Prabuddha Jivan 1956 Year 17 Ank 17 to 24 and Year 18 Ank 01 to 16

SR No.: 525941
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1956
Total Pages: 260
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 182

'
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૯-૫૬ તાદામ્ય અનુભવતા હોય છે–આ હકીકતના ગર્ભમાં આધુનિક દુનિયાની સદીઓ પહેલાં લાઓત્સુએ કહ્યું હતું તેમ, જે કઈ પિતાની દુઃસ્થિતિને અમુક અંશ રહેલો છે. પાસે હતું તે બધું ઉડાવી દઈને બીમારીમાંથી સાજો થવા ઇચ્છતા હોય તે તેની ઇચછા બર લાવવાને રખડી રઝળી પાછા ફરતા પશ્ચાત્તાપભ્યાકુળ 'માનવી માફક એક વખત ખરો ઉપાય એ છે કે તેણે પોતાની બીમારી વિષે સભાન બનવું આપણે નિર્મળ, નિર્મમ બનીએ. પછી આપણું મૂળ તરફના પ્રયા- જોઈએ, તેથી કંટાળવું જોઈએ અને તેમાંથી મુક્ત બનવા માટે પ્રયત્ન મુને પ્રારંભ સહેલાઈથી થઈ શકશે.
શીલ બનવું જોઈએ. - ધર્મપરસ્ત એવા આપણે અનેક ઘેષણ અને વિધાને કર્યો ખ્રિસ્તીઓએ પરસ્પર અન્ય ધર્મોના શિક્ષણ કે પ્રચારથી ડરછે અને તેની સમક્ષ આપણે પ્રણિપાત કર્યો છે. પરંતુ ‘ઇતિ” ને વાની કશી જરૂર નથી. જેમ હિંદુઓ તથા બૌધ્ધા ખ્રિસ્તીઓના માર્ગ કદી પણ “મેતિ' ના માર્ગ જેટલે ગહન અને રહસ્યપૂર્ણ સંપર્કથી ઘણું ઘણું શીખ્યા છે તેમ ખ્રિસ્તીઓએ પણ અન્ય ધર્મહોતું નથી એ તથ્ય આપણા કેટલાક મહાન રહસ્યવાદી શિક્ષાગુરૂ- એના સંપર્કદારા ઘણું ઘણું શીખવાનું રહે છે. એવું કોઈ સત્ય એએ આપણને શીખવેલું છે જે આપણે ભૂલવું જોઈતું નથી. નથી જેમાં સઘળાં સત્યને સમાવેશ થતો નું હાય’–એટલે કે તે
જીવન અને ઇતિહાસના અથ ના અ શતઃ સમનતાને આપણે સત્યને ઊંડે અનુભવ કરવામાં આવે છે. આપણા માટે સીમીટેક ' જ્ઞાનસર્વસ્વ લખતા અટકીશું તે જ આપણે નવું શીખવાને ચગ્ય લેકાના ઇતિહાસને સમજવાની જરા પણ ઓછી જરૂર છે એમ છે. રહી શકીશ. ઇતિહાસકાળના પ્રત્યેક ધર્મમાં એક બાજુએ વહેમ, ' જ નહિ. ઉલટું આપણુ વારસાને નવેસરથી સમજવા માટે અને "હું અને એ ધશ્રદ્ધા અને બીજી બાજુએ આશ્ચમ , જિજ્ઞાસા તથા તે રીતે વધારે શાણપણું મેળવવા માટે આપણે પૂર્વના લોકોની શાણભકિતભાવનું વિચિત્ર પ્રકારનું મિશ્રણ હોય છે, જ્યારે પણ પહેલી પણને સારી રીતે સમજવાની અનિવાર્ય આવશ્યકતા છે. આપણે ત્રણ વૃત્તિઓ પ્રભુત્વ ભોગવતી હોય છે ત્યારે તે ધર્મ માણસને વધુ
પૂર્વના દેશને કે તેમના ધાર્મિક ખ્યાલને ગગને ચડાવવા એમ અહિં બંધનમાં નાંખવાના સાધનભૂત બને છે. જ્યારે બીજી ત્રણ વૃત્તિઓ
સૂચવવાને કોઈ આશય છે જ નહિ, પરંતુ સાથે સાથે આપણી આપણા ચિત્ત ઉપર પ્રાધાન્ય ભગવતી હોય છે ત્યારે તે ધર્મ માણ- પોતાની જાતને તથા આપણા પોતાના ધર્મને પણ ગગને ચડવિતાં સને ભયમુક્ત કરીને જીવનની સાચી ધન્યતામાં પ્રવેશ કરાવવાના
નિ જીવનની સાચી ધન્યતામાં પ્રવરી કરાવવાના આપણે અટકવું જ જોઈએ, સાધનભૂત બને છે.
