Prabuddha Jivan 1956 Year 17 Ank 17 to 24 and Year 18 Ank 01 to 16

SR No.: 525941
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1956
Total Pages: 260
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 122

૩૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
૪ દેશની, ખુદ સભ્યતાની પ્રગતિનું માપ કેવળ કારખાનાંઓ કે હશે તેટલી સર્વ શકિતથી હું તેનો સામનો કરીશ. બુઝર્ગ વધારે ઉત્પાદન ને વ્યવસ્થા પરથી નથી નીકળતું, જો કે આ વસ્તુ- માણસે આઠ વર્ષની વયના બાળક સમજે તેવી વાત પણ ન સમજે ઓની કિંમત જરૂર છે. પ્રત્યેક સભ્યતાને આધાર અમુક નૈતિક તે એની બુઝર્ગી બાળક કરતાં પણ ખરાબ છે. તેને આપણે શું મૂલ્ય પર રહેલો છે, અને પ્રત્યેક રાષ્ટ્ર વ્યવહાર-વર્તનનાં અમુક કહી શકીએ ? જ્યારે ચૂંટણી થાય છે ત્યારે કોંગ્રેસી ઉમેદવાર સામે નૈતિક ધોરણે જાળવવાં રહે છે. જે રાષ્ટ્ર કે પ્રજામાં આને અભાવ ફુટકીયાં રાજકીય પક્ષો ઉભા થાય છે. આ કઈ પ્રકારની નીતિ છે? હોય તે આપણે ગમે તેટલી વૈજ્ઞાનિક કે યાંત્રિક પ્રગતિ કરી હશે, આ કેાઈ સક્રિય નીતિ નથી. આ તો માત્ર નકારાત્મક નીતિ છે. કોઈ તે પણ તેની કશી કિંમત નહિ હોય. આખરે તે પ્રજાઓની ઉન્નતિ પણ દેશ કે સમાજ માત્ર નકારાત્મક નીતિ પર આગળ વધી શકતા એમનાં નૈતિક ગુણો વડે અને સભ્યતાભર્યા વર્તાવ વડે જ સધાય છે. નથી.
૫ ભારત દુનિયામાં શાંતિ માટે આગ્રહ રાખતું આવ્યું છે, અને હિંસાથી ડરાવીને કઈ પિતાનું ધાર્યું કરાવી શકવાનું નથી. એ માટે એ મથતું રહ્યું છે. જો આપણે પોતે જ આ આદર્શને આપણા દેશમાંની કેટલીક સંસ્થાઓ આવા વિચાર રાખે છે. આ બેવફા બનીએ અને ઘરઆંગણે શાંતિ અને સંયમથી ન વર્તીએ તે સંસ્થાઓમાં શક્તિ નથી, સમજ નથી, શાંતિથી મુકાબલો કરવાની ભારતના અવાજનું કઈ વજન રહેતું નથી .
ધીરજ નથી. આનાથી દેશને અથવા તેમને ફાયદો થતો નથી. આપણું ૬ એટલા માટે મહાસમિતિ રાષ્ટ્રને અને પ્રત્યેક પક્ષ તેમ જ, રાષ્ટ્રની ક્ષીતીજ પર હિંસાને ન ભય તોળાઈ રહ્યા છે. પ્રત્યેક સંસ્થાને હિંસા, ગેરશિસ્ત અને બીનજવાબદાર વર્તન તરફની આ સંસ્થાઓએ નવું શસ્ત્ર શોધી કાઢયું છે અને તેને સત્યાઆ વૃત્તિઓને દૂર કરવાની અપીલ કરે છે. જે આ વૃત્તિઓ નિમૅળ ગ્રહનું નામ આપ્યું છે. કોઈ માણસ બહુ શુરવીર બનીને આગળ નહિ થાય તે લેકશાહી અને પ્રગતિ ભયમાં મુકાઈ જશે.
