________________
RE
""'
"
'' '''''-
**,
*
**
તાલા - ધ ઉત
તા. ૧૬-૧-૬૦
' પ્રબુદ્ધ જીવન
ઈસુ જીવનદર્શન : ત્રિઅંકી નાટક”. - “ઇસુ જીવનદર્શન–ત્રિઅંકી નાટકએ નામનું પુસ્તક એક હતી. પિતાના ઇષ્ટપુરૂષ એ સર્વોત્કૃષ્ટ અને એ કાટિમાં મૂકાતા મિત્ર તરફથી મને થોડા દિવસ પહેલાં મળેલું. તે વાંચી જતાં. અન્ય સંપ્રદાયના ઇષ્ટ પુરૂષે, ગમે તેટલા આદરણીય હોય એમ મારા મન ઉપર જે છાપ પડી અને મેં જે આનંદ અનુર્ભ છતાં, પોતાના ઈષ્ટ પુરૂષની સરખામણીમાં ઘણા ઉતરતા-આ તેને શબ્દાકાર આપવાને. આ પ્રયત્ન છે.
પ્રકારનું વલણ મોટા ભાગે આગળની પેઢીનું હતું. આજે એ ' આ પુસ્તક બહેન લીના મંગળદાસ તથા ફ્રેની બહેન દેસાઈ દષ્ટિકોણમાં મોટો પલટો આવ્યો છે. આપણે રામકૃષ્ણ પરમતરફથી પ્રમટ કરવામાં આવ્યું છે. (કિંમત રૂ. ૨-૫; ઠેકાણું હંસની સર્વ ધર્મોની ઉપાસના જોઈ છે. ગાંધીજી દ્વારા સર્વધર્મ છે શ્રેયસ, શાહી બાગ, અમદાવાદ, ૪) કેટલાંક વર્ષથી શ્રી લીનાબહેને સમભાવને મમ આપણા સમજવામાં આવ્યું છે. અન્ય ધર્મ' . અમદાવાદમાં એક શિક્ષણસંસ્થા શરૂ કરી છે, જે આજે કોલેજના પ્રવર્તકેના ચીત્રની વિગતે ઘણુ મેટા પ્રમાણમાં આપણું જાણુ- '.. વર્ગો સુધી પહોંચી છે.' રમે શિક્ષણ સંસ્થાનું નામ છે “શ્રેયસું'. વામાં આવી છે. આ પરિણામે આપણી અંગત ઉપાસના ગમે તે ૧૯૫૭ના ડીસેંબર માસની ૧૯મી તારીખે તેમની નિશાળના તે ઇષ્ટદેવની હોય તે પણ, આપણા મનમાંથી ઉપર જણાવ્યું વિદ્યાથીઓએ આ નાટક ભજવ્યું હતું જેમાં બાળકે અને તે ઊંચા નીચા ભેદ હવે લગભગ સરી ગયા છે. આપણા શિક્ષકે મળીને ૨૦૦ પાત્રોએ ભાગ લીધો હતો. આ નાટકનું ચિત્તમાં મહાવીર, બુદ્ધ, ઈશુ ખ્રિસ્ત કે રામ યાં કૃષ્ણ દરેક માટે આ લેખનનિમણુ એ શ્રી લીનાબહેન તથા નીબહેનના સંયુક્ત લગભગ સમાન કક્ષાનું માન અને સ્થાને છે. કોઈ મહાપુરૂષ કે. વો પ્રયાસનું પરિણામ છે. કોઈ પણ મીશનરી, નહિ એવી ગુજરાતી ધમપ્રવર્તક આપણા માટે હવે પરાયો નથી રહ્યો. કોઈની અમુક શાળાએ ઇસૂનું નાટક ભજવ્યું હોય એ આ પહેલા જ પ્રસંગ એક વિશેષતા આપણને આકર્ષે છે તે અન્યની અન્ય કોઈ વિશે. - છે. આ રીતે આ નાટક અને તેની ભજવણી આપણું ખાસ વતા આપણું સવિશેષ આદરનું પાત્ર બને છે. મહાવીર વિષે આદર ધ્યાન ખેંચે છે. "
