Prabuddha Jivan 1954 Year 15 Ank 17 to 24 and Year 16 Ank 01 to 16

SR No.: 525939
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1954
Total Pages: 270
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 200

પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૧૧-૧૪
જન્મવાની શરૂઆત થયેલી.
મારી હાદિક અભિલાષાને પણ આપની સામે પ્રગટ કરું છું. આપણું સદભાગ્ય સમજો કે આપણે ત્યાં મહાત્મા ગાંધીજી - આજ ત્રીશ વર્ષથી વધારે સમયથી હું જૈન ધર્મના આગમના જેવા મહાપુરુષ પાકયા. વંદનીય ગાંધીજીએ આપણુ આ પરતંત્ર અભ્યાસમાં પડેલ છું અને મારું જીવન તમામ ધર્મશાસ્ત્રોના તુલનાદેશમાં નવું વાતાવરણ જમાવવાની શરૂઆત કરી દીધેલી ત્યારે જ ત્મક અભ્યાસમાં જ વીતી રહ્યું છે. એટલે જે બે વાત કહેવાને ‘અહીંના દેશભકતો ચોંકી ઉઠેલા. અને જ્યારે તેમણે અસ્પૃશ્યતાના અધિકાર મને સાંપડે છે તે કહીને જ હું અટકીશ કલંકને તત્કાળ ફેંકી દેવાની જબરજસ્ત હાકલ કરી ત્યારે તે પ્રચંડ ધર્મભૂમિ આર્યાવર્તમાં જ્યારે ધર્મને નામે ધતીંગ ચાલી રહ્યાં વાવાઝોડાને કારણે દરિયે માજા મૂકી જેમ ખળભળી ઊઠે તેમ ભાર- હતાં અને ભારતીય સમાજ રૂઢ રાક્ષસી બળના પંજામાં સપડાઈ તીય સમાજમાં રાક્ષસી દ્ધ બળા માજા મૂકી એ મહાપુરૂષના માર્ગમાં ધર્મના નામ નીચે પીડાઈ રહ્યો હતો, પીસાઈ રહ્યો હતો, પીત્રાઈ વિદતની પરંપરા ખડી કરી દેવા ખડે પગે તૈયાર થઈ ચૂકેલો. રહ્યો હતો ત્યારે આજથી પચીસ વરસ પહેલાં પણ જે એક ક્ષત્રિય
તેમ છતાં ય શૈલશી સ્થિરતાને વરેલા એ સંત પુણે મહાવીરની યુવકે પિતાની ભરજુવાનીમાં જીવનસાધનાને માર્ગ સ્વીકારી ક્રાંતિના છે. પેઠે પિતાના જ આત્મબળે મેરુની જેમ અચળ રહી મરણાંત કટાને
મેજ ઉછાળેલાં અને ભારતીય સમગ્ર સમાજને હચમચાવી મૂકેલે | માથે વેરી સમગ્ર ભારતીય સમાજને હલાવી મૂક–ખળભળાવી
તે ક્ષત્રિય યુવકના આપણે વારસ છીએ; એ વીરવર્ધમાન મહાવીરનાં નાખે.
આપણે સંતાન છીએ, છતાં મને કહેતાં શરમ આવે છે કે મહામને યાદ છે તેમ એવા આગના તણખા ઝરતા જમાનામાં જૈન
વીરને અનુગામી ગણાતે સમગ્ર જૈન સંધ પિતાને એ વારસો સમાજના ચેતનવંતા યુવકેય હલી ગયા સમય પારખુ, ચૈતન્યથી તર
સાચવી નથી શકો. એટલું જ નહીં એણે વારસામાં મળેલા નવીન વરતા તે યુવકેએ આવાં નવાં મંડળે ઊભાં કરી જૈન સમાજમાં ઘણું
વિચારના અને નવીન આચારના પ્રવાહને એવા ગંદા કરી મૂક્યા છે, લાંબા વખતથી ઘર કરી બેઠેલાં એ રાક્ષસી રૂઢ બળે સામે જેહાદ -
મેલા કરી નાખ્યા છે કે જેથી એ વિચારો અને આચારે વર્ત| જગાવી અને એક અતિ પ્રાચીન છતાંય નવા જેવી શુદ્ધ વિચારસરણીને
માનમાં આપણા પ્રાણઘાતક જેવા નીવડ્યા છે તેમ જાણવા સમજવા ૨જુ કરવાની ભારે હિમ્મત દાખવી. એ જોતાં આ યુવકસંધ
છતાંય આપણે તેમાં યુગાનુસારી પરિવર્તન કરવાનું વિચારી શકતા I પિતાને રજતમહત્સવ ઊજવવાને પૂર્ણપણે અધિકારી છે એમાં
પણ નથી આવી પરિસ્થિતિમાં વર્તમાન જૈનસંધ નિષ્ણાણ અને તલમાત્રે શંકાને અવકાશ નથી જ.
