Prabuddha Jivan 1954 Year 15 Ank 17 to 24 and Year 16 Ank 01 to 16

SR No.: 525939
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1954
Total Pages: 270
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 84

મો
"
*:
થી ૨૩૪
પ્રબુધ્ધ જીવન,
તા ૧૫-૪–૫૪
•
તેના કાળા કે તેને સાચત્તિ એક હાથમાં રે
મિ આવ્યો છે. તે કામ આપણે જ કરવાનું છે. ભિન્ન ભિન્ન રાજનૈતિક " વિનેબામાં કશું જ ઓછું નથી તે કહે હું શું કહે છે ?” કહ્યું Firs: આર્થિક અને આધ્યાત્મિક પંથના સમન્વય કરવાનું છે. એ યુગ હવે કે હવે જ્યાં રાજનીતિ ખતમ થશે ત્યાં આધ્યાત્મિક સત્ય જ ઐષ્ઠ દિ આવી રહ્યો છે. પાપમૂલક ભેદભાવ ભૂલીને સત્યમૂલક અભેદ તરફ મનાશે અને તેમાં પ્રેમ અને સેવા મુખ્ય હશે.” સર્વેઃ આ ઉપર જ Eા જવાનું છે... '
' ઉભો છે. સર્વેયની શરૂઆત આમેયથી થાય છે. છે. આ સમન્વય માટે આપણે વિભિન્ન દેશે કે જતિએ જાપાનમાં એક ગરીબ ખેડૂતે તેની ભાંગીતૂટી અંગ્રેજીમાં મને S વચ્ચે લગ્નના , પ્રયોગ કરવા જોઈશે. આપણી સંસ્કૃતિ માટે : એક પત્ર લખેલે. હિંદ તરફ આજે દુનિયાની નજર છે એમ તેમાં [ આ પ્રયોગ નવા નથી. ઉર્વશી, મહાશ્વેતા વગેરેનાં લગ્નને એવી જ જણાવેલું. તેની મારફતે સારૂં યે જાપાનનું હૃદય બેલતું હોય એમ [ રીતનાં હતાં. આ પણ ઈતિહાસમાં એવા ઘણા દાખલા મળે છે. મને લાગ્યું. આજે જાપાન પર અમેરીકાનું વર્ચસ્વ છે. એટલે તેઓ ૬. આમ બધી રીતે સમન્વય કરવાનો ઉપદેશ ભગવાન બુદ્ધે આપેલો. બીચારા બહુ ભયભીત છે. ફક્ત ૮ હાઇડ્રોજન બેંબથી સારી એ તેને અમલ કરવાને યુગ આવી ગયું છે.
(
જાપાની જાતિને ખતમ કરી શકે એવું બળ અમેરીકા પાસે છે. દિ કાલે જ્યારે વિનોબાને મળે ત્યારે મેં આ વાત કરી. ત્યારે દુનિયાના પ્રારંભથી હાઇડ્રોજન, એટમ વગેરે હતું. પણ એની અંદર || તેમણે પણું મને આજ રીતની વાત કરી. અને જ્યાંથી ભગવાન જે શક્તિ ભરી છે તે હવે સાયન્ટીસ્ટના હાથમાં આવી છે, અને તે બિન બુદ્ધનું મંદિરમાં દેખાય છે ત્યાં એક સમન્વય આશ્રમ ખેલવાને બધાને ડરાવે છે. પણ આત્મશક્તિ એ કોઈ પણ અણુશક્તિથી વધારે
વિચાર તેઓ કરી રહ્યા છે તેમ કહ્યું ત્યારે એવું લાગ્યું કે બાપુની બળવાન છે. પણ તેને બહાર કાઢવાને માટે એક Laboratory હિ. આ વિચારસરણી ઉપર અમે કેવી એક રીતે વિચાર કરી રહ્યા પ્રયોગશાળા હોવી જોઈએ. અને જે શક્તિ હૃદયમાંથી નીકળશે Be છીએ? મહાત્મા ગાંધીના એ વિચારોને કેવો સરસ રીતે ફેલાવવાનો તેનાથી આપણે હાઇડ્રોજન બોંબને પરારત કરી શકીશું. ઈશુ, બુદ્ધ છેપ્રયત્ન આજે વિનોબા કરી રહ્યા છે? ભગવાન રામચંદ્ર સત્ય અને મહાવીર અને ગાંધી આવા સાયન્ટીસ્ટ હતા. આપણે એવા સાયન્ટીસ્ટ - શ્રી ક્રષ્ણ પ્રેમસેવાને જે આદેશ જગતને આપ્યો છે તે અહીં બનવું પડશે. આજે જવાહર એવું કામ કરી રહ્યા છે. પણ આત્મકી મૂર્ત સ્વરૂપે દેખાય છે.