ભકિત ચિન્તવવા માટે આપણને જૈન બનવું પડતું નથી; બુદ્ધ છે ઇસુનું નાટક ભજવવાને તેમને વિચાર આવ્યો તે સંબંધમાં માટે સદશ ભાવ ચિન્તવવા માટે આપણને બૌદ્ધ થવું પડતું નથી. તેઓ જણાવે છે કે “કેટલાક લેક માનતા હતા કે ઇસુના નાટકમાં ઇશુખ્રિસ્ત અંગે એ ભાવ પ્રગટ કરવા માટે પણ ખ્રિસ્તી છે કાંઇ મઝા નહિ આવે. વળી કેટલાક માનતા હતા કે આ રીતે બનવું પડતું નથી. આ જ ઉદાત્ત ભાવનાની પ્રેરણાં પ્રસ્તુત નાટક : ખ્રિસ્તી ધર્મને પ્રચાર થાય તે ઠીક નહિ. અમારે માટે છરું રચનાર લીનાબહેન તથા જેની બહેનમાં આપણને જોવા મળે છે. પણ અભ્યાસનું નિમિત્ત હતા. અમારે મન તે કોઈ ધર્મના કે સંપ્ર- આ નાટક વાંચતાં કોઈ પરદેશના, પરધર્મના, પરાયાં ધર્મપ્રવૃતકની દાયના પયગમ્બરે કરતાં એક કલ્યાણકારી માનવનું દૃષ્ટાન્ત હતા.. કથા આપણે વાંચીએ છીએ એમ નથી લાગતું, પણું સત્યની તે બુદ્ધ હોઇ-શકતે - ગાંધી પણ.” નાટક લેખિકાઓના આ વિધાન ખાતર જેણે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું છે એવા આપપાછળ આજના જમાનાની એક વિશેષતા. આપણી નજર સામે પ્રગટ. જ એક મહાપુરૂષની અદ્ભુત જીવનચર્યા આ૫ણુ અન્તસ્તત્વને થાય છે. આપણી આગળની પેઢી એવી હતી. કે તેણે જે મહાપુરૂષને જાગૃત કરી રહી હોય, હલાવી રહી છે એ રોમાંચક અનુભવ અથવા ધમપ્રવર્તકને પોતાના ઇષ્ટદેવ માન્યા તે સિવાયના દુનિ- આપણને થાય છે. ઈસુ વિષે આત્મીયતા અનુભવીને તેની યાતના યાના અન્ય મહાપુરૂષ કે ધર્મ પ્રવર્તકેની મહત્તા અંગે તે ઉદાસીન આપણી અને અશ્રુભીની બનાવે છે.
HિIYjilla
iા| MATHS
U ML MLU
ITD.
-
જીવનદર્શન નાટકના/
\. શ્રમયની તેમના
'. રંગમંચની લંબાઈ : ૮૦ કુટ, પહેળોઈ: ૨૮ ફુટ, ઊંચાઈ: ૧૨ ફુટ + ૧૫ ફુટ = કુલ ૨૭ ફુટ. (૧) અંક ૧માં આવતા તબેલે; પછી ડાં પરિવર્તન સાથે સુથારનું ઘર. અંક ૩માં પરિવર્તન પછી , \ છેલા ભેજનને ખંડ. ફરી ફેરફાર સાથે ધર્મગુરૂઓના સિપાઈઓને બેસવાનો ખંડ. (૨) અંક ૧, ૨, ૩માં ) યહુદીઓનું જેસલેમનું દેવળ અંક ઉંમાં એને જ ધમગુરૂઓને સભાખંડ બનાવી દેવામાં આવે છે. (૩) અંક ૧માં વીશ. અંક . ૩માં રામન સિપાઇઓ ' આ જગાની બહાર ઈસુને રંજાડે છે. (૪) અંક ૧માં રાજા હેરડને મહેલ. અંક ૩માં પરિવર્તન પછી સાઇન . મનનું બેથનીમાં ધર બનાવી દેવામાં આવે છે. (૫) સંગીતકારોને બેસવાની જગા. ઉપર ડાબે જમણે : ખેતરે, જેસલેમથી બેથની : ૧ જવાને રસ્તે. ત્યાં ઉપર મૃત્યુને માચડે બતાવ્યું છે તે ગાગાથા. જમણી તરફ આગળ ઉદ્યાન જેમાં ઇસુનું મન્યન થયું હતું.. છેક જમણી તરફ ઉપર પાયલેટનાં ઘરનો ઝરૂખે. મંચની છેક આગળ જેરુસલમની શેરી, ગાલગીથા જવાનો રસ્તો છે.