Prabuddha Jivan 1962 Year 23 Ank 17 to 24 and Year 24 Ank 01 to 16

SR No.: 525947
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1962
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 16

પ્રબુદ્ધ
અમે તે ઉપર સવાર થયા અને નદીપ્રવાહને વટાવી આગળ ચાલ્યા. આગળ ચાલતા ગયા તેમ ગુફા અને અમારી વચ્ચે અંતર વધવા લાગ્યું. આમ છતાં ગુફા અને તેના અલૌકિક વાતાવરણથી મારું ચિત્ત એટલું બધું અભિભૂત બન્યું હતું કે અમારા ` માર્ગે આગળને આગળ જતાં અમરગંગા બે વાર વટાવીને ભૈરવઘાટીનું ચઢાણ ચઢવા માંડયા ત્યાં સુધી અવારનવાર મેઢું પાછળ ફેરવી ફેરવીને અમરનાથની ગુફાને હુંનિહાળતા રહ્યો. આખરે ભૈરવ ઘાટીની બીજી બાજુએ અમે આવ્યા અને અમરનાથની ઘાટી દેખાતી બંધ થઈ. આમથી તેમ વળ ખાતી સાંકડી કેડી ઉપર અમે ભૈરવ ઘાટી ધીમે ધીમે ઊતરવા લાગ્યા. સદ્ભાગ્યે આકાશ સ્વચ્છ થતું જતું હતું. વરસાદના હવે કોઈ ભય નહોતા. અહીંથી પસાર થયા ત્યારે મનમાં આતુરતા ઉછળતી હતી. આ બાજુ હવે જ્યારે પાછા ફર્યા ત્યારે અમરનાથ દર્શનની કૃતાર્થતા મનને ભરી રહી હતી. ધીમે ધીમે આખી ઘાટી અમે પાર કરી અને સાંજના ચાર સાડા ચાર વાગ્યે અમે પંચતરણી પહોંચી ગયા.
૧૮૨
અહિં મીલીટરી બેરેસ જેવાં અર્ધગાળાકાર પાકાં નળીયાઘાટના બે મકાના હતાં. એક બેરેકમાં અમારા સામાન ક્યારના શેઠવાઈ ગયા હતા. અને બીજી બેરેકમાં એક ખુણે અમારા માટે રસાઇ તૈયાર થતી હતી. અમારા પ્રવાસસંચાલકે અહિં અમને સંપૂર્ણ કરાવવાના પ્રબંધ વિચાર્યા હતા. સૈા સાથીઓનાં દિલ અમરનાથનાં દર્શન વડે આનંદભર બન્યાં હતાં. આકાશે પારદર્શક નિર્મળતા ધારણ કરી હતી. સૂર્ય પશ્ચિમ ક્ષિતિજ તરફ અવતરણ કરી રહ્યો હતો. વાતાવરણ ભારે ખુશનુમા હતું. સર્વત્ર પ્રસન્નતા વ્યાપી રહી હતી. પશ્ચિમ દિશા ખુલ્લી હતી. પૂર્વ દિશાએ આવેલા વિશાળકાય પહાડો ઉપર જ્યાં ત્યાં પથરાયેલા બરફ જાણે કે રૂપેરી પતરાં જયાં ન હોય એમ ચળકી રહ્યો હતો. કૌતુક અને કુતુહલથી પ્રેરાયલા આખા આસપાસનું દૃષ્ય નિહાળી ઊંડી તૃપ્તિ અનુભવતી હતી.
જે બૅરેંકમાં રસાઇ થતી હતી ત્યાં અમરનાથથી પાછા ફરેલા તેમ જ મોટા ભાગે પહેલગામ બાજુએથી આવેલા યાત્રિકોની ભરતી થઈ રહી હતી. તેથી તે બેરેકમાં જમવા બેસવાનું શકય રહ્યું નહોતું. બીજી બાજુએ ઠંડી એટલી આકરી નહેાતી અને હવા પડી ગઈ હતી. તેથી ખુલ્લામાં જ સીએ સાથે બેસીને જમવાનું નક્કી કર્યું. આ પણ એક નવલ અનુભવ હતો. કારણ કે પંચતરણીમાં સાધારણ રીતે એટલી બધી ટાઢ હાય છે કે અમે અહિં ખુલ્લામાં બેસીને ભેાજન કર્યું હતું. એમ કોઇને કહેવામાં આવે તે તે જલ્દી માનવાનો નહિ, વિવિધ વાનીઓથી ભરેલું ભાજન પત્યું. ક્ષુધાશાન્તિથી મન તેમ જ શરીર તાજગી અનુભવવા લાગ્યા.
