Prabuddha Jivan 1956 Year 17 Ank 17 to 24 and Year 18 Ank 01 to 16

SR No.: 525941
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1956
Total Pages: 260
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 238

૧પ૦
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૫-૧૧-૫૬ સીનાઈના રણને પણ કબજે લઈ લીધા અને સુએઝની પૂર્વ બાજુ “મારે તે આપને એ જ કહેવાનું છે કે જો કે આપણે સમીપ તેનું સૈન્ય આવી પહોંચ્યું. દુનિયાના લગભગ સર્વ દેશોએ રાજકીય સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરી છે, એમ છતાં પણ આર્થિક તેમજ આ અમાનુષી પગલાને સખ્ત વિરોધ કર્યો; સંયુકત રાજ્યની સલા- સામાજિક સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવાની હજુ બાકી છે. તે આજે પણ મતી સમિતિએ લશ્કરી પ્રવૃત્તિ એદમ સ્થગિત કરવાનો આદેશ આપ્યો. એક મોટું ક્રાન્તિકારી કાર્ય છે. સામાજિક સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કર્યો સિવાય પણ મૂળ એજના મુજબ સુએઝ ઉપર કબજે સ્થાપિત થતા સુધી આપણે કદિ પણ આર્થિક સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરી નહિ શકીએ અને કોઈને પણ સાંભળવાની બ્રીટન, ફ્રાન્સ દરકાર ન કરી. આ દરમિયાન સામાજિક ક્રાન્તિને માટે આધાર પુરાણી પરંપરાઓને નાબુદ કરવા રશીઆએ જો યુધ્ધ તહકુબી તરતમાં ફરમાવવામાં ન આવે તે મીસરની ઉપર રહેલું છે. એ સડેલી પરંપરાઓને લીધે પ્લેગન જતુઓ
મદદે પિતાની યુધ્ધશકિત વાપરવાની ધમકી આપી. અને ત્રીજુ વિશ્વ ઉસન્ન થઈ ચુક્યા છે, આપણે તેને સામને કરવાનું છે. જ્યારે કોઈ " યુધ્ધ શરૂ થવાની કકેકટી દુનિયા સામે આવીને ઉભી રહી. સુએઝ પણ વસ્તુમાં એવા રોગની જતુઓ ઉત્પન્ન થાય છે ત્યારે તે વસ્તુ પૂરતો મર્યાદિત હેતુ સિધ્ધ થઈ ચુકેલો હોવાથી બ્રીટન અને ફ્રાન્સે ગમે તેટલી સારી હોય તે પણ તેને ત્યાગ કર ઘટે છે. કોઈ મકાનમાં - પિતાનાં શસ્ત્રો માને કર્યો. અને સંયુક્ત રાષ્ટ્રોની સલામતી સમિતિના સંગેમરમરને ઓરડે હોય પણ જે તે પુરાણે થઈ જાય અને નવી ઠરાવ મુજબ આન્તરરાષ્ટ્રીય પોલીસ દળ ઉભું થાય તેને સુએઝને રહેણીકરણીને લાયક ન રહે તે તે ઓરડે તોડી નાંખો જ પડે છે. કબજે હવાલે કરવાનું કબુલ્યું. આ રીતે આજે દુનિયામાં એકાએક આ રીતે જે પરંપરા પુરાણી હોય, સડી ગયેલી હોય, તે ગમે તેટલી ઉભી થયેલી યુધ્ધ પરિસ્થિતિ તત્કાળ સ્થગિત થવા પામી છે, પણ સારી હોય, ગમે તેટલી કીંમતી હોય તે પણ નિર્ભયતાપૂર્વક તેને બ્રીટન અને ફ્રાન્સ જે નફટાઈભર્યું આચરણ કર્યું અને વરૂધેટાની નાબુદ કરવી ઘટે છે. જો આપણે પુરાણી પરંપરાઓને બચાવવામાં જાણીતી કહેવતનું જીવતું અને જાગતું ઉદાહરણ દુનિયાને પૂરું પાડયું ફસાઈ પડીશું તે નવા સમાજનું નિર્માણ કરી નહિ શકીએ. તેના આધાત પ્રત્યાઘાતે કેવા થશે તેની આજે કઈ કલ્પના થઈ “આજે નવા સમાજનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે. તેમાં જાતપાત, શકતી નથી, જે ઈગ્લેંડ અને કાન્સ જેવા શાણા ગણાતા રાષ્ટ્ર આમ સાંપ્રદાયિકતા વગેરે રાક્ષસે નહિ હોય, ઊંચ નીચને ભાવ નહિ , ભાન ભુલે અને એકાએક જંગલી બની શકે અને પોતાના એક નાનકડી એક આદમી મેટી મેટી મહેલાતેમાં બેઠે બેઠે માલમિષ્ટાન્ન ઉડાવે સ્વાર્થ ખાતર દુનિયાને યુદ્ધના દાવાનળ તરફ હડસેલી શકે અને આમ અને બીજો ભૂખે મરે એ પણ નહિ જ બની શકે. હું આપને , બળજરીથી એક નાના સરખાં દેશની છાતી ઉપર આજના જમાનામાં અનુરોધ કરું છું કે આપણે સૌ એકઠા થઈને પ્રાચીન પરંપરાના આ રીતે ચડી બેસી શકે તે કયે દેશ કયારે કેમ નહિ વર્તે તે વિષે જતુઓને નાશ કરીને નવા સમાજનું નિર્માણ કરીએ. ત્યારે જ દેશમાં આજે કશુ પણ નિશ્ચયપૂર્વક કહેવાની સ્થિતિ નથી રહી. ત્રીને વિશ્વ
નવું જીવન આવશે, અને રાષ્ટ્રીય નવનિર્માણની યોજનાઓ સફળ બનશે. યુધ્ધની શકયતા ધટવાને બદલે ઉલટી વધી છે, અને હજુ પણું આ હવે તે સમાજવાદને જમાને શરૂ થઇ ચુકી છે. દેશ જેસલમેર પ્રકારનાં આક્રમણોને અશકય બનાવવામાં નહિ આવે તે સર્વતોમુખી બદલાઈ રહ્યો છે. તેમાં જેઓ પુરાણી રૂઢિને પકડીને બેસી રહેશે વિનાશને તરવા સિવાય આપણા માટે કોઇ બીજો વિકલ્પ રહે તે તેમને છોડીને દેશ આગળ ચાલ્યા જવાનું છે. આજે આપણુ સર્વનું નથી એવી નિરાશા અને ગમગીની આજે આપણી સામે બની ચુકેલી એક જ કાર્યું છે કે યુગના અવાજને આપણે ઓળખીએ અને જેવી રાક્ષસી દુર્ઘટના જોતાં આપણું દિલ અનુભવે છે.
રીતે આપણે એક દિવસ રાજનૈતિક સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવામાં જોડાઈ સામાજિક કાંતિના સૂત્રધાર શ્રી વસંતલાલ મુરારકાને અંજલિ
ગયા હતા એ રીતે આજે સામાજિક તેમ જ આર્થિક સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત
કરવામાં લાગી જઈએ. સામાજિક ક્રાન્તિ ઝિન્દાબાદ !” મારવાડી સમાજના એક જાણીતા ક્રાન્તિલક્ષી સામાજિક કાર્ય કર્તા શ્રી વસન્તલાલ મેરારકાનું ગયા ઓકટોબર માસની દશ તારીખે
તેમના જીવનને આ છેલ્લો સંદેશ હતો. આ સમારંભ પછી
૪૦ કલાકમાં તેમણે વિનશ્વર દેહને ત્યાગ કર્યો અને જેમણે ઉપરના કે કલકત્તા ખાતે અવસાન થયું. જીવનકાળમાં લગભગ ૪૦ વર્ષ સુધી શ્રી મુરારકાએ પોતાના રૂઢિચુસ્ત સમાજ વચ્ચે રહીને એકસરખું
સન્માન સમારંભમાં ભાગ લીધો હતે તેમનામાંના ઘણાખરાના ભાગે રાજકીય તેમજ સામાજિક ક્રાન્તિનું કાર્ય કર્યું હતું અને તે ખાતર
તેમની સ્મશાનયાત્રામાં સામેલ થવાનું આવ્યું. આજે નિર્માણ થઈ તેમણે અનેક વિપત્તિઓને સામને કર્યો હતો અને પારવિનાની હાડ
રહેલી બહુમુખી ક્રાન્તિના આવા એક યશસ્વી પુરસ્કર્તાને ઊંડા દિલના મારીઓ તથા અપમાન તિરસ્કાર સહન કર્યા હતાં. એમની સેવા
આદરની અંજલિ સમર્પિત છે ! પ્રવૃત્તિથી રાજસ્થાન તેમ જ કલકત્તાને મારવાડી સમાજ અત્યન્ત યંત્રમીતા વિરૂધ સાચી ધાર્મિકતા પ્રભાવિત હતા.
