________________
તા. ૧-૭-૫૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
લવ
- હિતના મહાનુભાવી જે નિર્ણય લીલા મળેલી મા શીકારની ભૂમિકા સિન હતું જ નથી. આ સદી છોડવાની
ભાગ ૧
શમનવા
તાતને તેના
પ્રકીર્ણ નોંધ
બીજી બાજુએ ભાષાવાર પ્રાન્ત અંગેના કેગ્રેસને ધોરણ વિષે મહા
રાષ્ટ્રની જનતાને સ્પષ્ટ સમજ આપવા માટે પ્રદેશ સમિતિના કાર્યકર્તામહારાષ્ટ્ર પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિને પરસ્પરવિરોધી ઠરાવ અને પ્રસ્તુત ઠરાવ દ્વારા આદેશ આપવામાં આવે છે અને એ દૃષ્ટિએ
મુંબઈ મહારાષ્ટ્રના પ્રશ્નમાં રસ ધરાવનાર પ્રબુધ્ધ જીવનના જરૂર જણાય તે સરકારી હોદ્દાઓ ધરાવતા કોગ્રેસી કાર્યકર્તા એને વાંચકોએ મુંબઈમાં મળેલી અખિલ હિંદ મહાસભા સમિતિની બેઠક પિતાને હૈદ્રએ ત્યાગ કરવાનું કહેવામાં આવે છે. આ બન્ને વચ્ચે દરમિયાન હિંદના મહાઅમાત્ય નહેરૂએ કરેલી જાહેરાત સંબંધમાં માટે વિરોધ છે. કોંગ્રેસનું દૃષ્ટિબિન્દુ સમજાવવા ઈચ્છતા કાર્યકર્તા એ મહારાષ્ટ્ર પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિએ કે નિર્ણય લીધો તે દયાનમાં પ્રથમ તે અમૃતસર કોંગ્રેસને ઠરાવ તથા નહેરૂની જાહેરાતને તેના રાખવું જરૂરી છે. આ સમિતિની તા. ૧૭-૬-૫૬ ના રોજ મળેલી સર્વે અશમાં–ઈચ્છાએ કે અનિચ્છાએ પણ સ્વીકારવી જ જોઈએ. સભાએ પ્રસ્તુત વિષય અંગે ૬ વિરૂધ્ધ પ૬ મતે નીચેને ઠરાવ આ સ્વીકારની ભૂમિકા સિવાય તેમના માટે મહારાષ્ટ્રની જનતાને પસાર કર્યો હતે –
કોંગ્રેસ વિષે કશું સમજાવવાપણું રહેતું જ નથી. આ સ્થિતિ સ્વીકાર્ય ૧. સંયુકત મહારાષ્ટ્રના નિર્માણ સંબંધે કાંગ્રેસ મોવડીમંડળે હેય તે તે માટે કોઈ પણ ગ્રેસી કાર્યકર્તાએ સરકારી હોદ્દો છોડવાની જે આખરી નિર્ણય જાહેર કર્યો છે તે સાંભળીને આ પ્રદેશ કોંગ્રેસ જરૂરી નથી. એ હોદ્દા ઉપર રહીને કોંગ્રેસનું દૃષ્ટિબિન્દુ તે મુકતપણે સમિતિને અત્યંત દુઃખ થાય છે.
