________________
-
T' 4'' - / * * "Tet-%, કાજ
૧૯૮ '
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૫-૨-૫૬ છૂપાયેલો જ છે. તેથી લગ્નજીવનમાં શારીરિક પ્રેમની ઉપેક્ષા તે આપણે Parenthood, સંતતિનિયમન માટે Birth Control-To-day, ન જ કરી શકીએ. મન તે દેરવણી આપે છે પરંતુ મનના ધર્મોને, પ્રઢ ઉમ્મરનાં પતિપત્ની માટે Enduring Passion વગેરે પુસ્તકો કુરને બજાવનાર અને પ્રેમને વ્યક્ત કરનાર સાધન તે શરીર છે. લખ્યાં છે. “Married Love.” એ લગ્નજીવનમાં પ્રવેશતા દંપતી માટે એ માટે શરીરના ધર્મોને અને કાર્યોને જાણવા, તેના વિશેનું આવશ્યક એગ્ય સલાહસૂચનથી ભરેલું પુસ્તક છે. યોગી અને તપસ્વીજનેની જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું એ દરેક સંસ્કારસંપન્ન અને સુખી જીવન ગાળવા વાત જવા દઈએ, પરંતુ જેણે સંસારી જીવન સ્વીકાર્યું છે એવી ઈચ્છનાર માનવનું પ્રથમ કર્તવ્ય છે. કમભાગ્યે, આપણે ત્યાં આવાં વ્યક્તિઓ જો શારીરિક રચના અને જાતીયવૃત્તિનું જ્ઞાન મેળવે તે ઘણે અંશે જ્ઞાન માટે માર્ગદર્શન કરાવતાં ઉત્તમ પુસ્તકે ગણ્યાંગાયાં જ હશે. જીવન સુખદાયી નીવડે. આપણા દુઃખનું મૂળ અજ્ઞાન છે અને પરિણામે અને આપણે ત્યાં આ બાબતમાં વૈજ્ઞાનિક રીતે સંશોધન પણ બહુ અનેક દંપતીઓ શારીરિક અને માનસિક રીતે પરસ્પર એગ્ય હોવા ઓછું થયું છે. જેનાં મંતવ્ય પ્રમાણભૂત ગણાય એવા નિષ્ણાત, છતાં દુઃખી બને છે. ચારિત્ર્યશીલ જીવન ગાળવા ઇચ્છતા પુરુષો પણ માનસશાસ્ત્રના જ્ઞાતા અને અનુભવી ડોકટરના હાથે લખાયેલાં પુસ્તકની હલકી સ્ત્રીઓ તરફ દોરવાય છે. દામ્પત્યને સુખી બનાવવું એ સહેલી વાત સંખ્યા વધે તે એ જરૂર સમાજની સારી સેવા બજાવી શકે. નથી. જીવનનાં અન્ય ક્ષેત્રની જેમ દામ્પત્ય પણુ અવિરત સાધના માગી
- સંસારને આધાર સુખી, સંસ્કારસંપન્ન, સમૃદ્ધ અને સ્નેહાળ લે છે. સંસારી માણસ માટે આ એક નક્કર સત્ય છે કે જેનું લગ્નદામ્પત્ય પર છે. આપણે આપણી આસપાસ નજર નાખીએ છીએ તે જીવન સુખી એનું સમગ્ર જીવન સર્વવાતે સુખી હોય છે. સુખી લગ્નવિવિધ પ્રકારના સ્વભાવવાળાં યુગલે જોવા મળે છે. કેટલીકવાર એવું જીવન ગાળનાર દંપતી ઉત્સાહપૂર્વક જીવનની અન્ય પ્રકૃત્તિઓમાં રસ લઈ પણ બને છે કે સંસ્કારી, ચારિત્ર્યશીલ, ભાવનાપરાયણ, ઉચ્ચપ્રકારનું શકે છે, અને એ દ્વારા પિતાના અને અન્યના જીવનને પણ સુખી બનાવી જીવન જીવતા દંપતી જોવા મળે છે. પ્રથમ ઉપલકીયા દ્રષ્ટિએ જોતાં શકે છે, પરંતુ જો સહુ પ્રથમ પિતાના દામ્પત્યજીવનને નિષ્કટેક બનાવે તેનું જીવન આપણને સંતોષકારક પણ લાગે છે, પરંતુ ઊંડે ઊંડે નજર તે જ. જીવનના બીજા અનેક પ્રશ્નોની સાથે સાથે જાતીય જીવનના નાંખતા આપણને ખાત્રી થાય છે કે તેમનાં જીવનમાં કંઈક ખૂટે છે. જટિલ પ્રશ્નોના વૈજ્ઞાનિક સંશોધનની ખૂબ જ આવશ્યકતા છે. આ કામ કંઈક ન સમજાય તેવાં દુઃખથી તેઓ પીડાય છે. સાચું સહજીવન એ વિષયના અધિકારી અને નિષ્ણાતના હાથે બને તે જ એ મહત્વનું તેઓ જીવતાં નથી. આનાં કારણો ઉપરછલ્લી દૃષ્ટિએ જોતાં જડતાં કહી શકાય. જો અધિકારીના હાથે આ કાર્ય ન બને તે બીનઅધિનથી. કારણ કે આપણે આપણા સુખની ઝીણી ઝીણી હકીકતે પ્રત્યે કારીના હાથે લખાયેલાં પુરતંકે તે વાંચકમાં હલકી કામવાસના જગાડી સભાન નથી હોતા. આ દુઃખના કારણો અનેક હોઈ શકે. સંપત્તિ, સમાજની કુસેવા જ કરે. સામાજિક રીતરિવાજે, સ્વભાવની કે વયની અસમાનતા વ. પરંતુ
આરોગ્ય જાળવીને આશા અને શ્રદ્ધા સહિત લગ્નજીવન ગાળવા ઘણીવાર મૂળગામી રીતે જોતાં આનું કારણ જાતીયવૃત્તિ માલુમ પડે
ઇચ્છનાર વ્યકિતને “પરિણીતપ્રેમ” ખૂબ જ સુંદર અને યોગ્ય માર્ગદર્શન છે. અતિ કામવૃત્તિને ઉપભોગ અને તેમાંથી જન્મતી રસહીનતા, અથવા
આપે છે. આ નાનકડા પુસ્તકમાં જાતીયંજીવનના બધાં જ પ્રીના તે બન્નેમાંથી એક અતિકામી અને બીજું તે વૃત્તિથી તદ્દન નિર્લેપ,
સમાવેશ તે ને જ થઈ શકે, છતાં પણ લેખિકાએ પુરુષના હદયની અથવા તે પ્રતિકૂળ સંજોગોમાં અતૃપ્ત રહેલી જાતીયવૃત્તિ, અથવા તે
પ્રણયવાંછના, અને જાતીયવૃત્તિ, એ વાંછના એગ્ય રીતે પૂરી ન થતાં શારીરિક કે માનસિક ખેડ–આમાંનું કોઈ પણ એક કે એકથી અધિક
તેમાંથી જન્મતે ભગ્ન આનંદ, સ્ત્રીની પુરુષથી શરમાળ એવી ભિન્ન કારણ હોઈ શકે એ બનવા સંભવ છે. એ ઉપરાંત આપણે નીતિ
પ્રકૃતિ, સ્ત્રી અને પુરુષની પરસ્પર અનુકૂળતા, સ્ત્રીની લજજા અને નિયમના બંધને વગરસમયે એવા જડ રીતે સ્વીકાર્યો છે કે સ્ત્રી
તેમાંથી જન્મતી અનિષ્ટતા, લજજાને ઓળંગીને જન્મતે પ્રણલ્લાસ, આ બાબતમાં કશે વિચાર જ ન કરી શકે, અને પુરુષ પોતાની
ગ્ય ઉમ્મરે અથવા ગ્ય ઉમ્મર ન હોય તે પણ માનસિક રીતે મરજી પડે તેવાં બંધને તેના પર મૂકે. જીવનમાં આ બાબતમાં અગત્યના
એચતા મેળવતાં મૈથુનત્યાગ, સંતતિ, સમાજ અને તેની ઉન્નતિમાં નિર્ણય લેતી વખતે પણ સ્ત્રીની ઈચ્છા, સલાહસૂચન કશું જ પૂછવામાં
લગ્નજીવનને ફાળે અને છેવટે લગ્ન દ્વારા સધાતું બે આત્માનું અદ્વૈત ન આવે. અને લીધેલા નિર્ણયે' તેના પર લાદવામાં આવે. કેટલાક અને તેમાંથી જન્મતું ભવ્યદરીન વગર અનેક નાના માટી બાબતો કિસ્સામાં આથી જુદા પ્રકારનું પણ બનતું હશે, પરંતુ આવી અસમાન
ખૂબ સરળ રીતે અને ઝીણવટપૂર્વક એગ્ય દષ્ટાંત આપીને વર્તણુંકનું પરિણામ તે એ જ આવે છે કે પતિપત્ની એકબીજાની ચર્ચા છે. જીવનને વધુ સુંદર બનાવવા માટે તેમણે કેટલીક મૌલિક વધુ નજીક આવવાને બદલે દુર જતાં જાય છે. સાચું સહજીવન જીવ
વિચારણા કરી છે તે કેટલાંકના અભિપ્રાયોને નવેસરથી તપાસ્યા છે. વાને બદલે, એકબીજાનાં પ્રેરક અને પૂરક બનવાને બદલે, ખાસ કરીને