એક મિત્રે નીચેની આખ્યાયિકા મોકલી છે – ' ' ' છેલ્લા છ મહીનાથી તેઓ કેન્સરના અસાધ્ય દર્દથી પીડાતા હતા. અને દિન પ્રતિદિન તેમની શરીરસ્થિતિ વધારે ને વધારે ગંભીર
એક વિષ્ણુભકત હંમેશા ખરે બપોરે કાવડભરીને ગંગાજળ થતી જતી હતી. ગયા એકટાબર માસની ૧૦ તારીખે સાંજના સમયે દ્વારકાધીશને માટે લઈ જતા હતા. દ્વારકાધીશ પ્રત્યે તેના દિલમાં ઉડી અનેક મિત્ર અને પ્રશંસકો તરફથી રાજસ્થાનના અગ્રણી નેતા શ્રી ભકિત હતી. એક વાર બપોરના વખતે આમ કાવડ ઉપડીને જતાં
જ્યનારાયણ વ્યાસના પ્રમુખસ્થાને શ્રી મુરારકાને એક અભિનન્દન આ વિણભકતે એક ગધેડાને રસ્તામાં પાણીની તરસથી તરકડતે જે. સમારંભ જવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રસંગે તેમની અત્યન્ત નાજુક
એને પાણી પાવું જોઇએ એમ આ ભક્તનાં દિલમાં થયું, પણ દ્વારકાઅને નાદુરસ્ત તબિયતના કારણે તેમના પિતાના જ નિવાસસ્થાન ઉપર ધારા માટેનું ગંગાજળ ગધેડાને કાંઈ પવય ? આમ વિચાર કરીને તે ગેવવામાં આવ્યું હતું અને આ સમારંભમાં પલંગ ઉપર સૂતાં સૂતાં આગળ ચાલ્યા પણ દિલમાં ઉભા થયેલે ખટકે તેને આગળ પગલાં શ્રી મુરારકાએ ભાગ લીધો હતો. પ્રસ્તુત પ્રસંગે તેમને એક સુન્દર ભરવા ન દે. અને પાછો ફર્યો અને પિલા ગધેડાને પાણી પાયું અને અભિનન્દનપત્ર સમર્પિત કરવામાં આવ્યું હતું. તે માટે ઉપસ્થિત ભાઈ પરિણામે તે મરતે બચ્ચે. પછી આગળ ચાલ્યા અને એક ઠેકાણે બહેનને આભાર માનતાં શ્રી મુરારકાએ જણાવ્યું હતું કે “ આજ
વિસામે લેવા જરા આડે પડખે થયો અને તેની આંખ વીંચાઈ ગઈ. મારૂ અભિનન્દન કરવાના હેતુથી આ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે
ઊંધમાં તેને સ્વપ્ન આવ્યું અને સાક્ષાત્ દ્વારકાધીશનાં તેને દર્શન અને મારા સંબંધમાં કંઈ કંઈ કહેવામાં આવ્યું છે. આ માટે હું
૨ થયાં. દ્વારકાધીશે તેને જણાવ્યું કે આજે તે તે ખરેખર મારી કેનો અને શી રીતે આભાર માનું ? ઓ આજન એ સાથીઓ
તૃષા છીપાવી છે.”
ના મારફત કરવામાં આવ્યું છે કે જેમની સાથે ખભેખભા મેળવીને
* આમ ચાલુ ધર્મોપાસના કરતાં અને સંસારવ્યવહારનું અનુછેલાં, ૪૦ વર્ષ દરમિયાન હું સ્વાધીનતાની લડાઈ લડ્યો છું અને પાલન કરતાં, આપણું જીવનની રચના જ એવી છે કે, આપણું સામા િતના મેં બી વાવ્યા છે. એ સાથીઓની લગની અને માટે અવારનવાર એક યા અન્ય પ્રકારને અસાધારણ ધર્મ ઉભે . ઉત્સાહને લીધે જ આ કાર્ય થઈ શકયું છે. આમ હોવાથી આ થાય છે. ચાલુ વ્યવસાયના અનુબંધથી મુકત બનીને જે આવા
અભિનન્દન જેટલું મારૂં છે તેટલું જ એ સર્વનું છે, અને મારૂ કે કેાઈ અસાધારણ ધર્મને અનુસરે છે તે સાચે ધાર્મિક છે, ચાલુ તેમનું પણ શું ? આ અભિનન્દન તે એ વિચાર અને કાર્યોનું વ્યવસાયમાં અંધ બનીને. જે કોઈ આ અસાધારણ ધર્મની ઉપેક્ષા છે કે જેને લીધે સમાજમાં પરિવર્તન પેદા થયું છે. ' . કરે છે તે યંત્રધર્મી છે, સાચે ધાર્મિક નથી. પરમાનંદ મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે મુદ્રક, પ્રકાશક : શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, ૪૫–૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ, ૩.
. ' મુદ્રસ્થાન : કચ્છી વીશા ઓશવાલ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, મજીદ બંદર રોડ, મુંબઈ - ટે. નં. ૩૪૬૨૮