________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
-
તા. ૧-૧૧-૧૯૫૪
-
II
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ: રજત મહોત્સવ
રજત મહોત્સવ સમિતિ મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના રજત મહોત્સવ સમારંભના સમગ્ર કાર્યક્રમનું આયોજન કરવા માટે નીચેના સભ્યોની રજત મહોત્સવ સમિતિ નીમવામાં આવી હતી. - શ્રી ખીમજી માંડણ ભુજપુરીઆ, પ્રમુખ શ્રી જીવરાજ ભાણજી શાહ
શ્રી કાન્તિલાલ ડી. કારા , લીલાવતીબહેન દેવીદાસ, ઉપ–પ્રમુખ વલ્લભદાસ ફુલચંદ મહેતા
, મહાસુખલાલ જે. દેસાઈ , પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, મંત્રી , શાન્તિલાલ એમ. શાહ
છે. જસુમતીબહેન મનુભાઈ કાપડીયા ટી. જી. શાહ, મંત્રી કસ્તુરચંદ દલીચંદ શાહ
કાન્તિલાલ ઉમેદચંદ બારડિયા , ચીમનલાલ પી. શાહ કોષાધ્યક્ષ જયન્તીલાલ સુન્દરલાલ કોઠારી રમણીકલાલ મણિલાલ શાહ )
છે નાનચંદભાઈ શામજી
દીપચંદ ત્રીભવનદાસ શાહ છ રતિલાલ ચીમનલાલ કોઠરી ઈ
- ચંચળબહેન ટી. જી. શાહ વેિણીબહેન વિનયચંદ કાપડિઆ ૨. મ. સમિતિના કોષાધ્યક્ષ ચંદુલાલ સાંકળચંદ વકીલ
શાન્તિલાલ દેવજી નંદુ સભ્ય
નાગરદાસ સી. શાહ
બચુભાઈ પી. દેશી શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ
અંબાલાલ ચતુરભાઈ શાહ
, દીપચંદ લક્ષ્મીચંદ સંઘવી - મેનાબહેન નરેતમદાસ શેઠ , ચીમનલાલ જે. શાહ
» મનુભાઈ ગુલાબચંદ કાપડિયા [, ખીમજી હેમરાજ છેડા , જયંતીલાલ તેહચંદ
ચુનીલાલ કામદાર ' આ રજત મહોત્સવ સમિતિએ આવેજિત કરે તા. ૯-૧૦-૫૪ શનિવારથી તા. ૧૨-૧૦-૫૪ મંગળવાર સુધીને પંચાંગી કાય ક્રમ
સફળતાપૂર્વક પાર પડયે હતો. છ મી તારીખે સાંજે ૬-૩૦ વાગ્યે ભારતીય વિદ્યાભવનમાં શ્રી મણિલાલ મોકમચંદ શાહ સાર્વજનિક વાચનાલય - પુસ્તકાલયના લાભાર્થે યોજાયેલ લીટલ બેલેટ દ્રુપનું રામાયણ (કઠપૂતળી નૃત્ય-નાટિકા) ભજવવામાં આવ્યું હતું. ૧૦ મી તારીખે સવારે રજત-મહોત્સવ સંમેલન ભરવામાં આવ્યું હતું. તે જ દિવસે સાંજે 5 વાગ્યે પાટી ઉપર પ્રાણસુખલાલ મફતલાલ સ્વીમીંગ બાથમાં સભ્ય તથા શુભેચ્છકોનુ સમૂહ ભેજન હતું. ૧૧ મી તારીખે સોમવારે સાંજે ૬-૩૦ વાગ્યે સંધના સભ્ય માટે મનોરંજન કાર્યક્રમ યેાજનામાં આવ્યું હતું. અને તા, ૧૨ મીએ મંગળવારે રાત્રે આઠથી ૧૧ સુધી સભ્ય માટે નૌકાવિહાર ગોઠવવામાં આવ્યું હતું. તા. ૧૬ મી શનિવારે સાંજે સંધના પ્રમુખ શ્રી ખીમજી માંડણ ભુજપુરીઆ તરફથી ન્યુ આરામ રેસ્ટોરામાં રજત મહોત્સવના કાર્યક્રમને એક યા બીજે રીતે પાર પાડવામાં મદદ રૂપ થયેલ ભાઈ બહેનનું સ્નેહ સંમેલન જવામાં આવ્યું હતું. આ સમગ્ર કાર્યક્રમની વિગતવાર નોંધ નીચે મુજબ છે. રામાયણ (કઠપૂતળી નૃત્ય નાટિકા)
)
Little Ballet Troupe ની રામાયણની રજુઆત એ
કલાક્ષેત્રે તેમની એક અણમેલ સિદ્ધિ છે અને અથાગ પરિશ્રમ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધના રજત મહોત્સવની શુભ શરૂ
અને અવિશ્રાંત તાલીમ પછી તે આવા લોકરંજનના નયનરમ્ય આત રામાયણથી થઈ હતી. Little Ballet Troupe દ્વારા આવેજિત “રામાયણ” શનિવાર તા. ૯મી ઓકટોબરે સાંજે ભારતીય
પ્રયોગો કરી રહ્યું છે. તેમની નૃત્યનાટિકામાં રંગભૂષા, વેષભૂષા, પાર્શ્વ વિદ્યાભવનમાં રજૂ થયું હતું. મહોત્સવના પ્રમુખ શ્રી કાકાસાહેબ
ભૂમિ, પાર્શ્વસંગીત્ત, મહેરાં એ બધાનું સુન્દર સગીકરણ કરવામાં કાલેલકર, પંડિત સુખલાલજી, પંડિત બેચરદાસજી, મજૂરખાતાના
આવ્યું હતુ અને પ્રતીકારા અને નૃત્યદ્વારા સાતત્ય અને ઔચિત્ય . પ્રધાન શ્રી શાંતિલાલ શાહ, શ્રી નારાયણ મહાદેવ દેસાઈ વગેરે
બન્ને જળવાયા હતાં. આમંત્રિત સદુગ્રહર અને સનારીઓએ હાજરી આપી હતી.