શક્તિ વધારવાનું કામ સર્વોદયનું છે. જીવનને શુદ્ધ કરી સમૃદ્ધ જિ. જાપાનમાં મને પૂછવામાં આવતું કે જવાહર પછી તમારે તમાં કરવાનું છે; હૃદયની વિશાળતા વધારવાની છે. શબરીના બોર ખાઈને
કોણ છે? મેં કહ્યું કે આવી રીતે પૂછવાની નવાઈ નથી. તિલક રામે જે વિશાળતા બતાવી તે આપણે બતાવવી પડશે. આજે પછી કોણ, ગાંધી પછી કેણ એવું હમેશા પુળામાં આવતું. મેં આપણે નવી દીક્ષા લઈએ કે એશઆરામમાં નહિ પણ સેવામાં જ
કહેલું કે આખો હિંદુસ્તાન છે. પછી ભૂદાનની વાત નીકળી. તે કહે અમારું જીવન વિતાવીશું. એક તરફ આફ્રિકા, બીજી તરફ એશિયા, વિ કે વિબા ભાવે શું રાજનૈતિક નેતા થશે ? મેં કહ્યું કે “નાં હર- અને વચમાં હિંદ છે. જો નવી શક્તિ-આત્મશક્તિ-આપણે પ્રગટા- ગીજ નહી. હવે તે રાજનીતિનું જ અવસાન થવા માંડયું છે. વીશું તે સૌને બચાવી શકીશું. તમે સૌએ એ કારણસર વ્રત લીધું - અમારે ત્યાં તો Secular Democracy છે. તેનાં બધા isms છે. વિનોબા જે કેન્દ્ર ઉઘાડી રહ્યા છે તેમાં વિચારની સાથે પ્રેમ
વાદે દફનાવીને નવું કામ કરવું પડશે. પછી વિનેબા માટે મેં કહ્યું મુખ્ય રહેશે. બધા ધર્મનો ત્યાં અભ્યાસ કરવામાં આવશે. તે કેન્દ્ર છે કે તે મારા ગુરૂભાઈ છે એટલે મારે તેમના વખાણ ન કરવાના હોય, આંતરરાષ્ટ્રીય બનશે તે માટે મ રા એ અંગે હૃદયપૂર્વકના છેપણ મહાત્માજીમાં જે આધ્યાત્મિક ભૂમિકા મેં જોયેલી તેનાથી આશીર્વાદ છે.
