Page Text
________________
તા. ૧૬-૧૦-૬૦
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૧૯
12 કલા
,
એમને આપ્યું. પેલા ભાઈ તે શાંતાબહેનની આ ચીવટ ને યુને (સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંસ્થાનું ટૂંકું અંગ્રેજી નામ)ની આ બેઠક જાગૃતિ જોઈને આભા જ થઈ ગયા.
અસાધારણ મહત્વની લેખી શકાય. * હિન્દુ સમાજમાં પતિના અવસાન બાદ શાકના બાહ્ય- આમ છતાં પણ આજે દુનિયામાં વ્યાપી રહેલી તંગદિલી પ્રદર્શન માટે વિધવા બનેલી સ્ત્રીએ ઘણી વિધિઓ પાળવાની કેમ હળવી કરવી, નિઃશસ્ત્રીકરણના પ્રશ્નોને શી રીતે ઉકેલ હોય છે. શાંતાબહેનને આ રૂઢિની કૃત્રિમતા જરાય પસંદ ન્હોતી. લાવ, બુલનની સમસ્યાનું શી રીતે નિરાકરણ કરવુ-આને એમણે એને શાંતિથી અસ્વીકાર કરીને પોતાની ચારે દીકરી- વિચાર અને નિર્ણય કર એ આ બેઠકનો મુખ્ય હેતુ હતેા . એને જણાવી દીધું કે “આપણે કાળી કિનારને સાડલો પહેર- અને દુનિયા પણ આ માટે મીટ માંડીને બેઠી હતી. આ બાબવાની જરાય જરૂર નથી. આ બધું દુઃખ અંદર અનુભવવાનું તમાં આ વખતની બેઠક તદ્દન નિષ્ફળ નીવડી છે. દુનિયાના. છે, એને દેખાવ ન હોય.' અને આ અંદરનું દુ:ખ તે એવું રાજપુરુષોનું મિલન વંધ્ય બન્યું છે, દુનિયાની તંગદિલી વધી તીવ્ર હતું કે ધીરૂભાઈ ગયા પછી શાંતાબહેન કેટલાય દિવસો સુધી છે અને ત્રીજું વિશ્વયુદ્ધ દૂર જવાને બદલે નજીક આવ્યું છે. ઉંધી નહીં શકયાં. વિધિને આવે કટકે કોઈ પણ લાગણીવેડાના :
' આઈઝનવર અને કુટેવ વચ્ચેના અબોલા તૂટે, તે બે આવિર્ભાવ વગર અને ધતિપૂર્વેક આમ સહી લેનાર એાછાં હશે. વચ્ચે તૂટેલો સંપર્ક કરીથી સધાય, આ રીતે દુનિયાના બે મેટાં
એમને ગિરીશ તે છેક અમેરિકા હતે. એને માટે આ રાજકીય જૂથે વચ્ચે ઊભી થયેલી તંગદિલી હળવી બને–આ આધાત કે અસહ્ય થાય ! એ વિચારે શાંતાબહેને બીજેજ હેતુથી ભારતના મહાઅમાત્ય જવાહરલાલ નહેરુએ અથાક દિવસે એને પત્ર લખતાં (ગિરીશ મૂઝાઈ જાય એ બીકે તાર. મહેનત કરી હતી. નહેરુ, નાસર, ટીટે, નેદુમાં અને સુકર્ણ હેતે કર્યો, પ્રેમભર્થ શબ્દોમાં લખ્યું કે “ભાઈ, જે થયું (ભારત, ઇજીપ્ત, યુગોસ્લાવિયા, ઘાના અને ઈન્ડોનેશિયા) આ ' . છે તે થયું છે. તું હવે એને શક નહીં કરીશ, અને સ્વસ્થ- પાંચ રાજપુરૂષોએ સાથે મળીને આ મતલબનો ઠરાવ તૈયાર તાથી તારું બધું કામ પતાવીને જ આવજે.” પિતાનાથી દૂર કર્યો હતો અને યુનેની સભામાં રજુ કર્યો હતો અને આ દૂર બેઠેલા પતૃહીન બનેલા બાળકને માના આટલા શબદે થી 'નિર્દોષ અને શુભહેતુપ્રેરિત ઠરાવ જરૂર સર્વાનુમતીથી પસાર પણ કેટલી બધી હૂંફ અને હિમ્મત મળી હશે?