નિસ્તેજ બની જાય એ તદ્દન સ્વાભાવિક છે; અને લગભગ બન્યું છે આસુરી બળો સામે અવિરામ યુદ્ધ
પણ એવું જ. આ સ્થિતિ પણ કાંઈ આજકાલની નથી, તેને ય હજારો
વરસ થવાં આવ્યાં, છતાં ય આપણી આંખ કેણ જાણે કયારે ઊધડશે ? ભાઈઓ ! એક વાત જરૂર યાદ રાખવા જેવી છે કે વિશેષ ચગ્યતાને બળે જેમ આપણે આ ઉત્સવ ઉજવીએ છીએ તેમ હવે
આપ સૌ આચાર્ય કાલક અને તેની બહેન સરસ્વતી સાધ્વીના પછીને ભાવિ માગ જે કાપવાને છે તે ય કાંઇ સરળ સીધેસટ
અપહરણને પ્રસંગ સંભારે. તે વખતે શું ઘુરંધર જૈન આચાર્યો નથી. જૈન સમાજની વર્તમાન મનોદશા જોતાં મને તે દીવા જેવું
નહોતા ? સમર્થ એ જૈન સંઘ નહેતે ? સરસ્વતી સાધ્વીને મેળવવા
આચાર્ય કાલકને કોણે કેવી સહાય કરી ? આચાર્ય કાલકને પરદેશી સ્પષ્ટ જણાય છે કે રણસંગ્રામમાં ક્ષત્રિય જેમ પિતાનાં માથાં વધેરી :
મલેચ્છની સહાય શા માટે લેવી પડી? અહિંસાના જવલંત સિંદ્ધાંતને આપવા ઉત્સુક રહે છે તેમ આપણે પણ આપણું માથાં હથેળીમાં
આચરનારો અને પુરુષાર્થવાના સમર્થ સિદ્ધાંત પ્રમાણે જીવનાર જૈનસંધ રાખીને નવી વિચારસરણી અને તદનુસાર પ્રવૃત્તિપ્રચારના ખેલ ખેલવા પડવાના અને એમાંથી પસાર થયા પછી જ આપણે સુવર્ણ
હોત તો આમ સાધ્વી સરસ્વતીનું અપહરણ થઈ શકે ખરું? અને
કદાચ દુષ્ટ રાજાએ તેમ કર્યું તે પછી એ માટે ઘરઆંગણાની છે. મહાત્સવ વ મણિમહોત્સવ ઉજવવાને સુભગ સામર્થ મેળવવાના.
