Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 185

- ભારતમા
તા. ૧૬-૯-૨
તે બજાવ્યું અને એથી મને પાતાને ઘણા લાભ થયો છે એમ હું ખરેખર માનું છું. આ માગણીના સ્વીકાર પાછળ મારી વૃત્તિ કેવળ ભગવાન રામચંદ્રજીના નાનાભાઈ રાજા ભરતની જેવી હતી. રામને વિનવવા છતાં પાછા ન આવ્યા અને ભરતે રામની પાદુકા રાજયસિંહાસને સ્થાપીને રાજ્યનું સંચાલન કર્યું તે મુજબ મે' કલ્પનાથી પ્રમુખસ્થાન ઉપર પંડિતજીની પાદુકા સ્થાપીને નવ દિવસની સભાઓનું સંચાલન કર્યું છે અને પછીના દિવસે સે પંડિતજીને પત્રથી લખી જણાવ્યું છે કે આ વખતે તે મે કામ ચલાવ્યું છે, પણ આવતે વર્ષે તે આપે આવવું જ પડશે અને તેને પંડિતજી તરફથી બહુ સુંદર જવાબ આવ્યો છે. ” એમ જણાવીને તેમના પત્રની તેમણે વિગતા કહી સંભળાવી અને આ રીતે સંઘની પ્રવૃતિ સાથે સક્રિયપણે જોડાવાની તક મળવા બદલ સંધના સંચાલકોનો તેમણે આભાર માન્યો.
ત્યાર બાદ શ્રી ઝાલાસાહેબનું પુષ્પહારથી સન્માન કરવામાં આવ્યું અને તેમને તેમ જ અન્ય ઉપસ્થિત વ્યાખ્યાતાઓને તેમ જ વ્યાખ્યાનસભા દરમિયાન મધુર સંગીત વડે શાતાઓનું મનો૨જા કરનાર બહેનોને ‘સત્યં શિવં સુન્દરમ્’‘બોધિસત્ત્વ’ અને ‘કરુણાવિચાર વિરુદ્ધ ઉપયુકતતાવાદ'ની એક એક નકલ સંઘ તરફથી અને ‘જૈન ધર્મના પ્રાણ’(પંડિત સુખલાલજીના જૈન ધર્મ અંગેના અમુ કલેખોનો સંગ્રહ)ની એક એક નકલ સંઘની કાર્યવાહક સમિતિના એક સભ્ય શ્રી કાંતિલાલ કોરા તરફથી ભેટ આપવામાં આવી.
ત્યાર બાદ અલ્પાહાર અને પરસ્પર વાર્તાલાપમાં અને ગીતગાનમાં કેટલાક સમય પસાર થયા. અન્તમાં સંઘના મંત્રી શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહે પેાતાના નિવાસસ્થાન ઉપર એકત્ર થવાની સગવડ આપવા બદલ અને આટલા સુન્દર ઉપાહારના પ્રબંધ કરવા બદલ સંઘના ઉપપ્રમુખ શ્રી લીલાવતીબહેનના આભાર માન્યો અને સંમેલન વિસર્જન કરવામાં આવ્યું. હવે પછીના અર્કમાં
પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાના આ વખતના પ્રમુખશ્રી ઝાલા સાહેબની ઉપસંહારાત્મક આલાચના હવે પછીના અંકમાં આપવામાં આવશે.