આ નૃત્યનાટિકાને કઠપૂતળી તરીકે ઓળખાવવાનું કારણ એ
છે કે આ નાટિકા ભજવવાની આખી ઢબ કઠપૂતળીનાં નાટકોને કાર્યક્રમની શરૂઆત ગુજરાતી લોકનૃત્યથી થઈ હતી. આ
મળતી નિર્માણ કરવામાં આવી છે. નાટકનાં પાત્રો. પિતાને પાઠ પછી હૈદરાબાદનું લેકનૃત્ય-“લંબાડી નૃત્ય” રજૂ થયું હતું અને
ભજવવાનું હોય તેવાં મહોરાં (Masks) પહેરીને આવે છે અને વૃજ લીલા” ને સૌને હૈયે વસતે લોકપ્રિય પ્રસંગ સુંદર નૃત્ય દ્વારા
કઠપૂતળીને મળતા અભિનય અને હલનચલન દ્વારા પિતાપિતાને પાઠ રજૂ થયો હતો. ત્ય ઉપરાંત Little Ballet Troupe ના
ભજવે છે. આ નૃત્યનાટિકાને નિહાળીને સંગીત તેમજ નૃત્યકક્ષા કલાકારોએ વાદ્યસંગીત-વેણુવાદન તથા સરોદવાદન પણ પેશ કર્યું હતું
જાણકારો તેમજ તેથી લગભગ અજાણ એવા સો કેાઈએ ભારે વિરામ પછી આઠ સળંગ દશ્ય દ્વારા રામાયણનું આખું યે , આનંદ અને વિસ્મયને અનુભવ કર્યો હતે અને રામાયણની વસ્તુ કથાનક ચિત્તાકર્ષક અને વેધક રીતે પ્રેક્ષકો સમક્ષ ભજવવામાં સર્વ કેઈને સુપરિચિત હોવા છતાં જાણે કે કોઈ નવી જ વસ્તુ રજૂ આવ્યું હતું. ગ્રામ્યમેળામાં નાટક કરનારાઓ આવે છે, ખેલની જાહે- થઈ રહી હોય એવા કુતૂહલ અને અખંડ રસપૂર્વક એક પછી એક રાત થાય છે-એમ બહુજ સ્વાભાવિક અને વાસ્તવિક રીતે નત્ય- આવતાં દૃશ્યો સૌ નિહાળી રહ્યાં હતાં અને આજે આપણે કાંઈક નાટિકાની શરૂઆત થઈ હતી.
નવું જ જોઈ રહ્યા છીએ એવી પ્રસન્નતા સો કેઈના મોઢા ઉપર
તરવરતી જોવામાં આવતી હતી. જનકપુરીમાં રામ અને સીતાનું લગ્ન, રામને રાજ્યાભિષેક, વનવાસ, પંચવટીમાં વસતા રામલક્ષ્મણ અને સીતા, શૂપર્ણખોને નૃત્ય નાટિકા પૂરી થયા બાદ સંસ્થાના પ્રમુખ શ્રી ખીમજીભાઈ પ્રસંગ, રામનું. સુવણમની પાછળ પડવું, રાવણનું સીતાના હરણ ભુજપુરીઆએ Little Ballet Troupe નાં નિર્માણુ–મંત્રી માટે આવવું, જટાયુ સાથે રાવણનું યુદ્ધ, લંકા પર ચઢાઈ, અશક- શ્રી ગુલબહેનને આંભાર માન્યું હતું. રામાયણ નૃત્ય નાટિકાનાં અને વનના પ્રસંગે, હનુમાનને સંદેશ, રામ-રાવણ યુધ્ધ અને આખરે તે રજૂ કરતા કલાકારને પરિચય શ્રી કાંતિલાલ બરે.ડીઆએ આપ્યું - રાવણને સંહાર એમ કડીબદ્ધ રીતે રજૂ થતા દશ્યથી પ્રેક્ષકો હતા અને ટૂંપના આધસ્થાપક અને સમર્થ નૃત્યકાર સ્વર્ગસ્થ એક જુદી જ કલાસૃષ્ટિમાં વસ્યા છે તે ભાસ થતું હતું. શાંતિબઈનને અંજલિ આપી હતી.
કે