સમર્થ સહાયક સહચરની એ બાબત ઉદાસીનતા વા ઉપેક્ષા ન પ્રસ્તુત સંમેલનનું સહકાર બળ જ એ સારું પ્રત્યક્ષ પુરાવારૂપ છે. ન તે આચાર્ય કાઢકને શા માટે મલેચ્છનાં બારણાં ખખડાવવાં જૈન યુવક સંધના મુખપત્ર બળવાખોરનું મેટું જોખમી
પડત? આપ સૌ ગંભીરપણે આ પરિસ્થિતિ વિશે વિચારશો તે વિશેષણું મને લગાડયું છે તે સાપેક્ષ રીતે ખોટું તે નથી જ, છતાં
જરૂર તે માટે આપણી નિસ્તેજતા વા નિષ્ણાણતા સિવાય બીજું કે મારે આપને સ્પષ્ટ ભાષામાં જણાવવું પડે છે કે સંઘના સંચાલકોએ કોઈ કારણ નહીં જડે,
• છે. મારી સાદી અને એક તદ્દન નાની વાતને કવિની ભાષામાં મૂકી
અહિંસાનું મિથ્યાભિમાન છે. કવિઓ રજને ગજ કહીને ગાઈ બતાવવાની વૃતિવાળા હોય છે મારું કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે આજ હજારે વરસથી એ તે સૌ કોઈ જાણે છે. સંધના ભાઈઓ મારા તરફ વિશેષ સ્નેહ
વારસા ઉતાર ચાલ્યા આવતા અહિંસાના સિદ્ધાંતને મર્મ આપણે ધરાવનારા હોઈને તેઓ મારા માટે કવિની ભાષામાં બેલવા લાગ્યા બે બેઠા છીએ; છતાં સમગ્ર સંસારમાં આપણે એકલા જ અહિં છે. સ્નેહ-સદભાવની વૃતિ જ નાનાને મેટું રૂપ આપીને સંતોષ
સાના ખાં અને ઘરધર છીએ એવું અભિમાન માણી રહયા છીએ પામે છે.
એ મને તે ભારે હેરતભર્યું લાગે છે. : ખરેખર બળવાર હોત તો આજે આપણી વચ્ચે નું આવતાં અહિંસને માર્ગ તમામ પ્રાણીઓને જીવન આપે છે, શ.તિ વંદનીય વિનોબાજીના સંધની સાથે આથડતે હેત. ખરેખરા જૈન આપે છે અને કોઈને પણ ભૂખ્ય દુખે રાખતું નથી તે ખરેખરી
નામને સાર્થક કરે એવું જીવન ન જીવી શકવાનું મને મેટું દુઃખ હકીકત છે, છતાં ય એ સિદ્ધાંતનું નામ લઈ આપણું ઉપદેશ છે છે અને અહીં આપની સમક્ષ મારી એ નબળાઈને કબૂલ કરતાં ખેતી કરવાનો નિષેધ કરે છે, કૂવા ખોદાવવાની ના પાડે છે અને | મને લેશ પણ સંકોચ કે શરમ નથી એ મારે મન આનંદનો વિષય છે. જે વડે હજાર જીવી શકે છે એવાં ખાદી માં કપડાં પહેરવાની વાત . યુવકસંઘમાં કેટલાક મારા વડિલે હશે, કેટલાક સમવયસ્કે ભૂભેચૂકયે પણ કરતા નથી. હશે અને કેટલાક નવલહિયા જુવાનેય હશે તે તમામના ભાવભર્યા
કરવી, કૂવા ખેલાવવા અને ખાદી વણવી એ પાપમય | સ્નેહ-સદાભવને આદર કરું છું અને આભાર માનું છું. | પ્રવૃત્તિ હોય તે પછી જનસમાજ આખે આવશે શી રીતે ? ટકશે
યુવક-સંધનાં તમામ ભાઈ–બહેનને મને સવિશેષ પરિચય શી રીતે અને તેજસ્વી પણું બનશે શી રીતે ? ભાઈઓ ! ધમેં ' થાય તે મને જરૂર આ કરતાં વધારે આનંદ થાય.
સમાજને જીવંત રાખવા માટે છે, તેજસ્વી બનાવવા માટે છે અને * આપ સૌને આભાર માનતાં આ સંધ સામાજિક પ્રચલિત રૂઢ સંયમી જીવન જીવવા માટે છે, નહીં કે સમાજને નાશ કરવા સારુ , રાક્ષસી બળા સામે નિરંતર ઝઝુમ્યા જ કરે-ઝઝુમ્યા જ કરે એ યા સમાજને સ્વછંદી બનાવવા સારુ.
આપવા જ વિમા માંથી
ખેલવા પડવાની વિચારસરણી આપણે પણ
આ
૧
પ્રાણીઓને અત નથી તે દશકાય