Prabuddha Jivan 1959 Year 20 Ank 17 to 24 and Year 21 Ank 01 to 16

SR No.: 525944
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1959
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 26 MB

Page 114

પ્રભુ દેધ *જીવન
તા. ૧૬-૫૯
છે.
આમ કેમ ? , ,
સંચશીલતામાં અને પૈસાની સંચયશક્યતામાં છે. દેષપાત્ર હોય છે, જવાબ -ઇશ્વરને આપણે કારણ-કાર્યો નિયમ એકાંતતે માંમવીની સંગ્રહવૃત્તિ છે. આને બદલે આમ પિસાની નિંદા પણે લાગુ પાડવો ન જોઈએ. દાખલા તરીકે આપણે હંમેશા શા માટે કરે છે ?' ' , ' ', ' ' , , ' , ' ' , ' સ્વીકારતા આવ્યા છીએ કે કર્મનું ફળ તસદુશ હોવું જોઇએ. . : જવાબ–Political Economy, માં–રાજકારણી- જગતનો આ અબાધિત નિયમ છે એમ પણ આપણે માનીએ : " . અર્થશાસ્ત્રમાં-ચલણી નાણું તરીકે જે પૈસાને અર્થ થાય છે તે ' છીએ. એમ છતાં આપણે મનમાં ઊંડે ઊંડેથી એમ પણ માનીએ. આ અર્થમાં પૈસા શબ્દો. હું ઉપયોગ કરતો નથી. મારે આક્ષેપ છીએ કે આપણાં પાપકર્મોની માફી મળવી જોઈએ કારણ કે
માત્ર પૈસાની" સંગ્રહ શક્યતા સામે છે. કારણ કે તેથી ધણું કરેલાં કર્મોનાં ફળ ભોગવ્યા જ કરવાનાં હોય તે પણ કોઈ છેઅનર્થોને જન્મ થયો છે. આ સંગ્રહશક્યતા બને તેટલી ઘટવી દિવસ આર જ ન આવે. એનો અર્થ એ થયો કે આપણાં દિલમાં કે જોઈએ. 1 :
કર્મનાં કાનૂન વિષે. શ્રદ્ધા છે. તેવી જ શ્રધ્ધા, ઈશ્વર, ધારે તે પ્રશ્ન ૭: આપના અનેક વિચારનિરૂપણે એવાં હોય છે. કમની માફી આપી શકે એ પ્રકારની પણ છે. ઇશ્વર પિતાના. છે કે જેને માત્ર જેએ વૈદિક ધર્મને સંરકારયુક્ત હોય તે જ કાનૂનથી સ્વતંત્ર છે અને કાનૂન બહાર જઈને ૫ણું કાર્ય કરી કે માત્ર ગ્રહણ કરી શકે. ગાંધીજીના વિચારનિરૂપણમાં જે સર્વ- શકે છે. આમ વિચારવું મને વધારે સયંતિક લાગે છે. આ આ સ્પશીતા હતી તે આપના ધણાં નિરૂપણમાં દેખાતી નથી. સયુકિતક કદાચ ન હોય તો પણ જે ઇશ્વરી ચમત્કારો આપણે
સાંભળીએ છીએ અને એની કોઈ કૃપાથી સારીરિક બીમારી : જે મારી દ્રષ્ટિ બતાવી તે મને કબૂલ છે, નાબૂદ થયાની ઘટનાઓ આપણા જાણવામાં આવે છે તે બધી: - પણ આ બાબતમાં હું અસહાય છું. મારા વિચારોનું ધડતર ખોટી કે કાલ્પનિક હોય છે એમ માની લેવાનું મારું વલણ નથી. - વૈદિક પરિભાષાના માળખામાં થયું છે અને તેથી મુક્ત બનીને આમ નામસ્મરણનું ઈષ્ટ ભૌતિક પરિણામ પણ હોઇ શકે એમ કે અન્ય. પરિભાષામાં મારા વિચારોને હું " રજુ કરી શકતા નથી. હું માનું છું. ' '
' ' ' , " " 'અને ' મારી શ્રદ્ધા છે કે પ્રજા મને ધીમે ધીમે સામ્ય રીતે સમજશે.' , ' પ્રશ્ન ૧૨ : આ૫ ભાગવતને ખૂબ મહત્વ આપે છે: * *
, , :પ્રન ૮:- આપ ધણા પૌરાણીક દ્રષ્ટાંત્તે એવી રીતે મેં મૂળ ભાગવત વાંચ્યું નથી. પણું. નાનાભાઈ ભટ્ટે લોકભાગવત - ટાંકે છે કે જાણે કે એ વાસ્તવિક ઐતિહાસિક ઘટનાઓ હેય. એ નામથી ભાગવતનો સંક્ષિપ્ત, સાર પ્રગટ કર્યો છે ને કે એ ?
આ ઉપરથી કોઈ એમ કહેવા પ્રેરાય કે આપનામાં Historical પણ ૬૦૦ પાનાં ઉપર ગ્રંથ છે-એ વાંચ્યું છે. તે તેનો મે, Perspective નથી.
. . . . સ્કંધ બાદ કરીએ તે બાકીના ભાગવતમાં ગપ્પાં અને અત્યુકિત છે. - જવાબ:-- હું ઘણી વખત કુરાનમાંથી તેમજ બાઇબલમાંથી તે સિવાય મને કશું માલુમ પડ્યું નથી. તે આ૫ ભાગવતને શા" .. ' અને અન્ય ગ્રંથમાંથી દૃષ્ટાંતે ટાંકુ છું. એમ છતાં મેટા ભાગે કારણે આટલું બધું મહત્ત્વ આપે છે ? ' ' ,
મારા મનમાં રામાયણ, મહાભારત, ભાગવત, તેમજ અન્ય પુરાણ જવાબ:-તમારે પ્રશ્ન સારે છે. ભાગવત અમને પ્રિય છે, fી પ્રથા ભર્યા છે. તેથી તેનાં દ્રષ્ટાંન્ત મારા * બેલવામાં ચાલ્યાં ધર્મ ગ્રંથ છે. તેનું એક કારણ તે એ છે કે તેનું સંસ્કૃત અતિ', છે. આવે એ સ્વાભાવિક છે.'
ઉચ્ચ કેટિનું છે. બીજુ ભાગવત સમજવા માટે માણવા માટે" , " બીજીમારી ઈતિહાસ વિષેની દૃષ્ટિએ જુદી છે જેમાં
ભકિતની દૃષ્ટિ જોઇએ તે કદાચ તમારામાં ન હોય. તેમાં જો છેરાજાઓની વંશાવળી અને વિગ્રહ સંધિની ધટનાઓ નોંધાયેલી
ગપ્પાં અને અત્યુતિ જેવું પુષ્કળ આવે છે તે બાઇબલમાં પણ હોય એવા વાસ્તવિક ઇતિહાસનું મારે મન કંઈ ખાસ મહત્વ ખાસકરીને Old Testament માં આવી, સામગ્રી પૂષ્કળ ભરી + ' ' નથીમેં મનથી ભારતને એક Ideological history
છે. એમ છતાં એનું જેમ અનેક દૃષ્ટિએ પુષ્કળ મહત્વ છે તેમ છે , - જુદી જુદી વિચારસરણીને અને તે દ્વારા ઘડાતાં પ્રજાજીવનની
“ ભાગવતનું અનેક દૃષ્ટિએ ભારે મને પુષ્કળ મહત્વ છે. ' ', ' , : પરંપરાને ૨જી કરતાં. ઇતિહાસ વિચાર્યું છે, એટલે પૌરાણીક પ્રશ્ન ૧૩:–ભાગવતમાં જેકૃષ્ણચરિત્રને ભાગ આવે છે.... . આ ધટનાઓ. વાસ્તવિક રીતે સાચી હોય કે નહીં, પણ જો તે. - હવે ક હી, પણ જે તે.
2.
તે કેવળ નગ્ન શંગારથી ભરેલે હેઇને જુગુપ્સા ઉપજાવે તેવો છે. ' - ધટનાઓએ પ્રજાજીવનને. અમુક રીતે પડયું હોય અને ન આ સંબંધમાં આપને શું કહેવાનું છે? . . . . વળાંક આપ્યો હોય તે તે માટે મને સાચે, ઇતિહાસ છે. દા. ત.
