Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 162

le
પ્રકીણ નોંધ
ગુજરાત સરકાર સામે એક પ્રકારનું બહારવટ
ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ રામિતિના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ શ્રી ઠાકોરભાઈ દેસાઈએ અમદાવાદ ખાતે કાળુપુર કોંગ્રેસ સમિતિના ઉપક્રમે ત્રણ મંડળ રામિતિઓના કોંગ્રેસી કાર્યકરોના સંમેલનમાં તા. ૨૯-૭-૬૨ ના રોજ જે ભાષણ કર્યું હતું અને છાપામાં તેના જે અહે વાલ પ્રગટ થયો હતો તે વાંચીને ભારે આશ્ચર્ય તેમ જ દુ:ખ થાય છે. આશ્ચર્ય એટલા માટે કે જે વ્યકિતએ ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખનું સ્થાન હજુ ગઈ કાલ સુધી શાભાવ્યું હતું તે વ્યકિત. આજે આવા બીનજવાબદાર ઉદ્ગારો કાઢી શકે છે. દુ:ખ એટલા માટે કે ગુજરાત ઉપર શારાન કરતી કાગ્રેસ સરકાર ઉપર અણઘટના અને મનસ્વી પ્રહારો કરીને તેઓ માત્ર સઁગ્રેસ સરકારને જ નહિ પણ કોંગ્રેસ સંસ્થાને ભારે નુકસાન કરી રહ્યા છે અને અંદરના વીખવાદને વધારી રહ્યા છે. આ અભિપ્રાયના રામર્શન અર્થે તેમના ભાષણમાંના કેટલાક ઉદ્ગારો સંકલિત કરીને અહીં ઉદ્ભુત કરવા જરૂરી લાગે છે. પ્રસ્તુત ભાષણ દરમિયાન તેમણે જણાવ્યું હતું કે, “કોંગ્રેસ સંસ્થા જે એક વખત દેશમાં શકિતના કિલ્લા સમી હતી તેનો આજે આન્તરિક વિખવાદ અને ભાંગફોડની નીતિદારા નાશ થઇ રહ્યો છે. આ પરિસ્થિતિ માટે જેઓ જવાબદાર છે તેઓ શું મેળવવાના છે તેનું મને આશ્ચર્ય થાય છે.” તેમણે આગળ ચાલતાં જણાવ્યું હતું કે, “ગુજરાત કોંગ્રેસ ટકી રહી છે એ કોઇ સત્તાભુખ્યા માનવીઓના કારણે નહિ પરંતુ જેમને સત્તા માટે કશી લાલસા નથી તેવા સેંકડો લોકોને કારણે” આ ‘સાભૂખ્યા માણસો.’ એ શબ્દો દ્વારા તેઓ કઈ વ્યકિતઓનું સૂચન કરવા માગે છે તે સહજ સમજાય તેવું છે. તેઓ આગળ ચાલતાં ચેતવણી આપે છે કે, ‘ધર ૐ યે ઘર જાય.” ગુજરાત કૉંગ્રેસનું ઘર ફૂટવાનું છે એવી પરિસ્થિતિ પ્રવર્તે છે. શા માટે અને શા કારણે એમાં હું અત્યારે પડવા માગતો નથી. ............ શ્રી સાદિકઅલીએ મને કહ્યું હતું કે, ગુજરાતીઓ શાણા છે. અને ગુજરાતની વાત બહાર પડવા દેતા નથી. ગુજરાતીઓ શાણા છે અને શાણપણ તે હોવું જોઇએ. પોતાનાં ગંદા કપડાં બહાર નહિ વે. ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ પણ આવું નહિ કરે. પરંતુ (ગુજરાત) સરકાર તે એમ જ કહે છે કે અમે (સરકાર) જે કાંઈ કરીએ છીએ તે બરાબર છે. તેમાં તમારે કોઇએ ગરબડ કરવી જોઇએ નહિ. જે રાજય ચાલે છે તેમાં એકલી સરકારનો જ હિસ્સો નથી, પણ ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસનો પણ છે. પણ આ વાતના સ્વીકાર થતા નથી.
