Prabuddha Jivan 1956 Year 17 Ank 17 to 24 and Year 18 Ank 01 to 16

SR No.: 525941
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1956
Total Pages: 260
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 209

ખવામાં આવતામાં આવ્યા છે, અને હેતુથી રામને શી છે. આ
- તા. ૧૫-૧૦-૫૬ પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૨૧ “કોંગ્રેસ લોકોને ઊઠાં ભણાવનારી સંસ્થા નથી, માટે જ એ બનાવ્યું છે. ઉત્તર પ્રદેશની આજે સૌથી વધારે વસ્તી છે અને દીલ્હી ઘેદા ખાય છે. અમને પણ ઊંઠાં સામે દેઢાં અને સવાયાં આવડે છે. વધારે નજીક હોઈને તે વિભાગના આગેવાનનું બીજા વિભાગના આગેલડત ચાલવનારાઓને મારી નમ્ર વિનંતિ છે કે આ હવે ગુજરાતને વાત કરતાં પ્રમાણમાં વધારે વર્ચસ હોય એ સ્વાભાવિક છે. પણ આનું સવાલ રહ્યો નથી પણ આખા હિંદને સવાલ બન્યો છે.
પરિણામ રાજ્યવહીવટના કોઈ પણ અંગમાં એકની અન્ય ઉપર અમારા પિતાએ (ગાંધીજીએ ) અમને જે કહ્યું છે તેની શિરજોરી કરવામાં આવે છે એમ માનવાને કશું કારણ નથી. હિંદી . અમારે ચિન્તા છે. તમે શું કામ અમારી ચિન્તા કરે છે ? તમે ભાષાને પણ રાષ્ટ્રીય એકતાના સાધન તરીકે નહિ જોતાં ઉપર જણાવ્યું તમારા પિતાની ચિન્તા કરોને ? વળી નવરાત્રીમાં ગરબા પણ મહા- તે રીતે દક્ષિણના લેકે જુએ એ આપણી એક મોટી કમનસીબી છે. ગુજરાતના ગાવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આ રાજ્ય ચાલે છે. કંઇ ભારતીય રાજકારણમાં ઉત્તર દક્ષિણ વચ્ચે કશો પણ વાસ્તવિક ભેદ ગરબા ગવાતા નથી. રાજ્ય ઈશ્વરને અંશ કહેવાય છે. ઈશ્વર પાપીને ન હોવા છતાં, ઉત્તર સંબંધે દક્ષિણ પ્રદેશમાં ઉપર જણાવ્યું તે જે સજા કરી શકે તે રાજ્ય કેમ ન કરી શકે ?”
પૂર્વગ્રહ અમુક વર્ગોમાં જામેલ છે. આ જ પૂર્વગ્રહને વધારે દઢીભૂત આ ઉતારાઓ અમદાવાદના દૈનિક છાપાઓમાંથી લેવામાં કરવાના હેતુથી એ બાજુએ રામ અને રામાયણ સામે, આપણી આવ્યા છે. અન્યત્ર થયેલાં ભાષણોમાંથી પણ આવા ઉતારાઓ તારવી સહજ કલ્પનામાં પણ ન આવે એવું, એક વિરાધી આન્દોલન ચાલી * શકાય તેમ છે. જો ઉપરના ઉતારા બરાબર હોય તે તે વિષે બે રહ્યું છે, જે “કાવીડ કાઝમામ” ના નામથી ઓળખાય છે. આ આલન શબ્દો કહેવાનું પ્રાપ્ત થાય છે.
