Prabuddha Jivan 1959 Year 20 Ank 17 to 24 and Year 21 Ank 01 to 16

SR No.: 525944
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1959
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 26 MB

Page 233

)
' રજીસ્ટર્ડ ન B ૪ર૬૬ - વાર્ષિક લવાજમ રૂ.૪.
પ્રબુદ્ધ જૈન’નું નવસર્કરણ
વર્ષ ૨૧: અંક ૧૫
મુંબઈ, ડિસેમ્બર ૧, ૧૯૫૯, મંગળવાર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર, આફ્રિકા માટે લિંગ ૮
છુટક નકલ : નયા પૈસા ર૦ ' કાકાલ ગse at are તંત્રીઃ પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા ઝાલા રાજકારણ
ભારતીય લોકશાહીની વેધક સમાલોચના - (“એશીઆઈ લોકશાહી ઉપર સંકટ’ એ મથાળા નીચે પ્રગટ થયેલ તા. ૨૬-૧૦-૫૯ ના ભૂમિપુત્રને અગ્રલેખ નીચે સાભાર. ઉધૂત કરવામાં આવે છે. એ લેખના લેખક છે શ્રી, નબકૃષ્ણ ચૌધરી, જેઓ એક વખત ઓરિસ્સાના મુખ્ય પ્રધાન હતા અને છેલ્લાં
કેટલાંક વર્ષોથી ભૂદાન આન્દોલનમાં જોડાયા છે. પ્રસ્તુત લેખમાં આપણને ભારતમાં દઢમૂલ દેખાતી લે શાહીની સવતમુખી આલેચના - વાંચવા વિચારવા માટે મળે છે. તંત્રી.) *
ગયાં બાર વર્ષમાં એશિયામાં જે દેશો સ્વતંત્ર થયા હતા. દક્ષ, ફકત સેના નહીં પણ યુદ્ધ ટાણે જનતાનું પણ નેતૃત્વ કરી. તેમાંથી કેવળ ભારત અને લંકાને બાદ કરતાં બીજા બધા દેશ- શકે તે હવે જોઇએ, પૂર વખતે જે સેનાના લેકે સેવા કરવા; માંથી લોકશાહી લેપ થઈ ગઈ. ઘણા કહે છે કે ભારતની સ્થિતિ આવ્યા હતા તે કેવા સુસંસ્કૃત, ભદ્ર અને શિક્ષિત હતા એ તે પાકિસ્તાન કરતાં જુદી છે. પણ હું નમ્રતાથી કહીશ કે આપણે જે લેકે એમની સાથે હળ્યા મળ્યા હતા તેમણે અનુભવ્યું હશે.' ધિરાષ્ટ્રવાદમાં માનતા નથી અને ભારત અને પાકિસ્તાનની સંસ્કૃ- આપણા દેશના બીજા કોઈ પણ જૂથ–રાજકારણવાળા, મુલકી તિમાં કોઈ મૂલગત ભેદ છે એમ માનતા નથી. ત્યાંના ને અહીંના સરકારી નોકરી કે વેપારી-ને હું તે સમજાશે કે એ બધા કરતાં- લેકેનું ચરિત્ર સમાન છે. તેથી પાકિસ્તાનની ઘટનાને લીધે મિલિટરી ઓફિસર અનેક ગુનાં ચડિયાતા છે. આવી છે. આ * આપણે ગંભીરતાથી વિચાર કરવો પડશે. હાલમાં સેનાના સર્વોચ્ચ યુગની નવી સેના. એ ન.ને ઉપયોગ આપણે ફકત યુદ્ધ સારૂં " ઉપરીઓ અને સંરક્ષણ મંત્રી વચ્ચે મતભેદ થયે તેથી તેમણે નથી કરતા, બીજા કામ સારૂ પણ કરીએ છીએ. અંગ્રેજી રાજ : રાજીનામાં આપ્યાં હતાં. પછી ભલે એમ જણાયું કે એ, મતભેદ વખતે સરકાર સાથે હિંસા અહિંસા બધી રીતે લડાઈ ચાલતી નોકરીમાં બઢતી જેવા નજીવા કારણે ઊભો થયો હતો, પણ તેય હતી. છતાં એ વખતે સુદ્ધાં દેરા / અન્તરિક શાન્તિ જાળવવા સારૂ આ ઘટનાથી ખબર પડે છે કે વા કઈ બાજી વાય છે. આ જેટલી સેના રાખવી નહોતી પડતી એટલી હમણાં રાખવી પડે છે. દિવસોમાં આપણું પ્રધાનમંત્રીએ કેટકેટલી વાર ધીરે, છતાં દૃઢતાથી . બનારસ હિન્દુ યુનિવર્સિટી, લખનૌ, કલકત્તા વગેરે વગેરે બધી જાહેર કર્યા છે કે અધિકારીઓ ઉપર મલકી અધિકારીઓનું જગાએ આપણે સેનાને ઉપયોગ શાતિ જાળવવા સારૂ થતે જે. પૂર્ણ વર્ચરવ રહેવું જોઈએ ! લોકશાહીની આ બહુ જાણીતી આમ એમને હાથમાં છેવટની ક્ષમતા રહેલી છે. આમ બધી રીતે નીતિ છે. આ શુ બે ધારણમાં કયાંય મુલકી સરકારી નોકરી પિતાને વધુ યોગ્ય સમજવા છતાંયે તે મુલકી અધિકારીઓનો અને ફેજી વડાઓની સત્તાને ઉલ્લેખ નથી. જનસાધારણની હુકમ માનવાનું શા સારૂ પસંદ કરે ? આ પ્રશ્નની જાહેરમાં ચર્ચા.