પ્રબુદ્ધ જીવન
અન્યત્ર ચાજાયલી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાઓ
જુદાં જુદાં સ્થળાએ યોજાયલો પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાઓમાં યોજાયલા વ્યાખ્યાતાઓ અને વ્યાખ્યાનવિયાના ક્રમની યાદી નીચે આપવામાં આવે છે:
અમદાવાદ જૈન યુવક સંધ શ્રી. નારાયણ દેસાઈ શ્રી. વિનાદિનીબહેન નીલકંઠ શ્રી. રતીલાલ દીપચંદ દેસાઈ આચાર્યશ્રી આર. ડી. દેસાઈ ડૉ. હરિપ્રસાદ શાસ્ત્રી
શ્રી. બાબુભાઈ જશભાઈ પટેલ શ્રી ધીરજલાલ ધનજીભાઈ શાહ શ્રી કેશવરામ કા. શાસ્ત્રી આચાર્યશ્રી એસ. વી. દેસાઈ આચાર્ય શ્રી એસ. આર. ભટ્ટ શ્રી દલસુખભાઈ ચાલવણિયા માનનીય શ્રી રસિકલાલ પરીખ ડા. ભાગીલાલ જે. સાંડેસરા શ્રી કરસનદાસ માણેક શ્રી ચૈતન્યપ્રસાદ દીવાનજી શ્રી હંસાબહેન મહેતાં
આયોજિત વ્યાખ્યાનશાળા માનવજીવનનું મૂલ્યાંકન. નવા યુગની નારી, જૈના અને સર્વધર્મસમભાવ સૃષ્ટિ અને સૃષ્ટાની ઉપાસના ગુજરાતના ઇતિહાસમાં સાંસ્કૃતિક ઐતિહાસિક સાધના રચનાત્મક કાર્યક્ષેત્રના અનુભવો. દંડનાયક વિમલ ધર્મ અને આચાર અર્થકારણનું અર્થકારણ યુગધર્મ અનેકાન્તવાદ
હું આજના પ્રશ્ના
શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યનું શિષ્યમંડળ સત્ય પર ધીમહિ અંતર્યાત્રા
એષા ધર્મ: સનાતનં: '
માટુંગાશીવ વ્યાખ્યાનમાળા
સત્ય પર ધીમહિ
મહાસતીજી ઉજજવળકુમારીજી શાહમના કેદારનાથજી પ્રા. કરસનદાસ માણેક પ્રીન્સીપાલ અમૃતલાલ બ. યાજ્ઞિક સાહિત્ય દ્વારા સંસ્કારપ્રદાન પ્રા. મધુકર રાંદેરિયા કલાની સાધના પ્રા. તારાબહેન શાહ આનંદધનજી પ્રા. રજનીશજી મહાસતી પ્રમાદકુંવરજી કાકાસાહેબ કાલેલકર સ્વામીશ્રી ઓંકારા નંદજી ભારત જૈન મહામંડળ આયોજિત પંડિત દલસુખભાઈ માલવણિયા સાક્ષર શ્રી રામભાઈ બક્ષી પ્રીન્સીપાલ એમ. ટી. વ્યાસ પ્રા. સુંદરજી ગા. બેટાઇ શ્રીમતી સરલાબહેન પ્રા. રજનીશજી પ્રા. રજનીશજી
શેઠ
જૈન મિત્રમંડળ (પૂના) ડૉ. પી. એલ. ડીંઘ રાવસાહેબ પુ. હ. પટવર્ધન પ્રા. શાન્તિલાલ શાહ
પ્રા. કે. એફ. ચારડિયા શ્રી. મહાદેવશાસ્ત્રી જેશી ડા. શ્રશ્રી. ૨. કાવળે
જીવનમાં ધર્મનું સ્થાન
૯૯
ભગવાન મહાવીરનો દિવ્ય સંદેશ જીવનની જ્ઞાનમય ઉપાસના માનવીનું કર્તવ્ય
પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા
અનેકાન્તવાદ
સાહિત્ય અને નીતિ
કેળવણી અને નાગરિક ગીતામાં જીવનદષ્ટિ મિચ્છામિ દુકકામ યોગ અને જીવક્રાન્તિ કર્મસાધનાનાં કાપાન
આયોજિત પર્યુષણ વ્યાખમાળા ઉદ્ઘાટન વ્યા ાન. આયુગમાં ધર્મનું સ્થાન, ભારતીય સંસ્કૃતિ સાં હરિભદ્રના ફાળે જૈનધર્મ-ગ્રંથગમ. મેં જોયેલાં જૈન ક્ષેત્રે ધાર્મિક શિક્ષણના પ્રશ્ન.