એવું મન્તવ્ય ફેલાવી રહેલ છે કે રામચંદ્રજીની આખી કથા આજે આજે મહાગુજરાતના પક્ષકારો ઝનુની ભાષણ કરીને અમદા- ઉત્તરનું દક્ષિણ ઉપર જે આધિપત્ય કલ્પવામાં આવે છે તેનું જ એક વાદનું આકાશ ગજવી રહ્યા છે. લોકલાગણી ઉશ્કેરવા ઉપર જે પ્રચાર- પ્રતીક છે. રામચંદ્રજી અધ્યાથી એટલે ઉત્તરથી નીચે આવ્યા અને કાર્યને આધાર છે ત્યાં અત્યુકિત થાય, અને પ્રમાણ, વિવેક, અને દક્ષિણના છેડે વસાહત કરી રહેલ રાવણને હરાવ્ય-આ ઉત્તરની સભ્યતાને પણ તિલાંજલિ આપવામાં આવે એ સહેજ સમજી શકાય દક્ષિણ ઉપરની છત છે. આ કથાધારા ઉત્તર ભારતની પ્રજાનું દક્ષિણ તેમ છે. આજના સંગમાં લેકોને મહાગુજરાતની વાત પકડાવવી ભારતની પ્રજા કરતાં ચડિયાતા હોવાનું ઘમંડ પિલાતું રહ્યું છે અને પ્રમાણમાં ઘણી સહેલી છે, કારણ કે કેટલાયે મહિનાથી–બલે વર્ષોથી દક્ષિણ ભારતની પ્રજામાં એક પ્રકારની લાધવચંથી તેણે પેદા કરી છે. આ -લોકના મનમાં આ વાત રમી રહેલી છે. આની સામે દિભાષી ઘમંડ અને લાઘવગ્રંથીને પુષ્ટ કરવાના હેતુથી રામને બને તેટલા મુંબઈની વાત લેક પાસે સ્વીકારાવવી એ એટલી સહેલી નથી. તે ઉજળા ચીતરવામાં આવ્યા છે, અને રાવણને બને તેટલો કાળો આલેમાટે દાખલા, દલીલ, ગણતરીપૂર્વકનું અધતન જટિલ સંગેનું ખવામાં આવ્યો છે; એકને દેવ તરીકે પ્રતિષ્ઠિત કરવામાં આવેલ છે, શાન્ત, સ્વસ્થ અને વિશદ નિરૂપણ અપેક્ષિત છે.
અન્યને દાનવ તરીકે અપમાનિત કરવામાં આવ્યા છે. તેમના મત બીજું કંગ્રેસનું આજનું પ્રચારકાર્ય દ્વિભાષી મુંબઈ પ્રદેશને મુજબ લંકામાં એક સુવ્યવસ્થિત રાજ્યરચના હતી. અને ત્યાં એક બુદ્ધિપૂર્વક સ્વીકારતા ભાઈબહેનને અનુલક્ષીને ચલાવવાની કોઈ વિશિષ્ટ પ્રકારની સંસ્કૃતિની જમાવટ હતી. રાવણુ આ સંસ્કૃતિને જરૂર જ નથી, પણ જેઓ મહાગુજરાત તરફ ઢળેલા છે તેમને અધિષ્ઠાતા પુરૂષ હતું, અને દ્રાવડી સભ્યતાના પ્રતીક સમાન હતે. દિભાષી મુંબઈના સ્વીકાર તરફ કેમ વાળવા એ જ માત્ર આજની દક્ષિણની દૃષ્ટિએ વિચારવામાં આવે તો રાવણ દક્ષિણને અધિદેવતા એક મુશ્કેલ સમસ્યા છે. શ્રી મગનભાઈ દેસાઈ પિતાના ભાષણમાં હતા અને રામ તેને વિરોધી શત્રુ હતા. આ બાબત માત્ર રામવિરોધી એક સ્થળે સૂચવે છે કે જો મહાગુજરાતવાદીઓને ઊંઠા આવડતા મન્ત અને વળણે વ્યકત કરવા પૂરતી મર્યાદિત રહી નથી, પણ હોય તે અમને દેઢાં સવાયાં આવડે છે-આ બરોબર બતાવી આપ-, રામાયણ ગ્રંથની જાહેર રીતે નિર્ભર્સના કરવી, રામની છબીને બાળવી વાને જો કોંગ્રેસના પ્રચારકાર્યને હેતુ હોય તે ઉપરની શૈલિના અને રામની મૂર્તિનું જાહેર અપમાન કરવું–આવું વિચિત્ર, વિકૃત અને ભાષણે બરાબર છે. પણ કોંગ્રેસ એક જવાબદાર સંસ્થા છે. તેના હીન માનસ દાખવતું સ્વરૂપ આ હીલચાલે આજે ધારણ કર્યું છે. હાથમાં આજે રાજ્યનું તંત્ર છે. તેણે કોંગ્રેસી-બીકેસી બધા આજે આપણા લોકોનું માનસ કઈ હદ સુધી વિવેક અને સમધારણ લોકોને સંભાળવા છે અને તે જે કરે છે તેનું ચિય સૌ કોઈ ગુમાવી શકે છે અને લેફમાનસમાં રહેલા કોઈ એક આળા ખુણાને સમજે અને સ્વીકારે એ જોવાને તેને અનિવાર્ય ધર્મ છે.
