Prabuddha Jivan 1954 Year 15 Ank 17 to 24 and Year 16 Ank 01 to 16

SR No.: 525939
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1954
Total Pages: 270
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 202

- ૧૨
.
પ્રબુધ્ધ જીવન
તા. ૧-૧૧-૧૫૪
આવી જવાનું જવાની અને વિજય
તપાસ
કરી સદરચે છે
મા લાગી અત્તિ જે
જય માં ભારે મિયા વધુ ના માટે
માગું છું. હુતાત્ છે અનત્યંતy એ ખરું સૂત્ર છે. અમારી સાંભળતા તેઓ હેબતાઈ જતા નથી. ભડક જેવી વસ્તુ જ એમની - પેઢીનું કામ ઉજજવળ રીતે નારાયણ દેસાઈ ચલાવે છે એટલે પાસે રહેતી નથી. અહીંના ઉત્સવનું ઉદ્દઘાટન એ કરે એ બધી રીતે યોગ્ય છે.
પણું જે સમાજ આમ વિચારની ઉદારતા કેળવે છે તે સમાજમાં શક્તિશાળી યુવકે આગળ આવે
આચારની વિવિધતા બરદારત કરવાની મોટાઈ પણુ આવવી જોઈએ. ; યુવક સંઘની છવીસ વર્ષ પહેલાં સ્થાપના થઈ તે વખતે તેમ ન થાય અને સમાજ ફકત વિવિધ વિચારો સાંભળ્યા જ કરે તે [ બળવાખોર પ્રવૃત્તિ ચલાવવા માટે શ્રી પરમાનંદભાઈ જેવા તૈયાર થયા. લાગણી બુઠ્ઠી થઈ જવાની અને વિચારોમાં એક જાતનું રીઢાપણું
હવે એમનું કાર્ય આગળ ચલાવવા માટે નારાયણ દેસાઈ જેવા આવી જવાનું. યુવકો મળવા જોઈએ. જૈન યુવક સંધમાં આજે કેટલા સદસ્ય છે, ૨૬ વર્ષને રીપોર્ટ વાંચતા એક વસ્તુથી મને ગ્લાનિ થઈ.
એમાં ઉમરે યુવક કેટલા છે એની તપાસ મેં કરી નથી. એક રેશનીંગના દિવસેમાં સમાજે જે રાહત કાર્ય કર્યું', હસ્ત ઉદ્યોગની : જમાનાની બંડખેર પ્રવૃત્તિ જે સફળ થાય તે નવા જમાના માટે
| પ્રવૃત્તિ આદરી અને વૈધકીય મદદની સહેજસાજ પ્રવૃત્તિ ચલાવી તે એ મળી લાગવી જોઈએ અને એ પ્રવૃત્તિમાંથી વધુ બંડખોર અને જૈન સમાજ પૂરતી મર્યાદિત રાખતાં કોઈને આઘાત કેમ ન થયે ? શું * વધુ તેજસ્વી પ્રવૃત્તિને ફણગો ફુટવો જોઈએ. આધ શર્કરાચાર્યો
આવતી કાલે તમે એક જૈન ઇસ્પિતાલ ખોલો અને ઈસ્પિતાલની સામે એમના જમાનામાં ભારે બંડખેર સંન્યાસી હતા. યુવાવસ્થામાં પિતાના રસ્તા પર એક માણસ ધાયલ થઈને પડે તે શું તમારા ડોકટરે ધર્મ તેજથી એમણે આખા હિંદુ સમાજ હચમચાવી મૂકો. આજે
અને નર્સે પહેલા પૂછશે કે તે જૈન છે? હું તો કહું કે કે!ઈ તમારે એમની ગાદી સાચવનાર લકે અપરિવર્તનશીલ રૂઢિવાદના હિમાયતી
શત્રુ હોય, ગૌહત્યા કરીને આવ્યું હોય તે પણ તમે એની સારવાર થયા છે અને ડગલે ને પગલે પ્રગતિને વિરોધ કરે છે. યુવક સંધના