પોતે બીજા ધર્મના સંખ્યાબંધ અનુયાયીઓને ધર્મપલટો આપણે મૂસા, ઈશું, ગૌતમ બુદ્ધ, લાઓસે અને નપુસેને જરૂર
કરાવીને તેમને એક અથવા બીજા ખ્રિસ્તી સંપ્રદાયમાં લાવવા ઈચ્છતે. આદર કરીએ, પરંતુ ભૂતકાળનાં એ પુરાણાં દેવસ્થાનેની છાયા નીચે
જ નથી. બીજી પ્રજાએ તથા બીજી સંસ્કૃતિઓ પર ખ્રિસ્તી આદઆપણે લાંબા વખત સુધી પડી રહેવું ન જોઈએ. આપણી ધર્મનિષ્ઠા
શેની અસર દેશકાળને અનુરૂપ બદલાતા જતા મહત્ત્વ સાથે એ આપણામાં એવી પ્રતીતિ પેદા કરે છે કે આ પુરૂષની ભાવના શાશ્વત
પરંપરાઓના ચાલુ રહેવા છતાં થવાની જ છે. એ જ પરિણામ છે–સદા કાળ મજુદ રહેવાની છે તે પછી જુદી જુદી સંસ્કૃતિઓમાં
ખ્રિસ્તીઓની બાબતમાં પણ આવે એમ હું જરૂર ઇચ્છું છું. કોઈ પણ તે જુદા જુદા વાઘા સજે, તેથી આપણે નકામા શા માટે ચિન્તા- સગોમાં આ પ્રક્રિયા હમેશા ચાલુ રહેવી જોઈએ અને બેશક આ વ્યાકુળ બનવું જોઈએ ? એક માણસ જેને “શાશ્વત ઇશુ કહે છે પરિણામ અહિંસક રીતે નીપજવું જોઈએ. આપણે પ્રત્યેક વ્યક્તિને તેને બીજો માણસ “શાશ્વત બુદ્ધ કહેશે અને જે એટલી જ પ્રમાણીક
તેની પિતાની ગતિથી ચાલવાનો હક માન્ય રાખવો ઘટે છે. શરત તાથી પિતાની અંગત શ્રદ્ધાને એકરાર કરે તેના કાજી બનનાર આપણે
એટલી કે, એથી સમાજશરીરને હાનિ પહોંચવી ન જોઈએ. બાળક
બાલ્યાવસ્થા વટાવીને સાચી પ્રૌઢ અવસ્થા પ્રાપ્ત કરે એટલા માટે તેને કાણું
આપણે બાલક રહેવા દઈએ છીએ. તે જ પ્રમાણે આપણે જે લેકે જેવા લેબલે મુખ્યત્વે કરીને વસ્તીગણતરી કરનારાઓને માટે અથવા હોય તેવા ખ્રિસ્તી, બૌધ્ધ, નાસ્તિક, આસ્તિક, મુસલમાન, શીખ તરીક અન્યને પિતાથી ઉતરતા દેખાડવાની વૃત્તિ ધરાવતા લેકે માટે મહત્ત્વનાં રહે એમ ઇચ્છવું જોઈએ અને પ્રત્યેક ઉત્તરોત્તર વધુ ને વધુ આધ્યાત્મિક
પ્રૌઢતા પ્રાપ્ત કરે એવી આશા સેવવી જોઇએ. હોય છે. બીજાને માટે તે અમુક નિશ્ચિત સવાલ હાથ ધરવામાં ન
- “દુનિયા દિવ્ય પાત્ર છે; કામ લાગે એટલે જ તેને ઉપગ હોય છે. પિતાના માનવબંધુઓ સામે વાપરવા માટે તેમને શસ્ત્ર કે સાધન બનાવવું તે યોગ્ય નથી.