“શ્રી સાદિકલીએ મને પૂછ્યું ત્યારે મેં કહ્યું હતું કે હારજીતનું ને દુ:ખ નથી. ૧૦ વર્ષની મહેનત પછી હું ગુજરાત કોંગ્રેસના કિલ્લા મજબૂત કરી શક્યો હતો અને તે તોડવા માટે લોકો મથે છે ત્યારે હું નિરાશ થાઉં છું. ગુજરાત કોંગ્રેસ ચૂંથાઇ રહી છે તે મારી આંખે મારે જોયા કરવું પડે છે, છતાં હું કાંઈ કરી શકતો નથી. હું ભારે મના મન્થને અનુભવી રહ્યો છું. અત્યારે શું કરવું તેની મને સમજ પડતી નથી. પણ સૂઝ પડશે ત્યારે જે કાંઈ કરવું ઘટતું લાગશે તે હું કરીશ.”
“મહા ગુજરાતનું સંકુચિત માનસ ધરાવતા અને માત્ર ગુજ રાતનો જ વિચાર કરતા લોકો કોંગ્રેસમાં ચાલાકીથી ઘુસી ગયા છે એમ. કેટલાક માને છે. છાપામાં છપાવવામાં આવ્યું તે મુજબ શ્રી ઈશ્વરભાઈ દેસાઈ મારફત શ્રી મારારજીભાઈને એવું સૂચન કરવામાં આવે છે કે, ૧૦ વર્ષના નિયમના વાદવિવાદના કારણે આ બધી હાર થઇ છે માટે તમે તેમાં પડશે નહિ. આ બધું બતાવે છે કે તમારા પોતાના લોકો તમારૂ ઘરફોડવા બેઠા છે. એ પ્રયોગ આ રાજમાં ચાલે છે.
“અને શ્રી સાદિકઅલી અહીં આવ્યા ત્યારે એક ભાઈ તરફથી મને કહેવામાં આવ્યું હતું કે તમારા (શ્રી ઠાકોરભાઈના) ઘરની આસપાસ છૂપી પોલીસના માણસો ફરે છે. આનો અર્થ એ થયો કે પાતાને
* જીવ ન
તા. ૧૬-૪-૬
અનુકૂળ જે કૉંગ્રેસીઓ ન હોય તેમને દબાવવા માટે સરકારના તમામ બળનો ઉપયોગ થાય છે. અસલ કૉંગ્રેસીઓને દબાવવાના કે બેસાડવાનો પ્રયાસ થશે તે એ નહિ ચાલે અને મારે બાલવું પડશે.
“આ બધું આ રાજયમાં ચાલે છે. તે થવા દેવું હોય તો તમારી ખુશી. બધાને દબાવવાના ધંધા ચાલે છે. તેની વચ્ચે નિર્ભયપણે ચાલવાનું છે. મારી ઊભી કરેલી દુનિયા આમ વેડફાઈ જાય છે. હું સહન કરીશ નહિ. અત્યારે શું કરવાનું છે તે હજી સૂઝયું નથી, પરંતુ એક દિવસ સુઝશે.
“કૉંગ્રેસની અંદર તેમ જ બહાર કેટલાક લોકો છે, જેમણે શ્રી મારારજીભાઈને કહ્યું હતું કે અમારે કૉંગ્રેસ સામે કાંઈ વાંધો નથી, પણ આ ઠાકોરભાઈને તમે દિલ્હી કે બીજે કોઇ ઠેકાણે લઇ જાઓ અને શ્રી મારારજીભાઈએ પણ મને કહેલું કે તમારા વિષે મારી પાસે ફરિયાદ આવી છે.
૧૯૫૬ માં અનેક બળાએ સરકાર સામે નહિ પણ કૉંગ્રેસ સામે હલ્લા કર્યો હતો. તે વખતે ‘ઘર ફ, યે ઘર જાય' એવી પરિસ્થિતિ હોવા છતાં પોતાના કાર્ય અને સમજદારીના કારણે કોંગ્રેસને આપણે ટકાવી શકયા હતા. કોઇની સામે વેર ન હોવાને કારણે મ્યુનિસિપલ નાગરિક સમિતિ જે કેંગ્રેસની વિરોધી હતી તેને પણ કોંગ્રેસમાં લાવ્યા હતા, અને તેની સાથે સંબંધ સુધાર્યા હતા. અને આજે સુધરાઈમાં જે કૉંગ્રેસી સભ્યો છે તેમાંના ઘણા આ નાગરિક સમિતિના સભ્યો હતા. એટલે આમ ૧૯૫૬ની કટોકટીમાંથી પસાર થયાના મને હરખ હતા. પણ આજે જો ૧૯૫૬ની પરિસ્થિતિનું પુનરાવર્તન થાય તે તે સામે ટકવાની મારી હિંમત રહેશે કે કેમ તે શંકા છે. કાગ્રેસને ૧૯૫૬ માં હું મહાગુજરાતવાદી બનતી અટકાવી શકયો હતો.”
આ ભાષણમાં જે છૂપી પેાલીસા ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે તે વિષે આધારભૂત સ્થળેથી તપાસ કરતાં માલુમ પડડે છે કે ગુજરાતના જવાબદાર પ્રધાના તરફથી છૂપી પોલીસના માણસાને આવા કોઈ પણ સ્થળે આવી રીતે કદિ પણ રોકવામાં આવ્યા જ નથી, અથવા તે તે ખાતાને આવી કશી સૂચના કદિ મોકલવામાં આવી નથી. શ્રી ઠાકોરભાઈ દેસાઈ પણ પેાતાના ભાષણમાં આવી વાત તેમને કોઈએ કહ્યાનું જ માત્ર જણાવે છે. તેમણે પોતે છુપી પોલીસના માણસાને પોતાના ઘર આસપાસ નજરે જોયાનું જણાવતા નથી. આ ઉપરથી એમ સહજ અનુમાન થાય છે કે છૂપી પોલીસને લગતી વાત કેવળ શ્રી કાઠાકોરભાઈની કલ્પિત છે અને ગુજરાતની કોંગ્રેસ સરકારને ઉતારી પાડવાના હેતુથી આ કલ્પિત બાબતને આગળ ધરવામાં આવી છે.
એ તે બહુ જાણીતી વાત છે કે છેલ્લી ચૂંટણી પહેલાં ગુજરાતના જવાબદાર માવડીમંડળમાં નવા પ્રધાનમંડળની રચના નકકી થઇ ચૂકી હતી અને શ્રી ઠાકોરભાઈ દેસાઈ આ પ્રધાનમંડળમાં નાયબ વડા પ્રધાનના સ્થાને નિમાવાના હતા. એટલા માટે તેમણે ગુજરાત પ્રાન્તિક મહાસભા સમિતિના પ્રમુખસ્થાનનું રાજીનામું આપી દીધું હતું. કમનસીબે ચૂંટણીનું પરિણામ ધાર્યા કરતાં તદૃન જ ભિન્ન પ્રકારનું આવ્યું અને શ્રી ઠાકોરભાઈ બન્ને બાજુએથી સત્તાવંચિત બન્યા. આમ જે કાંઈ બન્યું તે બન્યું. પણ ત્યાર બાદ હવે તો આમ પલટાયલી વસ્તુસ્થિતિને ખેલદિલીથી સ્વીકારી લેવી અને જે નવું પ્રધાન મંડળ ડૉ. જીવરાજ મહેતાની આગેવાની નીચે રચાયું તેને બધી રીતે ટકો આપવા તે દરેક કાગ્રેસી આગેવાનની અનિવાર્ય ફરજ બને છે. શ્રી. મેારારજીભાઈએ જયારે ડૉ. જીવરાજ મહેતાને નવું પ્રધાનમંડળ રચવા જણાવ્યું ત્યારે તેમનું વલણ પણ આજ પ્રકારનું હતું. આમ છતાં ગુજરાતની કૉંગ્રેસ સંસ્થા અને સરકાર વચ્ચે પૂરા મેળના અભાવ હોય એમ લાગ્યા જ કરે છે અને શ્રી ઠાકોરભાઈ ઊભી થયેલી નવી પરિસ્થિતિને ખેલદિલીથી સ્વીકારવાને કે અપનાવવાને તૈયાર તે નથી જ, એટલું જ નહિ, પણ તેમનું વલણ એક પ્રકારના પડકારનું