થશે એવી નહેરુએ આશા સેવી હતી. પણ પશ્ચિમી જૂથને ધીરૂભાઈના અવસાન પહેલાં શાંતાબહેનના કુટુંબીઓએ
આ ઠરાવ ૫ સા ૨ થા ય એ ગ મ તું ન હ તું. એક ટેપ રેકર્ડ તૈયાર કરીને અમેરિકા મોકલવા ધારેલી. બધાંને
આ ઠરાવમાં આઈઝનહોવર અને કુૌવનાં નામે આગળ થયું કે આ તૈયાર કરેલી ટેઇપમાં ગિરીશને થોડા શાંત્વનના શબ્દો
કરવામાં આવે અને ઈંગ્લાંડ અને ક્રાંસને જોડવામાં ન ઉમેરીએ. શાંતાબહેને રડયા વગર પણ પૂરી આદ્રતાપૂર્વક પિતાના એ
આવે તે ઈગ્લાંડ અને ક્રાંસના પક્ષકારોને પસંદ નહોતું. એ પરદેશ બેઠેલા પુત્રને શાન પાઠવતા છેડા શબ્દો કહ્યા. એ
હેતુ ધ્યાનમાં રાખીને ઓસ્ટ્રેલિયાના મુખ્ય પ્રધાન બેન્ઝીસે ચાર વખતે મોટી દીકરીએ શાંતાબહેનને કહ્યું કે “બા, તમે તેને
પ્રમુખ રાષ્ટ્રોની શિખર પરિષદ ફરીથી જવાને સુધારે રજૂ એમ કહોને કે એ તે ગયા, પણ એમને આત્મા તે આપણી
કર્યો હતો. અમેરિકાની પ્રેરણાથી આર્જેન્ટીનાના પ્રતિનિધિઓ સાથે જ છે.” આ સાંભળીને, અવા આશ્વાસનો કોઈ અર્થે
આઈઝનહોવર અને કુવના સ્થાને બંને રાજ્યની સરકાર એવા. નથી, કારણ કે જેને માન્યતા પ્રમાણે જીવ જ્યારે એક દેહથી શબ્દ મૂકવા એ સુધારા મૂકયો હતો. પહેલે સુધારે બહુ છૂટો થાય છે તે જ ક્ષણે અન્યત્ર દેહને ધારણ કરે છે–આમ માટી બહુમતીથી ઉડી ગયો. બીજા સુધારાને પણ જોઈએ તેથી વિચારીને શાન્તાબહેને જવાબ આપ્યો કે “બહેન, આમ આપ
એછા મત મળ્યા, પણ એ સુધારો અસ્વીકાર્ય બનવા માટે ણાથી કેમ કહેવાય ? આપણા ધર્મમાં આપણે આમ નથી
3 થી વધારે બહુમતી જોઈએ એવું બેઠકનું આયુરીશ પ્રમુખે માનતા'' અત્યન્ત વિહવળ બનાવી મૂકે એવા આ નાજીક પ્રસંગે , ન સમજી શકાય એવું રૂલીગ આપ્યું. પરિણામે ઠરાવને મૂળ હેત પણ આટલી બધી જાગૃતિ હોવી એ પણ કોઈ નાની સૂની
માર્યો જતા હોવાથી જવાહરલાલે પિતાને મૂળ ઠરાવ પાછો ખેંચી વાત નથી.
લીધે અને બે મહારથીઓને નજીક લાવવાની, પરસ્પર બેલતા
કરવાની જવાહરલાલની પાર વિનાની મહેનત ધૂળમાં મળી ગઈ, આ આખી ઘટનામાં દારુણું વિપત્તિના ટાણે જે અપાર ધૃતિનાં આપણને દર્શન થાય છે તેનું નામ જ સાચી ધાર્મિકતા.