વિશાળ વાંચન, મનન, વિવિધ વ્યક્તિઓને સંપર્ક આ ઉપરાંત જાતપ્રૌઢાવસ્થા અને વૃદ્ધાવસ્થામાં પરસ્પરને આધાર બનવાને બદલે કુટુંબની
અનુભવ પરથી તારવીને કેટલાંક વિધાન છે. સ્ટાર્સે કર્યા છે. તેથી . અન્ય સામાન્ય વ્યકિતઓ જે તેમને સંબંધ બની રહે છે. પરિણામે
તેમની વિચારણામાં વિશાળતા, ઊંડાણ અને સહાનુભૂતિની પ્રતીતિ થાય છે. જીવનરસ સુકાય છે, જીવને ઉષ્માવિહીન બની જાય છે, ચીડીયાપણું,
આ પુસ્તકની વિશિષ્ટતા એ છે કે એ એક સ્ત્રીના હાથે લખાયેલું વિરોધ અને ઉપેક્ષાભાવ કેળવાય છે. માતાપિતાના આવા જીવનની
છે. તેમણે સ્ત્રીહૃદય, સ્ત્રીનું શરીર, તેની આંટીઘૂંટીઓ, વિશિષ્ટતાઓ અનિષ્ટ અસર તેમનાં સંતાન પર પણ પડે છે. આવું ન બને એ અને મુશ્કેલીઓ વ. ૫ર સારો પ્રકાશ પાડે છે. તેમણે કરેલા વૈતામાટે વિચારશીલ દંપતીએ સાથે વિચારીને પોતાના શરીર, સંસ્કાર અને નિક સંશોધન સાથે તેમનામાં વિશાળ જનકલ્યાણની લાગણી પણ વિચારને અનુરૂપ જીવન ઘડવું જોઈએ. મેગ્ય.વયે પરસ્પરની અનુકૂળતા
ભળી છે. વિશેષતઃ જાતીયવૃત્તિને તેમણે અનાવશ્યક નથી ગણાવી, જોઈને પરસ્પરની સંમતિ લઈને જાતીયવૃત્તિનું એગ્ય રીતે દમન કરવા
પરંતુ તેની એગ્ય જરૂરિયાત અને નિયમન બતાવીને તેને ઉચ્ચ સાથે તેને કોઈ ઈતર ઉચ્ચ વૃત્તિમાં રૂપાંતર કરવાનો પ્રયત્ન સેવવામાં ભૂમિકાએ મૂકી છે. તેઓ માને છે કે શારીરિક એકય આત્માના આવે છે તેમાંથી જરૂર ઈષ્ટ પરિણામ નીપજે, જે કે જાતીયવૃત્તિ ઐકયને પોષે છે. એ એક જ વસ્તુ દામ્પત્યની નિશાની નથી, પરંતુ દંપતીજીવનનાં જ તેઓ લખે છે એ પ્રમાણે જાતીય જીવનના આધાતપ્રત્યાઘાત સુખ, દુ:ખ અને સંતતિનો આધાર તે કેટલેક અંશે તેના પર છે જ ભિન્ન ભિન્ન પ્રકૃતિવાળી વ્યક્તિઓ માટે એટલા જટિલ હોય છે કે એ નિઃસંશય છે. માટે જ આ બાબતમાં પૂરતે વિચાર કરવાની એ વિશે કોઈ અફર નિયમ ન કરી શકાય. તેથી દરેક યુગલે લગ્ન જંરૂર છે. ડે. સ્ટોર્સે લગ્નજીવનના જુદા જુદા કાળને અને જુદી જુદી પહેલાં અને લગ્ન પછી પણ પિતાનાં જીવનને સમગ્રપણે વિચાર કરવા અવસ્થાને લક્ષમાં રાખીને એને અનુરૂપ માર્ગદર્શન આપતાં પુસ્તકે જોઈએ. અને અન્યને હિતકારક અને સુખવર્ધક રસ્તે શોધ લખ્યાં છે. બાળકની આશા સેવતાં દંપતી માટે Radiant Mother- જોઈએ. એ માટે માર્ગદર્શન મેળવવા ઈચ્છતા દંપતી માટે આ પુસ્તક hood, બાળકની અને પિતાના શરીરની એગ્ય સંભાળ લેવા Wise જરૂર ઉપયોગી થશે એ નિઃસંશય છે.
તારા શાહુ * મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે મુદ્રક પ્રકાશક : શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ ૩૪ *
મુદ્રણસ્થાન : કચ્છી વીશા ઓશવાલ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, મજીદ બંદર રોડ, મુંબઈ ૮, ટે. નં. ૩૪૬૨૮