________________
1. RAMS APN
*
*
, * * * *
.
:
tt
:
be
,
,
,
,
,
' , ,
''
- તા. ૧-૬-૬૦
આ પ્ર બુદ્ધ જીવન રમકડાંના કૂતરાને પણ સાથી તરીકે રાખ્યો ! સમસંવેદનની. '
પ્રકીર્ણ નોંધ લાગણી હૈયાને ભાર હળવો કરવામાં કેટલી બધી મદદરૂપ બને છે ?. :
બુદ્ધિપૂર્વક પારકાને ઉપયોગી થઈ પડવાની અને પ્રોત્સાહિત શિખરમંત્રણા પરિષદનું ભંગાણ કરવાની આવી નાનીમેટી કેટલીય તક આપણને અવારનવાર • " ' અને દુનિયાની તંગદિલીમાં વધારે ' સાંપડતી રહે છે.
જાસુસીનિમિત્તે રશીઆના આકાશ-પ્રદેશમાં ઉડી રહેલ 5 - પ્રસંગ છો
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સનું 'યુ.ર હવાઈ વિમાન મે માસની પહેલી તારીખે એક બહેન બજારમાં ખરીદી કરવા નીકળ્યાં.
રશિયાએ રોકેટથી તેડી પાડ્યું અને વિમાની ફ્રાન્સીસ પાવર્સને એક ઠેકાણે જરા ઊંચી બેઠક ઉપર બેસી બાપ શાકભાજી પકડવામાં આવ્યો અને આ સામે રશિયાના વડા પ્રધાન કુચે વેચતે હતો ને તેને આઠેક વર્ષને પુત્ર નીચે ઊભે ઊભે તેને ઉગ્ર ઉહાપોહ શરૂ કર્યો. આ જાસુસી કાય અંગે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્ટસની મદદરૂપ થવા બનતું કરતો હતે.
સરકાર તરફથી તરેહ તરેહના ખુલાસાઓ બહાર પાડવામાં આવ્યા પેલાં બહેન ત્યાં આવ્યાં. પેલા છોકરાએ એમની જરૂરિયાત અને છેવટે સત્તાવાર રીતે એ મતલબની જાહેરાત કરવામાં આવી પૂછીને એમને એક કાબી ફલાવર વેચ્યું. પૈસા લેવા માટે તે હવે કે આવી જાસુસી પ્રવૃત્તિ વર્ષોથી ચાલી રહી છે અને હવે પછી ખુશ થતા થતે રાહ જોતા ઊભે..
• પણ અમેરિકા તરફથી ચાલુ રાખવામાં આવશે. આ જાહેરાતથી - પેલા બહેને પર્સમાંથી પૈસા કાઢયા, પણ પેલા છોકરાના રશિયાના વડા પ્રધાન સુવ ખૂબ ધુંધવાઈ બેઠા અને મે માસની હાથમાં આપવાને બદલે એમણે ઊંચે હાથ કરી એના બાપને ૧૬મી તારીખે યોજાયેલી શિખર મંત્રણ પરિષદ તેડી નાંખી.. પિસા આપ્યા.
આ બન્યું ત્યારથી દુનિયાની તંગદિલી ઘટવાને બદલે હિંગત - આમ થતાંની સાથે જ છોકરાના મેં ઉપરનું હાસ્ય ઊડી થઈ છે અને ઠંડા યુદ્ધનું વાતાવરણ વધારે ઘટ્ટ બન્યું છે. માંડ ગયું. એના ખભા ટળી ગયા. એ ગરીબડે બની ગયે.
માંડ સંધાતાં જે તુટી ગયું એ હવે પાછું કયારે સંધાશે એ કહી ' પેલાં બહેનની ચપળ દષ્ટિએ આ ફેરફાર પારખે અને 'શકાય તેમ નથી. દુનિયાના ભાવીને વિચાર કરતાં આ એક અત્યન્ત
એમને લાગ્યું કે પેલા બાળકનું સ્વમાન ઘવાયું છે. તરત જ અનિષ્ટ ધટના નિર્માણ થઈ છે. આ સંબંધે બને પક્ષ-યુનાઈટેડ " એમણે પાછો છોકરાને ઉદ્દેશીને ટામેટાં ને ગાજરને ભાવ પૂછો. સ્ટેઇટ્સ અને રશીઆ-સરખા દેષિત છે. પરસ્પર જાસુસી ભલે કચવાતે મને છોકરાએ ભાવ કહ્યો. પેલાં બહેને બન્ને ચીજ થોડી બન્ને રાષ્ટ્ર કરતા હોય, પણ યુનાઇટેડ સ્ટેઈટ્રેસે તેને જે નફ્ફટ -
ડી ખરીદી અને છોકરાએ તે એમની થેલીમાં મૂકી આપી બચાવ કર્યો તે આજના . અન્તર-રાષ્ટ્રીય ધોરણે વિચારતાં કે . પિતાની પાસે પૈસા ચૂકવવા જેટલું. પરચુરણ હતું તે છતાં પણ રીતે ટકી શકે તેમ છે જ નહિ, અને રશીઆ જે પેલાં બહેને એક રૂપિયાની નોટ કાઢી પેલા છોકરાના હાથમાં મૂકી. સત્તામાતબર દેશ આવી અવમાનિત પરિસ્થિતિ સ્વીકારી
- બે એક મિનિટ મેઢા પર ગુસ્સે લાવી પેલા - ૐકરાએ શકે જ નહિ. અને બીજી બાજુએ રશીઆના સંહા અમાત્ય | હિસાબ ગણ્યાં કર્યો. પછી એકાએક પ્રફુલ્લિત બની પેલાં બહેનને કુવે આને વિરોધ કરતાં જે વાણીને પસંયમ દાખવ્યું બાકીના પૈસા બરાબર હિસાબ પ્રમાણે પાછા આપ્યા.