જવાબ:-ભાગવતમાં આને લગતા પાંચ અધ્યાયે આવે છે. કે ઇસ-ખીસ્તને તેની સત્યનિષ્ઠા ખાતર. આજે માનવામાં આવે છે, તેને “રસપંચાધ્યયી'' કહે છે. "આને કેવળ સ્થૂળ શૃંગારના અર્થ માં ." તે મુજબ, ખરેખર, કોસ પર ચઢાવવામાં આવ્યા ન હોય પણું લેવાનો નથી. આપણા ધાર્મિક ઈતિહાસમાં એક કાળ એવો આવ્યો કે , ' '
તેમાયા હજારો- બ૯ લાખા લાકાએ સત્યનિષ્ઠાના પ્રેરણા લીધા છે જ્યારે સ્ત્રીપુરુષના સંબંધને આત્મા પરમાત્માના અદ્વૈતના પ્રતીક છે. ', '
છે, તે મારે મન : Jસુનું કોસ-આરહણ સત્યધટના છે. આ તરીકે ક૯પવામાં આવ્યો અને એ સંબંધની પરિભાષામાં જ ભકિતની * - - જ રીતે રામ અને કૃષ્ણનું ચરિત્ર મારે મન સત્ય ધટના છે. ' ' સાધનાને વિચાર કરવામાં આવ્યો. વળી એ સ્ત્રીપુરૂષને સંબધ' , ' ' : : પ્રશ્ન :નામસ્મરણથી જેમને આપણે ઈષ્ટદેવતા તરીકે એટલે પતિપત્નીના નહિ પણ તેમાં મુકતપણાને ખ્યાલ આવે એટલે " " કપ્યાં હોય તેની સાથે આપણું ચિત્તનું અનુસંધાન થાય એ હું એક મેક અપરિણીત હોય એવા સ્ત્રીપુરુષના સંબંધની. આ બાબતનાં.." કપી- શકું છું. પણ તેનાથી વ્યાધિનિવારણ, આરોગ્યપ્રાપ્તિ
સંદર્ભમાં કલ્પના કરવામાં આવી. આજની દૃષ્ટિએ આ જરા તેમ જ અન્ય ભૌતિક લાભ થાય એમ આપના સામ્યસૂત્રના
કઢંગુ લાગે છે. પણ તે કાળમાં તેમ નહિ હોય. દા. ત. તુમે . વિવેચનમાં આપ એક સ્થળે જણાવે છે તે સમજાતું નથી.
વી. કદાચ જાણતા હશે કે બંગાળી ભાષામાં ક્રિયાપદના રૂપમાં લિંગભેદ, આપના એ. વિધાનને તકથી કઈ મેળ બેસતું નથી. '
નથી. આપણે પુરૂષ જતો હતે, સ્ત્રી જતી હતી, એમ કહીએ . .. " જવાબ:—કેટલાંક દર્દીનું મૂળ મન હેય છે. કેટલાંક દર્દી
છીએ.' બંગાળી ભાષામાં એ રીતની ગમનક્રિયા બતાવવા માટે કોઈ શારીરિક વિકૃતિનું પરિણામ હોય છે. જે દર્દીને મન સાથે ક્રિયાપદનું એક જ રૂપ હોય છે. ગુરુદેવ રવીન્દ્રનાથ બંગાળમાં છે, સંબંધ હોય તે દદે આવી રીતે નામસ્મરણ કરવાથી અથવા તે લખતા હતા. તેની બીજી ભાષામાં થયેલા ભાષાન્તર ગુરુવના - પવિત્ર પુરૂષના સ્પર્શથી નાબુદ થાય એ કલ્પી શકાય એમ છે. જોવામાં આવ્યા અને તેમાં જાતિસૂચક ક્રિયાપદના રૂપમાં ભારે
શારીરિક દર્દો પણ નાબૂદ થાય. દા. ત. ''આંધળા દેખતો થાય, ગોટાળો થયો હતે, એમ તેમને માલુમ પડ્યું. અને ગુદેવ આથી , બહેરે સાંભળો થાય, લગડે ચાલતો થાય એમ માનવાનું મારા. ભારે ખિન્ન થયા અને પિતાનાં પુસ્તકોનું બિલકુલ ભાષાન્તર ન." મનનું વલણું છે. માટે મારી પાસે કોઈ તાર્કિક પ્રમાણ નથી.. થાય એમ ઈચ્છવા લાગ્યા. આમ તમારે પણ ભાગવતની કૃષ્ણચરિત્રને ' - પ્રશ્ન ૧૦:-પણ આ બાબતમાં. આપણે કારણકાર્યને લિંગભાવથી મુકત બનીને જોવું જોઈએ. નિયમ ધ્યાનમાં લેવું જોઈએ કે નહીં જે બાબત કારણકાર્યનાં
છે. . " પ્રમકાર-પરમાનંદ છેનિયમ સાથે બંધ બેસતી ન હોય તે સ્વીકારી કેમ શકાય ? અપર્ણ.
: - ઉત્તરંદાતાવિનોબાજી