સમજાવી શકે છે. આ રીતે વિચારતાં શ્રી. હીરે તથા શ્રી. કુતેની-પત'૨, મુંબઈ શહેર અને બેગાંવ-કારવારના મરાઠીભાષી વિભાગે પોતાના હાળા છોડવાની–માંગણી કોંગ્રેસના પ્રમુખે સ્વીકારી નથી એ તેમજ સંકલ્પિત મહારાષ્ટ્રના સરહદ પરના અન્ય ભરાડ વિભાગે એગ્ય જ કર્યું છે. મહારાષ્ટ્રમાં સામેલ ન કરવાથી (મહારાષ્ટ્ર પર) અન્યાય થયો છે. આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિ સ્મારક ગ્રંથ અને તેને લગતા એટલે જ પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિ આ નિર્ણય પ્રત્યે પોતાને તીવ્ર અસં. પ્રકાશન સમારંભ તેષ અને અસમાધાન વ્યક્ત કરે છે,
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય તરફથી આચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભ૩. મુંબઈ શહેર બાબત શુમારે પાંચ વર્ષ પછી મુંબઈની સૂરિના સ્મરણમાં ભારે દળદાર તથા જૈન શિલ્પ, સ્થાપત્ય, તથા ચિત્રજનતાને મત જાણીને ફરી વિચાર કરવામાં આવશે એવું આશ્વાસન કળાંના ઉત્તમ નમુનાઓથી સુસમૃદ્ધ એ એક સ્મારક ગ્રંથ તૈયાર પંડિત જવાહરલાલ નહેરૂએ આપ્યું છે. મુંબઈ શહેર મહારાષ્ટ્રને કરવામાં આવ્યું છે. જે સંસ્થાની સ્થાપના સ્વર્ગસ્થ આચાયૅશ્રીની શુભ અવિભાજ્ય ભાગ છે અને તેથી શહેરને પિતાનું ભાવિ કરાવવાનો પ્રેરણાથી આજથી ૪૦ વર્ષ પહેલાં કરવામાં આવી હતી, એટલું જ અધિકાર આપવો એગ્ય નથી. શહેરમાંની સર્વ પ્રજાઓ અને વર્ગોમાં નહિ પણ જે સંસ્થા સાથે આચાર્યશ્રીને જીવનના અન્ત સુધી ઘટ્ટ સંપ થાય અને લધુમતીઓના હશેને સંરક્ષણ મળે એ માટે મહારાષ્ટ્ર સંબંધ રહ્યો હતો તે સંસ્થા તે આચાર્યશ્રીના સ્મરણમાં આવા સુન્દર પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિએ પિતાની ભૂમિકા વારંવાર સ્પષ્ટ કરી છે સ્મૃતિગ્રંથનું આયોજન કરે તે સર્વથા ઉચિત અને સંસ્થા માટે ગૌરવસુચિત મહારાષ્ટ્રની સરહદ પરના મરાઠીભાષી વિભાગે મહારાષ્ટ્રમાં પ્રદ ઘટના છે. સામેલ કરવાનો પ્રયત્ન આ પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિ કરશે. લોકશાહી આ ગ્રંથના પ્રકાશનને જાહેરાત આપવાના હેતુથી તા. ૨૮-૯-૫૬ અને શાંતિના માર્ગ સિવાય અન્ય કોઈ પણ ઉપાય પોતાના ધ્યેય ગુરૂવારના રોજ મુંબઈ ખાતે ભારતના સુવિખ્યાત ઉદ્યોગપતિ અને ધારણ માટે ઘાતક હોઈ જનતાએ તેનાથી અલિપ્ત રહેવું એવી આ જૈન શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સમાજના પ્રમુખ અગ્રેસર શેઠ કસ્તુરભાઈ સમિતિની વિનંતિ છે.
લાલભાઈના પ્રમુખપણ નીચે ભારતીય વિદ્યા ભવનમાં એક જાહેર ૪. ભારતીય સંધ રાજ્યમાં પોતાનું ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવાને એક સમારંભ શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય તરફથી યોજવામાં આવ્યો હતો. માત્ર ઉપલબ્ધ માર્ગ લોકશાહી પદ્ધતિ જ છે અને રાજ્ય પુનર્ધટના પ્રારંભમાં સંસ્થાના મંત્રી શ્રી ચંદુલાલ વર્ધમાન શાહે સુશ્લિષ્ટ ભાષામાં સંબંધમાં ભારતની એકાત્મતાને વિચાર કરી આપણા બંધારણે તે લખાયેલું એક સવિસ્તર નિવેદન વાંચી સંભળાવ્યું હતું. આ નિવેદન– અંગેને આખરી અધિકાર પાર્લામેન્ટને આપ્યો છે એ પણ જનતાની માં સ્વર્ગસ્થ આચાર્યશ્રીને પરિચય, તેમની અનેકવિધ સેવાઓને દષ્ટિ. સમક્ષ લાવવાનું આ સભા ઇચ્છે છે.