પ્રતિનિધિરૂપ લેકસભાના હાથમાં જ બધી સત્તા છે. આ સ્થિતિમાં કરતાં ઘણું ડરે છે. સેનાના મગજમાં આ ધારણા ન હોય, અને, ' આમ જાહેર કરી કરીને કહેવાની કેમ જરૂર પડે છે ?
આ ચર્ચા સાંભળીને ઘુસી જાય તે ? એ ડર એમને લાગે છે.. ભસ્માસુર મહાદેવને ભરખવા ધાય છે.
આપણા દેશમાં રાતે સાપ કે વોઘનું નામ દેવાની જેમ મનાઈ છે ' * પાકિસ્તાન, બ્રહ્મદેશ, ઇજિપ્ત અને સુદાનની ધટનાથી પ્રશ્ન છે, તેના જેવી આ વાત છે. આપણે અપ્રિય-સત્ય અંગે આંખ- કરો
ઊઠે છે કે ખરેખરી સત્તા છે કોના હાથમાં ? ભસ્માસુર જેમ મીંચામણાં કરવાં છે. મહાદેવ પાસે વરદાન મેળવીને એમને જ ભસ્મ કરવા એમની પાછળ
લેકશાહીની ખામીના કારણે 'પડયો હતો, તેમ આપણે જેના હાથમાં શારીરિક દંડશકિત–મનુષ્યની ' ' આપણા દેશમાં લેકશાહીની સ્થિતિ કેવી છે તે હવે જોઇએ. હત્યા કરવાની શકિત-આપી તે સેના જ આજે લેકેની પાછળ આપણે જ્યારે સ્વરાજ સારૂ લડતા હતા ત્યારે આ દેશના લેકે પડી છે, ' આ દંડશકિત એક જમાનામાં સાધારણ વાત હતી. લોકશાહીને પૂરો અર્થ સમજીને લડતા હતા એમ કહી શકાય
શ્રીમંત લોકે ઘર સાચવવા ગુરખા કે હૈયા રાખતા. એ દરવાન નહીં. વિદેશી શક્તિને હાંકી મૂકવી. એ તે વખતે મુખ્ય ઉદ્દેશ . "ધર ઉપર અધિકાર જમાવી બેસે એવો પ્રશ્ન કદી ઊઠત નહે. હતું. જે સાધારણુ જનતાની શકિત આપણી પાછળ હોવાને લીધે છે. ગામના હરિજનને બે ચાર રૂપિયામાં રખાં રાખવામાં આવતું. તે અંગ્રેજ હઠયા, તે જનતા લોકતંત્રને અર્થ સમજતી હતી ? એ '.. પ્રમાણે જ બધા દેશોમાં અજ્ઞાન, અભણ લેકેને જ સેનામાં રાખ- તે પોતાની ગરીબી મટાડવાની આશાથી જ સ્વરાજની આકાંક્ષા છે
વામાં આવતા. માત્ર હવે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. આધુનિક રાખતી હતી. ૧૯૪૨માં દેશમાં જે આન્દોલન દેખાતું હતું તેને જો - વૈજ્ઞાનિક રણકૌશલ ચલાવવા સારૂ અજ્ઞાન નહીં, સુદક્ષ, વિદ્વાન, અંગ્રેજ સરકારે દબાવી દીધું. લેકે આમ દબાયલા હતા ત્યારે જ
ચરિત્રવાન લેકેની જરૂર પડે છે. હવે એમને સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષા આપણું સ્વરાજ, આવ્યું. નેતાઓએ ઉપર બેસીને શાન્તિથી 1. દ્વારા વીરાવામાં આવે છે, જાતજાતની વૈજ્ઞાનિક રીતે તેમની ગ્ય- સત્તાની ફેરબદલી કરી દીધી. એની સાથે સાથે દેશમાં એક : તાની પરીક્ષા કરવામાં આવે છે. આવી પસંદગી સરકારના બીજા અન્તરિક હિન્દુમુસલમાન હુલ્લડ પણ થઈ ગયું. તેથી દેશમાં એક કિંઈ ખાતામાં થતી નથી. આજને સેનાપતિ કેવળ સાહસિક હોય. લોકશાહી રાજે શરૂ થયું છે' એમ લેકે અનુભવી ન શકયાં. 'એટલાથી ચાલતું નથી. તે હાજરજવાબી, વૈજ્ઞાનિક, કળાકૌશલમાં તેથી આજે સરકારી પક્ષ, જુદા જુદા વિરોધી પક્ષ અને બાકી
કરતા
તેની
સાયલા હતા ત્યારે
સત્તાન
જ આવ્યું. નેતાઓ