Prabuddha Jivan 1954 Year 15 Ank 17 to 24 and Year 16 Ank 01 to 16

SR No.: 525939
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1954
Total Pages: 270
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 24 MB

Page 132

.
':
(8)
૫૪
પ્રબુદ્ધ
વન
છે | ",
*
તા ૧૫ ૭-૫૪
=
=
એમ ગર્ભાધાનરોધક સાધને દુનિયાની બજારમાં વહેતાં થયાં છે. રહે. તે આત્મઘાતક માર્ગે લાંબો સમય ચાલી શકતું જ નથી. તેની કાયદાથી અંકુશ મૂકશે તે ભૂગર્ભમાં તે વહેતાં થવાનાં છે. તેને પ્રકૃતિમાં રહેલે સ્થિતિસ્થાપતાને ગુણ એટલે કે સદા સમધારણ દુરૂપયોગ કરનારને તેની યેગ્યતાઅગ્યતા વિચારવાપણું છે જ નહિં. તલ્ફ ઢળતા રહેવાનું વલણ તેને સ્વાભાવિક સંયમ અને પરિમિતતાના પણ એ ઉપરથી એમ ફલિત થતું નથી કે જેને પોતાના ગૃહસ્થ- પ્રદેશમાં પાછો ખેંચી લાવે જ છે.' જીવનની મર્યાદિત પરિસ્થિતિની રક્ષા માટે આ વસ્તુની આવશ્યક્તા કાઈ પણ નિર્ભેળ સામાજિક રિફાર સંભવતો જ નથી માલુમ પડી છે તેણે પણ આવાં સાધને કે ઉપાયનું અવલંબન ન બાકી એ પણ ખરું કે આપણે જે કાંઈ સમાજિક ફેરફ રે લેવું. કેટલીએક વખત એક બાજુ જરૂરી સંયમની તાકાતને અભાવ કરીશું, સુધારા કરીશું તે સંપૂર્ણ રીતે લાભપ્રદ અને અનિવાર્ય અને બીજી બાજુ વિશેષ પ્રકૃતિને અક્ષમ એવી પિતાની સ્ત્રની સમજીને કરતા હૈઇશું, છતાં પણ તેના ગર્ભમાં થોડું સરખું પણ શારીરિક સ્થિતિ–ઉભય સવેગ આવાં સાધને કે શસ્ત્રક્રિયાને પુરૂષ અનિષ્ટકારક તત્વ હોવાનું જ. એ એક પણ સામાજિક સુધારે કે માટે અનિવાર્ય અને ધર્યું બનાવે છે. કાં તે શુદ્ધ બ્રહ્મચર્ય પાળે ફેરફાર ક૯પી શકાય તેમ નથી કે જેનું એકાન્ત સારૂં જ અથવા તે વિષયવૃત્તિનાં સ્વાભાવિક પરિણામ ભેગ એ એકાત પરિણામ હોય અને જેને પ્રતિકુળ બીજી કોઈ બાજુ જ આદેશ કે ઉપદેશ-જ્યાં અન્ય વિકલ્પ સુલભ હોય ત્યાં – ખાસ કરીને ન હોય. સુધારકે - નવે ચીલે પાડનારે – આ જોખમ ખેડસાધારણ કટિનાં સ્ત્રીપુરુષના ગળે કદિ ઉતરવાને નથી.