વિસ્તૃત ઉલ્લેખ, પ્રસ્તુત સ્મારક ગ્રંથના સંપાદન કાર્યને લગતી જરૂરી ૫. નવા રચાનારા મહારાષ્ટ્રના વિકાસની જવાબદારી આ પ્રદે
વિગતે અને તેમાં ઉપયોગી થયેલ અનેક વ્યકિતઓને નિર્દેશ, જૈન શની જનતાની પિઠે બીજા મરાઠી પ્રદેશની જનતા પર પણ રહે છે. સમાજની વર્તમાન સ્થિતિ, જૈન વિદ્યાર્થીઓને મોટી સંખ્યામાં પરદેશ આ બાબતમાં આ પ્રદેશના કોંગ્રેસને પર પડનારી જવાબદારી આ અભ્યાસ માટે મોકલવાની જરૂરિયાત અને તે માટે જરૂરી ફંડ ઉભું પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિ ટાળવા ઇચ્છતી નથી. પરંતુ એ જવાબદારી કરવાની આવશ્યકતા-આવા અનેક મુદ્દાઓની આલોચના કરવામાં આવી સ્વીકારવાની સાથેસાથ ભાષાવાર પ્રાંતે અંગેના કોંગ્રેસના ધોરણની હતી. શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહે અને ખીમજી માડણ ભુજપુરીસ્પષ્ટ સમજ જનતાના દિલમાં હોય તેમ જ તેની મંજૂરી હોય છે. એ પ્રાસંગિક વિવેચને કર્યો હતો. અને શેઠ કસ્તુરભાઈએ પ્રમુખઅત્યંત આવશ્યક છે.
, સ્થાનેથી બોલતાં સ્વ. વિજયવલ્લભસૂરિને મુક્ત કંઠે અંજલિ આપી ૬. ઉપર્યુકત દષ્ટિક્રાણુ જનતાને સમજાવવા માટે અથાક પ્રયત્ન
હતી અને આચાર્યશ્રી પ્રત્યેનું ઋણ અંશતઃ અદા કરાવાના હેતુપૂર્વક
આવે વિપલ લેખસામગ્રી ધરાવને સ્મૃતિગ્રંથ નિર્માણ કરવા માટે કરવાને આદેશ આ પ્રદેશ સમિતિના કાર્યકર્તાઓને આપવામાં શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયના સંચાલકોને ધન્યવાદ આપ્યા હતા. આવે છે.
આ ગ્રંથ ગુજરાતી, હિંદી તથા અંગ્રેજી એમ ત્રણ વિભાગમાં છે. એવી જ રીતે ઉપયુક્ત કાર્ય સફળ થાય એ દ્રષ્ટિએ વહેંચવામાં આવ્યા છે. તેનાં કુલ પાનાં ૬૦૦ છે. ગુજરાતી વિભાગ જવાબદાર કોંગ્રેસ કાર્યકર્તાઓએ જે જરૂરી લાગે તે સરકારમાંથી
ડે. ભોગીલાલ જે. સડેસરા, ડો. ઉમાકાન્ત એ. શાહ અને શ્રી નાગપપ્તાના હોદ્દાઓના ત્યાગ કરીને એ કાર્ય હાથ ધરવું.”
કુમાર મકાતીએ, હિંદી વિભાગ અધ્યાપક પૃથવીરાજ જૈને, અને અંગ્રેજી
વિભાગ હૈં. મેતીચંદ, ડૅ. જગદીચંદ્ર જૈન અને શ્રી ચીમનલાન જેચંદ ઉપર જણાવેલ ઠરાવની વિગતે ચર્ચવાની ખાસ જરૂર નથી શાહે સંપાદિત કર્યો છે. આ ગ્રંથ તૈયાર કરવા પાછળ રૂ. ૩૦૦૦૦ કારણ કે દૈનિક પત્રમાં તે સારી રીતે ચર્ચાઈ ગઈ છે. આ ઠરાવમાં
ને ખર્ચ થયાનું જણાવવામાં આવે છે. અને તેની ૨૦૦૦ નકલ છપાન સમજાય તેવી એક બાબત છે અને તે એ કે એક બાજુ અમતસર
વવામાં આવી છે. તેની કીંમત રૂ. ૧૭–૮–૦ (પાસ્ટેજના રૂ ૨–૧૨–૦ કોંગ્રેસને ઠરાવ આ પ્રદેશ સમિતિને માન્ય નથી અને તેના અનુસંધા
અગલ) રાખવામાં આવેલ છે, જે સામાન્ય માણસ માટે જરૂર આકરી
લેખાય, પણ ગ્રંચ સમૃદ્ધિ અને તે પાછળ લેવાયલે શ્રમ અને પડતર નમાં કરવામાં આવેલી શ્રી. નહેરની જાહેરાત પ્રત્યે પ્રદેશ સમિતિ
કીંમત આ બધું ધ્યાનમાં લેતાં આ કીંમત ગેરવ્યાજબી લેખાવી ન પિતાના ઠરાવમાં તીવ્ર અસંતોષ અને અસમાધાન વ્યકત કરે છે અને જોઈએ.