સ્પર્શીને દેશ મત્સર અને વિખવાદની જવાળાઓ કેટલી સહેલાઈથી આ બધું બરાબર હોય તે ઉપરની ઢબનાં ભાષણ આજે પ્રગટાવી શકાય છે તેને આ હીલચાલ એક નમુન છે. અસ્થાને છે, કિંગ્રેસને તેથી લાભ થવાને બદલે નુકસાન થાય, અને લોકે
આ આન્દોલન જે વિભાગમાં જેસભેર ચાલી રહેલ છે તે કોંગ્રેસ તરફ વળવાને બદલે વિમુખ બને છે તેમાં પૂરો સંભવ વિભાગમાં પ્રવાસ કરતાં મદ્રાસની દક્ષિણે આવેલ મેરાપુર નામના રહેલો છે. આજે કોને આપણે સ્પષ્ટ અને સખ્ત ભાષામાં અને
ગામમાં ગયા ઓગસ્ટ માસની ત્રીજી તારીખે વિનોબાજી એવી મતજોરદાર રીતે કહેવું જોઈએ. ખાસ કરીને જ્યારે બીજી બાજુએ
લબનું બોલ્યા હોવાના દૈનિક પત્રમાં સમાચાર આવ્યા હતા કે મહાગુજરાતને બેલગામ પ્રચાર ચાલી રહ્યો છે ત્યારે–એમ કેગ્રેસી
“ભગવાન રામના ચરિત્રમાં જે કાંઈ ક્ષતિઓ માલુમ પડે તે ક્ષતિઓ પ્રચારકો કદાચ માનતા હોય તે પણ સ્પષ્ટ અને સખ્ત ભાષા એક દર કરવા માટે રામાયણમાં જરૂરી ફેરફારો થઈ શકે છે. એક નીતિવસ્તુ છે; સુરૂચિભંગ, તેછડાઈ, કર્કશતા એ બીજી જ વસ્તુ છે.
શાસ્ત્રના ગ્રંથ તરીકે રામાયણનું ભક્તિપૂર્વક પઠન પાઠન કરવામાં આવે આ બેને ભેદ આપણે ન કરીએ તે એક ગાળની સામે અગિયાર છે અને તે ઇતિહાસનો કોઈ ભાગ નહિ હોવાથી તેમાં કોઈ પણ ગાળ દેવાની નીતિ ઉપર આપણે ઘસડાઈ જઈએ. આ ભયસ્થાન તરફ
સુધારા કરવામાં આવે કે અમુક ભાગ રદ કરવામાં આવે છે તેમાં આજના કોંગ્રેસી પ્રચારનું ખાસ ધ્યાન ખેંચવું અત્યન્ત જરૂરી લાગે છે.
બહુ વાંધા જેવું નથી. આમ કરવાથી એ ગ્રંથ વધારે વાંચનયેગ્ય ફાવીડ કાઝગામ આન્દોલન અને વિનેબાજી
બનશે. મારી સમજણ પ્રમાણે રામાયણ સામે મુખ્યત્વે કરીને બે દક્ષિણ પ્રદેશમાં કેટલાક સમયથી રામાયણ અને તેના નાયક વાંધાઓ રજુ કરવામાં આવે છે. એક તે એ કે ઉત્તરે દક્ષિણને કેવી રામ સામે ‘કાવીડ કાઝગામ’ નામની એક હીલચાલ ઉભી થઈ છે. રીતે સર કર્યું–જીત્યું–તેને રામાયણ એક ઐતિહાસિક અહેવાલ છે.
આ હીલચાલની માનસિક ભૂમિકા એ પ્રકારની છે કે “આજે ભારતના અને બીજે વાંધો એ જણાવવામાં આવે છે કે ભગવાન રામચંદ્રનું રાજકારણમાં ઉત્તર પ્રદેશના લોકોનું અસાધારણ પ્રભુત્વ છે અને તેઓ જીવન જે રીતે વર્ણવવામાં આવે છે તે રીતનું આદર્શ નહોતું, પણ દક્ષિણ પ્રદેશના લેકે ઉપર પિતાનું અધિપત્ય જમાવી રહ્યા છે અને તેમાં સંખ્યાબંધ ક્ષતિઓ હતી. પહેલા વાંધાના જવાબમાં જણાવું છું હિંદી ભાષાના પ્રચારને આ ધ્યેય સિદ્ધ કરવાનું તેમણે એક સાધન કે રામાયણ કૅઈ ઐતિહાસિક ગ્રંથ છે જ નહિ. બેમાથાળો માનવી