________________
તા. ૧૫-૯-૫૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
આવશે અને જ્યારે જ્યારે સત્તાનિયુકત અધિકારીની કે પોલીસની અન્ય વ્યાખ્યાતાઓમાં સ્વામી અખંડાનંદ આમ તે હરદારકસુરી થયેલી માલુમ પડશે ત્યારે ત્યારે તેની સામે સરકાર તરફથી રૂષિકેશ બાજુએ રહે છે, પણ આ વર્ષે તેમનું ચાતુર્માસ મુંબઇમાં જરૂરી પગલાં ભરવામાં આવશે. ' '
ઇને તેમની પવિત્ર વાણીને આ વ્યાખ્યાનમાળાને લાભ મળ્યો હતે. છેવટે રાજ્યસત્તા આખરે તેનામાં રહેલી દંડશક્તિ ઉપર જ અન્ય વ્યાખ્યાતાઓ શ્રી મોરારજી દેસાઈ શ્રી શાન્તિલાલ શાહ, શ્રી નિર્ભર છે એ તથ્ય આપણે તેના પૂર્ણ સ્વરૂપમાં રવીકારીએ તે પણ ઇન્દુમતી ચીમનલાલ, શ્રી ઉષા મહેતા, શ્રી હીરાબહેન પાઠક, ડે. રમણઆપણામાંથી જે કોઈ સત્તાસ્થાન ઉપર હોય અને ભવિષ્યમાં જે કઈ લાલ પટેલ, શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ, શ્રી વૈકુંઠલાલ લલ્લુભાઈ સત્તાસ્થાન ઉપર આવે તે દરેક અને ખાસ કરીને કોંગ્રેસી આગેવાન મહેતા, તથા અધ્યાપક નલીન ભટ્ટ સ્થાનિક હતા. આ વખતની વ્યાખ્યાન૧૯૪૭ ની સાલમાં ગાંધીજી બીહારમાં ફરતા હતા તે દરમિયાન તેમણે માળા વૈવિધ્યની દૃષ્ટિએ ખૂબ આકર્ષક બની હતી. એમાં પણ છેલ્લા ઉચ્ચારેલી પૈગંબરવાણી પિતાના દિલમાં કાતરી રાખે. તેમના શબ્દ દિવસની સભા જેમાં શ્રી નારાયણ દેસાઈ અને શ્રી મોરારજી દેસાઈએ નીચે મુજબ હતા :
મહત્ત્વપૂર્ણ વ્યાખ્યાન આપ્યા હતાં તે તે સૌથી વધારે ચિત્તાકર્ષક આપણી રાજસત્તા બ્રિટીશેની માફક બંદુકને જોરે ટકી નહ નીવડી હતી. એ તથા આગળના દિવસની સભા રેકરસી થીએટરમાં શકે. અનેક ત્યાગ અને તપવડે કાંગ્રેસે પ્રજાને વિશ્વાસ સંપાદન ભરવામાં આવી હતી અને રાકસી થીએટર શ્રોતાઓથી તરફ કર્યો છે, પણ જો આજની ઘડિએ કોંગ્રેસવાળાએ પ્રજાને દશે દેશે ચીકાર ભરાઈ ગયું હતું, અને ખુરશી ન મળી તેઓ નીચે સંકડાઈને છે, અને સેવા કરવાને બદલે માલિક બની જશે તથા ધણીપણું બેસી ગયા હતા અથવા તે પ્રવેશદ્વાર આગળ ભીડ કરીને ઉભા હતા. આદરશે તે, હું કદાચ જીવું કે ન જીવું પણ, આટલાં વર્ષોના અનુ- આ સભાઓ ભરવા માટે રોકસી થીએટરને અમને વિના મૂલ્ય ભવના આધારે આ આગાહી કરવાની હિમ્મત કરૂં છું કે દેશમાં ઉપયોગ કરવા દીધો તે માટે એ થીએટરના માલીક મેસર્સ કપુરચંદ બળવે ફાટશે, ધોળી ટોપીવાળાને પ્રજા વીણી વીણીને મારશે અને એન્ડ બ્રધર્સને અમે જેટલું આભાર માનીએ તેટલો ઓછો છે. કોઈ ત્રીજી સત્તા તેને લાભ લેશે.”