આવે છે. કોઈ એક મહત્ત્વને કે બિનમહત્વને કાયદે તેડીને પાંચ - નહેરૂનું પ્રવચન
પચાસ દિવસ જેલમાં જઈ આવીને શહીદ બની જાય છે. આપણે
કયા રાહ પર ચાલવા માગીએ છીએ તે પુરી ગંભીરતાથી વિચારવું આઠ વર્ષની પૂર્વે આપણે આઝાદ થયા. મને થાય છે કે આઠ
ઘટે છે. વર્ષ બાદ કોંગ્રેસની મહાસમિતિની આ બેઠકમાં આ પ્રસ્તાવ લાવ્યા
આપણે ઘણું પ્રગતિ કરી. એક વિદેશીએ અહિનું નિરીક્ષણ છીએ. આઠ વર્ષ પૂર્વે પણ આપણે આ પ્રસ્તાવ લાવ્યા હતા. તે
કરીને લખ્યું છે તે મેં હમણું વાંચ્યું. એણે લખ્યું છે કે હિંદની વખતે દીલ્હીમાં કલેઆમ ચાલી હતી. એક હિંદીએ બીજા હિંદી પર
પ્રગતિ આશ્ચર્યજનક છે, મનાય નહિ એવી છે. એ બધી પ્રગતિ લોકહાથ ચલાવ્યું હતું. આ જખમ રૂઝાવાનું ઘણું મુશ્કેલ હતું છતાં એ
શાહીથી થઈ છે. એવી વાત દુનિયામાં ક્યાં યે બીજે બની નથી. જખમે ધીમે ધીમે રૂઝાયા. અને તેને પણ આઠ વર્ષ લાગ્યા, એ ઠરાવ
પણ હું એમ પણ જોઉં છું કે આ દેશના લેક ટીકાની શું આપણે આટલે જલ્દી ભુલી ગયા? દુશ્મન જ્યારે હુમલે કરે છે ત્યારે
દૃષ્ટિએ જ જુએ છે. હિંદની પ્રગતિ હિંદના લેકે જ સમજ્યા નથી. તે ઘા રૂઝાતાં થોડે વખત લાગે છે. પણ જ્યારે ભાઈ-ભાઈ પર હાથ
કેવી આશ્ચર્યની વાત છે? ઉઠાવે છે ત્યારે તે રૂઝાતાં ઘણે સમય લાગે છે અને તે સહેલું પણ હતું
આપણે મટી ચેજના કરી છે પણ તે મોટી કયારે બને? નથી. આના કરતાં તે આપણે મરી જઈએ તે સારૂં. મને પિતાને
જ્યારે શાંતિથી, સ્વસ્થતાથી કરીએ ત્યારે ને યાદ રાખજે ! અંગ્રેજી મરવાને ડર નથી, પણ મને તે આપણું દિલ દિમાગ જે રીતે મરવા
હકુમતનો સામનો કરવાની વાત જુદી હતી. એમાં મઝા હતી. પણ પડયા છે તેની શરમ લાગે છે, તેને જ છે. હકુમત એટલી કમજોર
ભાઈને સામનો કરવામાં ઘણું દુઃખ થાય છે. એટલે આ મુશ્કેલ નથી કે તે પથ્થરથી હાલી જાય. હિંદુસ્તાનની શાનદાર હકુમત આઠ
સવાલ આપણી સામે છે. વર્ષથી ચાલે છે. શનિ આ હિંદુસ્તાનની છે, જનતાની છે. મને કોઈ
દેશમાં વિવિધ જૂથ હોય તે સારી વાત છે. એથી દેશ સવાલની યા કે તેના ઉકેલની પરવાહ નથી. રાજ્ય પુનર્ધટના બાબતમાં
આગળ વધે છે. પણ દળબંધી જવાબદારીવાળી હોવી જોઈએ. પણ અથવા તે ખડગપુર કાલકામાં જે કાંઈ બન્યું છે તે બતાવી આપે છે
ખડગપુરમાં શું બન્યું? કેણુ ત્યાંના નેતાઓ હતા ? બિચારા ગરીબ કે દેશમાં કેવી હવા ચાલી છે.