એને ઘડી ન શકાય; ખ્રિસ્તી સિવાયના અન્ય ધર્મો પ્રત્યેના કેટલાક ખ્રિસ્તીઓના
તેમ જ એ એવું ને એવું રહે
એ આગ્રહ ન રખાય, અટલ અને અક્કડ વળણુ ઉપરથી તેમનામાં પિતાની જાતને અન્યથી અલગ લેખાવવાની વૃત્તિ કેટલી ઊંડી હોય છે તેનું આપણને ભાન
જે એને ઘડે છે, એ તેને બગાડે છે;
જે તે આગ્રહ રાખે છે, તે તેને ખુએ છે.) થાય છે. પિતાના સત્ય સ્વરૂપથી તે ખરી રીતે ચુત થયેલો હોય છે.
તાઓ-તે-કિંગ, ૨૮ એમ છતાં પણ તે પિતાને નહિ પણ અન્ય લોકોને ઈશ્વરથી વિખુટા
' ફલેઈડ એ. રેંસ, પડેલા, સત્ય માર્ગ વિષે ભુલા પડેલા, એક અને અનન્ય ધર્મપથથી વંચિત બનેલા છે એમ જાતે માને છે અને અન્યને મનાવે છે અને
વિષય સૂચિ એ રીતે પોતાની સ્વરૂપમ્યુતિ સાથે આંખ આડા કાન કરવામાં સતિષ વિનોબાની વાણી
વિનોબા ૮૩ માને છે. આ માણસ જ્યારે પિતાની જાતને વધારે ઊંડાણથી
મુંબઈના સૂચિત દિશાથી રાજ્ય અંગે સમજવા માંડે છે અને અન્ય જનોને આત્મૌપજ્યભાવથી જ્યારે
કેટલીક અગત્યની માહીતી જોતાં–ઓળખતાં શીખે છે અને એ રીતે પિતાની ચિન્તાઓમાંથી, વિલેકન
પણું ઘણું વ્યાખ્યાનમાળા
૮૫
દલસુખ માલવણિયા ૮૬ અન્ય ઈશ્વરથી વિખુટો પડી ગયેલ હોવાની ભ્રાન્તિમાંથી, તેમ જ સ્વરાજ્યને પ્રાણુ: લોકસંમતિ પિતાની જ કાલ્પનિક પ્રતિષ્ઠાયાઓમાંથી તે જ્યારે મુક્તિ અનુભવ પ્રકીર્ણ નેધ -ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિને ધન્યવાદ, પરમાનંદ ૮૮ જાય છે ત્યારે જ તે સાંપ્રદાયિક તકલાદીપણામાંથી નક્કર સત્ય તરક શ્રી મોરારજીભાઈની તપશ્ચર્યા, મહાદ્વિભાષી મુંબઈ પ્રદેશ પ્રગતિ કરવા માંડે છે. “ઓનેસ્ટ રીલિજિયન' નામના પિતાના પુસ્ત
વર્ષોને અંજલી
કાકાસાહેબ કાલેલકર ૪૦ નાગરિક જીવનમાં ગુંડાગીરી
દાદાધર્માધીકારી દર કમાં જેન યાન કહે છે તેમ, રૂઢ થઇ ગયેલા વિચારે, રૂઢ સંસ્થાઓ અન્ય ધર્મી તરફ ખ્રિસ્તીઓનું વલણ કેવું અને રૂઢ ઈશ્વરવિદ્યાઓ-એ સઘળાં આધ્યાત્મિક બીમારીનાં લક્ષણ છે. હોવું જોઈએ
ફલેઈડ એ.રસ મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ, ૩, -
મુદ્રણસ્થાન : કચ્છી વીશા ઓશવાલ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, મજીદ બંદર રોડ. મુંબઈ ૯. ટે. નં. ૩૪૬૨૮