સૂર્ય હવે આથમી ચુકયો હતો. એમ છતાં સંધ્યાના સુરમ્ય પ્રકાશ ચાતરફ પથરાઇ રહ્યો હતો. શ્રાવણ શુદ છઠ્ઠની ચંદ્રપાંદડી પશ્ચિમ આકાશમાં ચળકી રહી હતી. સાંજના અજવાળાં સંકેલાવા લાગ્યા અને અંધકારના વધવા સાથે ચંદ્રના ચળકાટ વધવા લાગ્યો અને તેના સામ્ય નીતરતા પ્રકાશ વડે ચિત્ત મધુર પ્રસન્નતા અનુભવવા લાગ્યું. થોડો સમય આમ તેમ ફર્યો. અપરિચિત યાત્રિકો સાથે કાંઇક પરિચય સાધવા પ્રયત્ન કર્યો. આવી યાત્રાઓના અનુભવાના પરસ્પર વિનિમય કર્યો. પણ હવે રાત વધતી ચાલી હતી. ઠંડી પણ વધવા લાગી હતી. આખા દિવસનો થાક પણ ઠીક ઠીક લાગેલા. એટલે આખરે બહાર ફરવાના, વાત કરવાના કે એકલા બેસીને કુદરતી દષ્ય માણવાના મેહ મનમાં જ શમાવી દેવા પડયા. રાત્રીના આઠ વાગ્યા ન વાગ્યા. સા કોઈ થાક્યા પાક્યા પાતપાતાના બીછાનામાં લાબાં થઇને પડયા. થોડો વખત ભજન ચાલ્યાં. થાક અને નિદ્રાથી અમારી આંખો ઘેરાઇ ગઇ અને જોતજોતામાં સૌ નિદ્રાધીન બની ગયા.
જીવન
તા. ૧૬-૧-૧
પંચતરણીમાં શેષનાગ કરતા ઠંડી ઓછી હતી. વળી આરામ કરવા માટે પાકાં મકાને હતાં અને એ રીતે અમે બહાર વહેતી ઠંડી હવાથી સુરક્ષિત હતાં. શેષનાગની રાત કાંઇક અસુખ-અસુવિદ્યાવાળી હતી. અહીં તો આખી રાત અમે સુખનિદ્રામાં અને જે અપૂર્વ દર્શન કર્યું હતું તેના જ મધુર સ્વપ્નામાં વ્યતીત કરી. સવાર પડી. નિત્યકર્મ તેમ જ ચા-નાસ્તો પતાવ્યા અને પ્રયાણ માટે સૌસજ્જ થયા. આજે એક સાથે ૨૪ માઇલનો પંથ કાપીને પહેલગામ પહોંચવાનું હતું. સૈા પોતપોતાના ટટુઓ ઉપર આરૂઢ થયા અને અમારી વણજાર ચાલતી થઈ. અમરનાથ તરફ .જતી વખતે જે દાને પાછળ છેાડતા ગયા હતા તે હવે સામે આવીને ઉભાં રહેવા લાગ્યાં. જે જોયું હતું તેની પુનરાવૃત્તિ થવા લાગી, ભવ્ય દર્શનની આ પુનરા વૃત્તિ અત્યન્ત મધુર લાગતી હતી. જે જોયું હતું તે બીજી વાર નિહા ળતાં તેની મન ઉપરની છાપ પાકી થતી હતી. નદી નાળાં એળગતાં મહાગુનસની ચઢાઈ શરૂ થઇ. ચઢાઇ પુરી થતાં ઉતરાણ શરૂ થયું. જોતજોતામાં શેષનાગ આવી પહોંચ્યા. અહિં અડધા કલાક આરામ કર્યો, પંજાબીની હોટેલમાંથી ચા-પાણી પીધાં. ત્યાર બાદ શેષનાગના કિનારે કિનારે આગળ ચાલ્યા. સવારના સાડા દશ આસપાસના સમય હતો. આકાશ લગભગ નિરભ્ર અને પ્રસન્ન હતું. સૂર્યના તડકો વાતાવરણની ઠં’ડક સામે અમને સારી હુંફ આપતા હતા. શેષનાગ નિરખી નિરખીને જોઇ લીધું. શેષનાગ અલેપ થાય તે પહેલાં પાછળ નજર કરી કરીને બે—પાંચ વાર નિહાળી લીધું.