(૩) સમન્વય – આશ્રમની કલ્પના
વ્યાખ્યાતા : વિનોબા ભાવે એ બહાથી જોતાં તે એમ લાગશે કે હું કઈ નવી શરૂઆત બીજા સ્થળે જોવાની મને ઇચ્છા નથી રહી, કારણ કે જાત્રા કરવાની ક કરવા જઈ રહ્યો છું. પરંતુ એવું નથી; નવી શરૂઆત કરવાની મારી રૂચિ જ મારામાં નથી. પરંતુ યાત્રા કરવી પડી, જો કે તે જુદા
ઉત્તિ નથી. કેટલાક વર્ષો પહેલાં મારામાં એવી વૃત્તિ હતી, પરંતુ પ્રકારની યાત્રા છે. અને આ યાત્રા દરમ્યાન બેધગયામાં આવવાનું હા આજકાલ એ રહી નથી, બુદ્ધગયામાં–સમન્વય કે દ્ર ખોલવાને જે થયું, અને એક સ્વાભાવિક સંકલ્પ કર્યો. જો કે જે કાંઈ થયું છે 6 આરંભ થઈ રહ્યો છે તે અત્યંત રવાભાવિક રીતે જન્મે છે. નવ એ બધું સ્વાભાવિક રીતે જ થયું છે. બેધગયામાં જ આ કેન્દ્ર માટે
વર્ષ પહેલાં હું જ્યારે શીવની જેલમાં હતો ત્યારે સ્થિતપ્રજ્ઞનાં લક્ષણો જમીન મળી. બુદ્ધગયામાં ભગવાન બુદ્ધનું જે મંદિર છે તે E પર કંઈક કહેવાનો મને મેકે મને હતે. એ દિવસેમાં કાકા સાહેબ વિશ્વશાંતિ માટે આશા સમાન છે. એની પાસે જ જમીન મળે તે
અમારી સાથે હતા. એ વખતે એ જેલમાં આ વ્યાખ્યાને થયા સારું એમ હું વિચારતે હતે. નજીકમાં જમીન ન મળે તે કઈ
હતા અને હવે પુસ્તક સ્વરૂપે “સ્થિતપ્રજ્ઞ દર્શન ” નામથી પ્રગટ વાંધો ન હતો. આ દિવસમાં જમીનની કિંમત માંગે એટલી મળે વિર થયા છે. તેના અંતમાં “બ્રહ્મનિર્વાણુ” શબ્દની વ્યાખ્યા કરી છે. એવું છે. પરંતુ બુધ્ધગયામાં આપણને જે જમીન મળી છે તે આપણે
એ કારણે બૌધ્ધના નિર્વાણુ અને વેદાન્તના બ્રહ્મનિર્વાણ એ બને માટે જ જાણે રાખી મૂકવામાં આવી હોય એમ લાગે છે. એ મંદિરની શબ્દને સમન્વય કરવાની જરૂર પડી.
આસપાસ આ જમીન સિવાય બીજી કોઈ એવી જમીન ન હતી, અને છે. કાકા સાહેબે તે સમય તે જોયેલું, પણ આજે સવારે જ્યારે ત્યાંના શંકર સંપ્રદાયના મઠ તરફથી ઘણી પ્રસન્નતાપૂર્વક આ જમીન મને
મેં તેમની પાસે ફરીથી તે વાંચી સંભળાવ્યું તો તેમને વિશેષ સંતોષ દાનમાં મળી. આ બધું ઘણીજ રવાભાવિક રીતે થયું. એ કરવામાં
થે. તેઓ આજ સુધી બૌધ્ધ ધર્મ તથા વેદાન્ત ધર્મને અભ્યાસ કઈ ભાર લાગ્યા નથી. આમ તે એવુ લાગે છે કે આ એક નાનું સિ કરીને જે સમજેલા એવાજ પ્રકારની વરંતુ એ પુસ્તકમાં રાખી છે.
કામ છે. પરંતુ એવું નથી. આ એક બહુ મોટી જવાબદારી છે વિ એમ તેમને લાગ્યું.
એનો ખ્યાલ આવી રહ્યો છે. પરંતુ મેં એને અનિવાર્ય સમજીને આ તે જ તારે લખાયેલું ત્યારે મારા મનમાં એ કોઈ વિચાર નહોતે કે મારે એ પ્રમાણે કામ કરવાનું આવશે. મને ખબર ન હતી કે કામ ઉપાડયું છે. આપણે જે તે કામ ન કરત તે અહિંસાની દૃષ્ટિથી કરવા માટે યાત્રા કરવી પડશે અને તે યાત્રામાં બુધિગયા જવાનું થશે. આપણે જે પગલાં ભરવા જોઈએ તે ન ભરી શક્ત.
'1ો . ૫ % 3 , ' ' ' , ;