લેક બહેકાઈ ગયા. મજૂર સંધની શક્તિ એની એકતા ને શિસ્તમાં ગ્યાની ગુરૂમુખસીંગે પંજાબની હવાની વાત કરી. આ બધાને રહેલી છે. હડતાલ પાડવી હોય તે તે પણ સમજી કરીને કરવી શો અર્થ છે ? પથ્થર ફેંકનારાઓ છે કોણ? શા માટે તેમણે આમ જોઇએ. રાતોરાત હડતાલ પાડવી એ કંઈ જવાબદારીની વાત છે ? કર્યું ? તે તે તમે અને તેઓ જાણે. બેજવાબદારી અને ગેરવાજબી- * મજુરસંધો આગળ વધે એમ હું ઈચ્છું છું. આખો દેશ પણે થતાં આ કામો પ્રજા કેમ ચલાવી લે છે ?
એમને છે, પણ એમનું બળ આવી રીતે થી નહિ વધે. એટલે આજે આપણા દેશમાં આજે કેવી પરિસ્થિતિ પ્રવર્તે છે? હમણાં જ ગરજવાબદારીવાળી હવા હિંસાની હવા છે, તે ભારે ખતરનાક છે. તમે આંતરરાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિ પરને ઠરાવ પસાર કર્યો છે. વિદેશનીતિ આવી શકિત તૂટી પડે છે. સંબંધમાં હિંદુસ્તાનભરમાં કોઇ વિરોધ નથી. હા, આ મુંબઈ શહેરમાં દેશમાં ઘણાં બળે છે જે દબાયેલાં પડયાં છે, ને હવે પાછાં એવા કેટલાક અખબારો છે જે એમ કહે છે કે અમે સામ્યવાદી દેશના માથુ ઉંચકી રહ્યાં છે. ભાષાને નામે, કયારેક પ્રાંતને નામે. એમની મિત્ર બનીએ છીએ તે ખોટું છે. અમારે અમેરિકા સાથે મિત્રાચારી પાછળ બેજવાબદાર વૃત્તિ તે હિંસા છે. એથી દેશ તૂટે છે. આમ બાંધવી જોઈએ, જ્યારે બીજા કેટલાંકે તેથી ઉધું જ કહે છે. આ ચાલે તે આ વાત વધતી જાય અને આજે આ લેકે તે કાલે દેશમાં વિદેશનીતિના પાયાના સિદ્ધાંતે સામે કોઈને વિરોધ નથી. બીજા લોકે. અને આવી રીતે જે કોઈ પ્રશ્ન ઉકેલાતો હોય તે તે
ભારતમાં એક અજીબ તમાશે નીકળે છે, આપણી વિદેશી એમ જ ઠરે કે “ જેની લાડી એની ભેંસ.” અને સ્વદેશનીતિ સામે કોઈ વિરોધ નથી. હિંદુસ્તાનમાં કઈ પણ વ્યકિત હમણાં આપણે બુદ્ધજયંતી ઉજવી. બુદ્ધ હિંદુસ્તાનને એક સરકારની આ નીતિ સામે વિરોધ કરતી નથી. ભારત સરકાર લેક- દિમાગ હતે, એક અવાજ હતા. અઢી હજાર વર્ષ બાદ આજે શાહી સરકાર છે. આના કરતાં વધુ વનીત, વધુ લોકશાસનવાદી સર- આપણે એમને બેલાવ્યા, દિલમાં બેસાડયા. એમની સૌથી મોટી વાત કાર જગતના બીજા કોઈ દેશમાં નથી. દેશમાં આપણું કેઈ અહિંસાની હતી. બાઈબલમાં પણ લખ્યું છે કે તલવાર ઉઠાવનારે દુશ્મન નથી તે પછી આપણે તેની સામે લડી રહ્યા છીએ ? તલવારથી પડે છે. હિંસાથી હિંસા ફેલાય છે. બે બે લડાઈઓ થઈ, શું એકબીજા સામે લડી રહ્યા છીએ ? પંજાબમાં, પથ્થરાબાજી તે યે લેકે હજી સમજતાં નથી. હજી યે એમના મનમાં છે કે અને હિંસા થઈ. આ અપ્રમાણિકતા અને મૂર્ખતા છે. મારામાં લડાઈથી જીતી જશું. હવે હાઈડ્રોજન બોંબથી પુરવાર થયું કે લડાઈના