શેષનાગનું સરોવર એનું એ જ હતું. તેની ચારે બાજુ હિમાચ્છાદિત પર્વતા એના એ જ હતા. શેષનાગ નદી એની એ ગતિથી વહી રહી હતી. એમ છતાં તેનું સૈાન્દર્ય જેટલું જતી વખતે આકર્ષક લાગતું હતું તેટલું આકર્ષક હવે નહોતું લાગતું. કારણ કે, અમર નાથનું અદ્ભુત દશ્ય આખામાં ભર્યું હતું. બરફ ઉપર પણ ચાલી ચૂક્યા હતા. તો પછી દૂરનો બરફ જોઈને રોમાંચ કેમ થાય ?
હવે તો રસ્તા મોટા ભાગે ઉતરાણના હતો. તેથી ઘોડાઓના વેગ વધવા લાગ્યા હતા. પંચતરણીથી આગળ વધ્યા ત્યારથી હું, મારી પત્ની, હીરાબહેન પાઠક, રમણભાઇ લાકડાવાળા અને તેમની પુત્રી ચિ. સુધા અમે લગભગ સાથે એકમેકની આગળ પાછળ ચાલી રહ્યાં હતાં. ઘોડાવાળાઓ ‘આશ ખબરદાર’ કહીને ટટુ આને ખતરાથી ચેતવતા હતા અને વધારે ઝડપથી ચાલવા પ્રેરતા હતા. ઘેાડા ઉપર બેસવાને અમે ટેવાયેલા નહિ, તેથી બન્ને પગ પેગડામાં સતત ભરાવી રાખવા પડતા હોઇને અમારાં ગોઠણ ઠીક ઠીક દુખતાં હતાં. અને તેમાંથી રાહત મેળવવા માટે દોડતા ઘેાડાઓના વેગ અમારે વારે વારે અટકાવવા પડતા હતા. ખાડાખડીયા અને કીચડવાળા માર્ગે પૂરી સુઝપૂર્વક ટટ્ટુએ પગ મૂકતા હતા અને અમારી સલામતીને જરા પણ વાંધા ન આવે એ રીતે અમારું વહન કરતા હતા. સાધારણ રીતે મારી પત્ની આગળ અને હું પાછળ એ ક્રમમાં અમે આગળ વધી રહ્યાં હતાં. પણ કદિ કદિ મારો ઘોડો તેના ઘોડાને વટાવીને આગળ ચાલી જતા હતા. આ તેના તેજીલા ઘોડાથી સહન થતું નહોતું અને મારા ઘેાડા સાથે અથડાઈને પણ તે આગળ ને આગળ રહેવાને આગ્રહ રાખતા હતો. આ જોઇને પાછળ રહેલા હીરાબહેનને ભારે રમુજ પડતી હતી અને મને વિનાદમાં કહેતા હતાં કે “પરમાન ંદભાઈ, આજ સુધી વિજ્યાબહેનને પાછળ રાખીને તમે જ આગળ ચાલી રહ્યાં હતા. આજે વિજયાબહેન તેના બદલા લે છે અને તમને જરા પણ આગળ ટકવા દેતા નથી. ”
આમ વાર્તાવિનોદ કરતી. અમારી મંડળી એક પછી એક પ્રદેશ . વટાવી રહી હતી. શેષનાગ કયાંય પાછળ રહી ગયું હતું. તેમાંથી પ્રસરેલી શેષનાગ નદી અમને સાથ આપી રહી હતી. આનંદપ્રફુલ્લિત એવા અમે કુટ્ટાધાટી પસાર કરી. જોજપાલ પણ વટાવ્યું. પિસ્સુઘાટીના ઉતરાણ