________________
ના',', ૧-૧૨-૫૨
,
પ્રદ જીવન :-
.
.
. . . '
- ૧૩૭.
' ' માતાનું આકંદ ,
. સરકારી, શકિતશાળી અને વિદ્યા સંપન્ન હતી. પુત્રની માંદગી ભૂમિકા
દરમિયાન તે બન્નેએ છૂટા છેડા લીધા જ ન હોય એ રીતે * Inside Europe, Inside Asia આદિ ગ્રંથના
એકરૂપ બનીને તેમણે પુત્રીની સારવાર કરા હતા અને તેને
બચાવવા માટે દ્રવ્ય ખરચવામાં પાછું વાળીને જે. નહેતું. સુપ્રસિદ્ધ અમેરિકન લેખક જેન ગંથરનું નામ અંગ્રેજી સાહિત્ય
પ્રસ્તુત પુસ્તક છે તે નાનું સરખું ૨૧૧ પાનાનું, પણું , લેખકોમાં અગ્રગણ્ય છે. તેમના તરફથી “Death be not
તેઓનું લખાણ ભારે વેધક છે અને માતપિતાના દર્દીનું એક }, proud’ એ નામનું એક પુસ્તક કેટલાક સમય પહેલાં પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે તે પુસ્તકમાં તેમના એકને એક પુત્ર જેની
રોમાંચક ચિત્ર રજુ કરે છે. આ પુસ્તકનું મથાળું ‘જન ડોને”
નામના કેઈ કવિની એક કાવ્યના પ્રથમ પંકિત ઉપરથી બાંધપંદર મહીનોની માંદગીના પરિણામે, સત્તર વર્ષની ઉમ્મરે મૃત્યુ પામ્યો હતો, તેની માંદગીની કરૂણ કથા આપવામાં આવેલી છે.
વામાં આવ્યું છે. આ કાવ્યમાંથી અનુક પંકિતઓને ભાવાર્થ
સમજાતું નથી એમ છતાં એ કાવ્યને બહેન ગીતા કાપડિયાએ જેન મંથર આમ તે કેલીફેન આમાં રહે છે, પણ તા. ૪-૧૧-,
અનુવાદ કરવા પ્રયત્ન કર્યો છે જે નીચે મુજબ છે – ' ૧૯. ૯ના રોજ જેનીને જન્મ થયો હતો ત્યારે તેઓ-મંથર દંપતીપિરી માંહતાં. જેની બાળપણથી ભારે તેજસ્વી અને બુદ્ધિશાળી હતે.
મરણ તારું, મૃત્યુ ! તેની પ્રજ્ઞા અનેકવિષયગામિની હતી. નાનપણથી તેનું મુખ્ય વળણ
(વસન્ત તિલકા) વિજ્ઞાન તરફ હતુ. એમ છતાં તે ચિત્રકામ કરતો; તેને સંગીતને રે મૃત્યુ ! ગવ કર ના, નહિ શેખી તેવી શોખ હત; સાહિત્ય વૃત્તિ તે તેને વારસામાં મળી જ હતી. કે તારી વિદ્યાર્થી તરીકેની તેની કારકીર્દી પ્રારંભથી અત્યન્ત ઉજજવળ ઘેરી મહા કપટથી કંઈને ફગાવે બની રહી હતી. તે ડીયરફીલ્ડ એકેડેમીમાં જોડાયો હતો અને તું સાચું એ ન જરીયે; તું મનેય મારે ગ્રેજયુએટને ડીપ્લેમા મેળવવા માટે અભ્યાસ કરતે હતા. ના! ના કદી ! નહિ ભથાનક શકિતશાળી ૧૮૪૬ના એપ્રીલ માસમાં તેને મગજના ટયુમરને વ્યાધિ શરૂ છે તે ખરેખર નહીં, સુકું રાંક મૃત્યુ !
. આ વ્યાધિ પંદર મહીના ચાલ્યો અને આ દરમિયાન આરામ-નિંદર સ્વરૂપ જ તાહરાં છે, - તેના મગજ ઉપર બે વાર ભારે ગંભીર ઓપરેશન કરવામાં એથીય તું || આવ્યાં. આ વ્યાધિને કારણે અને આ ઓપરેશન માટે આનંદ-દાવક અવશય વધુ હશે, ના ? તે ઘડિ હોસ્પીટલમાં, વળી સારું થાય એટલે પાછો ઘરમાં; આમ
યોગાનુયોગ, હતભાગી, નૃપ, નસીબછતાં ટયુટરની મદદથી તેણે પિતાને અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો અને છેવટ છે પરીક્ષા પસાર કરી અને તેને લગતા પદવીદાન
નો તું ગુલામ; વસતો વિષ ને બિમારી સમારંભમાં માથા ઉપર ફેંટીયું વીંટાળીને આંખે પુરું દેખાય ન
ને યુદ્ધ સાથ નિત તું.
નહ નિંદ દેતાં દેખાય કદિ કદિ લથડીઆ પણ ખાય એ સ્થિતિમાં જેની
જાદુ-અફીણ તવ ઘા કરતાં શું ન્યારી ? જાતે હાજર રહ્યો અને ડીપ્લેમાં લીધે. વિદ્યાથીઓએ અને અધ્યાપકોએ તેને ભારે હર્ષનાદથી વધાવ્યો અને ધન્યવાદ આપે.