વું જ રહ્યું. દુરદેશીપૂર્વક સમાજના ઘડનારાઓની ફરજ છે કે સંતતિનિયમન અને બ્રહ્મચર્ય-શિથિલતા
નવા ચીલે ચાલવા માગતા સમાજનું તે ચીલાનાં ભયસ્થાને તરફ . અલબત્ત ગર્ભનિરોધક સાધનને વ્યાપક ઉપયોગ આપણા તેણે યથાસમય ધ્યાન ખેંચતાં રહેવું જોઈએ અને પિતાના સમાજને ગૃહસ્થ જીવનમાં બ્રહ્મચર્ય યા તે સંયમની વૃત્તિને અમુક અંશે આગળ ચાલતા રહેવાની પ્રેરણા આપવા સાથે પ્રસ્તુત ભયસ્થાનેથી જરૂર શિથિલ બનાવશે જ. કારણ કે સંતતિના ડરથી કાંઈક અટ- બચતા રહેવા માટે જરૂરી માર્ગદર્શન પણ કરાવતાં રહેવું જ જોઈએ. કતે માણસ વિષયસેવનમાં આ ઉપાયની મદદના કારણે જરૂર આ રીતે સમયે સમયે લાભાલાભની તુલના કરીને સમગ્ર રીતે વિચાથડે વધારે નિરંકુશ બનવાને. આ પરિણામ અલબત્ત શોચનીય
રતાં વિશેષ લાભપ્રદ લાગે એવા રહેણી કરણીને લગતા સામાજિક છે. પણ મધ્યમ વર્ગની સંકડાતી જતી આર્થિક પરિસ્થિતિ, સુવાવડ ફેરફારો ઓળખી કાઢવા અને અપનાવવા, તે ફેરફાર સાથે જોડાયેલા ઉપર સુવાવડમાં કચરાતી જતી સ્ત્રીની શરીરયષ્ટિ, બે ત્રણ બાળકે
અનિષ્ટથી જાગૃતિપૂર્વક પિતાને બચાવવી અને આ રીતે પ્રગતિનાં ઉછેરવાની જ્યાં સગવડ નથી ત્યાં સાત આઠ બાળકોના કારણે અતિ
નવા સીમાચિહન સર કરવા–એ જ વ્યક્તિગત તેમ જ સામાજિક
સ્વાધ્ય અને ઉત્કર્ષને રાજમાર્ગ છે. જટિલ બની જતી જીવનસમસ્યાઆ રીતે જીવનમાં ઉભી થતી
સંતતિ નિરોધ માટે બ્રહ્મચર્ય પાલન ઉત્તમ, પારવિનાની સંકડામણ અને અકળામણ વૈજ્ઞાનિક સાધને યા શસ્ત્ર
વિકલ્પ નિરોધક સાધનને ઉપગ આવશ્યક. ક્રિયા દ્વારા આજની પ્રજાને સંતતિનિયમન તરફ સ્વાભાવિક રીતે
આ રીતે વિચારતાં આજના સંગમાં સંતતિમર્યાદા અધતન ખેંચી જાય છે. પ્રસ્તુત સંગમાં આ સાધનને ઉપયોગ કરવામાં તે ખેડું કરે છે કે અનૈતિક કર્મ આચરે છે એમ માનવાને
સમાજને માટે અતિ આવશ્યક બની છે એવો અભિપ્રાય આજે
લગભગ સર્વત્ર સ્વીકારાઈ રહ્યો છે. આ માટે જરૂરી બ્રહ્મચર્યકશું કારણ નથી.
પાલન એ નિઃશંકપણે ઉત્તમ માર્ગ છે. માનવીને ઉન્નતિના માર્ગે વાપરાત પરિણામ ચિરસ્થાયી કરો એમ ભયંકર પરિણામે ક૯૫વાની જરૂર નથી.