કરવાનાં જ. આપણે તમામ દુનિયાની સેવા કરવાને ભાર મથે ન લઈએ. સિંચાલકો હૃદયથી હજીયે યુવાન દેખાય છે પણ હવે એમનું કામ જે નજીકના છે અથવા જેમને પહોંચી શકીએ એટલાથી સેવા સાચવવા માટે સમાજમાંથી શક્તિશાળી યુવકેએ આગળ આવવું જોઈએ. કરીએ એ બરાબર છે, પણ જે નજીકનાં છે એ બધા જૈન નથી
સંધના છવ્વીસ વર્ષના હેવાલ હું ધ્યાનપૂર્વક વાંચી ગયો. આ હોતા. ઘરને વાટી, ધોબી, દૂધવાળા, છાપુ પહોંચાડનાર, ચમાર કે છવ્વીસ વરસમાં સંઘે ઘણું કામ બતાવ્યું છે. જયારે દેશ આખે હજામ એ બધા તમારા નજીકના નથી? એમની સેવા વગર તે આપણે બાળલગ્નની પ્રથાને વિરોધ કરતે હો ત્યારે યુવક સંધને બાળ સુખેથી જીવી શકવાનો નથી. એ બધાન છાડાન ફકત જનાના દીક્ષા જેવી વિચિત્ર અને અધાર્મિક પ્રવૃત્તિને વિરોધ કરે પડયે. કરે તે એ સેવા અશુભ છે એમ મારે સ્પષ્ટ કહેવું જોઈએ. એક જમાને એ આવશે જ્યારે લેકે કહેશે કે બાળ દીક્ષા જેવી
સ્વરક્ષણ માટે પરાધીન આ પ્રથા આ દેશમાં ચાલતી હતી એ માનવું પણ મુશ્કેલ છે. ધર્માચાર્યોને જ્યારે જ્યારે જૈન સમાજને વિચાર કરું છું ત્યારે ત્યારે મનમાં - હાથે આવું અધાર્મિક કૃત્ય એક રિવાજ તરીકે થઈ જ કેમ શકે ?
થાય છે કે જૈન સમાજ એ સંપૂર્ણ સમાજ નથી. ઘણાં ખરાં - એક વખતે જૈન સમાજે આપણા પરમાનંદભાઈને બહિષ્કત કર્યો હતા. પરમાનંદભાઈને હું પહેલેથી સમતુલા ધારણ કરનારા સૌમ્ય સમાજ
જેને તે વાણીયાજ હોય છે. જૈન સમાજમાં મજૂરો કેટલા છે હુ સેવક તરીકે ઓળખતે આવ્યો છું. એવા સૌમ્ય અને નિષ્ઠાવાન સેવકને
જાણતા નથી. તે માગું છું કે જે સમાજમાં જાતમજૂરી પણ માટિન લ્યુથર બનાવનાર સમાજ આપણે ત્યાં છે એ જોઈને
કરીને જીવનારા, લેકે પુરતી સંખ્યામાં નથી એ સમાજનું જીવન મને દુઃખ કરતાં આશ્ચર્યજ વધારે થયું.
નિપાપ નથી અને એ સમાજ પરોપજીવી છે. " યુવાનસંધ ચલાવનાર આ મંડળે જોયું કે સમાજમાં સુધારો
જૈન સમાજમાં ક્ષત્રિય કેટલા છે તે હું જાણતા નથી. ન્યાતે કેટલાક કર હોય તે વિચારપરિવર્તન થવું જોઈએ. એટલે એમણે જીવ
ક્ષત્રીઓ હશે પણ ખરા. આવતી કાલે દેશરક્ષા માટે સિન્યભરતી નને લગતા દરેક ક્ષેત્રની ચર્ચા કરનારું એક મુખપત્ર શરૂ કર્યું.
શરૂ થશે ત્યારે કેટલા જૈને એમાં દાખલ થશે એ મુખ્ય સવાલ છે. એના વિકાસમાં સંઘને વિકાસ પ્રતીત થાય છે. પહેલાં એ સંધની પિતાનાં રક્ષણ માટે બીજા સમાજ ઉપર આધાર રાખે પડે એ મુખપત્રિકા હતી. એમાંથી પ્રબુધ્ધ જૈન જાગ્યો અને અંતે એ દયામણું અને જોખમકારક સ્થિતિ છે. તમે કહેશે કે અમે અહિંસાકોમી નામ છોડીને પ્રબુધ્ધ જીવન નામે સમાજની સેવા કરે છે.