તોયે ઘમંડ કર તું શીદ મૂખે મૃત્યુ ? આ ઘટના બાદ એકાએક માંદગી વધતી ચાલી અને પચ્ચીસ
વીતી જતાં જરીક નિંદ, અમે (અમર્યો !) દિવસ બાદ ૧૯૮૭ જુન માસની ૩૦મી તારીખે તે મૃત્યુ પામે
માણીશું જાત અનંત, કદાપિ કયાંય - - જોનીએ સ્કૂલમાં જવાનું શરૂ કર્યું તે દરમિયાન જોન
રહે મૃત્યુ–કાય પણ ના મંથર અને તેમનાં પત્ની કાન્સીસ ગંથરે છુટાછેડા લીધા હતા.
થાશે અરે મરણ તારૂં, મૃત્યુ ત્યાંય ! ! એમ છતાં બન્નેની જોની પ્રત્યે મમતા જેવી ને તેવી રહી હતી.
આ પુસ્તકના અન્ત ભાગમાં જનીની માતા કાન્સીસ
ગ્રંથરે એક હૃદયદ્રાવક નોંધ લખી છે. તે છે ગદામાં, પણ તેના જિોની ભણતો હતો તે વર્ષો દરમિયાન જેન મંથર ન્યુ યોર્કમાં
વાકયે વાકયે કાવ્ય ઝરે છે અને પદે પદે કારૂણ્ય ટપકે છે. આ રહેતા હતા. તેમનાં પત્ની નેકટીકટમાં રહેતાં હતાં. દરેક , શિયાળ અને વસન્ત રૂતુની રજાઓ દરમિયાન જેની પિતાના
નોંધનું હાર્દ યથાસ્વરૂપે ગ્રહણ થઈ શકે એ હેતુથી આટલી -
વિગતે વાળી ભૂમિકા આપવામાં આવી છે. હવે આપણે પુત્રપિતા સાથે રહેતા હતા અને ઉનાળાની રજાઓ પિતાની માતા સાથે પસાર કરતે હતો. ઉનાળા દરમિયાન પિતા જેનીને મળી
વિહોણી માતાનું આક્રંદ સાંભળીએ અને તેની સાથે સમસંવેદનાનો અનુભવ કરીએ !
પરમાનંદ આવતા હતા; અને શિયાળા દરમિયાન માતા અવારનવાર
અપૂર્ણ જોનીની ખબર કાઢતી હતી. માતા પણ પિતા જેટલી જ
જેિ સંયુકત જન અને જીવન પર પરાઓની ઉપયોગીતા વિષે આજે આપણે જે સ્વ.મણિભાઇ સ્મૃતિફંડ - વિદ્યાર્થી ગૃહમાં પાયામાંથી વિચાર કરી રહ્યા છીએ, આ દૃષ્ટિએ ઉપર વર્ણવી
| વપરાવાનું છે. તેવી લોકોની દાનવૃત્તિ ઉપર નભતી સાધુસંસ્થાની જરૂર છે કે નહિં
૧૪૬૮૦ અગાઉ સાકારેલા તે પ્રશ્ન સવિશેષ વિચારણીય બને છે. આ પ્રશ્ન જાહેર ચર્ચા માટે અમે
૨૫ શ્રી મશીન ટુલ્સ ટ્રેડર્સ
- ૧૦૧ , લખમશી ઘેલાભાઈ રજુ કરીએ છીએ અને આજના સમાજહિતચિન્તકને આ પ્રશ્ન
- ૧૦૧ ,, પ્રવીણચંદ્ર હમચંદ સંબંધે પોતાનાં મંતવ્યો સંક્ષેપમાં મુદ્દાસર લખી મોકલવાં અમે . ૫૧ , વી. એન. મહેતા 'નિમંત્રણ આપીએ છીએ. આ રીતે મળેલા ઉત્તરે જરૂર જણાય ત્યાં ૫૧ , આર. બાબુલાલ એન્ડ કુ. - ટુંકાવીને પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પ્રગટ કરવામાં આવશે. આ પ્રશ્નનો ઉત્તર ૫૦૧, મોહનલાલ કાળીદાસ મહેતા (તેમના પુત્ર કરી મોકલનાર ભાઈઓ અને બહેને એ લક્ષ્યમાં રાખે અહિં પ્રશ્ન સમા
કુમારના લગ્ન પ્રસ ગે) : જને સાધુ પુરૂષોની જરૂર છે કે નહિ તે નથી પણ પોતાના શરીરનિવહ
૧૦૧ ,, પ્રભાશંકર પોપટલાલ શેઠ
૫ બાબુભાઈ કે. શાહ માટે જાતે શ્રમ કરીને કમાવાની જરૂર નહિ સ્વીકારતા સાધુવને
( ૩૪૮૦ વસુલ , અનુલક્ષીને ઉપરને પ્રશ્ન છે. તંત્રી, પ્રબુદ્ધ જીવન ૨૬ ૨૧૭૨ બાકી