Page Text
________________
તા. ૧૫-૨-૫૩
પ્રબુદ્ધ જૈન
સ્વીકાર્યો હેત તે કેરીઆના યુદ્ધનો કદાચ અન્ત પણ આવી ગયો નથી લાગતું અને એમ છતાં એ કરવેરે સરકાર માટે બહુ મોટી હોત, આજે ફોર્મોસા અને ચીન વચ્ચે દીવાલ રૂપે ઉમે અમેરિકન આવકનું સાધન બની રહેલ છે. જે વેચાણવેરો અન્ય પ્રાંતે માટે કાફલે ખસેડવામાં આવ્યો છે અને ફોર્મોસામાં બેઠેલા ચાંગ કાઈ સુસહ્ય છે તેને સૌરાષ્ટ્ર માટે અસહ્ય જાહેર કરે તે મૂળમાંથી જ શેફને આગળ વધવા પ્રેરણા આપવામાં આવી છે. અને તે સાથે વધારે પડતી વાત હતી, અસત્ય હતું. અલબત્ત આ કરાના જ તરફ સળવળાટ પેદા થાય છે અને ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધની જાણે અમલમાં વેપારીઓ જે કાંઈ મુશ્કેલીઓ-અગવડે-કલ્પતા હોય કે દુનિયા નજીક જઈ રહી હોય એવા ભણકારા વાગી રહ્યા છે. તેનું સરકારે અવશ્ય નિવારણ કરવું જ જોઈએ, પણ અમારે કશા સુલેહ શાન્તિની વાત કરતા અમેરિકાની આજની નીતિ એશી- કરવેરા જ ન જોઈએ એમ કહેવામાં આવે તે રાજ્ય શી રીતે આના પૂર્વ વિભાગમાં નવા દાવાનળ સળગાવવાની લાગે છે. આ ચાલે અને આર્થિક ઉત્કર્ષની-ખેતીવાડી વિષયક અથવા તે ઉદ્યોગ રીતે દાવાનળ સળગશે તે તેટલા પ્રદેશ પુરતે તે મર્યાદિત રહેશે વિષયક ઉત્કર્ષની-મેટી યોજનાઓ શી રીતે વિચારી શકાય ? એમ માનવાને કશું જ કારણ નથી. રશીઆ ઓછું જ હાથ પ્રસ્તુત લડતમાં એક તે વ્યાપારીઓની માંગણી જ અનુજોડીને બેસી રહેવાનું છે? અંગ્રેજોનું હોંગકોંગ તે જોત જોતામાં ચિત હતી. બીજું લડત ચલાવવામાં અહિંસાની વાત કરી અને જોખમાવાનું છે. જાપાનની તટસ્થતા પણ કયાં સુધી જળવાવાની
ગુંડાગીરીને માર્ગ અખત્યાર કરવામાં આવ્યો; સત્યને આગળ છે ? અને આમ એશીઆમાં ઉલકાપાત ઉમે થાય તે યુરોપ શી ધર્યું અને અસત્ય અને અત્યુકિતભર્યા કેવળ કલાગણી રીતે અસ્કૃષ્ટ રહી શકવાનું છે?