આ રીતે જવાહરલાલ સામે રમાયેલી મેલી મુત્સદ્દીગીરી જીતી
ગઈ હતી. એક બહેન
- આ પાંચ રાષ્ટ્રના ઠરાવ અંગે રશિયાએ તટસ્થ વલણ ધારણ વચ્ચે નિવડેલું દુનિયાના રાજપુરુષોનું કર્યું હતું, જ્યારે અમેરિકાએ વિરોધી વલણ દાખવ્યું હતું. પણ
બીજી રીતે કુવની રીતભાત અને ભાષાની કડવાશે યુનેના ઐતિહાસિક મિલન
વાતાવરણને સતત સુબ્ધ રાખવામાં ઘણો મોટો ભાગ ભજવ્યો. આ વખતની સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંસ્થાની બેઠક દુનિયાના
હતા. જેના ઘમંડને કોઈ સીમા નથી, અને જેની વાણીને કોઈ ઇતિહાસમાં એક અદ્દભુત અને અજોડ ધટના છે. આ સંસ્થામાં
ચેકતું નથી એવા એવ સાથે કામ કેમ લેવું-એ આજના દુનિયા ના ૮ ૮ રાષ્ટ્રો જોડાયેલાં છે. આ સંસ્થામાં આજે જે
રાજકારણી પુરુષોને ભારે મુંઝવતે સવાલ છે. નિયાના બે . સામ્યવાદી સરકારનું ચીન ઉપર શાસન ચાલે છે તેને હજુ
મોટા સત્તાજૂથોમાંના એક સત્તાજૂથના મોખરે દશ૬ માથાળા રાષ્ટ્ર સંસ્થામાં અમેરિકા અને તેને કે આપનારા ૨.ટ્રેના
રાવણની યાદ આપતા કવ બિરાજમાન છે તે દુનિયાની એક વિરોધના કારણે પ્રવેશ મળ્યો નથી, તેથી તેના પ્રમુખ કે
મેટામાં મોટી કમનસીબી છે. આજે બધા રાજપુરુષ શાંતિની પ્રધાનમંત્રી આ બેઠકમાં ઉપસ્થિત થવાની શક્યતા નહોતી, પણ
વાત કરે છે, પણ તટસ્થ રાષ્ટ્રને બાદ કરતાં શાંતિને ખરેખર એ સિવાય બાકીની દુનિયાના આજે આગેવાન લેખાતા બધા
કોણ ચાહે છે, ઈચ્છે છે એ એક મોટો સવાલ છે. જો કે રાષ્ટ્રના મુખ્ય સૂત્રધારો આ બેઠકમાં હાજર થયા હતા. દુનિક
Cold-Warનું વાતાવરણ ચાલુ રહે એમ ઇચ્છતા હોય યાના પ્રમુખ રાજપુના આ મેળે કઈ કાળે મળ્યા નહોતા.
અને તક આવે અને પ્રતિપક્ષીની છાતી ઉપર કયારે ચઢી બેસાય પેરિસની શિખર પરિષદ ભાંગી પડતાં યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સના પ્રમુખ
તેની રાહ જોતા હોય એમ લાગે છે. કુવ શાંતિ સ્થાપનાની આઇઝનહોવર અને રશિયાના મુખ્ય પ્રધાન વિ વચ્ચે ઊભી થયેલી
ભાવનાને વારંવાર આગળ ધરે છે, પણ તેના પ્રત્યેક તંગદિલીના કારણે તે બન્નેનું પ્રત્યક્ષ મિલન શકય બન્યું નહતું; પણ
ઉગારમાં અશાંતિપ્રેરકતા ભરેલી હોય છે. બાકીના બધા રાજપુરુષ એક યા બીજા નિમત્ત પરસ્પરના સારા
જ્યારે અમંગળ ભાવિ સરજાવાનું હોય છે ત્યારે સૈથી સંપર્કમાં આવ્યા હતા અને એકમેકને જાણવા સમજવા માટે પહેલાં જવાબદાર મુખ્ય પુરુષની વાણીમાં વિધાતા વિકૃતિ પ્રેરે અણધારી અસાધારણ તક ઊભી થઇ હતી. સંયુકત રાષ્ટ્રસંસ્થાની છે, તેનું શાણપણ હરી લે છે, તેને મદોન્મત બનાવે છે. તેના એક બેઠકમાં તે અન્ય પ્રમુખ રાજપુરુષે ઉપરાંત આઈઝનહોવર . શ શબ્દ અહંકાર અને અવમાનના પ્રગટે છે. આમાંથી અને દુધેર પણ એકઠા થયા હતા અને આજની દુનિયાને આધાત અને પ્રત્યાઘાતની પરંપરા શરૂ થાય છે અને તેમાંથી અકળાવતા અને તંગદિલી પેદા કરતા વિવિધ પ્રશ્નો ઉપર દરેક સર્વતોમુખી વિનાશ સરજાય છે. આજે જે કાંઈ બની રહ્યું છે તે રાજપુછ્યું. પિપે તાના વિચાર પ્રટ કર્યા હતા. આ રીતે જાણે કે આવા કોઈ અમંગળ ભાવિની આગાહી આપતું હોય એવી સધાયલી એકમેકની જાણકારી અને વિચારવિનિયમ અર્થે ક૯૫ના ચિત્તમાં પેદા કરે છે અને મનને અસ્વસ્થ બનાવી મૂકે છે. જાયેલી અનેક તકે-આ પ્રકારના બે લાભની દષ્ટિએ
પરમાનંદ,
.
| SR No. | 525945 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1960 Year 21 Ank 17 to 24 and Year 22 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kunvarji Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 254 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 24 MB |