- આ વ્યાખ્યાનમાળાને સફળ બનાવવામાં અનેક વ્યકિતઓએ - ગાંધીજીના આ શબ્દ દિલમાં કોરી રાખનાર સત્તાધીશના હાથે કાળે આપ્યો છે. વ્યવસ્થા જાળવવામાં શ્રી. ઝાલાવાડ સ્થાનકવાસી જૈન દંડશક્તિને કદિ પણ દુરૂપગ નહિ થાય.
પરમાનંદ
સ્વયંસેવક મંડળ તથા શ્રી. સ્થાનકવાસી જૈન યુવક મંડળે અમને મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ આયોજિત ખૂબ મદદ કરી છે. વ્યાખ્યાતાઓએ પૂરી તૈયારી પૂર્વક પિતાનાં પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા
વ્યાખ્યાને રજુ કર્યા હતાં અને શ્રોતાઓને પોતપોતાના વિષય પૂરતું શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘઠારા આયોજિત પર્યુષણ વ્યાખ્યાન- સુન્દર માર્ગદર્શન કરાવ્યું હતું. પ્રારંભથી તે અન્ત સુધી સભાસ્થાન માળાના કાર્યક્રમ ડાક ફેરફાર સાથે પ્રારંભથી અન્ન સુધી સફળતા- " ભાઈઓ અને બહેનની પૂરી હાજરીથી ભરચક રહ્યું હતું. કોઈ પૂર્વક પાર પડયું હતું. કાર્યક્રમમાં ચાલુ માસની સાતમી તારીખના વ્યાખ્યાનમા કોઇને રસ પડે ન પડે, એમ છતાં દરેક સભામાં શિસ્ત, રોજ શ્રી મોરારજી દેસાઈના બદલે શ્રી રતિલાલ દીપચંદ દેસાઇએ શાન્તિ અને વ્યવસ્થા પૂરેપૂરાં જળવાઈ રહ્યાં હતાં. છેલ્લા દિવસની
સમાજને વિકાસ અને વિનાશ” એ વિષય ઉપર વ્યાખ્યાન આપ્યું રોકસી થીએટરની બે સભાઓમાં બહોળી સંખ્યામાં ઉપસ્થિત થયેલાં હતું અને નવમી તારીખના રોજ શ્રી કેદારનાથજીનું વ્યાખ્યાન તેમની ભાઈ બહેનને પૂરો સહકાર ન હોત તે શાતિ અને વ્યવસ્થા જાળનાદુરસ્ત તબિયતના કારણે રદ કરવું પડયું હતું અને તેમના સ્થાને વવાનું કામ અશકય જ હતું. આવા સુન્દર સહકાર માટે અમે શ્રી મોરારજી દેસાઈએ “કલ્યાણરાજ્યને આદર્શ અને તેની મર્યાદા’ એ વ્યાખ્યાતાઓને, સંગીતકારોને, શ્રોતાઓને અને ઉપયોગી બનેલાં વિષય ઉપર વ્યાખ્યાન આપ્યું. બીજી તથા છઠ્ઠી તારીખે શ્રી નવનીત- સ્વયંસેવક મંડળાને અન્તઃકરણપૂર્વક આભાર માનીએ છીએ. લાલ પરીખ કૈલાસ તથા ગંગોત્રીનાં રંગીન ચિત્રપટ દેખાડવાના અમે એટલા જ રૂણી છીએ અમારા નાના મોટા દાતાઓના કે હતા, પણ વાસ્કી લેજમાં ચિત્રપટો દેખાડવા માટે જરૂરી એવી જેમણે અમારી માંગણું જેટલું તે નહિ, એમ છતાં પણ આગળનાં કાળા પડદાની વ્યવસ્થા થઈ ન શકી અને તેથી તે કાર્યક્રમ રદ વર્ષોની અપેક્ષાએ ઠીક પ્રમાણમાં દ્રવ્ય આપીને અમારી સંસ્થાને-તે કરવો પડયો હતો. બાકી બધે કાર્યક્રમ સાંગોપાંગ જળવાઈ રહ્યો મારફત ચાલતી ભિન્ન ભિન્ન પ્રવૃત્તિઓને-ટકાવી રાખવામાં અમૂલ્ય હતું અને સમયસર નિયત વ્યાખ્યાતાઓએ ઉપસ્થિત થઈને નિયત વિષયે મદદ કરી છે. આ વર્ષે રૂ. ૪૦૦૦ લગભગનું ભંડોળ એકઠું થયું ઉપર પિતાપિતાનાં વ્યાખ્યાન આપીને આખા કાર્યક્રમને સફળ છે, જ્યારે પર્યુષણું વ્યાખ્યાનમાળા નિમિતે રૂ. ૮૦૦ લગભગનું બનાવ્યો હતો.'