ઉકરનારા અને વિનય વિવેક સભ્યતાથી વંચિત ભાષાવડે અમેરિકાની ધારણા ફોર્મોસા બાજુએથી ચાંગ કાઇ શેક પાસે લોકભાઓ ગજાવી; જ્યાં શહીદી નહોતી ત્યાં શહીદીનું બુમરાણુ સામ્યવાદી ચીન ઉપર આક્રમણ કરાવીને ચીનને અકળાવવું અને મચાવ્યું. આ ઉપરાંત જે રાજકીય પક્ષેને વેચાણવેરા સામે કંઈ કેરીઓ ઉપરની ચીનની જમાવટ ઢીલી કરવી અને કેરીઆ સર પણ પ્રકારને તાવિક વિરોધ હોવા સંભવ નહોતે તે પક્ષે કેવળ કરવું–આ પ્રકારની હોય એમ લાગે છે. કોરી આ તાબે કરવાની કોંગ્રેસ સરકારને મુંઝવવાના હેતુથી જ આ લડતમાં જોડાયા. શરૂવિચારણામાંથી આ નવી નીતિ અખત્યાર કરવામાં આવી છે. આતમાં વેચાણવેશ રદ કરવાની માંગણી કરવામાં આવી. પાછળથી આટલી મુરાદ પાર પાડવામાં પણ બીજી બાજુએ કેટલે માનવી રાજ્યવહીવટને હીસાબ માંગવાની માંગણીને આગળ ધરવામાં આવી. સંહાર થશે અને કેટકેટલી આફતે ઉતરશે તેની આ નવા સત્તા- પ્રચાર કાર્યમાં સાચા જૂદાની, સભ્યતા અસભ્યતાની, હિંસા અને ધીશને કશી દરકાર કે ચિન્તા નથી. અને આ રીતે અમેરિકા ધારે હિંસાની કોઈ મર્યાદા ન રહી. આ પ્રકારની લડત કયાં સુધી ચાલે? છે એ મુજબ જ બધું પાર ઉતરશે એમ માની લેવાને કશું જ લડત દરમિયાન જ્યારે સૌરાષ્ટ્ર સરકારે વેચાણવેરામાં કેટલીક મહકારણ નથી. યુધ્ધ એક જુગાર છે અને તેમાં ધારી ઘટના ઘણી ની રાહતેની જાહેરાત કરી ત્યારે વ્યાપારીઓએ લડત પાછી વખત નથી બનતી અને અણધાર્યા કંઈ કંઈ બનાવ બની જાય ખેંચી લીધી હતી તે ઉભય પક્ષ વચ્ચે માનભર્યા સમાધનની આબોછે. રશીઆ અને ચીન સુલેહશાન્તિના ખુબ નગારાં વગાડે છે અને હવા ઉભી કરી શકાઈ હોત. પણ આ લડતમાં એ કોઈ આગેએમ છતાં સુલેહશાન્તિ સ્થપાય એવી કઈ ઘડી આવે છે ત્યારે તેને વાન નહોતું કે જે આખી પરિસ્થિતિને લાંબર દાષ્ટિએ અને ઠાકરે મારે છે. અમેરિકાને શાન્તિ જોઇતી નથી એમ નથી, પણ વ્યવહારૂ ધેરશે વિચાર કરીને દોરવણી આપે અને એવો કોઈ તેની આગળ વિપુલ સંપત્તિ અને પાર વિનાની શસ્ત્રસામગ્રી છે, આગેવાન હોત તે જે ટોળું આ લડત આસપાસ એકઠું થયું અને મગજમાં ભય અને ખુમારી બને છે. પ્રતિપક્ષ છુંદાઈ જાય હતું તે ટોળું આવા આગેવાનને એક મીનીટ ૫ણ ઉમે રહેવા દે અને કેક પણ બાજુએથી આક્રમણને ભય ન રહે-એ પ્રકારની તેમ નહોતું. આખરે વેપારીઓ અથવા તે લડત ચલાવવાવાળા શાન્તિ અમેરિકા શોધે છે. આઈઝનાવરના નવા પગલાએ શાન્તિની લેકે થાકયા અને બીનસરતે લડતને પાછી ખેંચી લેવી પડી. આશાને દૂર દૂર હડસેલી દીધી છે. આમાંથી ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધને વડ
આ પરિણામથી તત્કાળ નિરાશ નું વાતાવરણ દેખાશે, પણ નાવલ સળગી ઉઠે તે તેની તાત્કાલીન જવાબદારી અમેરિકાની લાંબે ગાળે પ્રજામાનસ ઉપર તેની સારી અસર થયા વિના નહિ લેખાશે. નજીકનું ભાવી ભારે ચિ- જનક અને વિશ્વવ્યાપી કટોકટી રહે. આને લીધે સરકારના કોઈ પણ કૃત્ય સામે લડત ઉપાડતાં ઉભી કરે એવું લાગે છે.