અને બેલતાં બોલતાં બધી માઝા મૂકી અને સાથે બેસીને પેલાં બહેને તરત એને કહ્યું, “વાહ, વાહ ! તું તે દુનિયાના મુખ્ય જટિલ પ્રશ્નો વિષે, જ્યાં સુધી ચાલી રહેલ હવાઈ બડે હોશિયાર છે ! આટલે જલદી હિસાબ તે ભારથી પણ જાસુસી અંગે યુ. સ્ટે. માફી માંગે નહિં અને આવું ભવિષ્યમાં ' થતો નથી. ”
કદિ નહિ બને એવી ખાત્રી આપે નહિ અને આને લગતા જવા* “એરે એમાં તે શી મોટી વાત હતી ?' એમ કહેતાં બદાર માણસોને શિક્ષા કરવાનું વચન આપે નહિ ત્યાં સુધી, કશી ' ' કહેતાં બાળકે બાપ સામે જોયું. અલબતે બાળકને માટે તે . પણ ચર્ચા કે વાટાઘાટ કરવાની ચેખી ના પાડી. આ વર્તન પણ | ખરેખર એ બહુ, મહત્ત્વની વાત હતી જ, અને એ સ્પષ્ટ થતાં એટલું જ અણઘટતું અને અક્ષમ્ય ગણાય. આમ બન્ને બાજુની
- પેલાં બહેન અને બાપદીકરાના મુખ ઉપર સંતોષ અને આનંદની ભૂલના પરિણામે જે વિષે બહુ મોટી આશા સેવાતી હતી તે શિખર: સુરખી ફેલાઈ.
મંત્રણ પરિષદ ભાંગી પડી, અને મનમાં એકમેક વિષે ખૂબ કડવાશ ' 'x x x 1
સં રહીને બન્ને નેતાઓ છૂટા પડ્યા, અને દુનિયા માટે જદિથીછે. તે કહે છે કે આ જાતની અંતરની ઉદારતા સામી વ્યકિતના ન ઉકેલી શકાય એવી સમસ્યા ઉભી થઈ. " , " . - સ્વમાનની રક્ષક અને પૈષક બને છે અને એના ધડતરમાં ખૂબ જ આ બનાવ દુનિયાના અમંગળ ભાવિનું અનેક રીતે સૂચન કરે છે.
મહત્ત્વની બને છે. એક નાનકડા દાખલાથી એ સ્પષ્ટ થશે. બાપ દિવસે દિવસે હવે પરિસ્થિતિ કથળતી જશે અને પડેલા ભંગાણને નોકરીએથી સાંજે ઘેર આવે ને બાળક એની સામે દેડી જં, કોઈ સાંધી નહિ શકે. રાષ્ટ વચ્ચે નાની મોટી અથડામણે ઉભી એને ભેળ પડી, ઉસકતાથી પ્રશ્ન કરે કે “ આજે ગામમાં શું થયા કરશે અને કોઈ પણ વખતે નાની સરખી ચીનગારી લાગતાં બિન્યું એ તમે જાણે છે ?” અને બાપ પોતે જાણે કશું યુદ્ધનો દાવાનળ ફાટી નીકળશે. રશીઆ અને યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ વચ્ચે જાણતો જ નથી એમ બતાવી કહે–“ન રે ભાઈ ! મને તે કાંઇ મીઠાશથી બેસવાનો વ્યવહાર તુટી પડ્યા અને સત્તાનું જેનામાં ખબર જ નથી. શું થયું ? મને નહીં કહે ?” અને પછી પાર વિનાનું ઘમંડ છે અને જેના મેઢે પરંપરાગત સભ્યતા કે બાળક ઉત્સાહથી જે વિગતો આપે તે એ શાંતિથી સાંભળી લે
સંસ્કારિતાનું કોઈ એકઠું નથી તેવા કુક્ષેત્ર સાથે કામ પાડવું તે બાળકને કેટલે બધે આનંદ અને સંતોષ થાય ? પણ એથી
મુશ્કેલ બની ગયું. ચીન જે આવી કોઈ શિખરમંત્રણાઓ થાય - ઊલટું બાપ એમ જ કહી નાખે કે, “હા હા ! એ બધું સાંભ
અને પરસ્પર લાંબા ગાળાની સુલેહ શાન્તિ સ્થપાય એમ ઈચ્છતું જ્યારે તે કલાક થઈ ગયે.” તે બાળક હતાશ થઈ જાય છે.
નહતું તેને આ ઘટનાથી નવું જોર મળી ગયું. પરિણામે તેની. - આ જગતમાં પ્રેમ પ્રત્યેક સ્થળે ઊભરાતા જ હોય છે
આક્રમક નીતિને નવો વેગ મળશે, આસપાસના દેશોને તે વધારે કે માત્ર એને સાક્ષાત્કાર કરાવવાની કુનેહ જોઈએ ! હુંફાળાં હૈયાંની
ને વધારે દબડાવતું રહેશે અને ભારત સાથેના સંઘર્ષમાં વધારો : મીઠાશ પ્રેમનાં ભીડેલાં દ્વારને સહેલાઈથી ખુલ્લા કરી શકે છે, થશે. આ રીતે શિખર-મંત્રણાનું ભંગાણ ભારત ઉપર ૫ણુ ઓડ
રૂપાન્તરકારઃ-અધ્યાપક ભૂપેન્દ્ર ત્રિવેદી કતરી રીતે ધણી ગંભીર અસર કરશે એમ લાગે છે. વળી રશીઆ
:: "
'.
,