પ્રકી નોંધ
ઓલ ઈંડિયા રેડીએ મુંબઈ ઉપરથી પ્રસારિત મુનિ કેંદ્રપ્રભસાગરજીનું પ્રવચન
પર્યુષણ પર્વ પછીના દિવસે રાત્રિના આઠ સવાઆઠ વાગ્યે લગભગ બહારથી ઘેર આવ્યો અને રેડિયો પાસે બેઠેલી મારી પત્નીએ જણાવ્યું કે “સાંભળા સાંભળે, રેડિયો ઉપર ચિત્રભાનુ મહારાજ બેાલી રહ્યા હોય એમ લાગે છે,” અને તે તરફ લક્ષ આપતાં માલુમ પડયું કે મુનિ ચંદ્રપ્રભાસાગરજીનું પ્રવચન ઑલ ઈન્ડિયા રેડિયો ઉપર પ્રસારિત થઇ રહ્યું છે. પ્રવચનની હા શરૂઆત જ થઈ હતી, એટલે એ ૧૫ મિનિટનું પ્રવચન મેં લગભગ આખું સંભળ્યું એમ કહી શકું. આ પ્રવચનમાં જૈન ધર્મના મુખ્ય મુખ્ય મુદાઓનું ઉચિત ભાષામાં વ્યવસ્થિત નિરુપણ હતું. એક જૈન મુનિનું ધાર્મિક પ્રવચન ઑલ ઈન્ડિયા રેડિયો ઉપર બ્રોડકાસ્ટ થાય એ ઘટનાથી મારૂં ગિત ખૂબ પ્રભાવિત બન્યું. આ અંગે મનમાં જે કેટલાક વિચારો સ્ફુર્યા તે ટપકાવવાન નીચે પ્રયત્ન કર્યો છે.
દુનિયામાં અસ્તિત્વમાં આવેલી ધર્મસંસ્થાઓ બે પ્રકારની છે. એકમાં અન્ય ધર્મીને પ્રવેશ મળવાની શકયતા જ હોતી નથી. દા. ત. પારસીઓ અથવા યહુદીઓની ધર્મસંસ્થાઓ. કોઈ પણ વ્યકિત ધર્માન્તર કરીને પારસી કે યહુદી થઈ શકતી જ નધી. બીજી ધર્મસંસ્થા એ પ્રકારની કે જેમાં અન્યધર્મીને પ્રવેશ મળવાની શકયતા હોય છે. દા. ત. ખ્રીસ્તી ધર્મ, ઈસ્લામ, જૈન યા બૌદ્ધ ધર્મ. હિન્દુ એટલે કે વૈદિક ધર્મમાં પહેલાના કાળમાં અન્યધર્મોને પ્રવેશ મળવાની શકયતા નહોતી. જન્મથી હિન્દુ તે જ હિન્દુ એમ માનવામાં આવતું હતું. મુસલમાન કોઈ પોતાનો ધર્મ છોડીને હિન્દુ થઈ શકતો નહોતા. એમ કરવા કોઈ ઈચ્છે તે પણ તેના હિન્દુ સમાજ સ્વીકાર કરતા નહોતા. પાંછળના સમયમાં મુસલમાનોએ હાથ ધરેલી ધર્મપલટાની જોરદાર પ્રવૃત્તિના પ્રતિકાર રૂપે આર્ય સમાજે મુસલમાનને હિન્દુ બનાવવાની અને અન્ય ધર્મમાં વટલાયલા હિન્દુને હિન્દુસમાજમાં પાછા લેવાની પ્રવૃત્તિ શરૂ કરી. પરિણામે અન્ય ધર્મ છોડીને હિન્દુ ધર્મ સ્વીકાર્યાની ઘટનાઓ અવારનવાર સાંભળવામાં આવે છે. એમ છતાં આવી ઘટનાઓ