પ્રજાના આગેવાને દશગણો વિચાર કરશે; સરકારને સમજવાનો સૌરાષ્ટ્રની વેચાણ વેરા-લડત ઉડતી સમીક્ષા
તેમ જ જરૂર પડયે સમજાવવાને પણ પુરે પ્રયત્ન કરવામાં આવશે; પ્રબુદ્ધ જૈનનાં ગતાંકમાં આ લડતના નૈતિક રૂપરંગની જ્યારે
આમ છતાં લડત અનિવાર્ય લાગશે તે પણ પ્રજા લાયક આગેચર્ચા કરી ત્યારે આ લડત એકાએક સંકલાઈ જશે એવી શિવને પણ
વાનોના હાથમાં લડતને દોર સંપશે; લડતની નૈતિક ભૂમિકા અણીકલ્પના નહોતી. કોઈ પણ સરકારી કાર્ય સામે પ્રજા લડત
શુદ્ધ જળવાઈ રહે તેની તે આગેવાને પુરી સંભાળ રાખશે અને
યોગ્ય સમયે સરકાર સાથે સમાધાન કરવાની બાબતમાં પણ પુરી ઉપાડે ત્યારે પ્રજાના મનનું સાચું સમાધા થયા વિના લડત સંકેલાઈ જાય અથવા તે લડતના આગેવાનોને સંકેલવાની ફરજ
દક્ષતા દાખવશે. પ્રજામાં શાણપણ વધશે અને બીનજરૂરી આકુળપડે તે ભલે સરકારી વલે રાહત અનુભવે, ૫ણુ પ્રજાતિ
વ્યાકુળતાના કેફથી પ્રજા મુકત બનશે.. ચિન્તકે માટે સામાન્યતઃ એ આનંદને વિષય હોતું નથી. પણ
આફ્રિકા ઉપર કાકાસાહેબ કાલેલકરનું પ્રવચન આ લડત - એવા ખોટા પાયા ઉપર શરૂ કરવામાં આવી હતી શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના આશ્રય નીચે તા. ૬-૨-૫૩ અને લડતના સંચાલકોની માંગણી એવી અવ્યવહારૂ અને શુક્રવારના રોજ ઈન્ડિયન મરચન્ટ્સ ચેમ્બરની વ્યાખ્યાનશાળામાં ગેરવ્યાજબી હતી, એટલું જ નહિ પણ એ માંગણીને પણ માન્યવર શેઠ પ્રાણલાલ દેવકરણ નાનજીના પ્રમુખપણ નીચે કાકાએવી રીતે પલટાવવામાં આવી હતી કે આ લડતમાં જે પ્રજાને સાહેબ કાલેલકરનું “આફ્રિકા’ ઉપર એક જાહેર વ્યાખ્યાન યોજવામાં અથવા તે લડત ચલાવનાર વર્ગને વિજય મળ્યા હતા આવ્યું હતું. પ્રારંભમાં સંઘના પ્રમુખ શ્રી ખીમજી માંડણ ભુજતે તેનું લાંબદર પરિણામ સમસ્ત પ્રજા માટે ભારે ખતરનાક પુરીઆએ શ્રી પ્રાણલાલભાઈને પરિચય આપ્યો અને તેમને સભાનું નીવડત અને પ્રજાતિના સર્વ માર્ગોની કંઈ કાળ માટે રૂકાવટ કામકાજ શરૂ કરવા વિનંતિ કરી. શ્રી પ્રાણલાલભાઈએ કાકાસાહેથઇ જાત. આજે હિંદના અનેક પ્રદેશમાં વેચાણવેરે કેટલાએક બની અનેકવિધ સાહિત્યસેવાઓ વિષે વિસ્તારથી ઉલ્લેખ કર્યો, - સમયથી ચાલુ થઈ ચુકી છે અને તેને ભાર પ્રજાને બહુ આકરે ઈન્ડિયન મરચન્ટસ ચેમ્બરના મકાનમાં પહેલીવાર પધારવા માટે
| SR No. | 525938 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1953 Year 13 Ank 17 to 24 and Year 14 Prabuddha Jivan Year 01 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kunvarji Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1953 |
| Total Pages | 226 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 24 MB |