વાદી છીએ, ફેજમાં દાખલ કેમ થઈએ ? હું કહીશ કે સ્વરાજય જૈન સમાજનાં વિચારમાં પ્રૌઢતા અને ઉદારતા આણવાનું સરકારને એવી ફેજ પણ તયાર કરવી પડવાની જેમાં સૈનિક કામ આ છાપાએ નિષ્ઠાથી કર્યું છે અને એનાં સારા પરિણામે અહિંસક ઢબે શત્રુને પ્રતિકાર કરશે અને પિતાનું માથું ભંગાવીને પણ સ્પષ્ટ દેખાય છે.
દેશનું રક્ષણ કરશે. એમાં જોડાવાની તે ના ન જ પાડી શકે. - પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાની મહત્તા
જૈન સમાજમાં સદાચારને પ્રચાર કરનાર સાધુઓ છે પણ તેઓ સંધની બીજી મહત્વની પ્રવૃત્તિ તે પર્યુષણ પર્વ વ્યાખ્યાનમાળા.
પે તે જીવનવિમુખ છે અને સામાજિક જવાબદારી માથે લેતા નથી. એક જુની ધાર્મિક પ્રથાને નવું રૂપ આપી એમાં સર્વધર્મ સમ
વ્યકિતગત મેક્ષની ગમે તેટલી વાત કરે, સામાજિક સવાલને ઉકેલ ભાવ અને સર્વધર્મ સમન્વય સુધી જવું એ કાર્ય નાનું સૂનું નથી. પડિત સુખલાલજીની ખૂબ પ્રેરણા અને પરમાનંદભાઈની વક્તાઓ
તેઓ આણી શકતા નથી. એ સવાલોની ગંભીરતા સમજે તે પસંદ કરવાની કુનેહ એ આ પ્રવૃત્તિની સફળતાનું મુખ્ય કારણ છે.
ઘણું થયું.
- જૈન સમાજનાં ત્રણ કે ચાર ફિરકાઓ વચ્ચે ભેદ ન કરે, પણ ઘણું શ્રેય જૈન સમાજને પણ આપવું જોઈએ. સંસ્કારી રસથી સમાજ આ વ્યાખ્યાનમાળાને સેવતે આવ્યું છે. અને જીવન તરફ
એમાં એકતા ઉત્પન્ન કરવી એ સારું કામ છે. લકે એ ભેદ જોવાની અનેક દૃષ્ટિએ ધીમે ધીમે કેળવતે પણ આવ્યું છે. વ્યા
ભૂલતા શીખ્યા છે, મટાડી શકયા નથી. પ્રયત્નનાં પ્રમાણમાં સફળતા ખ્યાનમાળાની આ મહ-તાની સેવા ગણાય.
બહુ ઓછી મળી છે. અને એમાં આશ્ચર્ય શું? પણ આમાં આશ્ચર્ય શું છે? અનેકાંત ન્યાય જે સમાજે
એક અનુભવની વાત કહું. , સ્વીકાર્યો છે તે સમાજને અનેક દષ્ટિએ જોવાની ઈચ્છા અને ટેવ
ઝીણા ઝીણા કે મેળા સુધારા માટે સમાજ તૈયાર ન હોય હોવી જ જોઈએ. અને આજે તે સમાજનાં તમામ સવાલે અનેક
તે ધીમી ગતિએ ચાલવું એ ખેટે ઇલાજ છે. ઊલટું લેકો આગળ દષ્ટિએ છેડવાનું કામ સમર્થ નવલકથાઓ પણ કરે છે. નવલકથાઓ
જબરદસ્ત ક્રાંતિકારી સુધારા મૂકીને એને હુમલે ચઢાવીએ એટલે ઉપર જ જીવનારા લોકોમાં બીજા દોષો ગમે તેટલા આવતા હોય. લોકો વગર વાંધાએ ચૂપચાપ ઝીણું સુધારા સ્વીકારે છે અને હજમ એક ગુણ તે તેઓ કેળવે જ છે. કોઈ પણ વિચાર, સૂચના કે રિવાજ કરે છે.
થર બનાવી : એક અરણ કરનારા પિત કર્યા
અને દુઃખ