાં કાંઇક જાણીતી વ્યકિત કહી શકાય એવા એક શ્રી દુલેરાય માલિયા હતા, જેઓ માલપરા (સૈારાષ્ટ્ર) ખાતે વર્ષોથી રચનાત્મક કાર્યમાં રચ્યા પચ્યા રહે છે.
આ શિબિર માટે માટુંગામાં આવેલી ગુર્જરવાડી સાડાચાર કે પાંચ મહિના માટે ભાડે રાખવામાં આવેલી હતી અને તેમાં ખાવા પીવા તથા રહેવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી અને તે માટે શિબિરમાં જોડાનાર ભાઈ-બહેનોએ કશું આપવાનું ન હતું. હ ંમેશાં સવારના ભાગમાં ત્રણ કલાક અને બપારના ભાગમાં ત્રણ કલાક
Labe