લઈ જવામાં બ્રહ્મચર્ય જે બીજો કોઈ પુરૂષાર્થ નથી એ આપણે વળી ઉપર જણાવેલું નતિક દુષ્પરિણામ ચિરસ્થાયી હશે એમ કદિ ભૂલવું ન જોઈએ. સંતતિમર્યાદા માટે અન્ય સાધને કે માની લેવાની અને ભાવિ સમાજના નીતિનાશની ભાતભાતની કલ્પના ઉપાયોની ભલામણ પાછળ આપણું નબળાઈ–અસામર્થ્ય-ને એકરાર કરવાની જરૂર નથી સંતતિનિરોધના કારણે જ બ્રહ્મચર્યોની ઉપયોગીતા રહે છે એ પણું આપણે કબુલ કરવું જોઈએ. પણ સામાન્ય માનવી છે એમ છે જ નહિ. બ્રહ્મચર્યની-કામવૃત્તિવિષયક સંયમની–સ્વતઃ આજે જેને આપણે અતિ આવશ્યક લેખીએ છીએ તે સંતતિમર્યાદા બહું મટી કીમત અને ઉપયોગીતા છે. તે એક બહુ મોટું જીવન- બ્રહ્મચર્યો દ્વારા સાધી નહિ શકે એમ આજ સુધી આપણે અનુભવ બળ છે. જેને જીવનમાં કોઈ પણ પુરૂષાર્થ સાધવે છે અને કહે છે. સામાજિક વિધિનિષેધ સામાન્ય માનવીના બળાબળને વિચાર પ્રાણવાન જીવન ગાળવું છે તેને અસંયમી બનવું કદિ પરવડે જ કરીને ઘડાય તે જ તે વ્યવહારૂ બની શકે. તેથી આજના પ્રજાજનહિ. તે બ્રહમચર્યનું મૂલ્ય સમજીને બને તેટલું ઓછે કામસ્વછંદ
નેએ સંતતિનિયમનને અમલી બનાવવા માટે તેને લગતાં સાધન કરવાને જ. ગર્ભાધાનરેધક સાધનોના ઉપયોગના પરિણામે તે થોડો
અને ઉપાયે બરાબર સમજી લેવા અને સંયમસાધનાને લક્ષ્ય--
સ્થાને રાખીને પિતાપિતાના સંચાગ મુજબ જરૂર જણાયે આ સાધનો સમય સ્વછંદેની બાજુ ઢળવાને, પણ પછી સામાન્ય સુજ-હૈયા
અને ઉપાયને શક્ય તેટલી કરકસરપૂર્વક અને પુરેપુરી સમજપૂર્વક ઉકલત-તેને સંયમ તરફ વાળ્યા વિના નહિ જ રહે. કારણ કે તેના
'ઉપયોગ કરેઆ માર્ગે જવામાં તેમનું, તેમના કુટુંબનું અને જીવનનું ઐહિક શ્રેય આખરે સંયમ ઉપર જ અવંલંબે છે એ
વિશાળ સમાજનું હિત રહેલું છે–આ વિચાર આપણ સર્વેએ હવે સત્ય તરફ તેને બહુ જલ્દીથી સમજાવાનું. આ પ્રમાણે જેમ વ્યકિત
સ્વીકારી લે ઘટે છે. ' તેમ જ સમષ્ટિ પણ સમયાન્તરે સાહજિક જીવનવૃત્તિ અને રહેણી
સમાપ્ત કરણી ઉપર આવીને જરૂર સ્થિર બનવાની.
- .
પરમાનંદ તે સમાજની સ્થિતિસ્થાપક પ્રકૃતિ.
પ્રબુધ્ધ જીવનના ગ્રાહકોને વિનંતિ ' વ્યક્તિ માટે કદાચ આ આશા કોઈને વધારે પડતી લાગે; પ્રબુદ્ધ જીવનના જે ગ્રાહકે પ્રબુદ્ધ જીવન ચાલુ રાખવા ન પણ સમષ્ટિને, તે આ સ્વભાવ જ છે. ચોકકસ અસાધારણ સગો ઇચ્છતા હોય તેઓ તેમનું લવાજમ પૂરું થયાની ખબર મળે અમને વચ્ચે સમાજને અમુક ભાગ કોઈ પણ એક યા બીજા પ્રકારના પિતાની અનિચ્છો તરત જ જણાવવાની કૃપા કરે કે જેથી અમે અતિરેક તરફ થડે વખત ઢળશે, પણ તેની પ્રકૃતિમાં રહેલી સૈયા- નકામાં જતા વી. પી. ના ખર્ચમાંથી બચીએ. ઉકલત-Commonsense–તેને સમતુલા ઉપર લાવ્યા વિના નહિ
વ્યવસ્થાપક, પ્રબુદ્ધ જીવન, મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે મુદ્રક પ્રકાશક શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, ૪૫-૪૭ ધનજી ટ્રીટ, મુંબઈ ૩.
મુદ્રણસ્થાનઃ જવાહર પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, ૧૨, કેશજી નાયક રોડ, મુંબઈ ૯.'