ખર્ચ થયું છે. પંડિત સુખલાલજીએ અમદાવાદથી આવી નવ દિવસ સુધી
આમ દર વર્ષે મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ મારફત જાતી પર્યુષણ મુંબઈમાં રોકાઇને આ વખતની વ્યાખ્યાનમાળાના પ્રમુખસ્થાનને
વ્યાખ્યાનમાળાએ એક અસામાન્ય જ્ઞાનપર્વનું રૂપ ધારણ કર્યું છે. શોભાવ્યું હતું. આ ઉપરાંત અધ્યાપક સુરેશ હ. જેથી વડેદરાથી,
તેને લાભ જૈન તેમ જ જૈનેતર ભાઈબહેને ઉતરોત્તર વધતા જતા અપ્પાસાહેબ પટવર્ધન ગોપુરી (રત્નાગિરિ ) થી, શ્રી જુગતરામ દવે
પ્રમાણમાં લઈ રહ્યા છે. આ વખતે વ્યાખ્યાનમાળામાં કોણ કોણ વેડછીથી, અધ્યાપક લસુખભાઈ માલવણિયા કાશીથી, શ્રી રતિલાલ
વકતાએ આવવાના છે તેની મહીના દિવસ પહેલાંથી પુછાવટ શરૂ દીપચંદ દેસાઈ અમદાવાદથી, અને શ્રી શંકરરાવ દેવ પૂનાથી
થાય છે. સર્વધર્મસમન્વયની, સર્વવિચારસમન્વયની ભાવનાને આ વ્યાખ્યાન આપવા માટે પધાર્યા હતા. શ્રી નારાયણ દેસાઈ મુંબઈ
પ્રવૃત્તિ એક પ્રકારનું નક્કર રૂપ આપી રહી છે. સંપ્રદાયવાદના પાંજરાઆસપાસ ભૂદાન અંગે પદયાત્રા કરતા હતા. તેઓ પણ નવમી તારીખે
માંથી મુક્ત કરીને વિશાળ ચિન્તનના પ્રદેશમાં શ્રોતાઓને વિહરતા સભાસ્થાન ઉપર વખતસર આવી પહોંચ્યા હતા. શ્રી ચીમનલાલ
કરવા એ આ વ્યાખ્યાનમાળાને પ્રમુખ ઉદ્દેશ છે. અનેક ચિન્તકે, નગીનદાસ વિદ્યાવિહારમાં સંગીતશીક્ષક તરીકે કામ કરતા શ્રી ભાઈ
વિચારક, સમાજસેવા અને સાધુસન્તનું આ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા લાલભાઈને અમદાવાદથી ખાસ નિમંત્રવામાં આવ્યા હતા અને તેમણે
મીલનસ્થાન બની રહેલ છે. આ શુભ ઉદ્દેશ અને ઉદાત્ત આશયથી છેલ્લા બે દિવસ સુન્દર ભજને સંભળાવીને સભાજનોના મનનું ખૂબ રંજન કર્યું હતું. એવી જ રીતે શ્રી પિનાકીન શાહે પહેલા દિવસે બે
પ્રેરાયલી પયુંષણ વ્યાખ્યાનમાળાને અમે ઉત્તરોત્તર વધારે ને વધારે વ્યાખ્યાને પૂરાં થયાં બાદ ભજને સંભળાવીને સૌને આનંદ આપ્યા
સમૃધ્ધ કરી શકીએ એવું બળ, સન્મતિ અને સમાજને સાથ અમને હતા. બહેન કિશોરી પરીખે સુન્દર ભજને વહે છેલ્લા દિવસની વિશિષ્ટ અને અમારા સંધને મળતા રહે એવી અમારી પ્રાર્થના છે. સભાને મંગળ પ્રારંભ કર્યો હતો.
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ,